FAQ

Literatura a religia. Tradycje polskiej i bułgarskiej humanistyki w perspektywie kulturowej konfrontacji

Data publikacji: 22.07.2024

Konteksty Kultury, 2024, Tom 21 zeszyt 1, s. 78 - 97

https://doi.org/10.4467/23531991KK.24.010.19753

Autorzy

Ewelina Drzewiecka
Instytut Slawistyki PAN
https://orcid.org/0000-0001-7092-3140 Orcid
Kontakt z autorem
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Literatura a religia. Tradycje polskiej i bułgarskiej humanistyki w perspektywie kulturowej konfrontacji

Abstrakt

Artykuł podejmuje kwestię różnic w sposobach rozumienia i interpretowania problematyki „literatura a religia” w humanistyce. Przedmiotem uwagi jest literaturoznawstwo polskie i bułgarskie jako zupełnie odmienne pod względem uwarunkowań społeczno-kulturowych, politycznych i wyznaniowych. Analiza prowadzona jest w perspektywie postsekularnej i służy wskazaniu na możliwe kryptoteologiczne ramy dla założeń i praktyk typowych dla polskiego i bułgarskiego pola naukowego. Celem jest naświetlenie kontekstów kulturowych, wa- runkujących lokalne specyfiki, a także wskazanie na możliwości wykorzystania tychże na potrzeby ożywczego samozdystansowania dyscyplin(y).

Bibliografia

Pobierz bibliografię

Błoński J., Ekumenizm a literatura [w:] Sacrum w literaturze, red. J. Gotfryd, M. Jasińska-Wojtkowski, S. Sawicki, Lublin 1983.

Bogalecki P., Pokorne prze(d)stawienia. Postsekularyzm w badaniach literackich [w:] Literatura a religia. Wyzwania epoki świeckiej. Tom 1: Teorie i metody, red. T. Garbol, Ł. Tischner, Kraków 2020.

Dąbek-Wirgowa T., Symbolika religijna w bułgarskich interpretacjach literackich nowoczesnego świata [w:] Sacrum w literaturach słowiańskich, red. J. Gotfryd, P. Nowaczyński, Lublin 1997.

Drzewiecka E., Reception of the Bible in Modern Bulgarian Culture: The (Post)Secular and the National [w:] The Experience of Faith in Slavic Cultures and Literatures in the Context of Postsecular Thought, red. D. Sosnowska, E. Drzewiecka, Warszawa 2018.

Drzewiecka E., Przynależność bez wiary? Bułgarska tożsamość prawosławna a literaturoznawstwo, „Studia Religiologica” 2023, nr 56 (3) (w druku).

Dybciak K., Izolacja czy przenikanie? Typologia związków [w:] tegoż, Trudne spotkanie. Literatura polska XX wieku wobec religii, Kraków 2005.

Eliade M., Traktat o historii religii, tłum. J. W. Kowalski, Warszawa 1966.

Gutowski W., Wśród szyfrów transcendencji. Szkice o sacrum chrześcijańskim w literaturze polskiej XX wieku, Toruń 1994.

Hermeneutics, Politics, and the History of Religions: The Contested Legacies of Joachim Wach and Mircea Eliade, red. Ch. Wedemeyer, W. Doniger, Oxford 2010.

Jarzyńska K., Bywaliśmy świeccy. Postsekularne spojrzenie na polską formację modernistyczną [w:] „Szkoda, że Cię tu nie ma”. Filozofia religii a postsekularyzm jako wyzwanie nowych czasów, red. M. Ciesielski, K. Szewczyk-Haake, Kraków 2018.

Jasińska-Wojtkowska M., Problemy identyfikacji religijności dzieła literackiego [w:] Sacrum w literaturze, red. J. Gotfryd, M. Jasińska-Wojtkowska, S. Sawicki, Lublin 1983.

Kudyba W., „Sacrum” i „duchowość” w polskich badaniach literackich, „Religious and Sacred Poetry” 2013, nr 1.

Lipszyc A., Sprawiedliwość na końcu języka. Czytanie Waltera Benjamina, Kraków 2012.

Literatura a religia. Wyzwania epoki świeckiej. Tom 1: Teorie i metody, red. T. Garbol, Ł. Tischner, Kraków 2020.

Literatura a religia. Wyzwania epoki świeckiej. Tom 2: Literatura polska po 1945 r. – kierunki, idiomy, paradygmaty, red. A. Bielak, Ł. Tischner, Kraków 2020.

Lubańska M., Ładykowska A., Prawosławie – „chrześcijaństwo peryferyjne”? O teologicznych uwikłaniach teorii antropologicznej i stronniczości perspektyw poznawczych antropologii chrześcijaństwa, „Lud” 2013, nr 97.

Nieukerken van A., Ironiczny konceptyzm. Nowoczesna polska poezja metafizyczna w kontekście anglosaskiego modernizmu, Kraków 1998.

Nowak M., Badania na relacją literatury i religii w Polsce po roku 1945Geneza – krystalizacja – dziedzictwo [w:] Literatura a religia. Wyzwania epoki świeckiej. Tom 1: Teorie i metody, red. T. Garbol, Ł. Tischner, Kraków 2020.

Obirek S., Religia jako system symboli, „Stan Rzeczy” 2015, nr 1 (8).

Sacrum i sztuka, red. N. Cieślińska, Kraków 1989.

Sawicki S., Metafizyczne  sakralne  religijne w badaniach literackich [w:] tegoż, Wartość  Sacrum  Norwid 2. Szkice i studia aksjologicznoliterackie, Lublin 2007.

Sawicki S., Sacrum w badaniach literackich [w:] tegoż, Wartość – Sacrum – Norwid, Lublin 1994.

Sawicki S., Sacrum w literaturze [w:] Sacrum w literaturze, red. J. Gotfryd, M. Jasińska-Wojtkowska, S. Sawicki, Lublin 1983.

Sawicki S., Teologia literacka – teologia w literaturze – teologia literatury. Kilka uwag o terminach i metodzie [w:] tegoż, Wartość – Sacrum – Norwid 2. Szkice i studia aksjologicznoliterackie, Lublin 2007.

Simeonova-Konach G., Poeta i lilia. Idee chrześcijańskie w twórczości Nikołaja Liliewa, Warszawa 2001.

Skarżyńska B., Mircea Eliade w Polsce. Recepcja religioznawczo-kulturowa, Warszawa 2009.

Szewczyk-Haake K., Czym jest poezja, czym jest religia? Kilka uwag o antologiach współczesnej poezji religijnej w Polsce i Szwecji, „Rocznik Komparatystyczny” 2016.

Szwat-Gyłybowa G., Bułgarska psychologia narodowa [w:] Leksykon idei wędrownych na słowiańskich Bałkanach, XVIII–XXI wiek. T. 10. Hasła podporządkowane, red. G. Szwat-Gyłybowa, D. Gil, L. Miodyński, Warszawa 2020.

Szwat-Gyłybowa G., Haeresis Bulgarica w bułgarskiej świadomości kulturowej XIX i XX wieku, Warszawa 2005.

The Litany in Arts and Cultures, red. W. Sadowski, F. Marsciani, Turnhout 2020. Urbański P., Drogi i bezdroża polskich badań nad relacją sacrum – literatura, „Szczecińskie Studia Kościelne” 1992, nr 3.

Zarębianka Z., Poezja wymiaru sanctum. Kamieńska, Jankowski, Twardowski, Lublin 1992.

Ziolkowski E., Between religion and literature: Eliade and Frye, „Journal of Religion” 1991, nr 71.

Григорова М., Очите на словото. Полонистични студии, Велико Търново 2015.

Джевиецка Е., Християнски мислител или нихилист? За мирогледните дистинкции в българското литературознание [w:] Емилиян Станев. Традиция и модерност, ред. Н. Димитров, А. Велкова-Гайдаржиева, М. Ангелова, Велико Търново 2018.

Константинова Е., Образът на Исус в новата българска литература [w:] Християнската идея в историята и културата на Европа, ред. Д. Овчаров, Варна 2001.

Методиев М., Между вярата и компромиса: българската православна църква и комунистическата държава (1944–1989), София 2010.

Радев И., Библейският текст – насоки и равнища на естетическа адаптивност в българската литература [w:] Библия, фолклор, литература, ред. И. Радев, Велико Търново 1996.

Радев И., Библията и българската литература, Велико Търново 1991.

Рикев К., Защото е на скрито... Християнският светоглед в творчеството на Атанас Далчев, Lublin 2020.

Симеонова-Конах Г., Поетът и лилията. Християнски идеи в творчеството на Николай Лилиев, София 1999.

Informacje

Informacje: Konteksty Kultury, 2024, Tom 21 zeszyt 1, s. 78 - 97

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski: Literatura a religia. Tradycje polskiej i bułgarskiej humanistyki w perspektywie kulturowej konfrontacji
Angielski:
Literature and Religion. Traditions of Polish and Bulgarian Humanities in the Perspective of Cultural Confrontation

Publikacja: 22.07.2024

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC BY  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Ewelina Drzewiecka (Autor) - 100%

Informacje o autorze:

Ewelina Drzewiecka – doktor nauk humanistycznych w zakresie kulturoznawstwa, magister teologii ogólnej, adiunkt w Instytucie Slawistyki Polskiej Akademii Nauk, docent w Centrum Badań Cyrylo-Metodejskich przy Bułgarskiej Akademii Nauk. Zainteresowania naukowe: kultura bułgarska, Biblia i tradycja judeochrześcijańska, historia idei, historia humanistyki, postsekularyzm.

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski