Umiejętność krytycznego czytania jako odpowiedź na wyzwania XXI wieku
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEWybierz format
RIS BIB ENDNOTEUmiejętność krytycznego czytania jako odpowiedź na wyzwania XXI wieku
Data publikacji: 03.2020
Konteksty Kultury, 2019, Tom 16 zeszyt 4, s. 512 - 525
https://doi.org/10.4467/23531991KK.19.046.11965Autorzy
Umiejętność krytycznego czytania jako odpowiedź na wyzwania XXI wieku
Artykuł przedstawia kształcenie umiejętności krytycznego czytania w odniesieniu do tekstów o charakterze argumentacyjnym. Kwestię tę ujęto na trzech płaszczyznach: tendencjach globalnych, wyzwaniach polskiego systemu edukacji oraz działaniach podejmowanych w klasie szkolnej. Działania edukacyjne rozpatrywane są w zakresie organizacji systemu edukacji i jego miejsca w strukturze społecznej, szczegółowych treści omawianych na lekcjach i działań wychowawczych. Przytoczone propozycje dydaktyczne odnoszą się także do przekonania, że wspieranie autonomii poznawczej uczniów i ich postawy proaktywnej wymaga od szkoły (jako systemu i jako wspólnoty uczącej się) wyposażenia ich w niezbędne narzędzia i kompetencje. Kontekstem dla propozycji jest opis globalnych wyzwań edukacyjnych – w tym związanych z nierównościami społecznymi i ich konsekwencjami. W polskiej rzeczywistości jednym z największych wyzwań pozostaje zbliżenie szkoły do świata bliskiemu uczniom. W artykule zaproponowano możliwą odpowiedź, jaką jest włączanie do lekcji tekstów argumentacyjnych, których zrozumienie wymaga złożonych kompetencji czytelniczych i kulturowych. W artykule przedstawiono propozycję sposobów kształcenia tych umiejętności.
d’Ancona M., Postprawda, tłum. M. Sutowski, Warszawa 2018.
Atkinson A.B., Nierówności. Co da się zrobić?, tłum. M. Ratajczak, M. Szlinder, Warszawa 2017.
Białek K., Kształcenie umiejętności odbiorczych uczniów w wieku 13–15 lat w odniesieniu do tekstów argumentacyjnych [w druku].
Biedrzycki K., Bordzoł P., Czytanie i interpretacja [w:] Program Międzynarodowej Oceny Umiejętności Uczniów. Wyniki badania PISA 2015 w Polsce, Warszawa 2017.
Bloom B.S., Engelhart M.D., Furst E.J., Hill W.H., Krathwohl D.R., Taxonomy of Education for All. Global Monitoring Report, UNESCO 2006.
Educational Objectives: The Classification of Educational Goals. Handbook I: Cognitive Domain, New York 1956.
EU Support for School Policy, https://ec.europa.eu/education/policies/school/about-school-policy_en, dostęp: 9.11.2019.
Freire P., Education for Critical Consciousness, London–New York 2005.
Freire P., Pedagogy of the Opressed, London–New York 2000.
Frey N., Fisher D., Rigorous Reading. 5 Access Points for Comprehending Complex Texts, Thousand Oaks, CA 2013.
The Global Risks Report 2019. 14th Edition, http://www3.weforum.org/docs/WEF_Global_Risks_Report_2019.pdf, dostęp: 9.11.2019.
Gregory A.E., Cahill M.A., Constructing Critical Literacy: Self-Reflexive Ways for Curriculum and Pedagogy, „Critical Literacy: Theories and Practices” 2009, t. 3, nr 2.
Hattie J., Widoczne uczenie się dla nauczycieli. Jak maksymalizować siłę oddziaływania na uczenie się, tłum. Z. Janowska, Warszawa 2015.
Lehman C., Roberts K., Falling in Love with Close Reading, Portsmouth, NH 2014.
Lemov D., Teach Like a Champion, San Francisco 2015.
Luke A., Freebody P., Shaping the Social Practices of Reading [w:] Constructing Critical Literacies: Teaching and Learning Textual Practice, red. S. Muspratt, A. Luke, P. Freebody Cresskill, NJ 1997.
McLuhan H.M., Galaktyka Gutenberga, tłum. A. Wojtasik, Warszawa 2017.
National Reading Panel. Teaching Children to Read: An Evidence-Based Assessment of the Scientific Research Literature on Reading and Its Implications for Reading Instruction. Reports of the Subgroups, Washington, DC 2000.
O’Reilly T., Wang Zuowei, Sabatini J., How Much Knowledge Is Too Little? When a Lack of Knowledge Becomes a Barrier to Comprehension, „Psychological Science” wrzesień 2019, t. 30, nr 9.
Podstawa programowa kształcenia ogólnego z komentarzem. Szkoła podstawowa. Język polski, https://www.ore.edu.pl/2017/12/ppko/, dostęp: 17.10.2019.
Podstawa programowa z komentarzami. Tom 2. Język polski w szkole podstawowej, gimnazjum i liceum, Warszawa 2009.
Shannon P., Progressive Reading Education in America: Teaching Toward Social Justice, New York 2017.
Shannon P., Reading Wide Awake: Politics, Pedagogies and Possibilities, New York 2011.
Webb N.L., Criteria for Alignment and Assessment of Expectations in Mathematics and Science Education, „Research Monograph” 1997, nr 6.
Wilkinson R., Pickett K., Duch równości. Tam gdzie panuje równość wszystkim żyje się lepiej, tłum. P. Listwan, Warszawa 2011.
Wood D.J., Bruner J.S., Ross G., The Role of Tutoring in Problem Solving, „Journal of Child Psychiatry and Psychology” 1976, nr 17.
Informacje: Konteksty Kultury, 2019, Tom 16 zeszyt 4, s. 512 - 525
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
Umiejętność krytycznego czytania jako odpowiedź na wyzwania XXI wieku
The Skill of Critical Thinking as an Answer to the Challenges of the Twenty-First Century
Szkoła Edukacji Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności i Uniwersytetu Warszawskiego
Publikacja: 03.2020
Status artykułu: Otwarte
Licencja: CC BY-NC-ND
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
PolskiLiczba wyświetleń: 1047
Liczba pobrań: 1396