Narracje o tworzeniu, czyli „ciemność i magia”
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEWybierz format
RIS BIB ENDNOTENarracje o tworzeniu, czyli „ciemność i magia”
Data publikacji: 2023
Konteksty Kultury, 2023, Tom 20 zeszyt 4, s. 385 - 401
https://doi.org/10.4467/23531991KK.23.031.18834Autorzy
Narracje o tworzeniu, czyli „ciemność i magia”
Obecność narracji autopoietycznych w trzech podstawowych modelach kultury: literackiej, audiowizualnej i cyfrowej, jest istotnym czynnikiem wpływającym na ich różnorodność i dynamiczną ewolucję opowieści o tworzeniu. Pojęcie autopoiezy wprowadzone przez neurobiologow i socjologow poszerza spektrum badań nad procesem tworczym w tekstach literackich i szerzej, kulturowych. W związku z tymi dwoma aspektami funkcjonowania autopoiesis: w tradycjach rożnych mediow oraz wielu kierunkach badawczych analizujących proces tworzenia, autorka przedstawia trzy wzory modernistycznej opowieści o tworzeniu. Interpretacja Testamentu Witolda Gombrowicza prowadzi, po pierwsze, do wskazania trybu konstytuowania się narracyjnej tożsamości pisarza, po drugie, ku metaforze teatralnych kulis nadającej autopoiesis wymiar performatywny, a po trzecie, w stronę takich reguł poetyki opowieści o tworzeniu, ktore budują jej epifaniczną aurę.
Bolecki W., Poetycki model prozy w dwudziestoleciu międzywojennym, Wrocław 1984.
Brzezińska M., Werner Herzog i jego dokumenty, Filmweb, 26.05.2010.
Czaja D., Lekcje ciemności, Wołowiec 2009.
Felski R., Latour i literaturoznawstwo, tłum. T.S. Markiewka, „Teksty Drugie” 2021, nr 2.
Gombrowicz W., Zakończenie [w:] tegoż, Wspomnienia polskie. Wędrówki po Argen tynie, Paryż 1982.
Gumbrecht H.U., In Praise of Athletic Beauty, Cambridge–London 2006.
Gusdorf G., Warunki i ograniczenia autobiografii [w:] Autobiografia, red. M. Czermińska, Gdańsk 2009.
Hillis-Miller J., O literaturze, tłum. K. Hoffmann, Poznań 2014.
Jarzębski J., Podglądanie Gombrowicza, Kraków 2000.
Lacoue-Labarthe P., Diderot: paradoks i mimesis, „Teksty Drugie” 2002, nr 3.
Lejeune P., Pakt autobiograficzny, tłum A.W. Labuda, „Teksty Drugie” 1975, nr 5.
Lejeune P., Rodak M., Laboratorium badacza. Rozmowa z Philippe’em Lejeune’em, „Teksty Drugie” 2018, nr 6.
Luhmann N., Pisma o sztuce i literaturze, tłum. B. Baran, Kraków 2016.
Luhmann N., Systemy społeczne. Zarys ogólnej teorii, tłum. M. Kaczmarczyk, Kraków 2007.
L’unité de l’œuvre de Michel Houellebecq, red. S. Van Wesemael, B. Viard, Paris 2013.
Łapiński Z., Ja Ferdydurke. Gombrowicza świat interakcji, Lublin 1985.
Markowski M.P., Czarny nurt. Gombrowicz, świat, literatura, Kraków 2004.
Nasiłowska A., Biografie: zwrot biograficzny, „Dwutygodnik” 2009, nr 16, www.dwutygodnik.com/artykul/553-biografie-zwrot-biograficzny.html, dostęp: 10.03.2021.
Norwid C.K., Za kulisami [w:] tegoż, Dramaty. Pisma wybrane, t. 3, Warszawa 2022.
Nycz R., Literatura jako trop rzeczywistości. Poetyka epifanii w nowoczesnej literaturze polskiej, Kraków 2001.
Petitmengin C., Ku źródłom myśli. Gesty i transmodalność: wymiar przeżywanego doświadczenia, tłum. E. Bodal, A. Tuszyńska, „Avant” 2012, R. III, nr T.
Popiel M., Artysta awangardowy. Próba estetyki antropologicznej, „Teksty Drugie” 2011, nr 6.
Popiel M., Świat artysty. Modernistyczne estetyki tworzenia, Kraków 2018.
Rodak P., Prawda w Dzienniku osobistym, „Teksty Drugie” 2009, nr 4.
Roux D. de, Rozmowy z Gombrowiczem, Paryż 1969.
Sendyka R., Od kultury „ja” do kultury „siebie”. O zwrotnych formach w projektach tożsamościowych, Kraków 2015.
Shusterman R., Praktyka filozofii i filozofia praktyki. Pragmatyzm a życie filozoficzne, tłum. A. Mitek, Kraków 2005.
Slater A., Autopoiesis Between Literature and Science: Maturana, Varela, Cervantes, [w:] The Palgrave Handbook of Twentieth and TwentyFirst Century Literature and Science, red. N. Ahuja i in., Cham 2020.
Sławiński J., Sprawa Gombrowicza, „Nurt” 1977, nr 2, s. 19.
Steiner G., Gramatyki tworzenia, tłum. J. Łoziński, Poznań 2004.
Ta dziwna instytucja zwana literaturą. Z Jacques’em Derridą rozmawia Derek Attridge [w:] Dekonstrukcja w badaniach literackich, R. Nycz, Gdańsk 2000.
Thompson E., Żywe sposoby nadawania sensu, tłum. J. Klimbej, „Avant” 2012, R. III, T.
Informacje: Konteksty Kultury, 2023, Tom 20 zeszyt 4, s. 385 - 401
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
Narracje o tworzeniu, czyli „ciemność i magia”
Narratives on Creating, or “Darkness and Magic”
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Polska, ul. Gołębia 24, 31-007 Kraków
Publikacja: 2023
Status artykułu: Otwarte
Licencja: CC BY
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
Polski