FAQ

Tuwim wobec stereotypów etnicznych

Data publikacji: 29.01.2018

Konteksty Kultury, 2017, Tom 14 zeszyt 3, s. 331 - 345

https://doi.org/10.4467/23531991KK.17.022.7915

Autorzy

Joanna Kulczyńska-Kruk
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Tuwim wobec stereotypów etnicznych

Abstrakt

Kulturowe zróżnicowanie II Rzeczypospolitej, w której dużą część społeczeństwa, zwłaszcza w miastach, stanowiła ludność żydowska, znalazło różnowymiarowy oddźwięk w poezji Juliana Tuwima. Utwory o tematyce żydowskiej zajmują istotne miejsce w obrębie tekstów o problematyce społeczno-politycznej. Autor zwracał uwagę na różnice obyczajowe i mentalne, których konsekwencją są, niezależne od pochodzenia – polskiego czy żydowskiego – ortodoksyjne postawy wobec wszelkich odmienności. Ich źródłem są przede wszystkim ukształtowane w ciągu wieków  przedzenia, przesądy i stereotypy. W swoich wierszach poeta dobitnie ujawniał opresywny aspekt każdej kultury, oddziałujący wielokierunkowo – wewnątrz diaspory czy pewnej grupy społecznej oraz na zewnątrz – w dwustronnych relacjach z Innym. Wskazywał tym samym na zagrożenie, jakim jest poddanie kultury manipulacji, ideologizacji, podporządkowanie polityce lub interesom ekonomicznym, stając się w ten sposób niebezpiecznym narzędziem skierowanym przeciw człowiekowi.

Bibliografia

Pobierz bibliografię

Anonim, Puszkin a nasz „nielitościwy wiek”. (Rozmowa z Julianem Tuwimem), „Nasz Przegląd” 1937, nr 39.

Anonim, Tuwim jedzie do Palestyny, „Nowy Dziennik” 1935, nr 196.

Cała A., Postać Żyda w literaturze polskiej, Żydowski Instytut Historyczny im. Emanuela Ringelbluma, http://www.jhi.pl/uploads/attachment/file/93/Posta___yda_w_literaturze_polskiej.pdf, dostęp: 16.08.2016.

Cała A., Wizerunek Żyda w polskiej kulturze ludowej, Warszawa 1992.

Cała A., Żyd – wróg odwieczny? Antysemityzm w Polsce i jego źródła, Warszawa 2012.

Cała A., Węgrzynek H., Zalewska G., Historia i kultura Żydów polskich. Słownik, Warszawa 2000.

Dąbrowski M., Swój / obcy / inny. Kontynuacja, „Anthropos” 2009, nr 12–13, http://www.anthropos.us.edu.pl/anthropos7/texty/dabrowski.htm, dostęp: 12.05.2016.

Głowiński M., Poetyka falsyfikatu politycznego [w:] tegoż, Realia, dyskursy, portrety. Studia i szkice, Kraków 2011.

H.J., List do redakcji, „Wiadomości Literackie” 1935, nr 2.

Heller T., Julian Tuwim o swym wyjeździe do Palestyny, „Nasz Przegląd” 1935, nr 203.

Hellman I., Nasza ankieta: Wpływ epoki i środowiska na indywidualność. „Jestem człowiekiem milczącym, kiedy chcę coś powiedzieć – piszę – oświadcza Julian Tuwim”, „Czas” 1935, nr 131.

Iks [Noe Pryłucki], „Słowa we krwi”. U Juliana Tuwima, wywiad własny „Nowego Dziennika”, „Nowy Dziennik” 1926, Kraków 24.05.1926 [w:] Rozmowy z Tuwimem, wybór, oprac. T. Januszewski, Warszawa 1994.

Leben S., Luminarze literatury i nauki polskiej o kwestii żydowskiej. Ankieta „Naszego Przeglądu”. Julian Tuwim, „Nasz Przegląd” 1924, nr 6.

Lipski J.J., Protokół nr 1 – sporządzony na podstawie notatek z wywiadu udzielonego przez Juliana Tuwima 17 listopada 1953 roku [w:] Rozmowy z Tuwimem, wybór, oprac. T. Januszewski, Warszawa 1994.

Markiewicz H., Przeciw nienawiści i pogardzie, „Teksty Drugie” 2004, nr 6.

Matuszewski R., Poeta rzeczy ostatecznych i rzeczy pierwszych (o recepcji twórczości Juliana Tuwima) [w:] J. Tuwim, Wiersze 1Pisma zebrane, oprac. A. Kowalczykowa, wstęp R. Matuszewski, Warszawa 1986.

Matywiecki P., Teatr żydowski Juliana Tuwima [w:] Żydowskie konteksty twórczości Juliana Tuwima, red. M. Adamczyk-Grabowska, Lublin 2015.

Matywiecki P., Twarz Tuwima, Warszawa 2008.

Miłosz C., Wyprawa w dwudziestolecie, Kraków 2011.

Pogonowska-Bezrąk E., „Dzikie biesy”. Wizja Rosji Sowieckiej w antybolszewickiej poezji polskiej lat 1917–1932,Lublin 2002.

Polonsky A., Dzieje Żydów w Polsce i Rosji, tłum. M. Wilk, Warszawa 2014.

Polski słownik judaistyczny, http://www.jhi.pl/psj/, dostęp: 12.08.2016.

Prokop-Janiec E., Międzywojenna literatura polsko-żydowska jako zjawisko kulturowe i artystyczne, Kraków 1992.

Pufelska A., Moc obrazów obcego – stereotyp „Żyda” w Polsce i Niemczech, Interakcje. Leksykon komunikowania polsko-niemieckiego, http://www.polska-niemcy-interakcje.pl/articles/show/48, dostęp: 15.08.2016.

Ratajczak J., Julian Tuwim, Poznań 1995.

Rembieliński J., Wspomnienia o Łodzi Juliana Tuwima, „Myśl Narodowa” 1934, nr 36.

Rozmowy z Tuwimem, wybór, oprac. T. Januszewski, Warszawa 1994.

Sandauer A., Julian Tuwim [w:] Poeci trzech pokoleń, Warszawa 1962.

Sandauer A., O człowieku, który był diabłem [w:] Z problemów literatury polskiej XX wieku, t. 2: Literatura międzywojenna, red. A. Brodzka, Z. Żabicki, Warszawa 1965, s. 69–86.

Sandauer A., O sytuacji pisarza polskiego pochodzenia żydowskiego w XX wieku (rzecz, którą nie ja powinienem był napisać…), Warszawa 1982.

Silberberg D., Godzina z Julianem Tuwimem. Rozmowa o Żydach i zagadnieniach literackich, „Nasz Przegląd” 1935, nr 46.

Słonimski A., Tuwim J., W oparach absurdu, Warszawa 2008.

Stradecki J., Kalendarium życia i twórczości Juliana Tuwima [w:] J. Tuwim, Wiersze 1, oprac. A. Kowalczykowa, wstęp R. Matuszewski, Pisma zebrane, Warszawa 1986.

Szabłowska-Zaremba M., Julian Tuwim o sobie samym i swojej poezji na łamach polsko-żydowskiego dziennika „Nasz Przegląd” (1923–1939) [w:] Żydowskie konteksty twórczości Juliana Tuwima, red. M. Adamczyk-Grabowska, Lublin 2015.

Szwarcmann-Czarnota B., Dwugłos o Tuwimie [w:] Żydowskie konteksty twórczości Juliana Tuwima, red. M. Adamczyk-Grabowska, Lublin 2015.

Śpiewak P., Żydokomuna. Interpretacje historyczne, Warszawa 2012.

Tazbir J., Protokoły mędrców Syjonu. Autentyk czy falsyfikat, Warszawa 1992.

Tokarska-Bakir J., Żydzi u Kolberga [w:] tejże, Rzeczy mgliste. Eseje i studia, Sejny 2004.

Turniansky Ch., Yiddish „Historical Songs” as Sources for the History of the Jews in Pre-Parition Poland, „Polin” 1989, t. 4.

Tuwim J., Dzieła, t. 3: Jarmark rymów, oprac. J. Stradecki, przypisy W. Giełżyński, J. Stradecki, Warszawa 1958.

Tuwim J., Kwiaty polskie, Warszawa 2014.

Tuwim J., My, Żydzi polscy… [w:] A.B. Skotnicki, W. Klimczak, Społeczność żydowska w Polsce – zwyczaje i udział w walce o Niepodległość. Dwa oblicza krakowskich Żydów, Kraków 2006.

Tuwim J., Wiersze 1Pisma zebrane, oprac. A. Kowalczykowa, wstęp R. Matuszewski, Warszawa 1986.

Tuwim J., Wiersze 2Pisma zebrane, oprac. A. Kowalczykowa, Warszawa 1986.

Umińska B., Postać z cieniemPortrety Żydówek w polskiej literaturze, Warszawa 2001.

Urbanek M., Tuwim. Wylękniony bluźnierca, Warszawa 2013.

Wandenfels B., Topografia obcego. Studia z fenomenologii obcego, tłum. J. Sidorek, Warszawa 2002.

Węgrzyniak A., Inne czasy, inny Tuwim. Kreacje siły i fantazje metafizyczne, w: Czytanie Dwudziestolecia, red. E. Hurnikowa, A. Wypych-Gawrońska, Częstochowa 2005.

Wspomnienia o Julianie Tuwimie, red. W. Jedlicka, M. Toporowski, Warszawa 1963.

Wywiady z pisarzami polskimi pochodzenia żydowskiego. Rozmowa z Julianem Tuwimem, „Dziennik Warszawski”, 6.02.1927, nr 35 P [w:] Rozmowy z Tuwimem, wybór, oprac. T. Januszewski, Warszawa 1994.

Informacje

Informacje: Konteksty Kultury, 2017, Tom 14 zeszyt 3, s. 331 - 345

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Tuwim wobec stereotypów etnicznych

Angielski:

Tuwim on Ethnic Stereotypes

Publikacja: 29.01.2018

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC BY-NC-ND  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Joanna Kulczyńska-Kruk (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski

Liczba wyświetleń: 2345

Liczba pobrań: 3175

<p> Tuwim wobec stereotypów etnicznych</p>