FAQ

2017 Następne

Data publikacji: 29.01.2018

Opis
Redaktor naczelny numeru: Dorota Siwor

Licencja: CC BY-NC-ND  ikona licencji

Redakcja

Redakcja zeszytu Dorota Siwor

Zawartość numeru

Thomas Pfau

Konteksty Kultury, Tom 14 zeszyt 3, 2017, s. 245-263

https://doi.org/10.4467/23531991KK.17.017.7910
Artykuł zestawia eschatologiczną koncepcję czasu T.S. Eliota z Heideggerowskim spojrzeniem na czas jako czystą skończoność. Autor wykazuje, że w Czterech kwartetach, należących do jego późnej twórczości, Eliot przedstawia czas jako nieuchronnie, aczkolwiek nieprzewidywalnie, przeniknięty epifanicznymi momentami pełni, i stąd przepojony eschatologicznym walorem. Odwołując się do prac biskupa Ratzingera, autor twierdzi, że u Eliota, a zwłaszcza w ostatnim z czterech Kwartetów, Little Gidding, eschatologiczny czas jest nierozłącznie związany z pewną formą religijnej wspólnoty zanurzonej w etosie pokory.
Czytaj więcej Następne

Jadwiga Jęcz

Konteksty Kultury, Tom 14 zeszyt 3, 2017, s. 264-284

https://doi.org/10.4467/23531991KK.17.018.7911
Dzieje don Juana wielokrotnie stanowiły kanwę utworów poetyckich, dowodząc niezwykłej żywotności mitu, a zarazem głębi zawartej w pozornie banalnej opowieści o poczynaniach zdeprawowanego szlachcica. Historia o grzechu i karze, albo o odpowiedzialności za popełnione przewinienia, stała się wypadkową twórczej inspiracji, owocując powstaniem wiersza Kroki komandora Jerzego Lieberta. Autorka szkicu przyjmuje perspektywę dwubiegunową, traktując utwór z jednej strony jako przekład (Kroki Komandora Aleksandra Błoka), pozostający tym samym w ścisłym związku z rosyjskim oryginałem, i jako dzieło nowe, w pełni autonomiczne – uwzględniające biografię autora oraz konteksty związane z estetyką epoki i środowiskiem artystycznym spod znaku Skamandra.
Czytaj więcej Następne

Elżbieta Przybył-Sadowska

Konteksty Kultury, Tom 14 zeszyt 3, 2017, s. 285-304

https://doi.org/10.4467/23531991KK.17.019.7912
Artykuł poświęcony biografii s. Marii Gołębiowskiej ze Zgromadzenia Sióstr Franciszkanek Służebnic Krzyża – jednej z ciekawszych postaci katolickiego środowiska skupionego wokół Towarzystwa Opieki nad Ociemniałymi w Laskach, przyjaciółce poety Jerzego Lieberta. W tekście ukazano przede wszystkim religijny aspekt jej biografii, w tym zwłaszcza jej drogę do nawrócenia i wstąpienia do zakonu, a także jej dalsze losy, ze szczególnym uwzględnieniem jej przeżyć podczas drugiej wojny światowej, gdy jako Żydówka zmuszona była się ukrywać.
Czytaj więcej Następne

Agata Szulc-Woźniak

Konteksty Kultury, Tom 14 zeszyt 3, 2017, s. 305-315

https://doi.org/10.4467/23531991KK.17.020.7913

Tekst przedstawia wybrane utwory Joanny Pollakówny, poetki i historyczki sztuki, której twórczość, w ostatnich latach często komentowana, wciąż prowokuje do nowych odczytań. Autorka artykułu uważa wiersze poświęcone wpatrywaniu się, oglądaniu, a więc warunkom i zasięgowi poznania za najważniejszą część dorobku autorki Skąpej jasności. Właściwa podmiotowi lirycznemu wrażliwość na bodźce wzrokowe wiąże się z nieustanną czujnością ja – oczekującego przemiany, stojącego u progu metamorfozy. Wpatrzenia Pollakówny są odpowiedzią na niepewną tożsamość („widzę, więc jestem”). Również, ujawniając głęboko osobiste, naznaczone bólem warunki postrzegania, wskazują na odwagę poetyckiego zwierzenia.

Czytaj więcej Następne

Krystyna Latawiec

Konteksty Kultury, Tom 14 zeszyt 3, 2017, s. 316-330

https://doi.org/10.4467/23531991KK.17.021.7914
W artykule omówione zostały humorystyczne aspekty poezji Janusza Szubera.Wyodrębniono trzy podstawowe strategie: minimalizowanie roli poety, zabawy filologiczne,„libertyński” dowcip. Analiza wybranych wierszy dowodzi, że twórca operuje żartem,zabawą słowną, językową stylizacją. Sięga do tradycji barokowej, odnawiając motyw vanitas. Korzysta ze staropolskiej wersyfikacji i topiki, przywołuje gatunki ze swej istoty humorystyczne,takie jak limeryk. Z dystansem łagodnej ironii traktuje przemijanie i erotykę.Za podsumowanie praktyk obliczonych na wywołanie u czytelnika uśmiechu posłużył żartobliwy utwór o pośmiertnej pozie hrabiny na nagrobku w Dukli.
Czytaj więcej Następne

Joanna Kulczyńska-Kruk

Konteksty Kultury, Tom 14 zeszyt 3, 2017, s. 331-345

https://doi.org/10.4467/23531991KK.17.022.7915
Kulturowe zróżnicowanie II Rzeczypospolitej, w której dużą część społeczeństwa, zwłaszcza w miastach, stanowiła ludność żydowska, znalazło różnowymiarowy oddźwięk w poezji Juliana Tuwima. Utwory o tematyce żydowskiej zajmują istotne miejsce w obrębie tekstów o problematyce społeczno-politycznej. Autor zwracał uwagę na różnice obyczajowe i mentalne, których konsekwencją są, niezależne od pochodzenia – polskiego czy żydowskiego – ortodoksyjne postawy wobec wszelkich odmienności. Ich źródłem są przede wszystkim ukształtowane w ciągu wieków  przedzenia, przesądy i stereotypy. W swoich wierszach poeta dobitnie ujawniał opresywny aspekt każdej kultury, oddziałujący wielokierunkowo – wewnątrz diaspory czy pewnej grupy społecznej oraz na zewnątrz – w dwustronnych relacjach z Innym. Wskazywał tym samym na zagrożenie, jakim jest poddanie kultury manipulacji, ideologizacji, podporządkowanie polityce lub interesom ekonomicznym, stając się w ten sposób niebezpiecznym narzędziem skierowanym przeciw człowiekowi.
Czytaj więcej Następne

Kazimierz Adamczyk

Konteksty Kultury, Tom 14 zeszyt 3, 2017, s. 346-359

https://doi.org/10.4467/23531991KK.17.023.7916
W artykule omówiona zostaje zapomniana dzisiaj literacką twórczość zmarłej w 2015 roku Danuty Brzosko-Mędryk, byłej więźniarki obozów KL Lublin, FKL Ravensbrück i KL Buchenvald, autorki siedmiu książek, z których pięć poświęcona jest doświadczeniu lagrowemu. Autor omawia dyrektywy lektury, zwłaszcza w kontekście zagadnień literatury świadectwa. Pisze również o recepcji jej twórczości w okresie PRL-u i współcześnie. Książka Niebo bez ptaków odniosła sukces, a Brzosko-Mędryk powoływana była na świadka w procesach przeciwko niemieckim władzom obozu na Majdanku. Procesy te, toczące się w Nowym Jorku i Düsseldorfie, uczyniła tematem książki Czy świadek szuka zemsty? Wszystkie jej utwory ukazały się w czasach PRL-u, podlegały więc polityce wydawniczej państwa. Autor szkicu wskazuje najważniejszy rys wspomnień Brzosko-Mędryk: dawanie świadectwa heroicznej postawie polskich kobiet więzionych w niemieckich obozach koncentracyjnych.
Czytaj więcej Następne

Andrzej Pawelec

Konteksty Kultury, Tom 14 zeszyt 3, 2017, s. 360-365

https://doi.org/10.4467/23531991KK.17.025.8169

Odpominanie języka: Charles Taylor o językowej naturze człowieka (Charles Taylor, The Language Animal: The Full Shape of the Human Linguistic Capacity, Harvard University Press, Cambridge, MA, 2016, ss. 352)

Czytaj więcej Następne