A ja zapisywałem siebie” – o Dzienniku Mieczysława Jastruna
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEWybierz format
RIS BIB ENDNOTEA ja zapisywałem siebie” – o Dzienniku Mieczysława Jastruna
Data publikacji: 23.12.2014
Konteksty Kultury, 2014, Tom 11, Numer 4, s. 374-386
https://doi.org/10.4467/23531991KK.14.021.2882Autorzy
A ja zapisywałem siebie” – o Dzienniku Mieczysława Jastruna
Autorka szkicu czyta Dziennik jako utwór, u genezy którego znajduje się charakterystyczne dla Mieczysława Jastruna poczucie znikania życia w upływającym czasie. W tym kontekście diariusz – wypełniony przede wszystkim rejestrem drobnych, codziennych zajęć – jawi się jako zapis, za pomocą którego Jastrun chce przeciwstawić się nicości oraz utrwalić swoje jednostkowe istnienie. Samo notowanie codzienności nie wystarcza jednak, by spełnić to zadanie. Formułując uwagi o Jastrunowych próbach zapisania własnej egzystencji i świadomości, autorka przywołuje tekst Georges’a Gusdorfa, w którym francuski filozof pisze o celach i założeniach autobiografii, między innymi takich jak: stworzenie spójnego zarysu losu, zinterpretowanie i zrozumienie zdarzeń i doświadczeń życia, odkrycie prawdy własnej osobowości. Zapisem tego typu jest z pewnością Smuga światła. Niepowtarzalność jednostkowej świadomości najpełniej jednak wyraża się w tworzonych przez Jastruna metaforycznych obrazach, które można odnaleźć nie tylko w jego liryce, lecz także w Dzienniku czy Smudze światła. Autorka szkicu, przywołując i zestawiając ze sobą konkretne fragmenty wierszy oraz autobiografii i diariusza Jastruna, odczytuje znaczenia i konotacje jednego z takich obrazów – wejścia pięknej kobiety do domu, i pokazuje jednocześnie spójność wyobraźni i wrażliwości podmiotu. Śledzenie tych znamiennych obrazów w twórczości poety i rozszyfrowywanie ich znaczeń przypomina odkrywanie „ja” o określonej tożsamości, wpisanej w teksty. Obrazy te zawierają w sobie interpretację egzystencji podmiotu, są wyrazem znamiennych dla niego przeświadczeń metafizycznych, a ich powtarzalność i stałość konstytuuje tożsamość podmiotu, utrwala jego istnienie w zmiennym czasie.
Jastrun M., Dziennik 1955–1981, Kraków 2002. Jastrun M., Smuga światła, Warszawa 1983.
Jastrun M., Strefa owoców, Warszawa 1964. Jastrun M., W biały dzień, Warszawa 1967.
Jastrun M., Większe od życia, Warszawa 1960.
Błoński J., Kim jesteś poeto? [w:] tegoż, Poeci i inni, Kraków 1956.
Błoński J., Poezja i głębia [w:] tegoż, Poeci i inni, Kraków 1956.
Czermińska M., Autobiograficzny trójkąt: świadectwo, wyznanie i wyzwanie [w:] tejże, Autobiograficzny trójkąt: świadectwo, wyznanie i wyzwanie, Kraków 2000.
Gusdorf G., Warunki i ograniczenia autobiografii, „Pamiętnik Literacki” 1979, z. 1.
Kosturek J., „Upór Cieniów”. Śmierć Innego w poezji Mieczysława Jastruna [w:] Poetyckie prowincje i peryferie. Jerzy Harasymowicz i inni, red. J. Kulczyńska, W. Ligęza, W. Próchnicki, Kraków 2014.
Lipski J.J., Poezja myśli, „Twórczość” 1961, nr 6. Łukasiewicz J., Jasnowidzenia, „Twórczość” 1978, nr 4.
Łukasiewicz J., Poezja i eschatologia, „Odra” 1984, nr 10.
Mielhorski R., „Rzecz każda była kresem i początkiem”. O motywie powrotu w poezji Mieczy sława Jastruna, „Fraza” 2005, nr 3.
Nowacki D., Życie zewnętrzne, „Znak” 2003, nr 4.
Rogoziński J., Logika wspomnienia, „Nowa Kultura” 1961, nr 30.
Roszak K., Wersja ostateczna, „Literatura” 1983, nr 5.
Sandauer A., Czas oswojony (Rzecz o Mieczysławie Jastrunie) [w:] tegoż, Poeci czterech pokoleń, Kraków 1977.
Sandauer A., O poezji Jastruna [w:] tegoż, Zebrane pisma krytyczne, t. 3, Warszawa 1981.
Sprusiński M., Ogrody czasu Mieczysława Jastruna, „Nowe Książki” 1970, nr 19.
Stabro S., Nad „Dziennikiem” Mieczysława Jastruna, http://dekadaliteracka.pl/?id=518&siteback=archiwum, dostęp: 29.09.2014.
Szturc W., Smugą światła w mrok, „Nowe Książki” 1984, nr 8.
Tomala S., Podobieństwa, prawdopodobieństwa, zbliżenia, „Miesięcznik Literacki” 1984, nr 4.
Zawodziński K.W., Ciemność rzeźbiona westchnieniem ze złota…, „Przegląd Współczesny” 1935, nr 164.
Informacje: Konteksty Kultury, 2014, Tom 11, Numer 4, s. 374-386
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
A ja zapisywałem siebie” – o Dzienniku Mieczysława Jastruna
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Polska, ul. Gołębia 24, 31-007 Kraków
Publikacja: 23.12.2014
Status artykułu: Otwarte
Licencja: Żadna
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
PolskiLiczba wyświetleń: 2319
Liczba pobrań: 1270