Baletowe inspiracje Dziadkiem do orzechów E.T.A. Hoffmanna, czyli o unii tańca i literatury (na przykładzie baletu Petipy/Iwanowa)

Agnieszka  Narewska

Baletowe inspiracje Dziadkiem do orzechów E.T.A. Hoffmanna, czyli o unii tańca i literatury (na przykładzie baletu Petipy/Iwanowa)

Data publikacji: 17.03.2016

Konteksty Kultury, 2015, Tom 12, Numer 4, s. 460 - 473

https://doi.org/10.4467/23531991KK.20.4780

Autorzy

Pobierz pełny tekst

PDF

drukuj

Tytuły

Baletowe inspiracje Dziadkiem do orzechów E.T.A. Hoffmanna, czyli o unii tańca i literatury (na przykładzie baletu Petipy/Iwanowa)

Abstrakt

Dziadek do orzechów to bardzo znane opowiadanie E.T.A. Hoffmanna. Przetworzone w drugiej połowie XIX wieku w formę libretta stało się podstawą jednego z najsłynniejszych baletów, do dziś wystawianego co roku w okresie Bożego Narodzenia w teatrach na całym świecie. Artykuł stanowi próbę przybliżenia czytelnikowi tajników formowania się głównych elementów tego widowiska. Analizie poddany został proces powstawania partytury Piotra Czajkowskiego, a także ściśle z nią powiązanej choreografii autorstwa Mariusa Petipy i Lwa Iwanowa. Dzięki temu możliwy jest pełny, pogłębiony odbiór baletu, który podbija serca nie tylko najmłodszej publiczności. Autorka dowodzi również ogromnych możliwości semantycznych niewerbalnej sztuki tańca, która potrafi wydobyć z literatury wiele interesujących kontekstów i interpretacji.

The Nutcracker is a well-known short story by E.T.A. Hoffmann. In mid-19th century it was converted into a libretto and became the basis of one of the most famous ballets, still performed in theatres all over the world at Christmas time. The article attempts at showing the reader how the main elements of the work emerged. It analyzes the process of creating the musical score by Pyotr Tchaikovsky, and the strictly connected choreography by Marius Petipa and Lev Ivanov. This allows for a comprehensive, in-depth reception of the ballet, which captivates not only the youngest audience. The author of the article also argues in favour of the huge semantic potential of the non-verbal art of dance, which can bring a range of interesting contexts and interpretations out of literature.

Słowa kluczowe

balet, Dziadek do orzechów, choreografia, Piotr Czajkowski, Marius Petipa, Lew Iwanow

ballet, The Nutcracker, choreography, Pyotr Tchaikovsky, Marius Petipa, Lev Ivanov

Bibliografia

Pobierz bibliografię

Alszwang A., Czajkowski, tłum. J. Popiel, Kraków 1979.

Brinson P., Crisp C., Ballet for All, London 1970.

Czajkowski Piotr Iljicz [w:] Mała encyklopedia muzyki, red. S. Śledziński, Warszawa 1960.

Dziębowska E., Czajkowski [w:] Encyklopedia muzyczna PWM, red. E. Dziębowska, Kraków 1984.

Encyklopedia PWN, Warszawa 2001.

Fisher J., Nutcracker Nation: How an Old World Ballet Became a Christmas Tradition in the New World, New Haven 2003.

Holden A., Piotr Czajkowski tragiczny i romantyczny, tłum. B. Nawrot, Warszawa 1999.

Homans J., Apollo’s Angels: A History of Ballet, London 2010.

Jaroszewski M., Życie i twórczość E.T.A. Hoffmanna (1776–1822), Gdańsk 2006.

B. Kehrmann, Life in Paris: From the nursery to the world’s fair and back [w:] P. Czajkowski, The Nutcracker (Щелкунчик), chor. J. Grigorowicz, Bolshoi Ballet, Bolshoi Theatre, 1989.

Mundy S., Czajkowski, tłum. E. Pankiewicz, Kraków 2005.

Stojko A., Symfonia tęsknoty i nadziei. Powieść o Czajkowskim, tłum. S. Niewiadomski, Kraków 1977.

Swolkień H., Piotr Czajkowski, Warszawa 1976.

Turska I., Balety Piotra Czajkowskiego, Kraków 1981.

Turska I., Krótki zarys historii tańca i baletu, Kraków 2009.

Wysocka T., Dzieje baletu, Warszawa 1970.

Informacje

Informacje: Konteksty Kultury, 2015, Tom 12, Numer 4, s. 460 - 473

DOI: https://doi.org/10.4467/23531991KK.20.4780

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Baletowe inspiracje Dziadkiem do orzechów E.T.A. Hoffmanna, czyli o unii tańca i literatury (na przykładzie baletu Petipy/Iwanowa)

Autorzy

Agnieszka Narewska

Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Polska, ul. Gołębia 24, 31-007 Kraków

Publikacja: 17.03.2016

Status artykułu: Otwarte

Licencja: Żadna

Udział procentowy autorów:

Agnieszka Narewska (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

Języki publikacji:

Polski

Liczba wyświetleń: 1903

Liczba pobrań: 2034

<p>Baletowe inspiracje <em>Dziadkiem do orzechów </em>E.T.A. Hoffmanna, czyli o unii tańca i literatury (na przykładzie baletu Petipy/Iwanowa)</p>

Pobierz xml