Filmowość prozy, prozaiczność filmu. O filmowej adaptacji powieści Jarosława Iwaszkiewicza Sława i chwała

Dominika  Pietraszek

Filmowość prozy, prozaiczność filmu. O filmowej adaptacji powieści Jarosława Iwaszkiewicza Sława i chwała

Data publikacji: 09.06.2015

Konteksty Kultury, 2015, Tom 12, Numer 1, s. 125 - 143

https://doi.org/10.4467/23531991KK.15.009.3705

Autorzy

Pobierz pełny tekst

PDF

drukuj

Tytuły

Filmowość prozy, prozaiczność filmu. O filmowej adaptacji powieści Jarosława Iwaszkiewicza Sława i chwała

Abstrakt

Sława i chwała Jarosława Iwaszkiewicza doczekała się miana opus vitae pisarza. Utwór zawiera elementy autobiograficzne oraz stanowi sumę etycznych doświadczeń literata, syntezę historiozoficzną i filozoficzną. Na temat serialowej adaptacji, którą Kazimierz Kutz wyreżyserował pod pieczą Telewizji Polskiej w roku 1997, opublikowano zaledwie kilka recenzji. Pierwsza część artykułu (Sensualizm przekodowany) poświęcona została specyfice obrazowania Iwaszkiewicza i Kutza, a więc translacji zmysłowości tej prozy na język filmu. Kolejne fragmenty (Antyheroizm, „Sława i chwała” jako panorama społeczna, Dylematy XX-wiecznego artysty) koncentrują się na odczytaniu sensu powieści oraz sposobie, w jaki reżyser oddaje go na ekranie. Końcowe rozważania (Niesława) dotyczą przyczyn komercyjnej porażki ekranizacji, są także próbą oceny serialu. Okazuje się, że mimo skromnego budżetu i ograniczonego czasu antenowego Kutz zachował wiele z ducha oryginału – to wciąż ta sama historia o końcu pewnego świata.

Sława i chwała [Fame and Glory] by Jarosław Iwaszkiewicz has been named as the author’s masterpiece. The work contains autobiographical elements and constitutes a summary of the writer’s ethical experiences, a historiosophical and philosophical synthesis. Only a few reviews have been published concerning the TV series adaptation, directed by Kazimierz Kutz under the auspices of the Polish Television in 1997. The first part of the article (Sensuality recoded) examines the specificity of the imagery of Iwaszkiewicz and Kutz, i.e. the translation of the sensuality of this prose to the language of cinema. Points 2–4 (Antiheroism, “Fame and Glory” as a social panorama, Dilemmas of a 20th-century artist) focus on the reading of the sense of the novel and the way the director relays it on the screen. The final considerations (Infamy) examine the causes of the commercial failure of the adaptation and make an attempt to evaluate the series. It turns out that, despite a modest budget and limited airtime, Kutz has preserved much of the spirit of the original work – it is still the same story about the end of a certain world

Słowa kluczowe

Sława i chwała, Jarosław Iwaszkiewicz, Kazimierz Kutz, adaptacja filmowa, serial, motyw artysty, panorama społeczna, antyheroizm

Sława i chwała, Jarosław Iwaszkiewicz, Kazimierz Kutz, film adaptation, television series, motif of an artist, social panorama, antiheroism

Bibliografia

Pobierz bibliografię

Armata J., O ekranizacji „Sławy i chwały” oraz powrocie do śląskiej ględźwy, „FilmPro” 1996, nr 17.

Baniewicz E., Kazimierz Kutz, Warszawa 1999.

Bednarek M., Niezbędne ziemie – koniecznie utracone, czyli dlaczego polska epika powojenna potrzebuje Ukrainy, „Porównania” 2011, nr 8.

Gronczewski A., Jarosław Iwaszkiewicz, Warszawa 1972.

Iwaszkiewicz J., Sława i chwała, Warszawa 1998, t. 1–3.

Kijowski A., Powieść Jarosława Iwaszkiewicza, „Twórczość” 1956, nr 9.

Kowalczyk J., Kondensat bez smaku, „Rzeczpospolita” 1998, nr 117.

Kubacki W., Proza Iwaszkiewicza [w:] J. Rohoziński, Jarosław Iwaszkiewicz, Warszawa 1968.

Kutz K., Z mojego młyna: Kurna chata, „Kino” 1996, nr 6.

Marecki P., Iwaszkiewicz Jarosław [w:] Encyklopedia kina, red. T. Lubelski, Kraków 2003.

Masłoń K., To mógłby być wielki film, „Rzeczpospolita” 1998, nr 102.

Masłoń K., Weź teraz książkę i czytaj, „Rzeczpospolita” 1998, nr 117.

Przybylski R., Eros i Tanatos. Proza Jarosława Iwaszkiewicza 1916–1938, Warszawa 1970.

Radziwon M., Iwaszkiewicz. Pisarz po katastrofie, Warszawa 2010.

Taras K., Kobieta kocha chłopca, mężczyzna kocha…, „Kino” 2005, nr 4.

Wajda A., O filmowaniu prozy Iwaszkiewicza [w:] O twórczości Jarosława Iwaszkiewicza, red. A. Brodzka, Kraków 1983.

Wawrzyniak W., „Sława i chwała” Jarosława Iwaszkiewicza, Warszawa 1967.

Zawada A., Jarosław Iwaszkiewicz, Warszawa 1994.

Informacje

Informacje: Konteksty Kultury, 2015, Tom 12, Numer 1, s. 125 - 143

DOI: https://doi.org/10.4467/23531991KK.15.009.3705

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Filmowość prozy, prozaiczność filmu. O filmowej adaptacji powieści Jarosława Iwaszkiewicza Sława i chwała

Autorzy

Dominika Pietraszek

Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Dewajtis 5, Warszawa

Publikacja: 09.06.2015

Status artykułu: Otwarte

Licencja: Żadna

Udział procentowy autorów:

Dominika Pietraszek (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

Języki publikacji:

Polski

Liczba wyświetleń: 2030

Liczba pobrań: 2224

<p>Filmowość prozy, prozaiczność filmu. O filmowej adaptacji powieści Jarosława Iwaszkiewicza <em>Sława i chwała</em></p>

Pobierz xml