Artykuł stanowi zachętę do podjęcia dyskusji z książką Justina Quinna Betwen Two Fires: Transnationalism and Cold War Poetry. Monografia ta opisuje transnarodowe wymiany literackie zachodzące między kulturą czeską a krajami anglojęzycznymi w czasach zimnej wojny. Książka Quinna pozwala nam przemyśleć, w jaki sposób badamy podobne transfery literatury polskiej oraz stosowane zwykle w takich sytuacjach modele i ujęcia, związane często z przekładoznawstwem, studiami nad recepcją literatury polskiej za granicą czy dyskusjami na temat literatury światowej.

Podjęty w artykule problem transferu kulturowego przybiera najpierw postać pytania o warunki udanego przeszczepienia dzieł literackich, a następnie o kryteria jego oceny. Wśród tych ostatnich autor wyróżnia trzy: wpływ przełożonego dzieła na literaturę języka przekładu, jego krytyczną recepcję oraz udział autora w debatach publicznych. Przeszczepione z sukcesem dzieło staje się elementem „literatury światowej”, kształtowanej jednak zawsze w obrębie określonej (tu: angloamerykańskiej) kultury. Zagadnienia te omówione zostają na konkretnych przykładach tłumaczeń współczesnej literatury polskiej na angielski i formach jej obecności w kulturze angloamerykańskiej, przy czym w centrum uwagi znajduje się nie tylko oddziaływanie przekładów na literaturę kultury docelowej, ale także wpływ tej literatury na przełożone dzieło. Bowiem transfer kulturowy to proces wielokierunkowej osmozy, w którego wyniku zmienia się i dzieło, i jego nowe środowisko.

Artykuł omawia zmiany, jakie od drugiej połowy lat osiemdziesiątych XX wieku zachodzą w recepcji (translatorskiej i recenzenckiej) polskiej poezji w Szwecji. Wskazano w nim na odejście od lektury liryki polskiej w kontekście historycznym i politycznym (co było dominującym „stylem recepcji” przez całe dziesięciolecia) i porzucenie ujęć w porządku historycznoliterackim na rzecz perspektywy antropologizującej. Analiza przykładów wskazuje, że od lat dziewięćdziesiątych XX wieku szwedzka krytyka wyraźnie poszukuje sposobów na zaakcentowanie niezależności omawianych przez siebie polskich autorów od „dziejowego” tła, na jakim się plasują (między innymi przypadek Adama Zagajewskiego, a także Tadeusza Różewicza). Kontekstem, w jaki z powodzeniem i bardzo konsekwentnie wpisywana jest współcześnie w Szwecji polska poezja, jest perspektywa feministyczna, zakorzeniona zapewne w długiej tradycji podejmowania „kwestii kobiecej” w Szwecji (szerzej: Skandynawii), a wyraźnie obecna również w szwedzkich badaniach historycznoliterackich dotyczących literatury polskiej prowadzonych w okresie ostatnich dwudziestu kilku lat. Poezja polskich poetek jest w tej chwili przedmiotem bacznej uwagi szwedzkich tłumaczy i komentatorów.

Adam Zagajewski ma ugruntowaną pozycję w hiszpańskim systemie literackim. Być może jest on najbardziej cenionym twórcą spośród zagranicznych poetów. Jego twórczość stanowi przedmiot odniesienia hiszpańskich poetów, reprezentujących różne pokolenia i kierunki. Artykuł przedstawia mechanizmy, które umożliwiały polskiemu poecie zajęcie centralnej pozycji w nowym systemie, analizuje tło i przebieg tego specyficznego transferu literackiego.

Artykuł przedstawia argentyńską recepcję autora Trans-Atlantyku od jego przybycia do Buenos Aires aż do śmierci we Francji. Artykuł jest podzielony na trzy części, każda z nich poświęcona jest jednej z trzech dekad życia Witolda Gombrowicza. Autor wspomina o inicjalnych próbach nawiązania kontaktu z pisarzami argentyńskimi (na przykład z Jorge Luisem Borgesem czy czasopismem „Sur”), opublikowaniu pierwszych tekstów oraz zbiorowego tłumaczenia Ferdydurke w Café Rex w latach czterdziestych i zauważa, że w latach pięćdziesiątych Gombrowicz pogodził się z pisarskim nieistnieniem w kraju swej emigracji i zmienił strategię autopromocji. Dopiero po powrocie do Europy spotkał się z pierwszymi dowodami uznania w Argentynie, czemu towarzyszyła publikacja Diario argentino (Dziennik argentyński, wybór z Dziennika przygotowany z myślą o czytelniku argentyńskim).

Niniejszy artykuł jest próbą opowieści o historii przekładów literatury polskiej w Brazylii od lat dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku po moment obecny. Zaprezentowano w nim szczegółowo dokonania translatorskie najważniejszych tłumaczy literatury polskiej na brazylijski portugalski, między innymi Henryka Siewierskiego, Tomasza Barcińskiego, Marcelo Paivy de Souzy, Reginy Przybycień, Piotra Kilanowskiego i Eneidy Favre. Starano się również ukazać powiązania między działalnością przekładową a badaniami naukowymi tych z tłumaczy, którzy zawodowo zajmują się badaniem literatury polskiej. Jednocześnie artykuł próbuje unaocznić ważną rolę polonistyki parańskiej i Polonii w popularyzowaniu literatury polskiej w Brazylii. Słowa kluczowe: tłumaczenia literatury polskiej w Brazylii, recepcja literatury polskiej w Brazylii, translatologia, polonistyka w Brazylii.