Autor artykułu analizuje różnicę pomiędzy „złytoptakami” a pieszczochami politycznych systemów. Ci pierwsi są często precyzyjnie określeni, wyraźniejsi w swoich poglądach, natomiast ci drudzy – „zamazani”, często terająca dwa fronty, a już szczególnie upodobali sobie figurę Konrada Wallenroda. Takie środowiska najlepiej opisywali Jerzy Andrzejewski czy Leopold Tyrmand, ale ważna była też dyskusja wokół Traktatu o gnidach Piotra Wierzbickiego. Autor podejmuje próbę zestawienia historycznych i współczesnych kontekstów. Kolaboracja analizowana jest jako strategia wobec władzy, a także władzy wobec poddanych, których lojalność udaje jej się wyegzekwować.

Obsceniczne aspekty sprawowania władzy stanowią guilty pleasures niepewnych swego pięknoduchów. Są przyczyną akcesu do obozu władzy artystów i intelektualistów – przyczyną może częstszą bodźcem silniejszym aniżeli strach i oportunizm. To zapoznawane tło motywacji uczestników spektaklu władzy zarówno w czasach komunizmu, jak i dzisiaj, kiedy władza pochodzi z demokratycznego mandatu, jest tu analizowane z wykorzystaniem rozpoznań oferowanych przez dzisiejszą myśl psychoanalityczną.

Niniejszy artykuł jest próbą hermeneutycznego, równoległego czytania dwóch nowoczesnych narracji – Melville’a o Bartlebym, biednym skrybie, i Freudowskiego dowcipu o francuskim królu. Głównym gestem zawartym w tekście jest spekulatywne potraktowanie tych formuł jako skutecznych aktów oporu, którym udało się przezwyciężyć i odczarować to, co Foucault nazywa Władzą. Autor traktuje nowelę i dowcip jako parabole, które są inherentnie ironiczne i komiczne w Heglowskim sensie, co oznacza, że operują na, a więc rozbijają porządek symboliczny i takie dychotomie, jak brak i eksces, transcendentalne i materialne, absolutne i konkretne. Skonfrontowanie Deleuzjańskiego i Derridiańskiego odczytania Bartleby’ego oraz uzupełnienie ich mesjańską nadzieją Blocha pozwala autorowi postawić tezę, że skryba i żartowniś są figurami subwersji, a być może nawet rewolucji. Następująca później analiza powyższych anegdot wykorzystująca teorie komedii Zupančič i McGowana ukazuje, że są to opowieści o stawaniu się nowoczesnego podmiotu w strukturze komicznej gry władzy i oporu. Tekst postuluje, że skryba i żartowniś pokazują nam, że jednak istnieje nadzieja dla delikatnych i prekarnych nowoczesnych bytów podporządkowanych przez władzę.

Tematem artykułu są złożone mechanizmy obserwowania i współudziału w szczególnych spektaklach rozrywki i okrucieństwa, jakimi były maratony taneczne okresu Wielkiego Kryzysu w Stanach Zjednoczonych. Analizie zostały poddane narracje literackie (zwłaszcza Czyż nie dobija się koni? Horace’a McCoya), poza refleksją literaturoznawczą jako istotny kontekst posłużyły zarówno prace z zakresu historii teatru i rozrywki, jak i historii ekonomii. Pogłębione przedstawienie okoliczności kryzysu gospodarczego pozwoliło na ukazanie dynamiki przemian konwencji literackich (m.in. opowieści o karierze w Hollywood) zarówno w ramach historycznoliterackiego procesu, jak i upadku amerykańskiej narracji o wyzwoleniu przez karierę filmową. Artykuł proponuje rozważenie kulturowych reprezentacji maratonu tanecznego jako sadystycznego spektaklu, w którym cierpienie innych staje się krótkoterminową rozrywką, umożliwianą przez wyraźny podział na uczestników i widzów, a także wizję konkursu jako trampoliny do sukcesu w przemyśle rozrywkowym. Prześledzenie rozpadu tej narracji oraz śmiercionośności tej obietnicy jest ważnym punktem dojścia eseju.

Celem artykułu jest zmierzenie się z klasycznym enfant terrible austriackiej kultury – Thomasem Bernhardem – z jednoczesną próbą zadania pytania o relacje pomiędzy wymogiem prawdomówności a prawowitym Nestbeschmutzungiem. Bernharda często dezawuowano jako pełnego sarkazmu i złośliwości szaleńca, który z niesprawiedliwego obrażania wspólnoty czerpał przyjemność. Tymczasem, jak staram się pokazać w tekście, demaskacja wspólnotowej przemocy działa u Bernharda na o wiele głębszym poziomie niż prosto pojęta paresia. Proza Bernharda przyjmuje strukturę fugi, w której bohaterowie zmagają się z problemem swojego jednoczesnego upodmiotowienia i uprzedmiotowienia. To właśnie struktura owej fugi pełni funkcje demaskatorskie i parezjastyczne, o wiele istotniejsze niż wmieszane w nią „oszczercze” treści. W ostatecznej instancji jest strategią przeciwstawienia się obezwładniającej władzy i próbą poszukiwania upodmiotowienia poza jej zasięgiem.

Artykuł jest próbą spojrzenia na powojenną eseistykę Hanny Mortkowicz- -Olczakowej w perspektywie socrealistycznej poetyki i jej indywidualnego negocjowania. Głównym przedmiotem analizy jest zbiór eseistycznych reportaży o Nowej Hucie, do których lektury przydatna jest wojenna biografia pisarki, zasymilowanej Żydówki inteligentki, stosującej do opisu socjalistycznej inwestycji anachroniczne literacko stylizacje.

Celem niniejszego artykułu jest próba szczegółowej analizy oraz interpretacji dwóch poematów: Obłok w spodniach (1915) oraz Pełnym głosem (1930). Pierwszy za pomocą rozbudowanej metafory zapowiada konieczność redefinicji polityczno-społecznej rzeczywistości, drugi natomiast rozlicza sowieckie realia. W lirycznych (postfuturystycznych) próbach poety często doszukać się można żywej apologii idei budowanego systemu: poparcia ruchów rewolucyjnych, propozycji stworzenia ogólnodostępnej, ogólnozrozumiałej sztuki dla mas. W dużo późniejszym poemacie z lat trzydziestych Majakowski raz po raz, nierzadko w bezpośrednich odniesieniach, wyraża bunt, mający – jego zdaniem – swoją przyczynę w niezrozumieniu jego twórczości, jak również niedoskonałości realizacji politycznych założeń przez innych twórców. Te kwestie autor Pluskwy niejednokrotnie prezentuje w formie gorzkiej ironii, specyficznej jemu tylko stylistyki, a także w obrazowaniu. Na podstawie zarówno szkiców badaczy literatury XX wieku, jak i biografii radzieckiego poety studium przekrojowo analizuje rozmaite wątki oraz ich realizację w wybranej twórczości Władimira Majakowskiego.

Artykuł jest próbą przedstawienia konfederacji targowickiej oraz jej późniejszego mitu jako polskiego niesamowitego (unheimlich). Moja argumentacja opiera się na analizie procesów o zdradę w trakcie insurekcji kościuszkowskiej. Instytucje prawne prowadziły tego rodzaju postępowania w powolny sposób, co wywołało niezadowolenie i napięcie społeczne, których skutkiem były bardziej radykalne sposoby osądzania zdradzieckich czynów. Wspomniana opieszałość wynikała ze strachu elit przed uznaniem wszystkich szlachciców, którzy pobierali pieniądze od obcych państw, za zdrajców. W tej perspektywie Targowica staje się symbolem czy też synekdochą nie tylko zdrady, lecz także wszystkich negatywnych cech szlacheckich. W konsekwencji jest ona równocześnie dobrze znana oraz niepokojąca, a więc niesamowita.

Artykuł podejmuje temat kreowania postaci Napoleona w polskiej poezji z okresu Księstwa Warszawskiego. Przedstawia, jak zmieniało się postrzeganie jego władzy w zależności od sytuacji politycznej. Ukazuje wpływ kultury i religii na kreowanie postaci władcy. Poeci tacy jak Wincenty Turski, Franciszek Wężyk i Józef Skorkowski skupiają się na zasługach wojskowych Napoleona. Posługują się metaforami i innymi środkami stylistycznymi związanymi ze sferą mitologii sakralnej oraz greckiej i rzymskiej. Julian Ursyn Niemcewicz i Kajetan Koźmian w swoich wierszach opisują obrazy śmierci i klęski maszerujących niszczycielskich oddziałów. W pracy omówiono przykłady utworów odnoszących się do wydarzeń historycznych takich jak zawarcie pokoju w Tylży czy klęska kampanii moskiewskiej. Pokazano, jak zmieniały się nastroje społeczne i stosunek do władzy. Artykuł skupia się przede wszystkim na analizie języka poetyckiego i powiązań z różnymi dziedzinami kultury. Porównuje portret władcy odnoszącego sukcesy z obrazem tego, który ponosi porażkę.

Autor artykułu analizuje różnicę pomiędzy „złytoptakami” a pieszczochami politycznych systemów. Ci pierwsi są często precyzyjnie określeni, wyraźniejsi w swoich poglądach, natomiast ci drudzy – „zamazani”, często terająca dwa fronty, a już szczególnie upodobali sobie figurę Konrada Wallenroda. Takie środowiska najlepiej opisywali Jerzy Andrzejewski czy Leopold Tyrmand, ale ważna była też dyskusja wokół Traktatu o gnidach Piotra Wierzbickiego. Autor podejmuje próbę zestawienia historycznych i współczesnych kontekstów. Kolaboracja analizowana jest jako strategia wobec władzy, a także władzy wobec poddanych, których lojalność udaje jej się wyegzekwować.

Obsceniczne aspekty sprawowania władzy stanowią guilty pleasures niepewnych swego pięknoduchów. Są przyczyną akcesu do obozu władzy artystów i intelektualistów – przyczyną może częstszą bodźcem silniejszym aniżeli strach i oportunizm. To zapoznawane tło motywacji uczestników spektaklu władzy zarówno w czasach komunizmu, jak i dzisiaj, kiedy władza pochodzi z demokratycznego mandatu, jest tu analizowane z wykorzystaniem rozpoznań oferowanych przez dzisiejszą myśl psychoanalityczną.

Niniejszy artykuł jest próbą hermeneutycznego, równoległego czytania dwóch nowoczesnych narracji – Melville’a o Bartlebym, biednym skrybie, i Freudowskiego dowcipu o francuskim królu. Głównym gestem zawartym w tekście jest spekulatywne potraktowanie tych formuł jako skutecznych aktów oporu, którym udało się przezwyciężyć i odczarować to, co Foucault nazywa Władzą. Autor traktuje nowelę i dowcip jako parabole, które są inherentnie ironiczne i komiczne w Heglowskim sensie, co oznacza, że operują na, a więc rozbijają porządek symboliczny i takie dychotomie, jak brak i eksces, transcendentalne i materialne, absolutne i konkretne. Skonfrontowanie Deleuzjańskiego i Derridiańskiego odczytania Bartleby’ego oraz uzupełnienie ich mesjańską nadzieją Blocha pozwala autorowi postawić tezę, że skryba i żartowniś są figurami subwersji, a być może nawet rewolucji. Następująca później analiza powyższych anegdot wykorzystująca teorie komedii Zupančič i McGowana ukazuje, że są to opowieści o stawaniu się nowoczesnego podmiotu w strukturze komicznej gry władzy i oporu. Tekst postuluje, że skryba i żartowniś pokazują nam, że jednak istnieje nadzieja dla delikatnych i prekarnych nowoczesnych bytów podporządkowanych przez władzę.

Tematem artykułu są złożone mechanizmy obserwowania i współudziału w szczególnych spektaklach rozrywki i okrucieństwa, jakimi były maratony taneczne okresu Wielkiego Kryzysu w Stanach Zjednoczonych. Analizie zostały poddane narracje literackie (zwłaszcza Czyż nie dobija się koni? Horace’a McCoya), poza refleksją literaturoznawczą jako istotny kontekst posłużyły zarówno prace z zakresu historii teatru i rozrywki, jak i historii ekonomii. Pogłębione przedstawienie okoliczności kryzysu gospodarczego pozwoliło na ukazanie dynamiki przemian konwencji literackich (m.in. opowieści o karierze w Hollywood) zarówno w ramach historycznoliterackiego procesu, jak i upadku amerykańskiej narracji o wyzwoleniu przez karierę filmową. Artykuł proponuje rozważenie kulturowych reprezentacji maratonu tanecznego jako sadystycznego spektaklu, w którym cierpienie innych staje się krótkoterminową rozrywką, umożliwianą przez wyraźny podział na uczestników i widzów, a także wizję konkursu jako trampoliny do sukcesu w przemyśle rozrywkowym. Prześledzenie rozpadu tej narracji oraz śmiercionośności tej obietnicy jest ważnym punktem dojścia eseju.

Celem artykułu jest zmierzenie się z klasycznym enfant terrible austriackiej kultury – Thomasem Bernhardem – z jednoczesną próbą zadania pytania o relacje pomiędzy wymogiem prawdomówności a prawowitym Nestbeschmutzungiem. Bernharda często dezawuowano jako pełnego sarkazmu i złośliwości szaleńca, który z niesprawiedliwego obrażania wspólnoty czerpał przyjemność. Tymczasem, jak staram się pokazać w tekście, demaskacja wspólnotowej przemocy działa u Bernharda na o wiele głębszym poziomie niż prosto pojęta paresia. Proza Bernharda przyjmuje strukturę fugi, w której bohaterowie zmagają się z problemem swojego jednoczesnego upodmiotowienia i uprzedmiotowienia. To właśnie struktura owej fugi pełni funkcje demaskatorskie i parezjastyczne, o wiele istotniejsze niż wmieszane w nią „oszczercze” treści. W ostatecznej instancji jest strategią przeciwstawienia się obezwładniającej władzy i próbą poszukiwania upodmiotowienia poza jej zasięgiem.

Artykuł jest próbą spojrzenia na powojenną eseistykę Hanny Mortkowicz- -Olczakowej w perspektywie socrealistycznej poetyki i jej indywidualnego negocjowania. Głównym przedmiotem analizy jest zbiór eseistycznych reportaży o Nowej Hucie, do których lektury przydatna jest wojenna biografia pisarki, zasymilowanej Żydówki inteligentki, stosującej do opisu socjalistycznej inwestycji anachroniczne literacko stylizacje.

Celem niniejszego artykułu jest próba szczegółowej analizy oraz interpretacji dwóch poematów: Obłok w spodniach (1915) oraz Pełnym głosem (1930). Pierwszy za pomocą rozbudowanej metafory zapowiada konieczność redefinicji polityczno-społecznej rzeczywistości, drugi natomiast rozlicza sowieckie realia. W lirycznych (postfuturystycznych) próbach poety często doszukać się można żywej apologii idei budowanego systemu: poparcia ruchów rewolucyjnych, propozycji stworzenia ogólnodostępnej, ogólnozrozumiałej sztuki dla mas. W dużo późniejszym poemacie z lat trzydziestych Majakowski raz po raz, nierzadko w bezpośrednich odniesieniach, wyraża bunt, mający – jego zdaniem – swoją przyczynę w niezrozumieniu jego twórczości, jak również niedoskonałości realizacji politycznych założeń przez innych twórców. Te kwestie autor Pluskwy niejednokrotnie prezentuje w formie gorzkiej ironii, specyficznej jemu tylko stylistyki, a także w obrazowaniu. Na podstawie zarówno szkiców badaczy literatury XX wieku, jak i biografii radzieckiego poety studium przekrojowo analizuje rozmaite wątki oraz ich realizację w wybranej twórczości Władimira Majakowskiego.

Artykuł jest próbą przedstawienia konfederacji targowickiej oraz jej późniejszego mitu jako polskiego niesamowitego (unheimlich). Moja argumentacja opiera się na analizie procesów o zdradę w trakcie insurekcji kościuszkowskiej. Instytucje prawne prowadziły tego rodzaju postępowania w powolny sposób, co wywołało niezadowolenie i napięcie społeczne, których skutkiem były bardziej radykalne sposoby osądzania zdradzieckich czynów. Wspomniana opieszałość wynikała ze strachu elit przed uznaniem wszystkich szlachciców, którzy pobierali pieniądze od obcych państw, za zdrajców. W tej perspektywie Targowica staje się symbolem czy też synekdochą nie tylko zdrady, lecz także wszystkich negatywnych cech szlacheckich. W konsekwencji jest ona równocześnie dobrze znana oraz niepokojąca, a więc niesamowita.

Artykuł podejmuje temat kreowania postaci Napoleona w polskiej poezji z okresu Księstwa Warszawskiego. Przedstawia, jak zmieniało się postrzeganie jego władzy w zależności od sytuacji politycznej. Ukazuje wpływ kultury i religii na kreowanie postaci władcy. Poeci tacy jak Wincenty Turski, Franciszek Wężyk i Józef Skorkowski skupiają się na zasługach wojskowych Napoleona. Posługują się metaforami i innymi środkami stylistycznymi związanymi ze sferą mitologii sakralnej oraz greckiej i rzymskiej. Julian Ursyn Niemcewicz i Kajetan Koźmian w swoich wierszach opisują obrazy śmierci i klęski maszerujących niszczycielskich oddziałów. W pracy omówiono przykłady utworów odnoszących się do wydarzeń historycznych takich jak zawarcie pokoju w Tylży czy klęska kampanii moskiewskiej. Pokazano, jak zmieniały się nastroje społeczne i stosunek do władzy. Artykuł skupia się przede wszystkim na analizie języka poetyckiego i powiązań z różnymi dziedzinami kultury. Porównuje portret władcy odnoszącego sukcesy z obrazem tego, który ponosi porażkę.