FAQ

Tom 14 zeszyt 2

Okropności wojny. Od Wittlina do Döblina

2017 Następne

Data publikacji: 16.11.2017

Opis
Redaktor numeru: Dorota Siwor

Licencja: CC BY-NC-ND  ikona licencji

Redakcja

Redaktor naczelny Stanisław Gawliński

Redakcja zeszytu Dorota Siwor

Zawartość numeru

Marion Brandt

Konteksty Kultury, Tom 14 zeszyt 2, 2017, s. 138-153

https://doi.org/10.4467/23531991KK.17.009.7533
Artykuł przedstawia rozważania dotyczące genezy Podróży po Polsce formułowane na podstawie rękopisów i materiałów ze spuścizny Alfreda Döblina. Do zabiegów, za pomocą których pisarz przekształcił swoje przeżycia z podróży w tekst literacki, należą: anonimizacja rozmów, zamazanie tła logistycznego podróży i inscenizowanie oralności. W drugiej części artykułu zanalizowano książkę Döblina pod kątem obecności ważnego wątku tematycznego, który stanowi kwestia narodowa. Pokazano, w jaki sposób poglądy pisarza na ruchy narodowowyzwoleńcze zmieniły się w trakcie procesu pisania.
Czytaj więcej Następne

Hans Joas

Konteksty Kultury, Tom 14 zeszyt 2, 2017, s. 154-175

https://doi.org/10.4467/23531991KK.17.010.7534
Szkic Hansa Joasa proponuje „lekturę socjologiczną” późnej powieści Alfreda Döblina Hamlet, czyli kres długiej nocy, która powstawała jako bezpośrednia reakcja na doświadczenie II wojny światowej. Autor najpierw kreśli dramatyczne okoliczności powstania dzieła, a następnie przedstawia socjologiczny model transformacji doświadczenia przemocy, który został zainspirowany lekturą powieści. Hans Joas wymienia sześć etapów transformacji doświadczenia przemocy: 1. odczuwany w ciele szok okaleczenia, 2. utrata języka i zakwestionowanie relacji ze światem, 3. rozpoznanie uzdrawiającej siły narracji, 4. odkrywanie nowego sensu i nowych wartości, 5. naruszenie uprzednich więzi społecznych, 6. nieunikniony krok w stronę sfery egzystencjalno-religijnej.
Czytaj więcej Następne

Bartłomiej Krawczyk

Konteksty Kultury, Tom 14 zeszyt 2, 2017, s. 176-188

https://doi.org/10.4467/23531991KK.17.011.7535
Autor przedstawia koncepcje wojny, przemocy i pokoju niemieckiego socjologa Hansa Joasa. Ukazuje punkt widzenia Joasa na pojawiające się od XVIII wieku koncepcje utrzymania długotrwałego pokoju oraz przedstawia propozycję badacza dotyczącą uważnej analizy mitologii przemocy. Przedmiotem opisu jest także teoria Joasa dotycząca powstawania wartości na gruncie przemocy, pochodzenia praw człowieka oraz użycia opowieści jako sposobu na wyjście z traumy. 
Czytaj więcej Następne

Literatura i jej sąsiedztwa

Katarzyna Szkaradnik

Konteksty Kultury, Tom 14 zeszyt 2, 2017, s. 189-203

https://doi.org/10.4467/23531991KK.17.012.7536
Autorka analizuje zbiory opowiadań Historia jednej topoli i inne opowieści oraz Kładka nad czasem i cykl Widoczki z Miasteczka z Fabuł przerwanych Michała Głowińskiego pod kątem tego, w jaki sposób konstruuje on „małe narracje” poświęcone rodzinnej miejscowości. Za kontekst służą jego prace literaturoznawcze, pomagające w rozważaniu zagadnień ważnych i dla Głowińskiego-pisarza, i teoretyka literatury. W tym świetle rozpatrywane są więc strategie narracyjne, problem mimetyzmu i (re)konstruowania przeszłości, rola społecznych wzorów mówienia oraz nawiązań intertekstualnych, charakterystyka przestrzeni poprzez portretowanie bohaterów i jej symboliczne porządkowanie przez narratora-flâneura, napięcia między dokumentem a fikcją, reprezentacją a traumą, świadomością literacką a nieredukowalną jednostkowością. Autorka wskazuje też, w jakim sensie różnica między realistycznym „zwierciadłem przechadzającym się po gościńcu” a „rozbitym lustrem”, którym operuje Głowiński, koresponduje z różnicą między „odnajdywaniem czasu” a „cerowaniem pamięci”.
Czytaj więcej Następne

Agnieszka Kramkowska-Dąbrowska

Konteksty Kultury, Tom 14 zeszyt 2, 2017, s. 204-216

https://doi.org/10.4467/23531991KK.17.013.7537
Artykuł opisuje proces przemian tekstowych, które doprowadziły do powsta­nia sztuki Kochankowie z klasztoru Valdemosa Janusza Krasińskiego. Pierwowzorem dramatu o Fryderyku Chopinie był scenariusz filmu telewizyjnego, przekształcony w dramat radiowy, a następnie w utwór sceniczny. W każdym swoim wcieleniu projekt literacki był przezna­czony do innej realizacji: telewizyjnej, radiowej lub teatralnej. Analiza brulionów pokazała, że zmiany, które pisarz wprowadził do swojego dzieła, nie polegały jedynie na adaptacji, to znaczy na uwzględnieniu specyfiki konkretnego medium. Wzbogacenie przez Krasińskiego warstwy fonicznej i uruchomienie potencjału scenicznego stało się bowiem źródłem autorskich reinterpretacji, a twórcze myślenie o realizacji teatralnej zaowocowało wprowadze­niem nowych motywów i doprowadziło do przeobrażeń semantycznych.
Czytaj więcej Następne

Edyta Żyrek-Horodyska

Konteksty Kultury, Tom 14 zeszyt 2, 2017, s. 217-232

https://doi.org/10.4467/23531991KK.17.014.7538

Artykuł jest próbą komparatystycznego spojrzenia na dwa teksty reportażowe wpisujące się w tradycję Nowego Dziennikarstwa i klasyfikowane dziś jako przykłady stylu gonzo. Analizom poddane zostają książki: Lęk i odraza w Las Vegas Huntera S. Thompsona z 1971 roku oraz Przyjdzie Mordor i nas zje, czyli tajna historia Słowian autorstwa Ziemo­wita Szczerka z 2013 roku. Szkic ten ma na celu pokazanie, że reportaże będące realizacją estetyki gonzo naśladują strategie narracyjne zaczerpnięte z literatury (ze szczególnym wskazaniem na powieść sensacyjną czy powieść drogi), a także wielokrotnie w sposób otwarty dyskutują z ich założeniami.

Czytaj więcej Następne

Recenzje i materiały

Marek Bernacki

Konteksty Kultury, Tom 14 zeszyt 2, 2017, s. 233-239

https://doi.org/10.4467/23531991KK.17.015.7723

(Z. Zarębianka, Wiersze dośmiertne, Stowarzyszenie Pisarzy Polskich, Kraków 2017, ss. 71)

Czytaj więcej Następne

Aleksandra Luberda

Konteksty Kultury, Tom 14 zeszyt 2, 2017, s. 240-244

https://doi.org/10.4467/23531991KK.17.016.7724
(Śladami pisarza. Józef Łobodowski w Polsce i w Hiszpanii, red. G. Bąk, L. Siryk, E. Łoś, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2016, ss. 398)
Czytaj więcej Następne