„Człowiek siedzi przy stole...”. Codzienność w Psalmie codziennym Tadeusza Nowaka
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEWybierz format
RIS BIB ENDNOTE„Człowiek siedzi przy stole...”. Codzienność w Psalmie codziennym Tadeusza Nowaka
Data publikacji: 23.05.2017
Konteksty Kultury, 2016, Tom 13, Numer 4, s. 372 - 384
https://doi.org/10.4467/23531991KK.16.021.6760Autorzy
„Człowiek siedzi przy stole...”. Codzienność w Psalmie codziennym Tadeusza Nowaka
Tadeusz Nowak, autor Psalmu codziennego, z jednej strony pełni funkcję kontynuatora tego gatunku w drugiej połowie XX wieku, z drugiej – jest też odnowicielem formy. Świat ukazany w jego zwrotkowych regularnych wierszach okazuje się przeniknięty bólem i niezasłużonym, acz nieuchronnym, cierpieniem. Niemniej u Nowaka trudno znaleźć wyraźne, a typowe dla psalmów biblijnych poczucie stałości, opieki, zaufania, zawierzenia. Artykuł to jednak nie tylko próba zaklasyfikowania tego, trudnego w odczytaniu, utworu do konkretnego gatunku, lecz także studium o wiejskiej rzeczywistości z połowy ubiegłego stulecia (poszczególne wątki opisane są w kolejnych częściach). Nowak łączy bowiem tradycję biblijną z folklorem, czerpie z bogatej symboliki cyfr, sięga do dekalogu i przykazań kościelnych, a przy tym zagląda w głąb człowieka i nie waha się pokazać jego skaz i wad. Dlatego zarówno wierszu, jak i w artykule niezmiennie powraca refren: „obok człowieka leży/ związany drutem anioł/ szkielecik śledzia szkło/ obok człowieka leży/ ukrzyżowany Bóg”. Te, z pozoru nieważne codzienne przedmioty, które (pozornie) nie pasują do sfery sacrum, u Nowaka zyskują nowe sensy. Zwykła codzienność oraz owa „folklorystyczna rupieciarnia” przestają być swoistymi kulturowymi „odpadkami”, a stają się odkrywanymi na nowo skarbami tradycji.
Balbus S., O poezji Tadeusza Nowaka [w:] T. Nowak, Wybór wierszy, przedm. S. Balbus, Warszawa 1973.
Balbus S., Poezja w czasie marnym (O metafizyce i historiozofii poezji Tadeusza Nowaka), Kraków 1992, http://biblioteka.kijowski.pl/nowak%20tadeusz/balbus%20o%20nowaku.pdf, dostęp: 15.04.2017.
Balbus S., Tadeusza Nowaka psalmy miłosne [w:] Nowy Nowak (Tadeusz), red. J. Olejniczak, R. Knapek, Katowice 2016.
Balbus S., Zagłada gatunków [w:] Polska genologia literacka, red. D. Ostaszewska, R. Cudak, Warszawa 2007.
Brudnicki J., Tadeusz Nowak, Warszawa 1978.
Kopaliński W., Siedem; Sześć; Szkielet; Szkło; Kieliszek [w:] tegoż, Słownik symboli, Warszawa 1991.
Kwiatkowski J., Magia poezji (O poetach polskich XX wieku), Kraków 1995.
Nowak T., Wiersze wybrane, Warszawa 1978.
Pustkowski H., Psalm [w:] Słownik rodzajów i gatunków literackich, red. G. Gazda, S. Tynecka-Makowska, Kraków 2006.
Sadzik J., O psalmach [w:] C. Miłosz, Księgi biblijne. Przekłady z języka greckiego i hebrajskiego, Kraków 2003.
Sulima R., Tadeusz Nowak. Zarys twórczości, Warszawa 1986.
Informacje: Konteksty Kultury, 2016, Tom 13, Numer 4, s. 372 - 384
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
„Człowiek siedzi przy stole...”. Codzienność w Psalmie codziennym Tadeusza Nowaka
“A Man Is Sitting at a Table…” Everyday Life in Psalm codzienny [Everyday Psalm] by Tadeusz Nowak
Uniwersytet Śląski w Katowicach, Bankowa 12, 40-007 Katowice
Publikacja: 23.05.2017
Status artykułu: Otwarte
Licencja: Żadna
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
PolskiLiczba wyświetleń: 1740
Liczba pobrań: 3318