FAQ

Aksjologiczna nieprzejrzystość. O silnych wartościowaniach w dziennikach pisarzy

Data publikacji: 2021

Konteksty Kultury, 2021, Tom 18 zeszyt 1, s. 32 - 46

https://doi.org/10.4467/23531991KK.21.003.13533

Autorzy

Robert Piłat
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Dewajtis 5, 01-815 Warszawa, Polska, Polska
https://orcid.org/0000-0001-7712-7032 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Aksjologiczna nieprzejrzystość. O silnych wartościowaniach w dziennikach pisarzy

Abstrakt

Rozważam pytanie, czy dzienniki pisarzy ujawniają silne wartościowania w sensie zaproponowanym przez Charlesa Taylora. Wartościowania te są, według tego filozofa, najlepszymi aksjologicznymi wyjaśnieniami własnych preferencji działania, jakie dana osoba potrafi sformułować i przedstawić jako racje swoich preferencji. Ta aksjologiczna świadomość jest nietrywialnym wewnętrznym wyborem spośród wielu możliwych wyjaśnień – samointerpretacją nakierowaną na odsłonięcie źródła dobroci tych wartości, które dana osoba uznaje. Poszukuję śladów tej świadomości w wybranych dziennikach pisarzy. Moje wnioski są sceptyczne. Dzienniki poddają wprawdzie tropy kierujące ku silnie wartościowanym dobrom, lecz tropy te okazują się zbyt chaotyczne i niezdecydowane. Trzeba przyznać rację Davidowi Parkerowi, który poszukiwał fundamentalnej aksjologicznej świadomości raczej w autobiografiach. Tylko zdystansowana refleksja daje szansę na ujawnienie silnych wartościowań. Jest tak pomimo licznych aporii związanych z samowiedzą.

Bibliografia

Pobierz bibliografię
Barthes R., Roland Barthes, tłum. T. Swoboda, Gdańsk 2011.
Brzozowski S., Pamiętnik, Lwów 1913.
Coetzee J., Wyznania i podwójne myśli: Tołstoj, Rousseau, Dostojewski, tłum. A. Skucińska, „Znak” 2007, nr 12.
Galewicz W., N. Hartmann, Warszawa 1987.
Gide A., Dziennik, tłum. J. Guze, Warszawa 1992.
Lechoń J., Dziennik, Warszawa 1992.
Márai S., Dziennik, tłum. K. Worowska, t. 5, Warszawa 2020.
Parker D., Ethics, Theory and the Novel, Cambridge, UK 1994.
Parker D., Narracja autobiograficzna i języki dobra, tłum. A. Skucińska „Konteksty Kultury” 2021, t. 18, z. 1 (oryginał: D. Parker, The Self in Moral Space: Life Narrative and the Good, Ithaca 2007).
Piłat R., Aporie samowiedzy, Warszawa 2014.

Informacje

Informacje: Konteksty Kultury, 2021, Tom 18 zeszyt 1, s. 32 - 46

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Aksjologiczna nieprzejrzystość. O silnych wartościowaniach w dziennikach pisarzy

Angielski:
Axiological Opacity: On Strong Evaluations in Literary Journals

Autorzy

https://orcid.org/0000-0001-7712-7032

Robert Piłat
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Dewajtis 5, 01-815 Warszawa, Polska, Polska
https://orcid.org/0000-0001-7712-7032 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Dewajtis 5, 01-815 Warszawa, Polska, Polska

Publikacja: 2021

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC BY-NC-ND  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Robert Piłat (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski