FAQ

Kobieta w powieściach polskich ideologów ruchu nacjonalistycznego

Data publikacji: 22.12.2014

Konteksty Kultury, 2014, Tom 11, Numer 3, s. 285 - 301

https://doi.org/10.4467/23531991KK.14.026.2926

Autorzy

Kazimierz Adamczyk
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
, Polska
https://orcid.org/0000-0001-6126-4235 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Kobieta w powieściach polskich ideologów ruchu nacjonalistycznego

Abstrakt

W artykule omawiam powieści autorstwa ideologów i działaczy międzywojennego ruchu narodowego. Literatura popularna pełniła istotną funkcję w propagowaniu idei nacjonalistycznych. Przyglądając się sylwetkom kobiet w powieściach Romana Dmowskiego, Stanisława Piaseckiego, Władysława Jana Grabskiego, Adama Doboszyńskiego i Jędrzeja Giertycha wskazuję na rolę stereotypu, obecność w tych powieściach patriarchalnego i antysemickiego dyskursu. W utworach młodej generacji narodowców zaobserwować należy bardziej zróżnicowane portrety kobiet, co związane jest z postępującą emancypacją kobiet w dwudziestoleciu, a także początkami ich aktywności w ruchu narodowym. Wskazuję na niebezpieczeństwo, jakie niesie z sobą skupianie się na dyskursie feministycznym, w oderwaniu od propagowanej przez te utwory ideologii. Dlatego też zwracam uwagę na zależności występujące między założeniami ideowymi ONR-u i kreacją świata przedstawionego w omawianych utworach.

Bibliografia

Pobierz bibliografię

Bednarczuk M., Kobiety w kręgu prawicy międzywojennej. Idee, sylwetki, strategie pisarskie, Wrocław 2012.

Bourdieu P., Męska dominacja, Warszawa 2004.

Carroll D., French Literary Fascism. Nationalism, Anti-Semitism and The Ideology of Culture, Princeton 1995.

Doboszyński A., Słowo ciężarne, Warszawa 1931.

Grabski W.J., Na krawędzi, Poznań 1936.

Grabski W.J., Rdza życia, „Kurier Poznański” 1938, nr 291–352, 1939, nr 1–58.

Grott B., Nacjonalizm czy nacjonalizmy?, Kraków 2006.

Grott B., Nacjonalizm i religiaProces zespalania nacjonalizmu i katolicyzmu w jedną całość ideową w myśli Narodowej Demokracji 1926–1939, Kraków 1984.

Łaszowski A., Literatura tendencyjna, „Prosto z Mostu” 1938, nr 8.

Majchrowski J., Polska myśl polityczna 1918–1939, Warszawa 2000.

Mariański J. [J. Giertych], Zamach, Pelpin 1938.

Oberlander L., Ewolucja poglądów Narodowej Demokracji w sprawie żydowskiej. Część druga: w Polsce niepodległej, „Miesięcznik Żydowski” 1932, nr 4.

Piasecki S., Literatura wolna czy w służbie idei, „Prosto z Mostu” 1937, nr 54.

Piasecki S., Prawda młodego pokolenia, „Prosto z Mostu” 1937, nr 2.

Piasecki S., Związek Białej Tarczy, t. 1: Na tropie knowań, t. 2: W potrzasku, Poznań 1929.

Prokop-Janiec E., Literatura i nacjonalizm. Twórczość krytyczna Zygmunta Wasilewskiego, Kraków 2004.

Prokop-Janiec E., Powieść popularna a tożsamość narodowa [w:] Narracja i tożsamość (II). Antropologiczne problemy literatury, red. R. Nycz, W. Bolecki, Warszawa 2004.

Ryszkiewicz M., Ideologia (w) powieści Kazimierza Wybranowskiego (Romana Dmowskiego). Analiza retoryczna „W połowie drogi” oraz „Dziedzictwa” [w:] Nacjonalizm polski do 1939 roku. Wizje kultury polskiej i europejskiej, red. K. Stępnik, M. Gabryś, Lublin 2011, s. 305–320.

Strycka A., Obrazy Żydów w literaturze nacjonalizmu (Romana Dmowskiego „Dziedzictwo”, Jędrzeja Giertycha „Zamach”, Karola H. Rostworowskiego „Antychryst” oraz Czesława Straszewicza „Mojżesz”[w:] Nacjonalizm polski. Wizje kultury polskiej i europejskiej, red. K. Stępnik, M. Gabryś, Lublin 2011, s. 321–330.

Urbanowski M., Nacjonalistyczna krytyka literacka. Próba rekonstrukcji i opisu w II Rzeczypospolitej, Kraków 1997.

Urbanowski M., Powieść nacjonalistyczna? O przedwojennej prozie Władysława Grabskiego [w:] Nacjonalizm polski do roku 1939. Wizje kultury polskiej i europejskiej, red. K. Stępnik, M. Gabryś, Lublin 2011, s. 293–304.

Wasilewski Z., Polski typ twórczy, „Myśl Narodowa” 1927, nr 20.

Weininger O., Płeć i charakter, tłum. O. Ortwin, wstęp G. Kunigiel, posł. J. Prokopiuk, Warszawa 1994.

Wybranowski K. [R. Dmowski], Dziedzictwo, Wrocław 1997.

Zieliński J., Zatrute ziarna (O powieściach Romana Dmowskiego), „Res Publica” 1989, nr 5

Informacje

Informacje: Konteksty Kultury, 2014, Tom 11, Numer 3, s. 285 - 301

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Kobieta w powieściach polskich ideologów ruchu nacjonalistycznego

Autorzy

https://orcid.org/0000-0001-6126-4235

Kazimierz Adamczyk
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
, Polska
https://orcid.org/0000-0001-6126-4235 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
Polska

Publikacja: 22.12.2014

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: Żadna

Udział procentowy autorów:

Kazimierz Adamczyk (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski