Alfred Döblin i Joseph Roth napisali swoje teksty o Polsce i polskich Żydach w tym samym czasie (1924–1928). Artykuł nie tylko porównuje ich utworów, lecz także przedstawia uzasadnienie tezy, że Roth mógł się czuć wezwany przez Döblina do napisania esejów Żydzi na tułaczce. Zawdzięczał Döblinowi odwagę publicznego przyznania się do jego
wschodniożydowskich korzeni i został przez niego zainspirowany do subiektywnej, osobistej narracji. W kilku miejscach nawiązuje do Podróży po Polsce i prowadzi z Döblinem dialog.

Przedmiotem zawartej w artykule analizy jest relacja podmiotu i krajobrazu we wczesnej poezji Awroma Suckewera (przede wszystkim w utworach opublikowanych w tomach Lider [Wiersze] z 1937 roku i Waldiks [Leśne] z 1940 roku). Autorka skupia się na problemie epifanicznego doświadczania krajobrazu, którego stawką jest poszukiwanie metafizycznego sensu w naturze, jako dominującym wyznaczniku przedwojennej twórczości Suckewera. Sposób przedstawiania epifanii ukazuje romantyczno-modernistyczną proweniencję wczesnych utworów poetyckich jidyszowego pisarza.

Autor artykułu omawia syntetycznie obraz getta warszawskiego w polskiej poezji, prozie i dramacie. Ma ono najwięcej literackich realizacji spośród wszystkich gett istniejących na terenach dawnej Drugiej Rzeczpospolitej. Badacz prezentuje te tematykę w porządku chronologicznym omawiając obraz warszawskiej dzielnicy zamkniętej w czasie wojny, w epoce powojennej, stalinowskiej, od lat pięćdziesiątych do osiemdziesiątych oraz po roku 1989. Największe zmiany w obrazie getta dokonują się po roku 1989 i są związane ze zniesieniem cenzury, inwazją ujęć popkulturowych, pojawieniem się pisarzy urodzonych po wojnie. Autor poddaje refl eksji również grupę tekstów, w których tematyka warszawskiego getta nie pojawia się bezpośrednio. Wskazuje ślady, według których można klasyfi kować je jako utwory o warszawskim mieście za murem.

Artykuł poświęcony jest twórczości literackiej tzw. trzeciego pokolenia polskich Żydów, a w szczególności utworom Piotra Pazińskiego, będącego najbardziej rozpoznawalnym głosem tej generacji. Analiza dorobku literackiego tego autora pozwala ukazać cechy charakterystyczne dla całego pokolenia oraz sposób, w jaki jego przedstawiciele
patrzą na Holokaust i przeszłość Żydów w Polsce. Najwięcej miejsca w utworach trzeciopokoleniowych zajmują zmagania pisarzy z pamięcią. Twórcy podejmują próbę uchwycenia i przechowania wspomnień o odchodzącym w zapomnienie świecie, a także wskrzeszania minionej rzeczywistości. Robią to jednak inaczej niż dotknięte rodzinną
traumą pokolenie ich rodziców czy też sami ocalali.

Prezentacja zawartości i zamysłu kompozycyjnego dwutomowego dzieła Joanny Tokarskiej-Bakir Pod klątwą. Społeczny portret pogromu kieleckiego podporządkowana jest refl eksji wychodzącej poza recenzenckie omówienie książki i rekonstrukcję wydarzeń z 4 lipca 1946 roku. Interdyscyplinarny charakter pracy Tokarskiej-Bakir (historia sensu
stricto, historia społeczna, mikrohistoria, etnologia, antropologia kultury i antropologia historyczna, analiza dyskursu, kryminalistyka), fi nezyjne połączenie dyscypliny intelektualnej i rygoryzmu metodologicznego z walorami literackimi, rewizja dotychczasowych ustaleń interpretacyjnych (na przykład obalenie tezy o prowokacji), a także szczególny walor
aktualności (w kontekście debat nad doświadczeniem czasów tuż po wojnie i historycznymi źródłami polskiej tożsamości) czyni z tej książki jedno z najwybitniejszych dzieł polskiej humanistyki ostatnich lat. Artykuł skupia się na trzech sprawach. Po pierwsze, na fenomenie ciągłości i długiego trwania, który analiza wydarzeń z 4 lipca 1946 roku  dsłania. Po drugie, na topice pogromowej: groza, makabra, krew i narzędzia mordu. Po trzecie, na strukturze kompozycyjnej i gatunkowej książki Joanny Tokarskiej-Bakir.

Celem studium jest nakreślenie skomplikowanego wizerunku Zygmunta Lubicz-Zaleskiego (1882–1967) jako pisarza intelektualnego, którego formacja wewnętrzna sugeruje zarówno prekursorstwo myśli, jak i ich interesującą anachroniczność. Intelektualizm autora Relikwiarza buchenwaldzkiego zawieszony został w niezwykle frapujący sposób w przestrzeni pomiędzy romantycznymi i neoromantycznymi wpływami oraz modernistyczną formacją, co z całą siłą ujawnia jego Dziennik nieciągły spisywany w latach 1904–1925, między innymi jako dziennik snów i wrażeń inspirowany towianizmem, Adamem Mickiewiczem, Juliuszem Słowackim z jego fi lozofi ą genezyjską i Zygmuntem Krasińskim, a zarazem – jako wybitny diariusz postawy obywatelskiej. Nader wymowne pod tym względem pozostaje w Dzienniku… Słowo od autora (stworzone dopiero w 1967 roku), w którym Lubicz-Zaleski, rozpatrując problem własnego stylu dziennikowego, dokonuje krytyki „proustyzmu” z wyraźnie egocentrycznego, russoizującego stanowiska.

Artykuł koncentruje się na kluczowej dla komunikacji literackiej kategorii pisarza, współcześnie poddawanej oscylacjom i silnie uzależnionej od kodów popkultury. Tekst akcentuje różne sposoby funkcjonowania i rozumienia tego pojęcia (na przykład ujęcia opisowe, wartościujące, relacyjne, kontekstowe) oraz zasady posługiwania się nim w różnych publikacjach i codziennej praktyce językowej. Wyłania się na tym przykładzie szersza problematyka dotycząca operacyjności terminologii literaturoznawczej podlegającej różnorakim sprawdzianom konkretnych użyć. Celem artykułu jest też opisanie modelu kultury, w którym chodzi nie o tworzenie literatury, ale o posługiwanie się nią w celu budowania pozycji na rynku literackim. Tekst pokazuje przejście od pozycji pisarza „myśliciela”, „fundatora dyskursu”, twórcy dzieł wartych uwagi i przemyśleń na rzecz pisarza „celebryty”, „showmana”, „idola”, „gwiazdora”, który swoją rolę ogranicza do istnienia w mediach i przestrzeni publicznej.