„Żółte czereśnie” – matce. Córczyne wiersze Joanny Pollakówny
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEWybierz format
RIS BIB ENDNOTE„Żółte czereśnie” – matce. Córczyne wiersze Joanny Pollakówny
Data publikacji: 2021
Konteksty Kultury, 2021, Tom 18 zeszyt 2, s. 209 - 231
https://doi.org/10.4467/23531991KK.21.015.13693Autorzy
„Żółte czereśnie” – matce. Córczyne wiersze Joanny Pollakówny
W szkicu omawiam wiersze Joanny Pollakówny adresowane do matki, Wandy Grodzieńskiej, pisane wkrótce przed jej śmiercią i niedługo później. Szukam, wyrażonej w nich, córczyno-matczynej więzi i zastanawiam się nad specyfiką kobiecego przeżywania żałoby. Wskazuję, że utwory, które Pollakówna pisze do martwej matki, pomimo zawartej w nich perspektywy nadziei (motywy wielkanocne), pomimo pochwytującej myśl o ciągłości intuicji biologicznej kontynuacji (wątki roślinne), mimo testowanych w kolejnych utworach wybiegów, szyfrów i buntowniczego łamania zasad rządzących czasem i przestrzenią wciąż zawracają ku poczuciu straty. Zgodę na opuszczenie przez tę, która urodziła, uniemożliwia fizyczna i duchowa bliskość kobiet, wyrażająca się szczególnie w snach i wciąż żywych wizjach. Strata zapisuje się w ciele: córka doznaje jej z wciąż podobną intensywnością, wieloma zmysłami. Śmierć, którą „przygarnia w siebie”, jest już zawsze aktualna. Dla poetki oznacza to konieczność przejęcia schedy po matce, odziedziczenia jej traum.
Araszkiewicz A., Czarny Ląd czarnego kontynentu. Relacja matka–córka w ujęciu Luce Irigaray [w:] Ciało, płeć, literatura. Prace ofiarowane Profesorowi Germanowi Ritzowi w pięćdziesiątą rocznicę urodzin, red. M. Hornung, M. Jędrzejczak, T. Korsak, Warszawa 2001.
Babies Are Most Likely to Be Born at 4am, https://www.ucl.ac.uk/news/2018/jun/babies-are-most-likely-be-born-4am, dostęp: 4.09.2020.
Barrie J., Przygody Piotrusia Pana, tłum. Z. Rogoszówna, Warszawa 1914.
Bieńczyk M., Kontener, Warszawa 2018.
Brach-Czaina J., Otwarcie [w:] tejże, Szczeliny istnienia, Warszawa 1998.
Dokumenty osobiste i rodzinne Wandy Grodzieńskiej: legitymacje, świadectwa, pisma urzędowe, Magazyn Rękopisów Biblioteki Narodowej w Warszawie, rps akc. 15207.
Irigaray L., Ciało-w-ciałlo z matką, tłum. A. Araszkiewicz, Kraków 2002.
Irigaray L., I jedna nie ruszy bez drugiej, tłum. A. Araszkiewicz, „Teksty Drugie” 2000, nr 6.
Iwasiów I., Umarł mi. Notatnik żałoby, Wołowiec 2013.
Korespondencja małżeństwa Wandy z Grodzieńskich i Seweryna Pollaków, t. 1–5, Magazyn Rękopisów Biblioteki Narodowej w Warszawie, rps akc. 15210.
Kristeva J., Czarne słońce. Depresja i melancholia, tłum. M. P. Markowski, R. Ryziński, Kraków 2007.
Kübler-Ross E., Rozmowy o śmierci i umieraniu, tłum. I. Doleżał-Nowicka, Poznań 2007.
Kuczyńska-Koschany K., Miłobędzka, macierzyństwa [w:] Miłobędzka wielokrotnie, red. P. Śliwiński, Poznań 2008.
Kuczyńska-Koschany K., (Nie)topika Zagłady w NN „Opowieściach zasłyszanych”, „Narracje o Zagładzie” 2016, nr 2.
Kuczyńska-Koschany K., Rilke poetów polskich, wyd. 2, uzup. i rozsz., Toruń 2017.
Listy Joanny Pollak-Dłuskiej do ojca, Seweryna Pollaka, Muzeum Literatury im. A. Mickiewicza w Warszawie, sygn. 3983, 5723.
Listy Joanny Pollakówny do matki, Wandy Grodzieńskiej, Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie, sygn. 5724.
Łazariew W.N., Dawni mistrzowie włoscy, Warszawa 1979.
Mach A., Folie á deux – szaleństwo matki, szaleństwo córki, „Rocznik Towarzystwa Literackiego imienia Adama Mickiewicza” 2007.
Marcinów M., Bezmatek, Toruń 2020.
Miłobędzka K., Zbierane. 1960–2005, Wrocław 2006.
Nasiłowska A., Domino. Traktat o narodzinach, Warszawa 1995.
Pawlik A., „Rodzimy życie w asyście śmierci”. O matkach i córkach w poezji Anny Świrszczyńskiej i Anny Kamieńskiej [w:] Wzniosłość i makabra w literackich obrazach śmierci, red. M. Kuran, Łódź 2014.
Pollakówna J., Wiersze zebrane, oprac. J. Zieliński, Mikołów 2012.
Ryś G., Maria Magdalena, „Tygodnik Powszechny” 2016, nr 15.
Rzepnikowska I., Jabłko/Jabłoń [hasło] [w:] Słownik polskiej bajki ludowej, red. V. Wróblewska, 2019, https://bajka.umk.pl/slownik/lista-hasel/haslo/?id=69, dostęp: 1.09.2020.
Siodłowska M., Królikowski P., Zmartwychwstanie w ikonografii, „Resovia Sacra” 2014, R. 21.
Stawowy R., „Gdzie jestem ja sama”. O poezji Anny Świrszczyńskiej, Kraków 2004.
Strony Joanny Pollakówny, red. A. Kozłowska, J. Zieliński, Warszawa 2016.
Szczepińska-Tramer J., Dwunurt. Z listów Joanny Pollakówny do Joanny Szczepińskiej-Tramer [w:] Strony Joanny Pollakówny, red. A. Kozłowska, J. Zieliński, Warszawa 2016.
Szopa K., „Nieziszczone narodziny”. Cixous i Irigaray, czyli kobiety z Czarnego Kontynentu, „Postscriptum Polonistyczne” 2017, nr 2 (20).
Świrszczyńska A., Poezja, oprac. C. Miłosz, Warszawa 1997.
Wicha M., Rzeczy, których nie wyrzuciłem, Kraków 2017.
Współcześni polscy pisarze i badacze literatury. Słownik biobibliograficzny, oprac. zespół, red. J. Czachowska, A. Szałagan, t. 3: G–J, Warszawa 1994.
Informacje: Konteksty Kultury, 2021, Tom 18 zeszyt 2, s. 209 - 231
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
„Żółte czereśnie” – matce. Córczyne wiersze Joanny Pollakówny
“Yellow Cherries” – to Mother. The Daughterly Poetry of Joanna Pollakówna
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Publikacja: 2021
Status artykułu: Otwarte
Licencja: CC BY-NC-ND
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
PolskiLiczba wyświetleń: 932
Liczba pobrań: 1525