„Oddać Césaire’owi, co cesarskie”. O pomijanych interpretacjach głosów postkolonialnych

Agata Mrowińska

„Oddać Césaire’owi, co cesarskie”. O pomijanych interpretacjach głosów postkolonialnych

Data publikacji: 09.2019

Konteksty Kultury, 2019, Tom 16 zeszyt 3, s. 376 - 388

https://doi.org/10.4467/23531991KK.19.034.11738

Autorzy

Pobierz pełny tekst

PDF

drukuj

Tytuły

„Oddać Césaire’owi, co cesarskie”. O pomijanych interpretacjach głosów postkolonialnych

Abstrakt

Artykuł rozpatruje problem interpretacji literatury klasyfikowanej jako postkolonialna przez polską i europejską krytykę literacką wraz z kwestią oddawania głosu autorom pochodzącym z byłych kolonii. Przykładem jest tu wizerunek i pisarstwo jednego z najbardziej eminentnych twórców tej literatury, martynikańskiego poety i polityka Aimé Césaire’a. Jako powszechnie znany w naukach humanistycznych przedstawiciel ruchu negritude stał się ofiarą pojęcia, które sam stworzył: ideologiczne, uproszczone rozumienie, popularyzowane przez inne wielkie postaci tego ruchu, narzuciło schemat, jakim należy posługiwać się przy lekturze dzieł Césaire’a. Proponując ponowne odczytanie poematu Powrot do rodzinnego kraju, staram się w artykule przekroczyć jego zastane analizy i ograniczenia dotychczasowych tłumaczeń w celu rzeczywistego oddania głosu, który wpisano w tekst.

This article examines the problem of interpretation of literature classified as postcolonial by Polish and European literary criticism along with the issue of giving voice to authors from the former colonies. The public image and the work of one of the most eminent authors of this kind of literature, the Martinique poet and politician Aimé Césaire, serves as an example. As a well-known representative of the negritude movement in the humanities, he became a victim of the concept that he himself created – an ideological, simplified understanding, popularized by other great figures of this movement, introduced a pattern that became obligatory when reading Césaire’s works. By proposing a rereading of the epic Notebook of a Return to the Native Land, the article attempts to overcome earlier analyses and the limitations of existing translations in order to accurately represent the voice that is inscribed into the text.

Słowa kluczowe

iteratura postkolonialna, literatura karaibska, krytyka postkolonialna, négritude, surrealizm

postcolonial literature, Caribbean literature, postcolonial critique, négritude, surrealism

Bibliografia

Pobierz bibliografię

Aratán S., Césaire A., Entrevistas con Aime Cesaire, „Casa de las Américas” 1968, nr 49, https://cesaireitem.hypotheses.org/category/archives-daime-cesaire, dostęp: 9.03.2019.

Bobrowska H.H., Leopold Sedar Senghor [w:] Tworcy Trzeciego świata, red. A. Mrozek-Dumanowska, Wrocław 1987.

Césaire A., Discours sur le colonialisme, Paris 1950.

Césaire A., Powrot do rodzinnego kraju [w:] tegoż, Poezje, tłum. Z. Stolarek, Warszawa 1978, s. 53–54.

The Complete Poetry of Aime Cesaire: Bilingual Edition, tłum. A.J. Arnold, C. Eshleman, red. A.J. Arnold, Connecticut 2017 [e-book].

Khalfa J., Deux neologismes de Cesaire, „Fabula LHT: littérature, historie, théorie” 2014, nr 12, http://www.fabula.org/lht/12/khalfa.html, dostęp: 9.03.2019.

Kola A.F., Socjalistyczny postkolonializm. Rekonsolidacja pamięci, Toruń 2018.

Leiner J., Aime Cesaire: le terreau primordial, Tübingen 1993.

Leopold W., O literaturze Czarnej Afryki, Warszawa 1973.

Lopes H., Badacz Afryk, tłum. M. Szybist, „Dekada Literacka” 1997, nr 5, http://nowadekada.pl/wp-content/uploads/2015/12/Dekada-Literacka-1997-nr-5-129.pdf, dostęp: 2.03.2019.

Łaziński M., „Murzyn” zrobił swoje, czy „Murzyn” musi odejść? Historia i przyszłość słowa „Murzyn” w polszczyźnie, „Poradnik Językowy” 2007, z. 4.

Mabanckou A., Kielonek, tłum. J. Giszczak, Kraków 2008.

Mabanckou A., La negritude apres Senghor, Cesaire et Damas, Paris 2016, https://www.college-de-france.fr/site/alain-mabanckou/course-2016-03-29-14h00.htm, dostęp: 28.02.2019.

Mabanckou A., Lettres noires: des tenebres a la lumiere. Lecon inaugurale prononcee le jeudi 17 mars 2016, Paris 2016, https://books.openedition.org/cdf/4421, dostęp: 28.02.2019.

Mrowińska A., Jaka twarz z tego rozbicia? O tożsamości wypracowanej na nowo przez pokolenie afrooptymistow [w:] Twarz – maska – wizerunek, red. K. Bolęba-Bocheńska, M. Błaszkowska, Kraków 2018.

Naffis-Sahely A., Papa Cesaire’s Long Shadow: On „The Complete Poetry of Aime Cesaire”, „Los Angeles Review of Books”, 12.04.2018, https://lareviewofbooks.org/article/papa-cesaires-long-shadow-on-the-complete-poetry-of-aime-cesaire/#!, dostęp: 7.03.2019.

Nie jestem twoim Murzynem (I am not your Negro), reż. R. Peck, prod. USA 2016.

Rahman J., The N Word: Its History and Use in African American Communities, „Journal of English Linguistics” 2012, nr 4.

Rudowski T., Czym jest negritude? Wprowadzenie do zagadnienia murzyńskości, „Ameryka Łacińska. Kwartalnik analityczno-informacyjny” 2013, nr 3–4.

The Spivak Reader. Selected Works of Gayatri Chakravorty Spivak, red. D. Landry, G. MacLean, New York–London 1996.

Informacje

Informacje: Konteksty Kultury, 2019, Tom 16 zeszyt 3, s. 376 - 388

DOI: https://doi.org/10.4467/23531991KK.19.034.11738

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

„Oddać Césaire’owi, co cesarskie”. O pomijanych interpretacjach głosów postkolonialnych

Angielski:

“Render Unto Césaire the Things That Are Caesars.” On the Neglected Interpretations of Postcolonial Voices

Autorzy

Agata Mrowińska

https://orcid.org/0000-0002-6802-694X

Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Polska, ul. Gołębia 24, 31-007 Kraków

Publikacja: 09.2019

Status artykułu: Otwarte

Licencja: CC BY-NC-ND

Udział procentowy autorów:

Agata Mrowińska (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

Języki publikacji:

Polski

Liczba wyświetleń: 1207

Liczba pobrań: 1124

<div id="cke_pastebin"> „Oddać Césaire’owi, co cesarskie”. O pomijanych interpretacjach głosów postkolonialnych</div>

Pobierz xml