FAQ

„Człowiek siedzi przy stole...”. Codzienność w Psalmie codziennym Tadeusza Nowaka

Data publikacji: 23.05.2017

Konteksty Kultury, 2016, Tom 13, Numer 4, s. 372 - 384

https://doi.org/10.4467/23531991KK.16.021.6760

Autorzy

Joanna Sapa
Uniwersytet Śląski w Katowicach, Bankowa 12, 40-007 Katowice
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

„Człowiek siedzi przy stole...”. Codzienność w Psalmie codziennym Tadeusza Nowaka

Abstrakt

Tadeusz Nowak, autor Psalmu codziennego, z jednej strony pełni funkcję kontynuatora tego gatunku w drugiej połowie XX wieku, z drugiej – jest też odnowicielem formy. Świat ukazany w jego zwrotkowych regularnych wierszach okazuje się przeniknięty bólem i niezasłużonym, acz nieuchronnym, cierpieniem. Niemniej u Nowaka trudno znaleźć wyraźne, a typowe dla psalmów biblijnych poczucie stałości, opieki, zaufania, zawierzenia. Artykuł to jednak nie tylko próba zaklasyfikowania tego, trudnego w odczytaniu, utworu do konkretnego gatunku, lecz także studium o wiejskiej rzeczywistości z połowy ubiegłego stulecia (poszczególne wątki opisane są w kolejnych częściach). Nowak łączy bowiem tradycję biblijną z folklorem, czerpie z bogatej symboliki cyfr, sięga do dekalogu i przykazań kościelnych, a przy tym zagląda w głąb człowieka i nie waha się pokazać jego skaz i wad. Dlatego zarówno wierszu, jak i w artykule niezmiennie powraca refren: „obok człowieka leży/ związany drutem anioł/ szkielecik śledzia szkło/ obok człowieka leży/ ukrzyżowany Bóg”. Te, z pozoru nieważne codzienne przedmioty, które (pozornie) nie pasują do sfery sacrum, u Nowaka zyskują nowe sensy. Zwykła codzienność oraz owa „folklorystyczna rupieciarnia” przestają być swoistymi kulturowymi „odpadkami”, a stają się odkrywanymi na nowo skarbami tradycji.

Bibliografia

Pobierz bibliografię

Balbus S., poezji Tadeusza Nowaka [w:] T. Nowak, Wybór wierszy, przedm. S. Balbus, Warszawa 1973.

Balbus S., Poezja czasie marnym (metafizyce historiozofii poezji Tadeusza Nowaka), Kraków 1992, http://biblioteka.kijowski.pl/nowak%20tadeusz/balbus%20o%20nowaku.pdf, dostęp: 15.04.2017.

Balbus S., Tadeusza Nowaka psalmy miłosne [w:] Nowy Nowak (Tadeusz), red. J. Olejniczak, R. Knapek, Katowice 2016.

Balbus S., Zagłada gatunków [w:] Polska genologia literacka, red. D. Ostaszewska, R. Cudak, Warszawa 2007.

Brudnicki J., Tadeusz Nowak, Warszawa 1978.

Kopaliński W., Siedem; Sześć; Szkielet; Szkło; Kieliszek [w:] tegoż, Słownik symboli, Warszawa 1991.

Kwiatkowski J., Magia poezji (poetach polskich XX wieku), Kraków 1995.

Nowak T., Wiersze wybrane, Warszawa 1978.

Pustkowski H., Psalm [w:] Słownik rodzajów gatunków literackich, red. G. Gazda, S. Tynecka-Makowska, Kraków 2006.

Sadzik J., psalmach [w:] C. Miłosz, Księgi biblijne. Przekłady języka greckiego hebrajskiego, Kraków 2003.

Sulima R., Tadeusz Nowak. Zarys twórczości, Warszawa 1986.

Informacje

Informacje: Konteksty Kultury, 2016, Tom 13, Numer 4, s. 372 - 384

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

„Człowiek siedzi przy stole...”. Codzienność w Psalmie codziennym Tadeusza Nowaka

Angielski:

“A Man Is Sitting at a Table…” Everyday Life in Psalm codzienny [Everyday Psalm] by Tadeusz Nowak

Autorzy

Uniwersytet Śląski w Katowicach, Bankowa 12, 40-007 Katowice

Publikacja: 23.05.2017

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: Żadna

Udział procentowy autorów:

Joanna Sapa (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski