Kim jest dziś pisarz w (pop)kulturze?
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEWybierz format
RIS BIB ENDNOTEKim jest dziś pisarz w (pop)kulturze?
Data publikacji: 14.05.2019
Konteksty Kultury, 2019, Tom 16 zeszyt 1, s. 124 - 151
https://doi.org/10.4467/23531991KK.19.009.10664Autorzy
Kim jest dziś pisarz w (pop)kulturze?
Artykuł koncentruje się na kluczowej dla komunikacji literackiej kategorii pisarza, współcześnie poddawanej oscylacjom i silnie uzależnionej od kodów popkultury. Tekst akcentuje różne sposoby funkcjonowania i rozumienia tego pojęcia (na przykład ujęcia opisowe, wartościujące, relacyjne, kontekstowe) oraz zasady posługiwania się nim w różnych publikacjach i codziennej praktyce językowej. Wyłania się na tym przykładzie szersza problematyka dotycząca operacyjności terminologii literaturoznawczej podlegającej różnorakim sprawdzianom konkretnych użyć. Celem artykułu jest też opisanie modelu kultury, w którym chodzi nie o tworzenie literatury, ale o posługiwanie się nią w celu budowania pozycji na rynku literackim. Tekst pokazuje przejście od pozycji pisarza „myśliciela”, „fundatora dyskursu”, twórcy dzieł wartych uwagi i przemyśleń na rzecz pisarza „celebryty”, „showmana”, „idola”, „gwiazdora”, który swoją rolę ogranicza do istnienia w mediach i przestrzeni publicznej.
10 rad wielkich pisarzy dla debiutantów – Pisarze o pisaniu, blog: W zaciszu biblioteki, 7.06.2012, http://w-zaciszu-biblioteki.blogspot.com/2012/06/10-rad-wielkich-pisarzy-dla-debiutantow.html, dostęp: 10.09.2018.
Alexander Zinoviev as Writer and Thinker: An Assessment, red. P. Hanson, M. Kirkwood, London 1988.
Antonik D., Autor jako marka. Literatura w kulturze audiowizualnej społeczeństwa informacyjnego, Kraków 2014.
Antonik D., Dorota Masłowska. Transmedialny projekt osobowościowy [w:] Między sztuką a codziennością. W stronę nowej syntezy (1), red. M. Hopfinger, Z. Ziątek, T. Żukowski, Warszawa 2016.
Baker C., Hemingway: The Writer as Artist, Princeton, New Jersey 1972.
Balcerzan E., Literackość. Modele, gradacje, eksperymenty, Toruń 2013.
Baldick Ch., The Concise Oxford Dictionary of Literary Terms, 2nd edition, Oxford– New York 2001.
Barthes R., Pisarz na wakacjach [w:] tegoż, Mitologie, tłum. A. Dziadek, wstęp K. Kłosiński, Warszawa 2000.
Barthes R., Stopień zero pisania oraz Nowe eseje krytyczne, tłum. K. Kot, Warszawa 2009.
Benjamin W., Twórca jako wytwórca, wyb. H. Orłowski, wstęp J. Kmita, tłum. H. Orłowski, J. Sikorski, S. Pieczara, Poznań 1975.
Bielatowicz J., Roman Dmowski jako pisarz, Londyn 1965.
Birmingham J., How to Be a Writer: Who Smashes Deadlines, Crushes Editors and Lives in a Solid Gold Hovercraft, Sydney 2012.
Borek P., W służbie Klio. Studia o barokowych pisarzach Minorum Gentium, Kraków 2011.
Bourdieu P., Reguły sztuki. Geneza i struktura pola literackiego, tłum. A. Zawadzki, Kraków 2001.
Brooker J., Wczasowicze na rodzinnej wyspie: James Joyce a irlandzka spuścizna, tłum. M. Pawica [w:] Wokół Jamesa Joyce’a. Szkice monograficzne, red. K. Bazarnik, F. Fordham, Kraków [1999].
Buszewicz E., Fazan J., Urbanowski M., Węgrzyn I., Włodarczyk J., Zarych E., Słownik pisarzy polskich, red. E. Buszewicz, E. Zarych, Kraków 2008.
Cheshire S., Jak zostać pisarzem, tłum. E. Wojtyra, Warszawa 2017.
Czechowicz J., Między miesiącami. Inga Iwasiów [w:] tegoż, Rok w rozmowie. Pisarze krytycznym okiem, Poznań 2014.
Czermińska M., Phillips U., Borkowska G., Pisarki polskie od średniowiecza do współczesności. Przewodnik, Gdańsk 2000.
Dmitruk K., Pisarz [w:] Słownik literatury polskiej XX wieku, red. A. Brodzka, M. Puchalska, M. Semczuk, A. Sobolewska, E. Szary-Matywiecka, Wrocław 1992.
Dziennikarstwo a literatura w XX i XXI wieku, red. K. Wolny-Zmorzyński, W. Furman, J. Snopek, Warszawa 2011.
Foucault M., Kim jest autor?, tłum. M.P. Markowski [w:] tegoż, Szaleństwo i literatura. Powiedziane, napisane, wyb., oprac. T. Komendant, tłum. B. Banasiak i in., Warszawa 1999.
Golka M., The Sociology of the Artist in the Postmodern Era. Pride and Uncertainty, Wien–Berlin 2013.
Golka M., Socjologia artysty nowożytnego, Poznań 2012 (przetworzona wersja książki: M. Golka, Socjologia artysty, Poznań 1995, dostępna tylko w pliku pdf: https://repozytorium.amu.edu.pl/bitstream/10593/14293/1/Marian%20Golka%20-%20Socjologia%20artysty%20nowo%C5%BCytnego.pdf, dostęp: 20.03.2017).
Golka M., Socjologia artysty, Poznań 1995.
Honsza N., Kunicki W., Karol May – anatomia sukcesu. Życie – twórczość – recepcja, Katowice 1986.
https://zacheta.art.pl/pl/mediateka-i-publikacje/69-24, dostęp: 10.03.2017.
Jak zostać pisarzem. Pierwszy polski podręcznik dla autorów, red. A. Zawada, Wrocław 2011.
Jak zostać Pisarzem/Pisarką, zawodowe.com, https://www.zawodowe.com/kategorie/pozostale/pisarz_pisarka/jak_zostac/, dostęp: 15.03.2016.
Jaka piękna iluzja. Magdalena Tulli w rozmowie z Justyną Dąbrowską, Kraków 2017.
Jankowicz G., Cmono. Rozmowy z pisarzami, Kraków 2013.
Jankowicz G., Po co jest sztuka? Rozmowy z pisarzami, cz. 2, Kraków 2013.
Jankowicz G., Marecki P., Palęcka A., Sowa J., Warczok T., Literatura polska po 1989 roku w świetle teorii Pierre’a Bourdieu. Raport z badań, Kraków 2014.
Jaworski S., „Piszę, więc jestem”. O procesie twórczym w literaturze, Kraków 1993.
Kasperek K., Książki celebrytów, czyli pisarze, gwiazdy i literatura, „Śląskie Studia Polonistyczne” 2014, nr 1–2.
Kruszyński Z., Dystans jak powietrze [wywiad] [w:] R. Ostaszewski, Etapy. Rozmowy z pisarzami (i nie tylko), Olsztyn 2008.
Kryszak J., Peryferia literatury: poeci „minorum gentium” [w:] Życie literackie drugiej emigracji niepodległościowej, red. J. Kryszak, R. Moczkodan, Toruń 2001.
Kto jest pisarzem? Kto to jest pisarz? [dyskusja na forum internetowym], https://www.biblionetka.pl/art.aspx?id=102960, dostęp: 15.03.2017.
Kto jest pisarzem, Poradnia Językowa PWN, 22.05.2010, http://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Kto-jest-pisarzem;11219.html, dostęp: 15.03.2017.
Kultura, komunikacja, literatura. Studia nad XX wiekiem, red. S. Żółkiewski, M. Hopfinger, Wrocław 1976.
Kundera M., Sztuka powieści. Esej, tłum. M. Bieńczyk, Warszawa 1998.
Kwiek M., Dylematy tożsamości. Wokół autowizerunku filozofa w powojennej myśli francuskiej, Poznań 1999.
Leksykon współczesnych pisarzy polskich przełomu XX i XXI wieku¸ red. A. Szot, wyb., oprac. S. Sądowska, Toruń 2004.
Literackość filozofii – filozoficzność literatury, red. B. Sienkiewicz, T. Sobieraj, Warszawa 2009.
Literatura niewyczerpana. W kręgu mniej znanych twórców polskiej literatury lat 1863–1914, red. K. Fiołek, Kraków 2014.
Lough J., Writer and Public in France: From the Middle Ages to the Present Day, Oxford 1978.
Löwenthal L., Literatura i społeczeństwo, tłum. E. Muskat-Tabakowska [w:] W kręgu socjologii literatury. Antologia tekstów zagranicznych, wstęp, wyb., oprac. A. Mencwel, t. 1: Stanowiska, Warszawa 1977.
Mały słownik pisarzy polskich, cz. 1, Warszawa 1979.
Markowski M.P., Derrida: filozofia czy literatura?, „Pamiętnik Literacki” 1996, z. 1.
Markowski M.P., [wywiad], Fabuły w świecie pojęć [w:] R. Ostaszewski, Etapy. Rozmowy z pisarzami (i nie tylko), Olsztyn 2008.
Maryl M., Kim jest pisarz (w internecie)?, „Teksty Drugie” 2012, nr 6.
Maryl M., Życie literackie w sieci. Pisarze, instytucje i odbiorcy wobec przemian technologicznych, Warszawa 2015.
Masłowska D., Dusza światowa, rozm. A. Drotkiewicz, Kraków 2013.
Melkowski S., Pisarz w społeczeństwie, Warszawa 1979.
Michalski M., Filozof jako pisarz. Kołakowski – Skarga – Tischner, Gdańsk 2010.
Misiarz-Filipek S., Wbrew regułom sztuki – strategia pisarska Michała Witkowskiego na tle polskiego pola literackiego [w:] 50 twarzy popkultury, red. K. Olkusz, Kraków 2017.
Mistrzowie literatury czy dziennikarstwa?, red. K. Wolny-Zmorzyński, W. Furman, J. Snopek, Warszawa 2011.
Moran J., Star Authors: Literary Celebrity in America, London–Sterling, Virginia 2000.
mzb, Zawód marzeń – pisarz, https://www.babyboom.pl/porady/praca/praca_marzen/zawod_marzen_pisarz.html, dostęp: 15.05.2017.
Na boku. Pisarze teoretykami literatury?…, red. J. Olejniczak, M. Bogdanowska, Katowice 2007.
Na boku. Pisarze teoretykami literatury?…, t. 2, red. J. Olejniczak, A. Szawerna-Dyrszka, Katowice 2010.
Na boku. Pisarze teoretykami literatury?…, t. 3, red. J. Olejniczak, A. Szawerna-Dyrszka przy współudz. R. Knapka, Katowice 2012.
Na boku. Pisarze teoretykami literatury?…, t. 4, red. J. Olejniczak, A. Szawerna-Dyrszka, Katowice 2016.
Napiórska A., Jak oni pracują. Rozmowy o pracy, pasji i codziennych sprawach polskich twórców, Warszawa 2017.
Newton K.M., Modernizing George Eliot: The Writer as Artist, Intellectual, Proto-Modernist, Cultural Critic, London–New York 2011.
Nyczek T., Po co jest sztuka? Rozmowy z pisarzami, cz. I, Kraków 2012.
Obraz literatury w komunikacji społecznej po roku ’89, red. A. Werner, T. Żukowski, Warszawa 2013.
Osęka A., Mitologie artysty, Warszawa 1978.
Ostaszewski R., Etapy. Rozmowy z pisarzami (i nie tylko), Olsztyn 2008.
Peter M., Pisarz drugorzędny. Kilka uwag do opisu zjawiska [w:] Język, literatura, dydaktyka, t. 2, red. R. Jagodzińska, A. Morawiec, Łódź 2003.
The Philosopher as Writer: The Eighteenth Century, red. R. Ginsberg, Selinsgrove–London–Toronto 1987.
Ree E. van, Stalin as Writer and Thinker, „Kritika” 2002, vol. 3, nr 4.
Romańska-Malina O., Pisarze jednej książki, Warszawa–Bielsko-Biała 2011.
Rosenstone R.A., Adventures of a Postmodern Historian: Living and Writing the Past, London–New York 2016.
Różycka D., Autorzy i ich maski. O fotografiach pisarzy współczesnych [w:] Teatr wielki, mniejszy i codzienny, red. P. Kowalski, Opole 2002.
Rudzińska K., Między awangardą a kulturą masową. Wokół społecznej roli pisarza, przedm. S. Żółkiewski, Warszawa 1978.
Samborska-Kukuć D., Jak rekonstruować biografię i jak opisać twórczość XIX-wiecznego pisarza „minorum gentium”? (metodologia, źródła, struktury narracji). Skrypt akademicki, Łódź 2012.
Siciński A., Literaci polscy. Przemiany zawodu na tle przemian kultury współczesnej, Warszawa 1971.
Sławiński J., Problemy literaturoznawczej terminologii [w:] tegoż, Dzieło – język –tradycja, Prace wybrane, t. 2, red. W. Bolecki, Kraków 1998.
Słownik terminów literackich, red. J. Sławiński, Wrocław 1998.
Spencer M.G., David Hume. Historical Thinker, Historical Writer, Pensylvania 2013.
Sükösd M., Wariacje na temat powieści, tłum. A. Sieroszewski, Warszawa 1975.
Szcześniak K., Między reportażem a literaturą. Twórczość Wojciecha Tochmana, Lublin 2016.
Szczygieł M., Gdyby nie było książek, pisałbym na murach [w:] A. Napiórska, Jak oni pracują. Rozmowy o pracy, pasji i codziennych sprawach polskich twórców, Warszawa 2017.
Szczygieł M., Reality [w:] Cała Polska trzaska. Reportaże „Gazety Wyborczej” 2001–2004, Warszawa 2005; pierwodruk: „Wysokie Obcasy” 2001, nr 29; przedruk [w:] tegoż, Kaprysik. Damskie historie, Warszawa 2010.
Świetlicki M., Nieprzysiadalność. Autobiografia, rozm. R. Księżyk, Kraków 2017.
Tożsamość dziennikarza, red. M. Kita, M. Ślawska, Transdyscyplinarność badań nad komunikacją medialną, t. 3, Katowice 2013.
The Translator As Writer, red. S. Bassnett, P. Bush, London–New York 2006.
Ugrešić D., Czytanie wzbronione, tłum. D.J. Ćirlić, Izabelin 2004.
Uniłowski K., Pisarz jako gwiazdor. Przypadek Jerzego Pilcha [w:] Obraz literatury w komunikacji społecznej po roku ’89, red. A. Werner, T. Żukowski, Warszawa 2013.
White H., The Fiction of Narrative. Essays on History, Literature, and Theory, 1957–2007, Baltimore 2010.
Wielkopolski alfabet pisarek, red. E. Kraskowska, L. Marzec, Poznań 2012.
Wielkopolski słownik pisarek, http://pisarki.wikia.com/wiki/Wielkopolski_S%C5%82ownik_Pisarek, dostęp: 29.09.2018.
Wilk M., W biegu… książka podróżna. Rozmowy z pisarzami (i nie tylko), Kraków 2010.
Wixon D., Worker-Writer in America: Jack Conroy and the Tradition of Midwestern Literary Radicalism, 1898-1990, Urbana–Chicago 1996.
Wokół „Pasaży” Waltera Benjamina, red. P. Śniedziewski, K. Trybuś, M. Wilczyński, Poznań 2009.
Wróblewska M.N., 9 mitów o pisarzach (w 29 filmach), Xięgarnia.pl, 11.02.2013, https://xiegarnia.pl/artykuly/9-mitow-o-pisarzach-w-29-filmach/, dostęp: 15.03. 2017.
Zawód Pisarza/Pisarki, zawodowe.com, https://www.zawodowe.com/kategorie/pozostale/pisarz_pisarka/opis_i_zarobki/, dostęp: 15.05.2017.
Żółkiewski S., Kultura literacka 1918–1932, Wrocław 1973.
Żółkiewski S., Wiedza o kulturze literackiej. Główne pojęcia, Warszawa 1985.
Życie. Instrukcja, [red. J. Sawicka], Warszawa 2017.
„Życie to jednak strata jest”. Andrzej Stasiuk w rozmowie z Dorotą Wodecką, Warszawa–Wołowiec 2015.
Informacje: Konteksty Kultury, 2019, Tom 16 zeszyt 1, s. 124 - 151
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
Kim jest dziś pisarz w (pop)kulturze?
What It Means to Be a Writer in Today’s (Pop)Culture?
Uniwersytet Łódzki, Wydział Filologiczny, Pomorska 171/173, 91-404 Łódź, Polska
Publikacja: 14.05.2019
Status artykułu: Otwarte
Licencja: CC BY-NC-ND
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
Polski