FAQ

Powierzchnia i głębia: szkic o cielesności w polskiej romantycznej noweli fantastycznej

Data publikacji: 13.12.2015

Konteksty Kultury, 2015, Tom 12, Numer 3, s. 318 - 340

https://doi.org/10.4467/23531991KK.15.021.4434

Autorzy

Ewa Wojciechowska
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Polska, ul. Gołębia 24, 31-007 Kraków
https://orcid.org/0000-0003-1104-5127 Orcid
Kontakt z autorem
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Powierzchnia i głębia: szkic o cielesności w polskiej romantycznej noweli fantastycznej

Abstrakt

Wychodząc od definicji noweli Augusta Wilhelma Schlegla oraz koncepcji fantastyki Tzvetana Todorova, szkic przedstawia trzy romantyczne nowele fantastyczne. Autorka skupia się na reprezentacji ciała i cielesności. Analizowane utwory stanowią próbę zmierzenia się z pooświeceniową optyką materialistyczną oraz redefinicji dualizmu ciała i duszy. Szkic zawiera omówienie trzech modeli ukazywania ciała w omawianym okresie. Pierwszy, obecny w Życiu po śmierci Józefa I. Kraszewskiego, rządzi się logiką groteski oraz ukazuje ciało jako nie tylko przedmiot, ale i medium narracji. Drugi, występujący w Lekarzu magnetycznym Józefa Dzierzkowskiego, wskazuje na fizjonomiczne rozumienie ciała jako znaku, wezwania do interpretacji. W trzecim, zaobserwowanym w Dentyście Henryka Rzewuskiego, obejmuje proces radykalnego zawieszenie dualizmu ciała i duszy – ciało pojmowane jest jako czysta powierzchnia.

Bibliografia

Pobierz bibliografię

Barasch F.K., The Grotesque. Study in Meanings, Paris–Mouton 1971.

Bednarczyk A., Filozofia biologii europejskiego oświecenia. Albrecht von Haller jego współcześni, Warszawa 1984.

Budrewicz T., „Zdrowie” „choroba” języku Kraszewskiego (okresie wołyńskim) [w:] Kraszewski – pisarz współczesny, red. E. IhnatowiczWarszawa 1996.

Chirpaz F., Ciało, tłum. J. Migasiński, Warszawa 1998.

Chołody M., Ciało – dusza – duch. Dyskurs cielesny romantyzmie polskim (fragmenty), Poznań 2011.

Chruściński K., Józef Dzierzkowski: pisarz działacz polityczny okresu międzypowstaniowego (1831–1863), Gdańsk 1970.

Dzierzkowski J., Lekarz magnetyczny [w:] Polska nowela fantastyczna, red. J. Tuwim, t. 1, Kraków 1976.

Eco U., Historia brzydoty, tłum. zbior., Poznań 2007.

Foucault M., Narodziny kliniki, tłum. P. Pieniążek, Warszawa 1999.

Goethe J.W., mojego życia. Zmyślenie prawda, tłum. A. Guttry, t. 2, Warszawa 1957.

Gubrynowicz B., Epizod walki J.I. Kraszewskiego H. Rzewuskim, „Pamiętnik Literacki” 1931, t. XXVIII.

Hugo W., Przedmowa do dramatu „Cromwell”, tłum. J. Parvi [w:] Manifesty romantyzmu 1790–1830, red. A. Kowalczykowa, Warszawa 1995.

Kraszewski J.I., Poeta świat, Kraków 2002.

Kraszewski J.I., Życie po śmierci. Powieść pijaka, „Tygodnik Literacki” 1838, t. 1.

Marcjan M., Nowela [w:] Słownik literatury polskiej XIX wieku, red. J. Bachórz, A. Kowalczykowa, Wrocław 1991.

Ossoliński J.M., Wieczory badeńskie, czyli powieści strachach upiorach dołączeniem bajek innych pism humorystycznych, Kraków 1852.

Płonka-Syroka B., Medycyna niemiecka nurtu niematerialistycznego 1797–1848 polska recepcja jej teorii doktryn dziewiętnastym stuleciu, Warszawa 1999.

Rabkin E.S., The Fantastic in Literature, Princeton 1976.

Rzewuski H., Dentysta. Powieść głęboko filozoficzna mogąca służyć na dowód, że my psychologii, estetyce historiozofii niepoślednie zajmujemy miejsce. Ułożona za pomocą przyjaciół przez Wojciecha Rybkę, Magistra Filozofii Powiatowej, Autora uwag nad duchem pism ojca Bronisława [w:] tegoż, Nie-bajki 

Rzewuski H., Łaska przeznaczenie, t. 2, Warszawa 1851.

Schlegel A.W., Wykłady literaturze pięknej sztuce, tłum. E. Namowicz [w:] Pisma teoretyczne romantyków niemieckich, wybór oprac. T. Namowicz, Wrocław–Warszawa–Kraków 2000.

Siwiec M., Sen twórczości Juliusza Słowackiego Gérarda de Nerval, Kraków 1998.

Skorupa E., Twarze, emocje, charaktery. Literacka przygoda wiedzą wyglądzie człowieka, Kraków 2013.

Skucha M., Męskość kobiecość późnym pisarstwie Józefa Ignacego Kraszewskiego, praca niepublikowana.

Szargot M., Opowieści niesamowite Józefa Bogdana Dziekońskiego, Katowice 2004.

Todorov T., The Fantastic. Structural Approach to Literary Genre, tłum. R. Howard, wstęp R. Scholes, New York 1975.

W[asilewski] E., Fantazye wieczorne, „Tygodnik Literacki” 1838, t. 1.

Węgrzyn I., świecie powieści Henryka Rzewuskiego, Kraków 2012.

Wierzbowska E.M., Groteskowy świat Wiktora Hugo. („Katedra Marii Panny Paryżu”), Gdańsk 2010.

Informacje

Informacje: Konteksty Kultury, 2015, Tom 12, Numer 3, s. 318 - 340

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Powierzchnia i głębia: szkic o cielesności w polskiej romantycznej noweli fantastycznej

Autorzy

https://orcid.org/0000-0003-1104-5127

Ewa Wojciechowska
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Polska, ul. Gołębia 24, 31-007 Kraków
https://orcid.org/0000-0003-1104-5127 Orcid
Kontakt z autorem
Wszystkie publikacje autora →

Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Polska, ul. Gołębia 24, 31-007 Kraków

Publikacja: 13.12.2015

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: Żadna

Udział procentowy autorów:

Ewa Wojciechowska (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski