Goethe i Byron w prelekcjach paryskich Adama Mickiewicza

Bogusław  Dopart

Goethe i Byron w prelekcjach paryskich Adama Mickiewicza

Data publikacji: 19.09.2013

Konteksty Kultury, 2013, Tom 10, Numer 3, s. 255 - 271

https://doi.org/10.4467/23531991KK.13.001.1759

Autorzy

Pobierz pełny tekst

PDF

drukuj

Tytuły

Goethe i Byron w prelekcjach paryskich Adama Mickiewicza

Abstrakt

Artykuł podejmuje kwestię obecności J. W. Goethego i G. Byrona w refleksji literackiej i kulturowej A. Mickiewicza ze szczególnym uwzględnieniem paryskich prelekcji o Literaturze słowiańskiej (1840-1844). Biegunowo odmienne indywidualności: klasyka weimarskiego i buntowniczego romantyka Mickiewicz respektuje na równi. Konfrontuje ich dorobek i postawę autorską w swych najważniejszych wypowiedziach programowych na różnych etapach twórczości. Także w swej praktyce twórczej artystycznie wszechstronny poeta prowadzi dialog z Goethem i Byronem (m.in. Sonety krymskie, Konrad Wallenrod, III cz. Dziadów, przekład Giaura). W prelekcjach paryskich Goethe i Byron nadal są dla Mickiewicza najważniejszymi twórcami literatury nowoczesnej. Reprezentują oni ważne dziedziny dialogu kultury Słowiańszczyzny z Zachodem. Autor Fausta pozostaje tu autorytetem stricte literackim, przestaje więc pełnić równorzędną rolę wobec angielskiego romantyka, Napoleona poetów, który wpisuje się w historię polityczną narodów słowiańskich i przekazuje im tajniki „literatury przyszłości”.

The article takes up the issue of presence of J. W. Goethe and Lord Byron in the literary and cultural reflection of A. Mickiewicz, with a special emphasis on his Paris lectures on the Slavic Literature (1840-1844). Two diametrically different individualities, the classic from Weimar and the rebellious romanticist, are equally respected by Mickiewicz. He confronts their writings and author attitude in his most important programme statements at various stages of his work. Also in his creative practice, this artistically versatile poet leads a dialogue with Goethe and Byron (e.g. Crimean Sonnets, Konrad Wallenrod, Part III of The Forefathers’ Eve, a translation of The Giaour). In the Paris lectures, Goethe and Byron are still regarded by Mickiewicz as the most important authors of modern literature. They represent important fields of the Slavic culture’s dialogue with the West. Here, the author of Faust becomes strictly a literary authority, ceasing to play an equal role with the English romanticist, the Napoleon of poetry, who fits in the political history of Slavic nations and reveals the secrets of the “literature of the future” to them.

Bibliografia

Pobierz bibliografię

Bąk M., Puszkin i Byron w prelekcjach paryskich[w:] Prelekcje paryskie Adama Mickiewicza wobec tradycji kultury polskiej i europejskiej, red. M. Kalinowska, J. Ławski, M. Bizior-Dombrowska, Warszawa 2011.

Byron, Childe Harold's Pilgrimage; http://knarf.english.upenn.edu/Byron/charold3.html.

Byron, Wybór dzieł, t. I: Wiersze, poematy, „Wędrówki Czajld Harolda”, wybór, przedmowa, redakcja i przypisy J. Żuławski, tłum. J. Kasprowicz, A. Mickiewicz, A. E. Odyniec i inni, Warszawa 1986.

Dopart B., Cykl Mickiewiczowski a romantyczna wielka forma poetycka[w:] Od Kochanowskiego do Mickiewicza. Szkice o polskim cyklu poetyckim, red. B. Kuczera-Chachulska, Warszawa 2004.

Dopart B., Koncepcja literatury mesjanicznej w prelekcjach paryskich Adama Mickiewicza, „Ruch Literacki” R. XXIII, 1982, z. 5–6.

Dopart B., Poemat profetyczny. O „Dziadach” drezdeńskich Adama Mickiewicza, Kraków 2002.

Dopart B., WyskazywanijaMickiewicza o Puszkinie (1837, 1842)[w:] Adam Mickiewicz i pol'skij romantizm w russkoj kulturie, Moskwa 2007.

Korzeniewski B., „Drama” i inne szkice, Warszawa 1993.

Kuziak M., O prelekcjach paryskich Adama Mickiewicza, Słupsk 2007.

Maślanka J., Literatury słowiańskie w wykładach paryskich Mickiewicza[w:] Z dziejów literatury i kultury, Kraków 2001.

Mickiewicz A., Dzieła, t. II, Poematy, Wydanie Rocznicowe, Warszawa 1994.

Mickiewicz A., Goethe i Bajron [w:] tegoż, Dzieła, t. V: Proza artystyczna i pisma krytyczne, Wydanie Rocznicowe, Warszawa 1997.

Mickiewicz A.,Prelekcje paryskie. Wybór, t. I, Kraków 1997.

Mickiewicz A., Puszkin i ruch literacki w Rosji [w:] tegoż, Dzieła, t. V, Proza artystyczna i pisma krytyczne, Wydanie Rocznicowe, Warszawa 1997.

Piwińska M. , Dzieje kultury polskiej w prelekcjach paryskich, wstęp [w:] A. Mickiewicz, Płoszewski L., Objaśnienia wydawcy [w:] A. Mickiewicz, Dzieła. Wydanie Jubileuszowe, t. XI, Warszawa 1955.

Praz M., Zmysły, śmierć i diabeł w literaturze romantycznej, tłum. K. Żaboklicki, wstęp M. Brahmer, Warszawa 1974.

Prelekcje paryskie Adama Mickiewicza wobec tradycji kultury polskiej i europejskiej. Próba nowego spojrzenia, red. M. Kalinowska, J. Ławski, M. Bizior-Dombrowska, Warszawa 2011.

Sand G., Szkic o dramacie fantastycznym [w:] tejże, Eseje, tłum. M. Dramińska-Joczowa, Warszawa 1958.

Sawicki S., Początki syntezy historycznoliterackiej w Polsce. O sposobach syntetycznego ujmowania literatury w I połowie w. XIX, Warszawa 1969.

Szmydtowa Z., Mickiewicz jako tłumacz z literatur zachodnioeuropejskich, Warszawa 1955.

Toruń W., Wokół Norwidowskiej koncepcji słowa, Lublin 2003.

Weintraub W., Profecja i profesura. Mickiewicz, Michelet i Quinet, Warszawa 1975.

Witkowski M., Świat teatralny młodego Mickiewicza, Warszawa 1971.

Informacje

Informacje: Konteksty Kultury, 2013, Tom 10, Numer 3, s. 255 - 271

DOI: https://doi.org/10.4467/23531991KK.13.001.1759

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Goethe i Byron w prelekcjach paryskich Adama Mickiewicza

Autorzy

Bogusław Dopart

Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Polska, ul. Gołębia 24, 31-007 Kraków

Publikacja: 19.09.2013

Status artykułu: Otwarte

Licencja: Żadna

Udział procentowy autorów:

Bogusław Dopart (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

Języki publikacji:

Polski

Liczba wyświetleń: 3859

Liczba pobrań: 2654

<p>Goethe i Byron w prelekcjach paryskich Adama Mickiewicza</p>

Pobierz xml