FAQ

„Żółte czereśnie” – matce. Córczyne wiersze Joanny Pollakówny

Data publikacji: 2021

Konteksty Kultury, 2021, Tom 18 zeszyt 2, s. 209 - 231

https://doi.org/10.4467/23531991KK.21.015.13693

Autorzy

Agata Szulc-Woźniak
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
https://orcid.org/0000-0003-4473-7840 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

„Żółte czereśnie” – matce. Córczyne wiersze Joanny Pollakówny

Abstrakt

W szkicu omawiam wiersze Joanny Pollakówny adresowane do matki, Wandy Grodzieńskiej, pisane wkrótce przed jej śmiercią i niedługo później. Szukam, wyrażonej w nich, córczyno-matczynej więzi i zastanawiam się nad specyfiką kobiecego przeżywania żałoby. Wskazuję, że utwory, które Pollakówna pisze do martwej matki, pomimo zawartej w nich perspektywy nadziei (motywy wielkanocne), pomimo pochwytującej myśl o ciągłości intuicji biologicznej kontynuacji (wątki roślinne), mimo testowanych w kolejnych utworach wybiegów, szyfrów i buntowniczego łamania zasad rządzących czasem i przestrzenią wciąż zawracają ku poczuciu straty. Zgodę na opuszczenie przez tę, która urodziła, uniemożliwia fizyczna i duchowa bliskość kobiet, wyrażająca się szczególnie w snach i wciąż żywych wi­zjach. Strata zapisuje się w ciele: córka doznaje jej z wciąż podobną intensywnością, wieloma zmysłami. Śmierć, którą „przygarnia w siebie”, jest już zawsze aktualna. Dla poetki oznacza to konieczność przejęcia schedy po matce, odziedziczenia jej traum.

Bibliografia

Pobierz bibliografię

Araszkiewicz A., Czarny Ląd czarnego kontynentu. Relacja matka–córka w ujęciu Luce Irigaray [w:] Ciało, płeć, literatura. Prace ofiarowane Profesorowi Germanowi Ritzowi w pięćdziesiątą rocznicę urodzin, red. M. Hornung, M. Jędrzejczak, T. Korsak, Warszawa 2001.

Babies Are Most Likely to Be Born at 4amhttps://www.ucl.ac.uk/news/2018/jun/babies-are-most-likely-be-born-4am, dostęp: 4.09.2020.

Barrie J., Przygody Piotrusia Pana, tłum. Z. Rogoszówna, Warszawa 1914.

Bieńczyk M., Kontener, Warszawa 2018.

Brach-Czaina J., Otwarcie [w:] tejże, Szczeliny istnienia, Warszawa 1998.

Dokumenty osobiste i rodzinne Wandy Grodzieńskiej: legitymacje, świadectwa, pisma urzędowe, Magazyn Rękopisów Biblioteki Narodowej w Warszawie, rps akc. 15207.

Irigaray L., Ciało-w-ciałlo z matką, tłum. A. Araszkiewicz, Kraków 2002.

Irigaray L., I jedna nie ruszy bez drugiej, tłum. A. Araszkiewicz, „Teksty Drugie” 2000, nr 6.

Iwasiów I., Umarł mi. Notatnik żałoby, Wołowiec 2013.

Korespondencja małżeństwa Wandy z Grodzieńskich i Seweryna Pollaków, t. 1–5, Magazyn Rękopisów Biblioteki Narodowej w Warszawie, rps akc. 15210.

Kristeva J., Czarne słońce. Depresja i melancholia, tłum. M. P. Markowski, R. Ryziński, Kraków 2007.

Kübler-Ross E., Rozmowy o śmierci i umieraniu, tłum. I. Doleżał-Nowicka, Poznań 2007.

Kuczyńska-Koschany K., Miłobędzka, macierzyństwa [w:] Miłobędzka wielokrotnie, red. P. Śliwiński, Poznań 2008.

Kuczyńska-Koschany K., (Nie)topika Zagłady w NN „Opowieściach zasłyszanych”, „Narracje o Zagładzie” 2016, nr 2.

Kuczyńska-Koschany K., Rilke poetów polskich, wyd. 2, uzup. i rozsz., Toruń 2017.

Listy Joanny Pollak-Dłuskiej do ojca, Seweryna Pollaka, Muzeum Literatury im. A. Mickiewicza w Warszawie, sygn. 3983, 5723.

Listy Joanny Pollakówny do matki, Wandy Grodzieńskiej, Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie, sygn. 5724.

Łazariew W.N., Dawni mistrzowie włoscy, Warszawa 1979.

Mach A., Folie á deux – szaleństwo matki, szaleństwo córki, „Rocznik Towarzystwa Literackiego imienia Adama Mickiewicza” 2007.

Marcinów M., Bezmatek, Toruń 2020.

Miłobędzka K., Zbierane. 1960–2005, Wrocław 2006.

Nasiłowska A., Domino. Traktat o narodzinach, Warszawa 1995.

Pawlik A., „Rodzimy życie w asyście śmierci”. O matkach i córkach w poezji Anny Świrszczyńskiej i Anny Kamieńskiej [w:] Wzniosłość i makabra w literackich obrazach śmierci, red. M. Kuran, Łódź 2014.

Pollakówna J., Wiersze zebrane, oprac. J. Zieliński, Mikołów 2012.

Ryś G., Maria Magdalena, „Tygodnik Powszechny” 2016, nr 15.

Rzepnikowska I., Jabłko/Jabłoń [hasło] [w:] Słownik polskiej bajki ludowej, red. V. Wróblewska, 2019, https://bajka.umk.pl/slownik/lista-hasel/haslo/?id=69, dostęp: 1.09.2020.

Siodłowska M., Królikowski P., Zmartwychwstanie w ikonografii, „Resovia Sacra” 2014, R. 21.

Stawowy R., „Gdzie jestem ja sama”. O poezji Anny Świrszczyńskiej, Kraków 2004.

Strony Joanny Pollakówny, red. A. Kozłowska, J. Zieliński, Warszawa 2016.

Szczepińska-Tramer J., Dwunurt. Z listów Joanny Pollakówny do Joanny Szczepińskiej-Tramer [w:] Strony Joanny Pollakówny, red. A. Kozłowska, J. Zieliński, Warszawa 2016.

Szopa K., „Nieziszczone narodziny”. Cixous i Irigaray, czyli kobiety z Czarnego Kontynentu, „Postscriptum Polonistyczne” 2017, nr 2 (20).

Świrszczyńska A., Poezja, oprac. C. Miłosz, Warszawa 1997.

Wicha M., Rzeczy, których nie wyrzuciłem, Kraków 2017.

Współcześni polscy pisarze i badacze literatury. Słownik biobibliograficzny, oprac. zespół, red. J. Czachowska, A. Szałagan, t. 3: G–J, Warszawa 1994.

Informacje

Informacje: Konteksty Kultury, 2021, Tom 18 zeszyt 2, s. 209 - 231

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

„Żółte czereśnie” – matce. Córczyne wiersze Joanny Pollakówny

Angielski:

“Yellow Cherries” – to Mother. The Daughterly Poetry of Joanna Pollakówna

Autorzy

https://orcid.org/0000-0003-4473-7840

Agata Szulc-Woźniak
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
https://orcid.org/0000-0003-4473-7840 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Publikacja: 2021

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC BY-NC-ND  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Agata Szulc-Woźniak (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski