FAQ

Alert – kryzys – przewrót. Głos w sprawie edukacji literackiej

Data publikacji: 03.2020

Konteksty Kultury, 2019, Tom 16 zeszyt 4, s. 495 - 511

https://doi.org/10.4467/23531991KK.19.045.11964

Autorzy

Marta Rusek
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Polska, ul. Gołębia 24, 31-007 Kraków
https://orcid.org/0000-0002-5794-9925 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Alert – kryzys – przewrót. Głos w sprawie edukacji literackiej

Abstrakt

Artykuł poświęcony jest przedstawieniu zjawisk, które określają współcześnie sytuację lektury w szkole. Składa się z trzech części. W pierwszej przedstawiony został proces spadku czytelnictwa wśród uczniów i problem wzrastającego krytycyzmu wobec lektur, które wcześniej uznawano za bezdyskusyjnie przynależące do kanonu. Drugi fragment dotyczy kryzysu czytelnictwa oraz czynników ten kryzys powodujących – tutaj oprócz zmiany kulturowych praktyk podkreślono kwestię szybkiego narastania obcości językowej oraz obyczajowej dawnych tekstów, ich przyspieszonego „starzenia się”. Natomiast w części trzeciej zaproponowano rozwiązania, które mogłyby zmienić kształcenie literaturoznawcze w czytanie jako doświadczenie ważne egzystencjalnie. 

Bibliografia

Pobierz bibliografię

Bobiński W., Kultura edukacji czy kultura w edukacji. Uczeń jako sprawca [w:] Współczesny museion. Edukacja kulturowa z perspektywy uniwersytetu, muzeum, szkoły, red. A. Pilch, M. Rusek, Kraków 2019.

Bobiński W., Uczniowskie prawo do „reader’s response”. Czy Celtowie i Australijczycy najtrafniej odczytali testament Wóycickiego? [w:] Edukacja polonistyczna jako zobowiązanie. Powszechność i elitarność polonistyki, red. E. Jaskółowa, D. Krzyżyk, B. Nieporek-Szamburska, M. Wójcik-Dudek, Katowice 2016.

Bortnowski S., Jak zmienić polonistykę szkolną?, Warszawa 2009.

Bortnowski S., Młodzież a lektury szkolne, Warszawa 1974.

Bortnowski S., Sytuacja lektury w dobie mass mediów [w:] Wiedza o literaturze i edukacja. Księga referatów Zjazdu Polonistów 1995, red. T. Michałowska, Z. Goliński, Z. Jarosiński, Warszawa 1996.

Burszta W.J., Kuligowski W., Sequel. Dalsze przygody kultury w globalnym świecie, Warszawa 2005.

Calvino I., Jeśli zimową nocą podróżny, tłum. A. Wasilewska, Warszawa 1989.

Chmielowski P., Metodyka historii literatury polskiej, Warszawa 1900.

Czy(m) zastąpić Orzeszkową? Debata o stanie nauczania literatury współczesnej w szkołach, http://www.fragile.net.pl/home/czym-zastapic-orzeszkowa-debata-o-stanie-nauczania-literatury-wspolczesnej-w-szkolach, dostęp: 10.11.2019.

Czytanie bywa okrutne. Z prof. T. Sławkiem, literaturoznawcą, rozmawia Jarosław Makowski, „Tygodnik Powszechny” 2003, nr 12, dodatek „Książki w Tygodniku”. Inglot M., Patrzałek T., Nad kanonem literackim w szkole [w:] Wiedza o literaturze i edukacja. Księga referatów Zjazdu Polonistów 1995, red. T. Michałowska, Z. Goliński, Z. Jarosiński, Warszawa 1996.

Inny kanon. Debata w ramach Festiwalu Tradycji Literackich 28 października 2017, Muzeum Pana Tadeusza we Wrocławiu, „Interpretacje. Festiwal Tradycji Literackich” 2018, nr 1.

Ippoldt J., Jak młodzież naszą zachęcić do czytania?, Lwów–Warszawa 1932.

Janus-Sitarz A., Aby chcieli i umieli czytać, czyli jak motywować do czytania lektur szkolnych [w:] Doskonalenie warsztatu nauczyciela polonisty, red. A. Janus-Sitarz, Kraków 2005.

Janus-Sitarz A., Przyjemność i odpowiedzialność w lekturze, Kraków 2009.

Janus-Sitarz A., Uczyć dla lektury, „Polonistyka” 2003, nr 10.

Janus-Sitarz A., W poszukiwaniu czytelnika. Diagnozy, inspiracje, rekomendacje, Kraków 2016.

Korzeniewski B., Muzealizacja – ku czy przeciw przeszłości [w:] Muzeum sztuki. Od Luwru do Bilbao, red. M. Popczyk, Katowice 2006.

Koziołek K., Czas lektury, Katowice 2017.

Koziołek R., Dobrze się myśli literaturą, Wołowiec 2016.

Koziołek R., Wiele tytułów, Wołowiec 2019.

Kryda B., Klasyka literacka w odbiorze uczniów [w:] Wiedza o literaturze i edukacja. Księga referatów Zjazdu Polonistów 1995, red. T. Michałowska, Z. Goliński, Z. Jarosiński, Warszawa 1996.

Kwintus Horacjusz Flakkus, Dzieła wszystkieGawędy. Listy. Sztuka poetycka, tłum. i oprac. O. Jurewicz, Wrocław 1988.

Leszczyński G., Zestaw lektur: fabryka analfabetów [w:] Nowoczesność w polonistycznej edukacji. Pytania, problemy, perspektywy, red. A. Pilch, M. Trysińska, Kraków 2013.

Markowski M.P., Występek. Eseje o pisaniu i czytaniu, Warszawa 2001.

Marquard O., Apologia przypadkowości. Studia filozoficzne, tłum. K. Krzemieniowa, Warszawa 1994.

Miłosz C., Ale książki (z tomu Kroniki) [w:] tegoż, Wiersze wszystkie, Kraków 2011.

Przemowa noblowska Olgi Tokarczuk, Svenska Akademien 2019.

Różycki T., Kryzys czytelnictwa polskiego [w:] tegoż, Litery, Kraków 2016.

Rusek M., „Archiwum” i „repertuar”. Kłopoty z klasyką w szkole podstawowej, „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis” 2019, nr 285.

Rusek M., Bitwa książek i bitwa o książki [w:] Edukacja polonistyczna wobec przemian kulturowych, red. I. Morawska, M. Latoch-Zielińska, Lublin 2017.

Rusek M., Stałość i zmiana – o kłopotach z wartościowaniem szkolnej lektury w dobie płynnej nowoczesności [w:] Wartościowanie a edukacja polonistyczna, red. A. Janus-Sitarz, Kraków 2008.

Rusinek W., Gra w lekturyhttp://wiez.com.pl/2017/08/29/gra-w-lektury/, dostęp: 10.11.2019.

Stempowski J., Corona Turrita, „Kultura” 1948, nr 5, http://www.kulturaparyska.com/pl/ludzie/pokaz/s/jerzy_stempowski/teksty-najwazniejsze/teksty-najwazniejsze-9, dostęp: 10.11.2019.

Szymborska W., Widok z ziarenkiem piasku, Poznań 1996.

Todorov T., Po co nam literatura? [w:] Literackie doświadczenie nowoczesności. Antologia artykułów z „New Literary History”, red. G. Grochowski, R. Nycz, tłum. O. Mastela, Warszawa 2017.

Tokarczuk O., Lalka i perła, Kraków 2001.

Zagajewski A., Półka [w:] tegoż, Asymetria, Kraków 2014.

Informacje

Informacje: Konteksty Kultury, 2019, Tom 16 zeszyt 4, s. 495 - 511

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Alert – kryzys – przewrót. Głos w sprawie edukacji literackiej

Angielski:

Alert – Crisis – Takeover. An Opinion on Literary Education

Autorzy

https://orcid.org/0000-0002-5794-9925

Marta Rusek
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Polska, ul. Gołębia 24, 31-007 Kraków
https://orcid.org/0000-0002-5794-9925 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Polska, ul. Gołębia 24, 31-007 Kraków

Publikacja: 03.2020

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC BY-NC-ND  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Marta Rusek (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski