Dom z dwiema wieżami Macieja Zaremby Bielawskiego jako „arcypolska opowieść reporterska napisana po szwedzku”
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEWybierz format
RIS BIB ENDNOTEDom z dwiema wieżami Macieja Zaremby Bielawskiego jako „arcypolska opowieść reporterska napisana po szwedzku”
Data publikacji: 2021
Konteksty Kultury, 2021, Tom 18 zeszyt 3, s. 430 - 447
https://doi.org/10.4467/23531991KK.21.032.14319Autorzy
Dom z dwiema wieżami Macieja Zaremby Bielawskiego jako „arcypolska opowieść reporterska napisana po szwedzku”
Maciej Zaremba Bielawski jest jednym z czołowych szwedzkich publicystów i literatów polskiego pochodzenia, reporterem znanego sztokholmskiego dziennika „Dagens Nyheter”, laureatem prestiżowych skandynawskich konkursów dziennikarskich i wyróżnień pokojowych. Jest też w Polsce autorem poczytnym i uznanym, wszystkie jego książki zostały udostępnione polskiej publiczności. W swoim artykule przyglądam się oddziaływaniu cech polskiej szkoły reportażu na twórczość autora Higienistów, w szczególności na kształt jego ostatniej książki zatytułowanej Dom z dwiema wieżami. Najpierw próbuję wskazać jej wyróżniki gatunkowe, skłaniając się ku twierdzeniu, iż mamy do czynienia z reportażem literackim osnutym wokół opowieści autobiograficznej. W drugiej kolejności staram się uwypuklić te cechy Domu z dwiema wieżami, które potwierdzają tezę o literackości reportażu i korzystaniu z wzorów wypracowanych przez polskich autorów książek reportażowych. Literackość omawianej książki dostrzegam w postawie humanistycznej autora, rozumianej jako refleksja nad kondycją człowieka i świata, a także nad własnym stosunkiem do tematu, jako świadome zadawanie pytań o miejsce i rolę wartości w świecie. Widzę ją w zawartej w Domu z dwiema wieżami refleksji, w wielowymiarowym namyśle nad polską historią, nad losem polskich Żydów, antysemityzmem, ale przede wszystkim nad pamięcią.
Antczak J., Reporterka. Rozmowy z Hanną Krall, Warszawa 2007.
Balcerzan E., Literackość, Toruń 2013.
Czego nam zazdroszczą Szwedzi?, rozmowę z Maciejem Zarembą Bielawskim przeprowadził G. Sokół, „Gazeta Wyborcza” 2003, nr 272 [dodatek: „Książki”, nr 11(2)].
Delaperriere M., Świadectwo jako problem literacki, „Teksty Drugie” 2006, nr 3.
Domańska E., Mikrohistorie. Spotkania w międzyświatach, Poznań 2005.
Duda M., Rzeczy bardzo smutne, „Czas Kultury” 2019, nr 1.
Fiedorczuk J., Tylko trzy słowa, http://www.kulturalna.warszawa.pl/kapuscinski,6,11027.html, dostęp: 17.03.2021.
Frukacz K., Szwedzki Polak – polski Szwed. Maciej Zaremba Bielawski wobec polskości i polskiej szkoły reportażu [w:] Literatura polska w świecie, t. 7: Reportaż w świecie. Światowość reportażu, red. K. Frukacz, Katowice 2019.
Głowiński M., Kapuściński: reportaż jako sztuka [w:] „Życie jest z przenikania…”. Szkice o twórczości Ryszarda Kapuścińskiego, red. B. Wróblewski, Warszawa 2008.
Hugo-Bader J., W rajskiej dolinie wśród zielska, Warszawa 2002.
Jagielski W., Wieże z kamienia, Warszawa 2004.
Kapuściński R., Imperium, Warszawa 1993.
Kopczyk M., Hermeneutyka pamięci. O „Domu z dwiema wieżami” Macieja Zaremby Bielawskiego, „Białostockie Studia Literaturoznawcze” 2020, nr 17.
Krakowiak M., Neofabulacja w pisarstwie polskich reportażystów („Wszystkie wojny Lary” Wojciecha Jagielskiego i „Synapsy Marii H.” Hanny Krall) (nieopublikowane).
Krall H., Hipnoza, Warszawa 1989.
Michnik A., Wstęp [do:] Kraj raj. Piszą reporterzy „Gazety”, Warszawa 1993.
Miecik I.T., Sezon na słoneczniki, Warszawa 2015.
Niedzielski C., O teoretycznoliterackich tradycjach prozy dokumentalnej (podroż– powieść–reportaż), Toruń1966.
Nowacka B., Dom reportera, „Antropos” 2011, nr 16–17.
Nowak W., Obwód głowy, Wołowiec 2007.
Nycz R., Tekstowy świat. Poststrukturalizm a wiedza o literaturze, Kraków 2000.
Obirek S., Dom z dwiema wieżami – książka na czasie, https://studioopinii.pl/archiwa/199021, dostęp: 20.06.2020.
Ostałowska L., Cygan to Cygan, Wołowiec 2012.
Polska to europejski fenomen. W żadnym innym kraju reportaż nie jest tak bardzo sexy. Dlaczego? Z Maciejem Zarembą Bielawskim rozmawia Anna S. Dębowska, „Gazeta Wyborcza”, 23.05.2019.
Portret Badera. Z Jackiem Hugo-Baderem rozmawia Piotr Brysacz [w:] Patrząc na Wschód. Przestrzeń, człowiek, mistycyzm, Białystok 2013.
Proszę nie trącać mnie łokciem w bok. Z Maciejem Zarembą Bielawskim rozmawia A. Szyłło, „Gazeta Wyborcza”, 10.03.2016 [dodatek: „Duży Format”].
Szaruga L., W stronę metaliteratury. Dziennik intelektualny po 1989 roku jako obrona podmiotu na tle tradycji powojennej [w:] Podmiot w literaturze polskiej po 1989 roku. Antropologiczne aspekty konstrukcji, red. Ż. Nalewajk, Warszawa 2011.
Szczygieł M., Gottland, Wołowiec 2006.
Szejnert M., Wyspa węży, Kraków 2018.
Tochman W., Jakbyś kamień jadła, Sejny 2002.
Tochman W., Schodów się nie pali, Kraków 2000.
Wańkowicz M., Ziele na kraterze, Warszawa 1957.
Wicha M., Mama powiedziała: „Wyjeżdżamy. Jestem Żydówką”. Nowa książka Zaremby Bielawskiego jest jak operacja na samym sobie, „Gazeta Wyborcza”, 4.12.2018.
Wiszniowska M., Zobaczyć–opisać–zrozumieć. Polskie reportaże literackie o rosyjskim imperium, Katowice 2017.
Wypowiedź Hanny Krall, https://www.dw.com/pl/niemiecka-nagroda-dla-hanny-krall/a-3689155, dostęp: 3.10.2008.
Wypowiedź Macieja Zaremby Bielawskiego, https://wyborcza.pl/7,75517,24816362,nagroda-kapuscinskiego-2019-dla-macieja-zaremby-bielawskiego.html, dostęp: 24.05.2019.
Z Wojciechem Jagielskim Rozmawiał Paweł Średziński, http://afryka.org/afryka/wywiad-wojciech-jagielski,news, dostęp: 24.05.2019.
Zaremba Bielawski M., Dom z dwiema wieżami, tłum. M. Kalinowski, Kraków 2018.
Zaremba Bielawski M., Dziennikarz jest świadkiem, tłum. G. Sokół, „Tygodnik Powszechny” 2009, nr 23 [dodatek: „Festiwal Conrada 2009”].
Zaremba Bielawski M., Higieniści. Z dziejów eugeniki, tłum. W. Chudoba, Wołowiec 2011.
Zaremba Bielawski M., Leśna mafia. Szwedzki thriller ekologiczny, tłum. M. Wasilewska-Chmura, Warszawa 2014.
Zaremba Bielawski M., Polski hydraulik i inne opowieści ze Szwecji, tłum. W. Chudoba, J. Rost, A. Topaczewska, K. Tubylewicz, Wołowiec 2008; Warszawa 2013.
Żakowski J., Rewanż pamięci, Warszawa 2002.
Żyrek-Horodyska E., Reportażowa saga rodzinna. Fuzja gatunków i dziennikarska archiwistyka, „Zeszyty Naukowe KUL” 2019, nr 4.
Informacje: Konteksty Kultury, 2021, Tom 18 zeszyt 3, s. 430 - 447
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
Dom z dwiema wieżami Macieja Zaremby Bielawskiego jako „arcypolska opowieść reporterska napisana po szwedzku”
Uniwersytet Śląski w Katowicach, Bankowa 12, 40-007 Katowice
Publikacja: 2021
Status artykułu: Otwarte
Licencja: CC BY-NC-ND
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
PolskiLiczba wyświetleń: 789
Liczba pobrań: 463