Autor artykułu przedstawia obecną u nihilisty Fiodora Dostojewskiego wizję natury i miejsca człowieka w niej, ze szczególnym uwzględnieniem podejmowanych przez pisarza prób jej demonizowania. Szkic nie jest natomiast głosem w dyskusji dotyczącej pojęcia nihilizmu ani też nie omawia wszystkich aspektów nihilizmu w twórczości Dostojewskiego.
W próbach demonizowania natury nihilista może podążać dwiema drogami. W pierwszej z nich punkt wyjścia stanowi mechanistyczna wizja przyrody oraz uznanie absurdalności położenia istoty świadomej w tak ujmowanym świecie; co rodzi w nim odruch oburzenia i protestu. Sprzeciw ten z kolei generuje „pocieszną” myśl o demoniczności natury. W drugiej z dróg demoniczność natury objawia się nihiliście w akcie bezpośredniego oglądu; budzi w nim ona uczucie wstrętu i rodzi odruch odrzucenia. Powstały w ten sposób jej obraz poddaje następnie racjonalnej obróbce, dzięki czemu zyskuje on walor słuszności, powab powszechności i otwartości na świat. Nie wolno jednak zapominać, że ten obraz nie jest bynajmniej owocem tzw. przyrodzonych władz poznawczych nihilisty, lecz irracjonalnej warstwy jego osobowości. Autor szkicu wskazuje takie postawy bohaterów Dostojewskiego oraz omawia konsekwencje ich przyjęcia.

Celem niniejszego artykułu jest prezentacja związków angielskiego pisarza  polskiego pochodzenia Josepha Conrada-Korzeniowskiego z Warszawą. Stolica Polski odegrała szczególną rolę w dzieciństwie Conrada. Chłopak towarzyszył rodzicom, organizatorom konspiracji, przed wybuchem powstania w 1863 roku i musiał przeżyć uwięzienie ojca, proces sądowy, a później wraz z zesłanymi rodzicami znalazł się w Wołogdzie. Ówczesny pobyt w Warszawie był dla dziecka traumatycznym doświadczeniem i później znalazł odzwierciedlenie w twórczości. Przedstawione są dwa inne warszawskie pobyty Conrada, wówczas już obywatela brytyjskiego, kapitana marynarki i początkującego pisarza, w latach 1890 i 1893. Całość zamyka prezentacja Warszawy jako głównego polskiego ośrodka edycji dzieł Conrada i badań nad jego twórczością.

Z biegiem lat powstaje coraz więcej prac dotyczących wątków religijnych i metafizycznych w poezji Zbigniewa Herberta. W artykule podejmuję próbę ukazania inspiracji Herberta sposobem ujmowania bogów przez presokratyków, którzy działali w czasach kryzysu tradycyjnie pojmowanej religii i stanęli w obliczu rozpadu dotychczasowego systemu wierzeń. Pokazuję, że Herbert często mówi w swojej poezji nie o bogach mitologicznych, lecz o bogach, do których odwoływali się pierwsi filozofowie, którzy dopiero wypracowywali pojęcia filozoficzne. W czasach, gdy wzorem narracji wciąż był Homer, pierwsi filozofowie zaczynają konstruować twierdzenia ogólne, w dużej mierze oparte na racjonalnym rozumowaniu i obserwacji, wychodzące jednak od podstawowych intuicji. Twierdzę, że podejmując próbę zobrazowania poszukiwań religijnych Herberta, warto wziąć pod uwagę obecne w tej twórczości inspiracje pytaniami oraz tym wszystkim, co składało się zarówno na owe pytania, jak i na światopogląd kosmiczno-metafizyczno-religijny formacji intelektualnej, której reprezentantami byliby Ksenofanes, Heraklit oraz w dalszej kolejności Demokryt i Anaksagoras. Filozofowie ci wykorzystywali bogów raczej jako figury retoryczne, co zauważa sam Herbert w jednym z wywiadów. Ślady presokratyków są obecne nie tylko w wypowiedziach Zbigniewa Herberta, ale także w wielu wierszach, korespondencji, jak również esejach, dramatach i prozie poetyckiej.

Artykuł poświęcony jest kluczowym w pisarstwie Imre Kertésza (1929–2016) rozmyślaniom nad wpływem traumy obozowej na dalsze życie ocalonych. Autor w pisanych przez siebie książkach porusza, często na podstawie własnych przeżyć, problemy, z jakimi zmagają się byli więźniowie obozów koncentracyjnych. Noblista zastanawia się nad osobowością dawnych więźniów, ich problemami w budowaniu relacji międzyludzkich oraz wypaczonym przez wojenne przeżycia obrazem miłości i rodziny. Podkreśla też, że wielu z nich, nie mogąc się przystosować do normalnego życia, podejmowało decyzję o samobójstwie, natomiast jego ucieczką od traumy było właśnie pisarstwo.

Artykuł podejmuje problematykę obrazowania w utworze literackim i kulturze wizualnej. W sposób szczególny koncentruje się na kognitywno-kulturowych podstawach współzależności między obrazem poetyckim i przedstawieniem wizualnym. Analiza dotyczy tworu Czesław Miłosza Turner oraz opisanego w wierszu obrazu Williama Turnera Zamki St. Michael, Bonneville, Savoy (1803). Zarówno utwór poetycki, jak i obraz traktowane są jako narzędzia poznawcze wspomagające zachowanie ciągłości kulturowej w czasie i przestrzeni. Wybory językowe Miłosza kształtują obrazowanie poetyckie, stanowiące źródło konceptualizacji (obrazowania mentalnego). Wybory leksykalne i gramatyczne pomagają ukierunkować uwagę odbiorcy utworu, potencjalnie zaznajomionego z pejzażem Turnera, na wybrane elementy obrazu. Zarysowuje się w ten sposób korespondencja między wizualizacją i tym, jak mógł postrzegać ów górski pejzaż sam malarz. Dzięki tak uzyskanemu dostępowi do fikcyjnego umysłu Turnera, uzyskujemy wgląd w możliwy proces kształtowania przedstawienia wizualnego przez malarza, który na płótnie uwiecznił własną wizję rzeczywistości.

Artykuł, który powstał na podstawie pracy licencjackiej, jest próbą analizy ponad stu relacji osób ocalałych ze zbrodni wołyńskiej, z wykorzystaniem kategorii świadectwa. Autorka za zadanie postawiła sobie znalezienie odpowiedzi na pytania: jak mówić o zbrodni, której nie da się wyrazić słowami, i po co o niej mówić? Zbadała więc te dokumenty osobiste, posługując się narzędziami literaturoznawstwa. Uwzględniła kategorie czasu, przestrzeni czy milczenia. Analizie poddała także sposoby kreowania wizerunku oprawców i same opisy zbrodni, przyglądając się czynnikom, które wpłynęły na takie, a nie inne postrzeganie rzeczywistości przez ocalałych. Zbadała zatem między innymi, jaką rolę w doświadczeniu traumy odgrywają zmysły oraz przynależność religijna.