Solidarność jako pojęcie polisemiczne (wieloznaczne) stanowi wartość wielokulturową lub ponadkulturową zakorzenioną w etykach całego świata. Odnosi się przede wszystkim do życia wspólnotowego człowieka i powszechnej tendencji do wzajemnego wsparcia w sytuacjach zagrożenia – tendencji, którą mamy zapisaną w genach. Obecnie pojęcie to przechodzi swój renesans, pojawiając się w nowych obszarach życia ludzkiego, związanego np. z pandemią COVID-19, katastrofami klimatycznymi, wojną w Ukrainie; czy w badaniach naukowych, w nowych technologiach (sztuczna inteligencja); mikrobiologii – solidarność odkrywana w świecie przyrody (np. świat grzybów), a co za tym idzie również wprowadzenie do synonimów solidarności pojęcia symbiozy. Pojęcie solidarności ma w siebie wpisany obowiązek dbania o potrzebujących pomocy oraz odpowiedzialność za kontynuowanie życia w „globalnej wiosce” – jako wyraz solidarność z przyszłymi pokoleniami.

W Republice Włoskiej zarządzanie systemem oświaty zostało podzielone pomiędzy Ministerstwo Edukacji, Szkolnictwa Wyższego i Nauki i jego delegatury w 20 włoskich regionach, a ponadto – częściowo – przez władze regionów, 94 prowincji oraz gmin (o wysoce zróżnicowanym potencjale demograficznym i gospodarczym). Konstytucja Republiki Włoskiej z 1947 roku w art. 34 zobowiązuje władze państwowe, regionalne i lokalne (w prowincjach i gminach) do zapewnienia równego dostępu do szkół. Prawo włoskie ustanawia obowiązek szkolny w wymiarze co najmniej ośmiu lat nauczania. Gwarantuje w tym zakresie bezpłatne nauczanie na poziomie podstawowym i ponadpodstawowym. Nakazuje zarazem usunięcie praktyk dyskryminujących. Ustawy gwarantują zdolnej młodzieży wsparcie finansowe i rzeczowe w dostępie do instytucji edukacyjnych do poziomu uczelni wyższych włącznie. Gwarancja ta jest realizowana przez system stypendiów i zasiłków, w czym mogą też partycypować regiony oraz społeczności (i władze) lokalne.

Od roku 2019 w szkołach włoskich, po latach zmiennej praktyki, elementem obowiązkowego nauczania jest z mocy ustawy edukacja obywatelska prowadzona w wymiarze co najmniej 33 godzin w danym roku szkolnym. Program tego wyodrębnionego przedmiotu obejmuje cztery główne działy tematyczne: a) wiedzę o prawach i obowiązkach człowieka i obywatela; b) wiedzę o instytucjach władzy publicznej na poziomie ogólnopaństwowym, regionalnym i lokalnym; c) wiedzę o środowisku naturalnym i instrumentach jego ochrony; d) wiedzę o instytucjach Unii Europejskiej i o uprawnieniach wynikających z jednolitego obywatelstwa europejskiego. Edukacja obywatelska jako wyodrębniony i poddany ocenom efektów nauczania przedmiot winna być prowadzona we wszystkich szkołach publicznych oraz w obu występujących we Włoszech typach szkół niepublicznych (przy pewnej ich autonomii co do metod nauczania i sekwencji jego treści).

Przedmiotem analizy jest tworzenie i zarządzanie strategią rozwojową organizacji szkolnej, gdzie większość uczniów to osoby o wysokich aspiracjach edukacyjnych i zawodowych. Celem jest ocena, w jakim stopniu strategia ta wpisuje się w paradygmat wzrostu jakości życia jej interesariuszy. Pierwszy etap projektu to badanie jakościowe – skoncentrowane wywiady grupowe z elementami warsztatowymi, wykorzystujące komunikację wizualną za pomocą sztuki [por. Yeo, 2014], przeprowadzone na próbie 22 osób. Następnie przeprowadzono ankietę internetową (CAWI) na próbie 141 uczestników programu International Baccalaureate. W ankiecie zadano pytania dotyczące problemów poruszanych podczas warsztatów i wykorzystano kwestionariusz Warwick–Edinburgh Mental Well-being Scale (WEMWBS). Badanie miało na celu zbadanie skutków psychospołecznych wynikających z rosnących oczekiwań wobec licealistów ze strony ich otoczenia społecznego (rodzina, grupa rówieśnicza, nauczyciele) oraz wpływu kultury organizacyjnej (szkoły) na dobrostan uczniów. Stwierdzono występowanie objawów wypalenia zawodowego charakterystycznych dla czterdziestolatków u większości respondentów [Lenton, Łużniak-Piecha, 2016]. W ramach działań strategicznych nie znaleziono monitorowania i pozytywnego wpływu na dobrostan młodzieży. Zidentyfikowano główne przesłanki obserwowanych zjawisk, sformułowano rekomendacje w obszarze zarządzania oraz podjęto działania o charakterze interwencji kryzysowej.

Zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży jest coraz częściej podejmowanym zagadnieniem, zarówno na świecie, jak i z pewnym opóźnieniem w Polsce. Wynika to przede wszystkim z narastających wyzwań w tym zakresie. Pandemia COVID-19 tylko pogłębiła te problemy, ponieważ opieka psychologiczna oraz psychiatryczna zeszła na dalszy plan w sytuacji zagrożenia epidemicznego wirusem Sars-CoV-2. Jednocześnie poziom lęku, obaw i stresu związany z realnym zagrożeniem zdrowia i życia, a także przymusową izolacją społeczną się zwiększył, co tylko spotęgowało istniejące już wcześniej problemy. Dzieci i młodzież zostały pozbawione realnego kontaktu z rówieśnikami, co jest szczególnie dotkliwe z perspektywy ich prawidłowego rozwoju psychospołecznego oraz całościowego dobrostanu. Ponadto w początkowych falach pandemii niektórzy z nich zostali zamknięci w swoich dysfunkcyjnych domach, odcięci od środowiska zewnętrznego (szkoły, nauczycieli, psychologów, przyjaciół), a zatem bez wsparcia w tej podwójnie trudnej sytuacji. Obecnie, dzięki powszechnym szczepieniom, sytuacja epidemiczna powoli się stabilizuje, zatem szkoły wracają do kształcenia stacjonarnego, jednak nacisk kładziony jest przede wszystkim na nadrobienie materiału, a niekoniecznie na odbudowywanie więzi społecznych. Zatem czy dyrektorzy szkół w Polsce wiedzą o problemach związanych ze zdrowiem psychicznym swoich uczniów? Czy mają świadomość nowych wyzwań w zakresie zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży? Czy mają plan wsparcia zdrowia psychicznego podopiecznych? W związku z powyższym celem artykułu jest przedstawienie poziomu świadomości oraz ewentualnych planów dyrektorów szkół w Polsce w zakresie wsparcia zdrowia psychicznego uczniów w obliczu zaistniałego kryzysu zdrowotno-społecznego spowodowanego pandemią COVID-19. Aby to sprawdzić, przeprowadzono internetowe badanie ankietowe wśród kadry zarządzającej szkołami w Polsce. Wyniki przeprowadzonych badań oraz wnioski z nich płynące mogą się okazać ciekawe w szczególności dla dyrektorów placówek oświatowych, psychologów i pedagogów szkolnych, nauczycieli, rodziców, a także dla wszystkich zainteresowanych zarządzaniem edukacyjnym oraz zdrowiem psychicznym dzieci i młodzieży.

Artykuł odnosi się do wykorzystywanych w praktyce funkcjonowania placówek medycznych narzędzi marketingu jako zjawiska powszechnego na rynku usług medycznych. Prezentuje charakterystykę wybranych aspektów zarządzania – mogących stanowić szanse dla tych placówek, jak i nieść zagrożenie dla pacjentów traktowanych jako konsumentów świadczeń, a także przedstawia przepisy prawa stanowiące gwarancję ochrony statusu pacjenta na tym rynku. Zagadnienie przedstawiane jest w perspektywie praktycznej – na podstawie obserwacji rynku usług medycznych, a wniosków własnych autorów z analizy prac naukowych z zakresu zarządzania (literatura przedmiotu) oraz powszechnie obowiązujących (wybranych) przepisów prawa. Wywód prezentowany w pracy identyfikuje pożądane w tym zakresie postawy osób udzielających świadczeń zdrowotnych (tzw. profesjonalistów medycznych) oraz podmiotów wykonujących działalność leczniczą (placówek medycznych).

W artykule omówiono zagadnienie współpracy podejmowanej przez przedsiębiorstwa w procesie budowania swoich przewag konkurencyjnych w obrębie wszystkich trzech sektorów gospodarki, a więc sektora publicznego, prywatnego i pozarządowego. Celem artykułu ustanowiono identyfikację i ocenę wpływu podejmowanej przez małe i średnie przedsiębiorstwa współpracy z podmiotami trzech głównych sektorów gospodarki na osiąganie rynkowych przewag konkurencyjnych. Tym samym autorka podejmuje próbę odpowiedzi na pytanie, czy podejmowana przez małe i średnie przedsiębiorstwa współpraca z podmiotami sektora publicznego, prywatnego i pozarządowego ma rzeczywisty wpływ na osiągane przez nie na rynku jakościowe i cenowe przewagi konkurencyjne? Realizację założonego celu oparto na wynikach badania ankietowego przeprowadzonego techniką CAPI wśród 1286 przedsiębiorstw sektora MŚP województwa kujawsko-pomorskiego. Uzyskane w części empiryczno-analitycznej wyniki nie wskazują na istnienie zależności między podejmowaniem współpracy z jakimikolwiek podmiotami należącymi do trzech sektorów gospodarki a uzyskiwaniem jakościowych i cenowych przewag konkurencyjnych na rynku.

Projekt ekologiczny „Natura(lnie) w Zabrzu” stanowi odpowiedź na pogłębiający się kryzys klimatyczny i wciąż rodzącą się edukację ekologiczną w szkole. Prowadzony przez cztery nauczycielki z Zabrza projekt wpisuje się w edukację interdyscyplinarną i włączającą, kształtuje aktywne postawy prospołeczne i daje uczestnikom poczucie sprawczości. Inicjatywy z im związane obejmują współpracę między szkołami oraz instytucjami miejskimi i ośrodkami naukowymi, dzięki czemu projekt zyskuje coraz większy zasięg. Podejmowane działania pozwalają na poszerzanie wiedzy w zakresie problemów ekologiczno-klimatycznych oraz wypracować prośrodowiskowe nawyki. W artykule przedstawione są praktyczne rozwiązania metodyczne i dydaktyczne, które organizatorki stosują w ramach projektu „Natura(lnie) w Zabrzu”.

Pogarsza się zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży. Wskazuje na to zwiększająca się liczba prób samobójczych wśród osób niepełnoletnich. Celem pracy było zwrócenie uwagi na problem zdrowia psychicznego osób uczących się i stworzenie propozycji rozwiązań systemowych wspierających dobrostan psychiczny uczniów. Na podstawie przeprowadzonego badania internetowego wśród 313 osób w wieku 14–25 lat (29% stanowili studenci, a 71% uczniowie szkół średnich) wykazano, że co najmniej 20% osób uczących się negatywnie ocenia zarówno swój stan zdrowia psychicznego, jak i samoocenę. Z pomocy psychologa szkolnego korzysta mniej niż 25% uczniów, niezależnie od stanu zdrowia psychicznego. Dodatkowo respondenci uważają, że środowisko szkolne jest dla nich bardzo stresogenne. Dlatego sugeruje się wprowadzenie rozwiązań systemowych wspierających zdrowie psychiczne uczniów opartych na rzetelnych informacjach i dostępie do wykwalifikowanych specjalistów.

Celem badawczym artykułu jest zaprezentowanie najważniejszych treści dotyczących uzależnienia młodzieży od telefonu komórkowego na podstawie wybranej literatury przedmiotu oraz prezentacja i opisanie wyników badań własnych. Celem badań była próba opisania wybranych aspektów zjawiska, jakim jest używanie przez młodzież telefonów komórkowych. Badania przeprowadzono w dniach od 9 do 13 maja 2022 roku w grupie liczącej 80 uczniów szkoły ponadpodstawowej. W celu przeprowadzenia badań wykorzystano metodę sondażu diagnostycznego, do którego stosownie wybrano technikę ankiety z narzędziem badawczym – kwestionariuszem ankiety. Wnioski z badań wskazują, że z niepokojem należy patrzeć na sposób, w jaki współczesna młodzież korzysta z telefonów komórkowych. W następstwie uzyskanych wyników z badań należy rozważyć wprowadzenie edukacji medialnej w szkołach.

Celem niniejszego artykułu jest ukazanie wpływu zasady równości szans kobiet i mężczyzn na postrzeganie roli kobiety w zarządzaniu. Zbadanie wpływu na rozwój sytuacji równościowej kształtuje zakres przedmiotowy dotyczący przeprowadzonej analizy jakościowej i ilościowej wobec wyrównywania szans kobiet i mężczyzn w środowisku zarządczym. Kolejnym aspektem przedstawionym w artykule jest zbadanie, czy na przestrzeni lat w sposób dynamiczny następuje wyrównanie barier między kobietami a mężczyznami. Z zebranego w toku badań materiału i dokonanych analiz nastąpiła synteza wyciągniętych wniosków i ich interpretacja oraz prognozowanie wobec przyszłych okresów. W konsekwencji pojawiły się stwierdzenia, iż edukacja społeczna i prawna kobiet jest kluczowym zabiegiem, a wszelkie działania wywodzące się z zasady równości szans kobiet i mężczyzn w połączeniu z szeroko rozumianą wrażliwością społeczną mogą przyczynić się w przyszłości do zminimalizowania omawianego zjawiska.

The impact of the principle of equal opportunities for women and men on the perception of the role of women in management

The aim of this article was to show the impact of the principle of equal opportunities for women and men on the perception of the role of women in management. Investigating the impact on the development of a gender equality situation shaped the scope of the subject matter of the qualitative and quantitative analysis carried out from the perspective of equalization of opportunities for women and men in the management environment. Another aim of the article was to ascertain whether there occurs a dynamic equalization of barriers between men and women over time. The analysis of the material collected allowed for some conclusions and their interpretation gave rise to some assumptions about the future development of the phenomenon. As a result, it was concluded that social and legal education of women is a key demand, and that all actions stemming from the principle of equal opportunities for women and men, combined with social sensitivity in the broadest sense, can contribute to minimizing inequality in the future.

Celem artykułu jest dokonanie analizy porównawczej stolic Europy Środkowej, powyżej jednego miliona mieszkańców, tj. Warszawy, Pragi i Budapesztu, w zakresie stopnia rozwoju idei miasta zielonego (green city). W tym celu przeprowadzono analizę treści dokumentów strategicznych i baz danych miast Unii Europejskiej. Dzięki analizie statystycznej umożliwione zostanie przedstawienie stopnia rozwoju realizacji idei green city w miastach postsocjalistycznych. Miasta zostaną poddane ocenie, w ramach których wykazane zostaną ich walory i niedoskonałości względem wzorca miasta zielonego. Aby określić stopień rozwoju badanych miast, podjęto próbę uzupełnienia definicji samego miasta zielonego, poprzez określenie faz jego rozwoju. Artykuł ma zatem charakter aplikacyjny, a jego celem szczegółowym jest możliwość ukierunkowania miast Europy Środkowej w implementacji koncepcji green city.

The concept of a green city: a comparative analysis of Central European cities (Warsaw, Prague and Budapest)

The main aim of the article is to compare the implementation of the green city concept in capital cities above 1 million population in Central Europe, i.e. Warsaw, Prague and Budapest in order to evaluate the degree to which each of these cities implement the assumptions of the abovementioned concept to achieve urban sustainability. An analysis of strategic documents on urban planning as well as data bases of the three cities was carried out. The results allowed for measuring the progress and effectiveness of the environmental policies of these cities and determining their achievements and shortcomings when it comes to realizing the green city model. Additionally, for the purpose of this research, an attempt at elaborating the definition of a ‘green city,’through determining four phases of its development, was made. Thus, the article is solution-specific, in that it points at possibilities of the development of Central European cities as regards the implementation of the green city concept.

Artykuł przedstawia ocenę zależności inwestycji rządowych w odnawialne źródła energii (OZE) od ceny kontraktów terminowych na emisję CO2 (EUA) oraz ilości środków uzyskanych przez Polskę w wyniku ich sprzedaży w latach 2013–2020. Celem artykułu było sprawdzenie, czy taka zależność istnieje, oraz wskazanie głównych powodów jej występowania bądź jej braku. W badaniu zastosowano metodę porównawczą, opisową, graficzną, a także przeprowadzono badanie korelacji przy pomocy współczynnika korelacji Pearsona oraz częściową kwerendę literatury. Wynika z niego, że inwestycje rządowe państwa polskiego w odnawialne źródła energii w latach 2013–2020 nie były zależne od ceny kontraktów EUA, pomimo korelacji wzrostu cen uprawnień i zwiększenia udziału źródeł odnawialnych w kreacji energii w latach 2018–2020. W Polsce, w latach 2013–2019, około 75% nakładów finansowych na inwestycje w OZE pochodziło od prywatnych instytucji i podmiotów gospodarczych. W tych latach nakłady spółek energetycznych z udziałem Skarbu Państwa na inwestycje w odnawialne źródła energii stanowiły zaledwie 7% wszystkich nakładów.

Influence of the EUA Futures contract prices and the money resources obtained from their sale on the 2013–2020 Polish government investments in renewable energy sources

The article presents an analysis of the relation between the scale of Polish government investments into renewable energy sources and the price of EUA Futures contracts and funds obtained by Poland from their sale in the years 2013–2020. The goal of the analysis was to check if there is any relationship between the funds obtained from the sale of EUA contracts and Polish government investments in renewable sources of energy. The theoretical section contains a partial research of sources, whereas the analytical part uses the comparative, descriptive and graphic methods, as well as Pearson correlation coefficient. The results of the study indicate a lack of relationship between the EUA prices and Polish government investments in renewable energy sources in 2013-2020. The study shows that, at that time, about 75% of investments expenditure for renewable energy sources in Poland came from private institutions and business entities and only 7% of the financial outlays came from state-owned energy companies.

The demographic and managerial circumstances allow one to expect that Polish organisations, both business and nonprofit, will be facing organisational succession in the near future. The independent Polish state will be witnessing these processes for the first time since over 200 years. The presented paper addresses a research gap referring to succession in Polish nonprofit organisations. The design of the study was based on the theory and experience gained from family business literature and research. The aim of the study was to describe and analyse formal succession solutions included in the statutes of Polish foundations and to put the results into perspective, building on a theoretical family business background. The study was based on a qualitative analysis of documents from ten purposefully selected foundations operating in Poland. The study indicates that the documents of the analyzed foundations contained no formal solutions regarding succession. Other records referring to power transfer concerned emergency situations. The findings were correlated with the demographic and managerial circumstances facing the foundations. Possible directions for future research were indicated.

Sukcesja organizacyjna w polskich organizacjach – rozwiązania statutowe

Uwarunkowania demograficzne i zarządcze wskazują, że polskie organizacje, zarówno prywatne, jak i pozarządowe w najbliższej przyszłości staną w obliczu sukcesji organizacyjnej. Niepodległe państwo polskie będzie świadkiem tych procesów po raz pierwszy od ponad 200 lat. Prezentowany artykuł jest odpowiedzią na lukę badawczą dotyczącą sukcesji w polskich organizacjach non profit. Projekt badania został oparty na teorii sukcesji opracowanej przez badaczy rodzinnego biznesu oraz doświadczeniach zdobytych podczas badań organizacji pozarządowych. Celem badania było opisanie i przeanalizowanie formalnych rozwiązań sukcesyjnych zawartych w statutach polskich fundacji oraz przedstawienie wyników w perspektywie teoretycznej, bazując na podstawach zaczerpniętych z dorobku badaczy biznesu rodzinnego. Badanie zostało oparte na jakościowej analizie dokumentów pochodzących z dziesięciu celowo wy- branych fundacji działających w Polsce. Dowiodło ono, że w dokumentach analizowanych fundacji nie było formalnych rozwiązań dotyczących sukcesji. Pozostałe zapisy odnoszące się do przekazywania władzy dotyczyły sytuacji kryzysowych. Wyniki badań zostały zestawione z sytuacją demograficzną decydentów fundacji i oraz rozwiązaniami zarządczymi stosowanymi w organizacjach. Zaproponowano także kierunki przyszłych badań.

Museums are more often analyzed from diverse perspectives, which include the multiplicity of their functions performed. The biggest interest regards cultural, social, or tourism activities. Nevertheless, educational activities, addressing especially the school youngsters, are of importance as well. Among the multifunctionality and diversity of functions performed, less is explored about the cooperation within the framework of scientific projects, which is closely connected to the basic museum duties: collecting and researching. The main aim of the article is to recognize the importance of cooperation initiated by museums within the area of scientific activity. It was specified by two research questions: 1. What entities are engaged in scientific-based cooperation? 2. In which ways effects of such activity are co-created? Within the qualitative research approach applied, the multiple case study method was selected. During the research, the semi-structured interviews were applied, as also observations and content analysis from social media sites. Although the focus on the scientific activities depends on the specific institution, yet is important while looking at the basic activities performed by museums. Scientific cooperation very often connects similar organizations, but also opens for new relations. Despite strict scientific dimensions, the benefits may also affect less involved entities. Field research and conferences, especially visible parts of scientific activities, have an aspect of co-creation as well.

ABSTRAKT

Współpraca i współtworzenie w działalności naukowej muzeów

Muzea coraz częściej analizowane są z różnych perspektyw, uwzględniających wielość pełnionych przez nie funkcji. Największe zainteresowanie widać w odniesieniu do aktywności kulturalnych, społecznych bądź turystycznych. Niemniej jednak aktywności edukacyjne, kierowane do dzieci i młodzieży uczęszczających do szkół, również mają znaczenie. Wśród wielofunkcyjności i zróżnicowania form współpracy mniej uwagi poświęca się współpracy w ramach działalności naukowej, która łączy się z podstawowymi zadaniami muzeów: gromadzeniem i badaniem. Celem artykułu jest rozpoznanie znaczenia współpracy podejmowanej przez muzea w ramach działalności naukowej. Został on doprecyzowany przez dwa pytania badawcze: 1. Jakie podmioty angażują się we współpracę o charakterze naukowym? 2. W jaki sposób współtworzone są efekty działalności naukowej? W ramach zastosowanego podejścia jakościowego zastosowano wielokrotne studium przypadku. Przeprowadzone zostały wywiady częściowo ustrukturyzowane, obserwacje oraz analiza treści z mediów społecznościowych. Chociaż stopień, w jakim zwraca się uwagę na działalność naukową, zależy od specyfiki danej instytucji, to jest to aktywność mająca znaczenie z perspektywy podstawowych zadań realizowanych przez muzea. Działalność naukowa przyczynia się do łączenia i utrzymywania kontaktów między podobnymi organizacjami, ale otwiera również na nowe relacje. Poza wymiarem stricte naukowym korzyści mogą odczuwać także podmioty mniej zaangażowane w konkretne projekty. Badania terenowe i konferencje, szczególnie widoczne elementy działalności naukowej, mają w sobie również wymiar współtworzenia.

Researchers have been looking at the issue of psychological need satisfaction in the workplace since the 1930s. Self-Determination Theory (SDT), a concept that emerged in the 1980s, stands out from other theories by uniquely capturing basic psychological needs as (1) innate and (2) promoting psychological growth, internalization, and well-being. Allowing basic psychological needs to be met at work is essential for autonomous work motivation, positive attitudes, good behaviors, and employee well-being, while frustration of basic psychological needs at work is associated with higher levels of job insecurity, engaging in unproductive behavior at work, and higher stress related to work, which in turn predicts higher levels of somatic symptoms, emotional exhaustion, and absenteeism from work due to illness. Therefore, it is crucial to measure basic need satisfaction and frustration at work and adjust management to improve on these dimensions. The purpose of the research is to review the research tools used to measure the satisfaction and frustration of basic psychological needs at work within the SDT framework. To achieve the research objective, the review of scientific literature available in the EBSCOhost database: APA PsycInfo, APA PsycArticles on the keyword “basic psychological needs” AND “self-determination theory” AND “scale” was done along with reviewing the research tools available on the Center for Self-Determination Theory website. The collection obtained was completed using the snowball technique. A comprehensive and up-to-date review of tools used to measure satisfaction (and frustration) of basic psychological needs in the workplace was established within the framework of Deci and Ryan’s SDT.

ABSTRAKT

Pomiar satysfakcji i frustracji podstawowych potrzeb psychicznych w miejscu pracy

Badacze od lat 30. XX wieku analizują kwestię zaspokajania potrzeb psychicznych w miejscu pracy. Teorię autodeterminacji (SDT), która pojawiła się w latach 80., wyróżnia spośród innych koncepcji unikalne ujęcie podstawowych potrzeb psychicznych jako (1) wrodzonych i (2) promujących wzrost psychiczny, internalizację i dobrostan. Umożliwienie zaspokojenia podstawowych potrzeb psychicznych w pracy jest kluczowe dla przejawiania przez pracowników autonomicznej motywacji do pracy, pozytywnych postaw oraz korzystnych dla organizacji zachowań. Ponadto, jest ono kluczowe dla ich dobrostanu, podczas gdy frustracja podstawowych potrzeb psychicznych w pracy wiąże się dla pracowników z wyższym poziomem niepewności zatrudnienia, angażowaniem się w nieproduktywne zachowania w miejscu pracy oraz wyższym stresem związanym z pracą, co z kolei koreluje z wyższym poziomem objawów somatycznych, wyczerpania emocjonalnego oraz nieobecności w pracy ze względu na chorobę. Dlatego kluczowy jest pomiar zaspokojenia i frustracji podstawowych potrzeb psychicznych w pracy oraz dostosowywanie systemu zarządzania w celu poprawy tych wskaźników. Celem niniejszego badania jest dokonanie przeglądu narzędzi badawczych używanych do pomiaru zadowolenia i frustracji podstawowych potrzeb psychicznych w miejscu pracy w ramach SDT. Aby osiągnąć ten cel, przeprowadzono przegląd literatury naukowej dostępnej w bazach EBSCOhost: APA PsycInfo, APA PsycArticles na słowa kluczowe „podstawowe potrzeby psychiczne” ORAZ „teoria samodeterminacji” ORAZ „skala”, a także przegląd narzędzi badawczych dostępnych na stronie internetowej Centrum Teorii Samodeterminacji. Zgromadzoną kolekcję uzupełniono przy użyciu metody kuli śnieżnej. W efekcie ustalono kompleksowy i aktualny przegląd narzędzi służących do pomiaru zadowolenia (i frustracji) podstawowych potrzeb psychologicznych w miejscu pracy w ramach SDT.

Anti-science attitudes and movements have been attracting more, and more attention of researchers in the past years, especially during the pandemic. Anti-science attitudes can be defined as a dismissal of established, and empirically confirmed scientific facts for reasons that are not scientifically grounded. Previous research in social psychology has consecutively shown that this phenomenon can be predicted much better by ideological, and worldview variables than by education level. The aim of this research was to examine the role of religiosity, political orientation (conservatism), and individual value preferences in predicting four attitudes towards science, i.e.: climate change denialism, vaccination skepticism, anti-evolutionism, and general positive belief in science. The study was carried out according to the quantitative research paradigm. Hierarchical regression analysis was applied to test the predictive power of each independent variable. For each dependent variable a 3-step regression analysis was carried out, with age as control variable added in step 1, religiosity, and conservatism added in step 2, and 12 values preferences in step 3. The highest correlation could be observed between religiosity, political conservatism, anti-evolutionism, and Tradition value preference. The strongest negative correlations appeared between Universalism, and Power preference, as well as between belief in science, and anti-evolutionism. Conservatism was a positive predictor of climate change denialism, and Universalism preference predicted it negatively. Vaccine skepticism regression analysis did not bring any significant results. Anti-evolutionism was influenced by religiosity, and conservatism, as well as a lower preference of Security, Conformity, and Universalism values. Belief in science was positively predicted by Security preference, and negatively predicted by religiosity, and Tradition preference.

ABSTRAKT

Religijność, konserwatyzm i preferencje wartości jako predyktory postaw wobec nauki

Postawy i ruchy antynaukowe przyciągają coraz większą uwagę badaczy w ostatnich latach, zwłaszcza w czasie pandemii. Postawy antynaukowe można zdefiniować jako odrzucanie ustalonych i empirycznie potwierdzonych faktów naukowych z powodów, które nie są naukowo uzasadnione. Wcześniejsze badania w psychologii społecznej wykazały systematycznie, że zjawisko to można znacznie lepiej przewidzieć na podstawie zmiennych ideologicznych i światopoglądowych niż na podstawie poziomu wykształcenia. Celem badań było przeanalizowanie roli religijności, orientacji politycznej (konserwatyzmu) oraz indywidualnych preferencji wartości jako predyktorów czterech różnych postaw wobec nauki, tj. denializmu zmian klimatycznych, sceptycyzmu wobec szczepień, antyewolucjonizmu i ogólnej pozytywnej wiary w naukę. Badanie przeprowadzono w paradygmacie ilościowym. Zastosowano hierarchiczną analizę regresji do sprawdzenia mocy predykcyjnej każdej zmiennej niezależnej. Dla każdej zmiennej zależnej przeprowadzono trójstopniową analizę regresji, dodając wiek w kroku 1, religijność i konserwatyzm w kroku 2 oraz preferencje wartości w kroku 3. Najsilniej pozytywnie skorelowane ze sobą były religijność, konserwatyzm, antyewolucjonizm i preferencja Tradycji. Najsilniejsze negatywne korelacje zaobserwowano między preferencją Uniwersalizmu i Władzy oraz między wiarą w naukę a antyewolucjonizmem. Konserwatyzm był pozytywnym predyktorem zaprzeczania zmianom klimatycznym, a preferencja Uniwersalizmu jego negatywnym predyktorem. Analiza regresji sceptycyzmu wobec szczepionek nie wykazała znaczących wyników. Na antyewolucjonizm wpływ miały religijność i konserwatyzm, a także niższa preferencja Bezpieczeństwa, Konformizmu i Uniwersalizmu. Wiara w naukę była pozytywnie związana z preferencją Bezpieczeństwa oraz negatywnie z religijnością i preferencją Tradycji.

* This research has been funded from the Society of the Future Priority Research Area budget under the program “Excellence Initiative – Research University” at the Jagiellonian University.

Celem pracy jest poznanie sytuacji w zakresie dostępu do edukacji i jej przebiegu w obliczu pandemii COVID-19. W badaniu ilościowym przeprowadzonym wśród uczniów pod koniec 2020 roku uwzględniono 3701 ankiet. Natomiast w badaniu jakościowym, przeprowadzonym wśród nauczycieli również pod koniec 2020 roku, uwzględniono trzy wywiady pogłębione. Zidentyfikowano następujące problemy: ograniczony dostęp do odpowiednio szybkiego łącza internetowego, zbyt duża ilość materiału do przyswojenia  rzez uczniów oraz zbyt wiele prac domowych. Pojawiły się również zastrzeżenia w odniesieniu do sposobu prowadzenia zajęć online. W konsekwencji rekomendowano następujące działania: stworzenie programu pomocowego mającego na celu zapewnienie sprzętu i łącza internetowego dla uczniów i nauczycieli, pozostawienie większej swobody nauczycielom w doborze ilości materiału i formy jego egzekwowania oraz przygotowanie specjalnych szkoleń z zakresu użytkowania sprzętu i oprogramowania.

Access to education and its course in the face of the COVID-19 pandemic

The aim of the article is to understand the situation in terms of access to education and its course in the face of the COVID-19 pandemic. A quantitative study including 3,701 questionnaires was conducted among students at the end of 2020. Concomitantly, three in-depth interviews were included in a qualitative survey conducted among teachers. The following problems were identified: problem with access to adequate high-speed Internet connection, too much material to be absorbed by students, and too much homework. Some reservations were also expressed about the way of conducting online classes. As a consequence, the following actions were recommended:
developing an aid program aimed at providing equipment and Internet connections for students and teachers, giving teachers more freedom in deciding on the amount of material taught and the form of its enforcement, and preparing a special training course on the use of hardware and software.

Celem artykułu jest przedstawienie możliwości wykorzystania formy spółki kapitałowej do realizacji przedsiębiorczości społecznej. Przedmiot analizy stanowiły spółki non profit, które wykorzystują mechanizmy funkcjonowania typowe dla sektora prywatnego oraz społecznej odpowiedzialności biznesu. Dążenie do maksymalizacji zysku udziałowców, akcjonariuszy i pracowników podmioty te zastępują działaniami z zamiarem tworzenia wartości społecznej. Ich występowanie warto powiązać ze zjawiskiem izomorfizmu organizacyjnego oraz ekonomizacją trzeciego sektora. Analizę literatury przedmiotu uzupełniono przeglądem ministerialnej listy polskich przedsiębiorstw społecznych. Wykazano, że spółka non profit spełnia kryteria przedsiębiorstwa społecznego i jest efektywnym sposobem realizacji przedsiębiorczości społecznej. Co czwarte przedsiębiorstwo społeczne w Polsce mające status przedsiębiorstwa społecznego prowadzone jest w formie spółki nnon profit. Społeczna spółka kapitałowa odgrywa zatem znaczącą rolę w realizacji przedsiębiorczości społecznej w Polsce.

A non profit company in the light of social entrepreneurship

The aim of the article is to present the possibilities of using the form of a capital company to implement social entrepreneurship. The subject of the analysis are non profit companies that use operating mechanisms typical of the private sector and corporate social responsibility. These entities replace the efforts to maximize the profit of shareholders and employees with taking actions aimed at creating social value. Their emergence should be associated with the phenomenon of organizational isomorphism and the economization of the third sector. The analysis of the literature on the subject is supplemented with a review of the ministerial list of Polish social enterprises. It has been demonstrated that a non profit company can meet the criteria of a social enterprise and is an effective means of implementing social entrepreneurship. Every fourth social enterprise in Poland with the status of a social enterprise is run in the form of a non profit company. The social capital company, therefore, plays a significant role in the implementation of social entrepreneurship in Poland.

Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie instrumentów programowania wymiaru miejskiego polityki spójności oraz zasad i warunków ich wdrażania w Polsce w ramach perspektywy finansowej UE na lata 2021–2027. Dotyczy to w szczególności wykorzystywanych w ramach tej polityki zintegrowanych inwestycji terytorialnych oraz tzw. innych instrumentów terytorialnych. W ocenie autora instrumentarium przygotowane na szczeblach UE oraz krajowym (Polski) w związku z kolejną unijną perspektywą finansową będzie przyczyniać się do dalszej terytorializacji polityki spójności, w tym zwłaszcza poprzez umacnianie jej wymiaru miejskiego. Wykorzystując metodę desk research, autor poddał analizie europejskie, krajowe oraz regionalne dokumenty strategiczno-programowe oraz akty powszechnie obowiązującego prawa stanowiące formalną podstawę wspierania przez UE zrównoważonego rozwoju miast w latach 2021–2027.

Instruments for programming of the urban dimension of the EU Cohesion Policy 2021–2027 on the example of Poland

This article aims to present the instruments for programming of the urban dimension of the Cohesion Policy as well as the principles and conditions for their implementation in Poland within the EU financial perspective for 2021–2027. This applies in particular to integrated territorial investments and the so-called other territorial tools. In the author’s opinion, the instruments prepared at the EU and national (Poland) level in connection with the next EU financial perspective will contribute to the territorialisation of the Cohesion Policy, including by strengthening its urban dimension. Using the desk research method, the author analysed European, national and regional strategic and program documents and acts of generally applicable law constituting the formal basis for EU support for sustainable urban development in the programming period for 2021–2027.

Przeprowadzone badania pozwoliły na obliczenie indeksu godzinowej absencji, średniego czasu niezdolności do pracy, wskaźnika Bradforda oraz kosztów utraty produktywności związanych z absencją. Analiza została przeprowadzona w wybranych kryteriach podziału, do których zaliczono: wiek i płeć pacjenta, województwo, w którym mieszka, oraz jednostkę chorobową, na podstawie której został wystawiony druk e-ZLA. Badania zostały przeprowadzone dla 2020 roku z uwagi na fakt, że rok ten jest pełnym rokiem pandemicznym, a identyfikacja i analiza absencji chorobowej w sytuacjach nietypowych, niepewnych, nieprzewidywalnych jest niezwykle ważna dla utrzymania i rozwoju pozycji konkurencyjnej przedsiębiorstwa oraz dla prowadzenia zrównoważonej polityki w obszarze ubezpieczeń zdrowotnych i społecznych.

ABSTRACT 

Ratio analysis and cost estimation of absenteeism due to a patient’s own illness

The study calculated an index of hourly absenteeism, average time spent absent from work, the Bradford index, and costs of lost productivity associated with absenteeism. The analysis was carried out on the basis of selected division criteria, which included: the patient’s age and gender, the province in which the patient lives, and the disease unit on the basis of which the e-ZLA form was issued. The research was conducted for the year 2020, due to the fact that it was a full pandemic year and because the identification and analysis of sickness absenteeism in unusual, uncertain, and unpredictable situations is extremely important for maintaining and developing the competitive position of companies and for maintaining a sustainable policy in the sphere of health and social insurance.

Pandemia COVID-19 ma negatywny wpływ na dobrostan psychiczny i fizyczny niemal każdego człowieka na kuli ziemskiej. Celem niniejszej pracy była ocena wpływu pandemii COVID-19 na populację studentów studiujących Krakowie. Została przeprowadzona metaanaliza wpływu epidemii na życie studentów na całym świecie. Omówione zostały następstwa pandemii, począwszy od obligatoryjnych zmian edukacyjnych, nagłych przekształceń na rynku pracy, aż po psychospołeczne konsekwencje nowych okoliczności, które pojawiły się wraz z rozprzestrzenianiem się wirusa. Przedstawiono analizę badań przeprowadzonych na studentach z Krakowa, z których wynika, że przygotowanie profesorów do zajęć online jest w większości niewystarczające. Co ciekawe, wiele osób jest jednak zadowolonych z faktu, że ich kształcenie prowadzone jest w formie zdalnej. W porównaniu z danymi z dostępnych obecnie badań poziom stresu spowodowanego pandemią wraz z upływem czasu obniża się. Jednak pomimo tego, że stan psychiczny osób poprawia się, nadal nie powrócił on do stanu sprzed pandemii.

ABSTRACT

Education through the eyes of students studying in Krakow in the pandemic era

The COVID-19 pandemic has a negative effect on the mental and physical wellbeing of almost every individual on the globe. The purpose of this study was to evaluate the impact of the COVID-19 pandemic on the population of students studying in Krakow, Poland. This paper presents a meta-analysis of the impact of the epidemic on the lives of students around the world. The aftermath of the pandemic is discussed ranging from obligatory educational changes, sudden  transformations in the job market, to the psychosocial consequences of the new circumstances that came with the spread of the virus. An analysis of a study conducted on students from Krakow is presented; it indicates that professors’ preparation for online classes is for the most part unsatisfactory. Interestingly, however, many students are satisfied with the fact that their education is conducted remotely. Compared to the data from currently available studies, the level of pandemic stress is slowly decreasing over time. Although people’s psychological wellbeing is improving, it has not returned to its pre-pandemic state.

The aim of the study is to gain knowledge about the perception of the situation of LGBT students in schools. The analysis was broadened by incorporating the research question of whether there is a significant relationship between demographic variables and the beliefs and attitudes about the situation of LGBT students in schools. The study highlights the low level of common education in the field of anti-discrimination policy. An analysis of an online survey was carried out, the data were analyzed through chi-square test of independence, allowing to determine the connection of the variables. The results show a clear association between sexual orientation, belief systems, and the perception of the situation of LGBT students in the school environment. It was concluded that in order to improve the situation of LGBT students it is necessary to instruct the teaching staff in the methods of engaging in conversation with students about sexual orientation, as well as in ways of recognizing and reacting to manifestations of school homophobia.

Uczniowie LGBT w szkołach. Stereotypy a rzeczywistość

Celem badania jest zdobycie wiedzy na temat postrzegania sytuacji uczniów LGBT w szkołach. Analizę poszerzono o pytanie badawcze: czy istnieje istotny związek między zmiennymi demograficznymi a przekonaniami i postawami dotyczącymi sytuacji uczniów LGBT w szkołach? Badanie zwraca uwagę na niski poziom powszechnej edukacji w zakresie polityki antydyskryminacyjnej. Przeprowadzono analizę ankiety internetowej, dane poddano testom niezależności chi-kwadrat, pozwalającym na określenie związku zmiennych. Wyniki wskazują na wyraźny związek między orientacją seksualną, systemem przekonań a postrzeganiem sytuacji uczniów LGBT w środowisku szkolnym. Stwierdzono, że dla poprawy sytuacji osób LGBT w szkołach konieczne jest przygotowanie kadry nauczycielskiej do prowadzenia rozmów z uczniami na temat orientacji seksualnej oraz rozpoznawania i reagowania na przejawy szkolnej homofobii.

The paper reports on a study investigating the efficacy of policy and legal framework for coop­erative governance and LED to facilitate and coordinate responses to socio-economic concerns in the selected small towns in South Africa. The policy and legal framework place the onus for development on the local municipalities and urge the municipalities to partner with other stakeholders such as the business and the civil society to manage and respond to socio-economic concerns within the municipalities. The purpose of this paper is to review the ‘efficacy of the policy and legal framework’ to facilitate ‘cooperative governance’ and ‘LED’, specifically in six municipalities in the Western Cape Province, South Africa. Data were collected from government officials, private and civil sector through three data collection instruments, namely, document review, interviews and focus group discussions. The key findings from the study are mixed. The policy design and implementation were established problematic in multifarious ways. However, the findings also provide a glimpse of hopes in matters of public accountability by providing policy guidelines aimed at promoting accountability amongst government role-players. Given the backdrop, some recommendations are provided in this paper. This paper provides feedbacks for policy makers and implementers on the performance of policy and legal framework that informs the cooperative governance of local economies, specifically in small towns, to establish as to what is effective to replicate in form of good practice and what is under-performing for possible review. This assist in improving the understanding of the context that may inhibit or enable stakeholders in taking full advantage of collaborative-led developmental interventions to further peoples’ lives and to enhance their opportunities to partake in matters of development in their municipalities. 

JEL: D04, H83, I31

Organizacje pozarządowe stanowią istotny element gospodarki. Celem artykułu jest próba oszacowania wpływu pandemii COVID-19 na zmianę dochodu organizacji pożytku publicznego z 1% podatku dochodowego od osób fizycznych. Prezentowany jest możliwy scenariusz wraz z sugestiami przeciwdziałania negatywnym tendencjom.

Incomes of non-profit organizations from 1% of personal income tax during the COVID-19 pandemic

NGOs are an important part of the economy. The purpose of this article is an attempt to estimate the impact of the COVID-19 pandemic on non-profit organizations incomes from 1% of personal income tax. A possible scenario is presented along with suggestions to counteract negative tendencies.

W artykule poddaję analizie sytuację mieszkaniową w wybranych państwach Europy i w Stanach Zjednoczonych. Artykuł został podzielony na kilka części opisujących przyczyny i skutki kryzysu hipotecznego w Stanach Zjednoczonych, bezdomności pracowników Doliny Krzemowej, „pęknięcia” bańki mieszkaniowej w Hiszpanii, problemów mieszkaniowych na Wyspach Brytyjskich (pustostany w Londynie i kryzys wynajmu w Irlandii), buntu lokatorskiego w Berlinie i ubóstwa mieszkaniowego w Polsce. We wstępie uzasadniam, dlaczego mieszkanie powinno być postrzegane jako prawo człowieka, a nie towar. Zwracam uwagę na to, że od lat 80. XX wieku rządy państw rozwiniętych wycofywały się z zarządzania gospodarką mieszkaniową, pozwalając na jej regulację mechanizmom rynkowym. W każdym z omawianych państw doprowadziło to do znacznego wzrostu cen nieruchomości i wynajmu oraz napływu kapitału spekulacyjnego. Jako odmienny przykład wskazuję Wiedeń, gdzie rynek nieruchomości jest wciąż regulowany przez miasto i dzięki temu zdołano uniknąć tego scenariusza.

Housing crisis in selected European countries and in the USA

In this article I analyze the housing situation in selected European countries and in the USA. The article is divided into several parts in which I describe causes and effects of the mortgage crisis in the United States, homelessness of Silicon Valley workers, the Spanish real estate bubble “burst”, housing problems in the British Isles (vacancies in London and the rental crisis in Ireland), the tenant revolt in Berlin and housing poverty in Poland. In the introduction I justify why housing should be seen as a human right and not as a commodity. I note that since the 1980s governments of developed countries have withdrawn from housing management, allowing it to be regulated by market mechanisms. In each of the countries under review, this has led to a significant increase in property and rental prices as well as an inflow of venture capital. As an opposite example, I mention Vienna, where the real estate market is still regulated by the city, thus it managed to avoid this scenario.

Kontrola zarządcza funkcjonuje w instytucjach kultury na mocy ustawy o finansach publicznych z dnia 27 sierpnia 2019 roku. W tekście zadano pytanie, czy wspomaga ona zarządzanie oraz służy poprawie procedur i procesów, czy jej rola została ograniczona do kolejnego obowiązku sprawozdawczego. Na podstawie analizy wniosków z funkcjonowania kontroli zarządczej w kilku stołecznych instytucjach można udowodnić, że sprawnie przeprowadzana kontrola zarządcza jest bardzo dobrym narzędziem weryfikacji problemów we wszystkich aspektach działalności instytucji kultury.

Performing internal control in cultural institutions
Internal control operates in cultural institutions under the Public Finance Act of 27 August 2019. In the text the question was raised: whether it supports management of cultural institution, improves procedures and processes, whether its role has been limited to reporting obligation. Based on the analysis of conclusions from the functioning of internal control in several Warsaw institutions, it can be proved that an efficiently conducted internal control is a very good tool for verifying problem in all aspects of the activities of cultural institution.

Zasada ostrożności (ZO) traktowana jest w literaturze przedmiotu jako reguła decyzyjna, która powinna być stosowana w sytuacjach charakteryzujących się niepewnością. Jednakże w ramach teorii decyzji już znacznie wcześniej wypracowano algorytmy postępowania w warunkach niepewności. Celem niniejszego artykułu jest porównanie klasycznych reguł decyzyjnych z zasadą ostrożności i odpowiedź na pytanie: czy zasadę ostrożności można zredukować do którejś z klasycznych reguł. Okazuje się, że taka redukcja nie jest możliwa.

Precautionary Principle vs Formal Decision: Making Criteria

Precautionary principle (PP) is commonly understood as a criterion that should be used in decision-making under risk and/or uncertainty. Yet, long before the approval of PP in the literature – a set of concrete, formal criterions existed in the field of decision theory. Therefore the main goal of this paper is to compare these classical decision – rules with PP. This very comparison will bring us to answer the question: if PP may be reduced to any of the classical criterions? It will tur out that such a reduction cannot be done. Therefore PP has got its own specificity.

JEL: D01, D81, G18, H12, I18

Niniejszy artykuł przedstawia regulację prawną dotyczącą instytucji legalizacji samowoli budowlanej w Polsce w ujęciu historycznym oraz jej ewaluację. Zaprezentowano złożoność zagadnienia oraz trudność właściwego uregulowania prawnego tej materii. Od 19 września 2020 roku w Polsce obowiązują znowelizowane przepisy w zakresie procedury legalizacji samowoli budowlanych. Po zmianie prawa to w dalszym ciągu do organów nadzoru budowlanego należy ostateczna decyzja co do możliwości legalizacji samowolnej budowy. Jednakże odmiennie niż w poprzednim stanie prawnym wszczęcie procedury legalizacyjnej jest możliwe jedynie na wniosek inwestora. Ponadto ustawodawca wprowadził możliwość legalizacji samowoli budowlanych zrealizowanych ponad 20 lat temu w uproszczonym postępowaniu legalizacyjnym. W końcowej części opracowania przedstawiono wszystkie procedury legalizacji samowoli obowiązujące od 19 września 2020 roku oraz zawarto ogólne wnioski w zakresie opisywanej instytucji.

Legalisation of unlawful building work in the Polish legal system

This paper presents a legal regulation regarding the institution of unlawful building work legalisation in Poland combining its historical review and evaluation. The paper shows the complexity of the problem and the difficulty of providing a legal regulation of the matter. The updated regulations on the procedure of unlawful building work legalisation came into force in Poland on 19 September 2020. After changing the legal regulations, the final decision on the legalisation of unlawful building work still remains in the hands of construction supervision authorities. However, in contrast to the previous legal status, a legalisation procedure can be initiated only upon developer’s request. In addition, the lawmaker has introduced an option to legalise unlawful building work completed over 20 years ago in a simplified legalisation procedure. The final part of the paper presents all procedures for unlawful building work legalisation effective from 19 September 2020 as well as general conclusions regarding the institution under scrutiny.

Zarządzanie jest procesem znamiennym dla każdej organizacji. Szczególną rolę odgrywa w organizacjach zajmujących się transportem zbiorowym, które cechuje złożoność uwarunkowań i szczególna rola ekonomiczno-społeczna. W niniejszym artykule podjęto tematykę zarządzania, organizowania i funkcjonowania sektora kolejowego, w szczególności na poziomie województwa. Rozważania oparto na przykładzie województwa łódzkiego i transportu w ramach aglomeracji łódzkiej.

Organisation and functioning of provincial railway transport on the example of Łódzka Kolej Aglomeracyjna

Management is a process that is characteristic of every organization. It plays a special role in organizations dealing with public transport due to the complexity of conditions and the special economic and social role of the organization. This article deals with the management, organization and functioning of the railway sector, with particular emphasis on its functioning at the level of the voivodeship (region). The considerations are based on the example of the Łódź Province and transport within the Łódź agglomeration.

Celem niniejszego artykułu jest charakterystyka specyfiki funkcjonowania Banku Gospodarstwa Krajowego (BGK) jako emitenta obligacji. Ponadto celem szczegółowym jest ustalenie czy BGK finansuje się obligacjami w większym stopniu niż ma to miejsce w przypadku banków komercyjnych. Aby zrealizować wyżej wyszczególnione cele, autor posłużył się badaniem literatury przedmiotu i aktów prawnych uzupełnionym o badanie dokumentów informacyjnych BGK i banków komercyjnych oraz desk research obejmujący analizę danych ze sprawozdań finansowych BGK oraz zagregowanych danych dot. sektora banków komercyjnych w Polsce.

ABSTRACT

Bonds as a source of financing Bank Gospodarstwa Krajowego

The main purpose of this article is to characterize specifics form of Bank Gospodarstwa Krajowego (BGK) functioning as a bond issuer. Moreover, the specific purpose is to determine whether Bank Gospodarstwa Krajowego is financed by bonds in greater extent than the commercial banks. To achieve the above purposes, the author used the literature review and legal acts review supplemented by analyses of the BGK and commercial banks information documents, as well as desk research including the analysis of data from the financial statements of the BGK and aggregated data of the commercial banks sector in Poland.

Problems occurring on the polish public procurement market in the opinion of procurers from the Opolskie voivodeship

The aim of the work is to identify the main problems appearing on the public procurement market from the perspective of procuring entities. In the survey conducted in the second half of 2017, 31 entities awarding public contracts from the Opolskie Voivodeship were included. The following problems were identified: excessive bureaucratic procedures, unstable legal system, too few employees, insufficient training and a high degree of complexity in the procurement process itself. As a consequence, the following activities were recommended: reducing administrative burdens and complicating procedures, normalizing the status of contracts completely excluded from the statutory regime, increasing the number and frequency of training, popularizing the use of experts and appraisers, and improving communication channels between procurers and state administration authorities.

* Artykuł powstał w ramach projektu badawczego SONATA BIS finansowanego ze środków Narodowego Centrum Nauki, na podstawie decyzji nr DEC-2014/14/E/HS5/00845, umowa nr UMO-2014/14/E/HS5/00845.

W artykule podjęto zagadnienie wartości cenionych przez społeczności wytwórców – członków organizacji kooperacyjnych. Głównym celem badawczym jest eksploracja organizacyjnych celów tych organizacji oraz rekonstrukcja na tej podstawie dążeń i wartości zmierzająca do ich opisu jako wspólnoty celu. Opierając się na dokumentach prawnych, dokonano analizy zawartości statutów organizacji pozarządowych będących organizacjami kooperacyjnymi. Na podstawie wyników można mówić o homogeniczności wartości organizacji kooperacyjnych i wartości sektora organizacji pozarządowych. Wyniki posłużyć mogą jako podstawa do dalszej eksploracji fenomenów organizacyjnych występujących w organizacjach kooperacyjnych.

ABSTRACT

Colaborative spaces as a community of purpose

The role of values in the organizations has been the subject of an increasing amount of scientific attention. This paper describes values of collaborative spaces members intermediating in social exchange. The main research objective was to explore the organizational goals of these organizations and to reconstruct on this basis their aspirations and values to describe them as a community of purpose. Research method used is content analysis, which has been based on legal documents –statutes of non-governmental organizations working as collaborative spaces –Makerspaces, Hackerspaces and Fab Labs operating in Poland most often in the form of legal associations and foundations. The foundings provide a basis for further exploration of organizational phenomena occurring in cooperative organizations.

W artykule przedstawiono zielony i turkusowy styl zarządzania, które ukazano na tle rozważań nad kulturą organizacyjną. Problematyka stylów zarządzania jest istotna dla praktyki biznesu. Style zarządzania mogą być charakteryzowane przez kolory i metafory organizacji. Różne style zarządzania nawiązują do ewolucji postrzegania organizacji w naukach o zarządzaniu. W zielonych i turkusowych organizacjach występują uzupełniające się formalne i nieformalne relacje, co skutkuje wzrostem zaangażowania i elastyczności pracowników. Artykuł ma charakter opisowy i stanowi punkt wyjścia do dalszych analiz relacji panujących między zielonymi oraz między turkusowymi organizacjami.

ABSTRACT

Turquoise and green management style

The article presents a green and turquoise style of management, which is presented against the background of reflections on organizational culture. The issue of management styles is important for business practice. Management styles can be characterized by the colours and metaphors of the organization. Different management styles relate to the evolution of the perception of an organization in management sciences. Green and turquoise organizations have complementary formal and informal relationships, which increases employee engagement and flexibility. The article is descriptive and is the starting point for further relationships analyses between green and turquoise organizations.

JEL Classification: D23, M12

The theory of reliability is an important inspiration of social science in operational risk management and public crisis management. The article provides a new approach to public crisis management, used in national methodologies: risk assessment in the protection of critical infrastructure of the state as well as civil and rescue planning.

W artykule poruszono problematykę rozwoju turystyki medycznej w Polsce, w szczególności czynników determinujących ten rozwój. Jest to forma turystyki coraz bardziej popularna nie tylko w Polsce, ale także w innych krajach świata. Artykuł stanowi analizę perspektyw rozwoju organizacji medycznych oferujących leczenie w ramach turystyki medycznej w Polsce. W pracy założono, że rozwój tej gałęzi turystyki pociąga za sobą inwestycje i innowacje również w obszarze usług medycznych i medycyny. Metodą przyjętą w artykule jest analiza porównawcza danych zastanych dotyczących cen operacji i zabiegów medycznych w Polsce, Niemczech, Stanach Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii. Celem artykułu jest przedstawienie czynników rozwoju polskiej turystyki medycznej. 

* Projekt finansowany w ramach programu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego pod nazwą „Regionalna Inicjatywa Doskonałości” w latach 2019–2022, nr projektu 015/RID/2018/19, kwota finansowania: 10 721 040,00 PLN.

Factors of the development of medical tourism in Poland

The article discusses the issue of the development of medical tourism in Poland, in particular, the factors determining this development. It is a form of tourism that is becoming more and more popular not only in Poland but also in other countries around the world. The article is an analysis of the perspectives for the development of medical organizations offering medical treatment in Poland. The article assumes that the development of this selected branch of tourism entails investments and innovations also in the area of medical services and medicine. The method adopted in the article is the analysis of the results of research and existing data regarding the prices of medical operations and procedures in Poland, Germany, the USA, and the United Kingdom. The article aims to present the development factors of Polish medical tourism. 

University social responsibility: Strategic perspective

The article characterizes the essence of university social responsibility (USR). Various approaches to SRU strategy implementation are presented. The methods and scope of the USR strategy were discussed. The role of stakeholders and the entity responsible for the strategy were indicated.

The aim of this article is to assess the importance of user charges as a source of revenues in state and local government and factors that impact a volume of these revenues. In order to carry out the research it has been assumed that volume of revenues from fees and user charges are dependent on fiscal decentralization, are positively affected public expenditure and depend on the wealth of a society. Two models—for the whole public sector and for state and local government has been designed. Using a panel of 26 selected OECD countries in period 1995–2016 it has been proved that decentralization is a significant factor only in case of fees and user charges in whole public sector but not significant in decentralized model. As expected fees and user charges positively depend on volume of expenditures in both models and additionally negatively depends on tax burden. 

Opłaty i opłaty za usługi w finansach publicznych. Doświadczenia wybranych krajów OECD

Celem tego artykułu jest ocena znaczenia opłat i opłat pobieranych od użytkowników jako źródła dochodów dla finansów samorządowych oraz czynników wpływających na wielkość tych dochodów. W celu przeprowadzenia badań przyjęto, że wielkość przychodów z opłat i opłat za usługi od decentralizacji fiskalnej pozytywnie wpływa na wydatki publiczne i zależy od zamożności społeczeństwa. Zaprojektowano dwa modele: dla całego sektora publicznego oraz dla władz regionalnych i lokalnych. Przy użyciu panelu dwudziestu sześciu wybranych krajów OECD w latach 1995–2016 udowodniono, że decentralizacja jest istotnym czynnikiem tylko w przypadku opłat i opłat za użytkowanie w całym sektorze publicznym, ale nie jest znacząca w modelu zdecentralizowanym. Zgodnie z oczekiwaniami opłaty i obciążenia użytkowników pozytywnie zależą od wielkości wydatków w obu modelach i dodatkowo negatywnie zależą od obciążeń podatkowych. 

Organisations which receive external funding have been strongly infl uenced by the call to increase accountability, from one hand, and desire to enhance organisational learning on the other. It has been traditionally argued that tensions and trade-offs between these two are inevitable. However, this article demonstrates that it should not necessarily be the case. By reviewing how accountability and organisational learning is defined, and taking account of the recent advancements in evaluation theory and practice, the article explores the ways in which accountability and learning purposes can be reconciled in one evaluation endeavour. It links different types of accountability with different types (loops) of learning. The main argument put forward is that in today’s complex and dynamic environment with many unexpected twists of events being caused by multiple variables a broader view of accountability coupled with higher level of organisational learning is needed. This is especially true in reference to innovative public interventions aimed at multidimensional social problems such as sustainable development or poverty alleviation. 

Uczenie się a rozliczanie odpowiedzialności – wzajemnie wykluczające się czy uzupełniające cele ewaluacji interwencji publicznych

Organizacje, które finansowane są ze źródeł zewnętrznych, odczuwają silną presję wynikającą z jednej strony ze zwiększania ich rozliczalności (accountability) ze efekty realizowanych przez nie działań, z drugiej – z dążenia do pogłębiania procesów organizacyjnego uczenia się. Pokutuje przekonanie, że napięcia i niezbędne kompromisy między nimi są nieuniknione. Tym niemniej, niniejszy artykuł ma na celu ukazanie, że taki sposób myślenia nie do końca jest uprawniony. Na podstawie przeglądu, jak pojęcie rozliczalności (accountability) oraz organizacyjnego uczenia się jest definiowane, a także biorąc pod uwagę najnowsze postępy w teorii i praktyce ewaluacyjnej, artykuł bada sposoby, które pozwalają pogodzić mechanizmy rozliczalności i procesy uczenia się w jednym przedsięwzięciu ewaluacyjnym. Łączy on różne typy rozliczalności z różnymi typami (pętlami) uczenia się. W konkluzji sformułowany został postulat, iż w dzisiejszym złożonym i dynamicznym środowisku, obfitującym w wiele nieoczekiwanych zwrotów akcji, u których podstaw leży wiele zmiennych, niezbędne jest szersze ujęcie rozliczalności pozwalające na wyższy poziom organizacyjnego uczenia się. Jest to szczególnie istotne w odniesieniu do innowacyjnych interwencji publicznych, ukierunkowanych na rozwiązywanie wielowymiarowych problemów społecznych takich jak rozwój zrównoważony czy zwalczanie ubóstwa. 

Celem niniejszego artykułu była analiza i ocena problemów związanych z zarządzaniem zasobami funduszu leśnego przeznaczonymi na realizację zadań określonych w ustawie o lasach. Badanie oparto na analizie danych wtórnych zebranych przez Dyrekcję Generalną Lasów Państwowych, oficjalnych danych statystycznych, informacji pokontrolnej Najwyższej Izby Kontroli oraz literaturze obejmującej obszar badań. Wyniki badań przeprowadzonych na podstawie danych z lat 2011–2017 wykazały, że w analizowanym okresie sytuacja finansowa funduszu leśnego była korzystna, powodując znaczne nadwyżki finansowe. Dominującym kierunkiem wydatkowania środków było wyrównanie niedoboru środków w nadleśnictwach generujących straty. Jednakże zasoby finansowe powinny być wykorzystywane w większym stopniu, a metoda podziału dotacji z funduszu leśnego powinna motywować jednostki organizacyjne Lasów Państwowych do maksymalizacji efektów ekonomicznych ich działalności przy jednoczesnym zachowaniu funkcji pozaprodukcyjnych. 

Selected problems of financial management of forest fund in 2011–2017

The purpose of this paper was to analyse and assess problems relating to management of forest fund resources intended for the implementation of tasks specified in the Forest Act. The research was based on the analysis of the secondary data collected by the Directorate General of the State Forests, official statistical data, post-audit information of the Supreme Audit Office and literature covering the research area. The results of research carried out on the basis of data from 2011–2017 showed that in the analysed period the financial situation of the forest fund was favourable, resulting in significant financial surpluses. The dominant direction of spending funds was compensation of the shortage of funds in the forest districts generating losses. However, financial resources should be used to a greater extent and the method of dividing the subsidy from the forest fund should motivate the organizational units of the State Forests to maximize the economic effects of their activities while maintaining their non-production functions. 

Celem artykułu jest analiza zjawiska głosów nieważnych w wyborach do sejmików województw w 2014 roku, przeprowadzona na podstawie badania kart wyborczych w Archiwum Państwowym w Kielcach. Badania te podjęto w ramach projektu badawczego pt. „Masz Głos, Masz Wybór”, zrealizowanego przez Fundację im. Stefana Batorego we współpracy z Krajowym Biurem Wyborczym, Państwową Komisją Wyborczą oraz Naczelną Dyrekcją Archiwów Państwowych. Analizą objęto dwadzieścia dziewięć obwodów wyborczych, na które złożyły się: dziesięć obwodów wyborczych z województwa małopolskiego, siedem z województwa lubelskiego, sześć z województwa podkarpackiego i sześć z województwa świętokrzyskiego. Oprócz wskazania przyczyn występowania głosów nieważnych w wyborach do sejmików województw dokonano szczegółowej klasyfikacji tychże głosów z ich podziałem na głosy z nadmiarowymi znakami „x”, głosy puste, głosy stanowiące inny znak niż „x”, głosy z wieloma znakami „x” i przekreśleniami, głosy protestu i tak zwane głosy różne. Na tej podstawie dokonano charakterystyki zróżnicowania terytorialnego tych głosów. 

The phenomenon of invalid votes in elections to regional assemblies in 2014 on the basis of voting paper studies at the National Archive in Kielce

The aim of the article is the analysis of invalid votes in elections to regional assemblies in 2014, done on the basis of the studies of voting papers at the National Archives in Kielce. The studies were undertaken within the research project called ‘Your voice, your choice’, conducted by the Stefan Batory Foundation in collaboration with the National Electoral Office, National Electoral Commission and the Head Office of National Archives. The analysis encompassed 29 electoral districts that included: 10 electoral districts from the Lesser-Poland Voivodeship, 7 from the Lublin Voivodeship and 6 from the świetokrzyskie Voivodeship. Apart from indicating the reason for the occurrence of invalid votes in elections to regional assemblies, a detailed classification of the abovementioned votes was provided, that included the division into votes with an extra ‘x’ signs, null votes, votes with signs different than ‘x’, votes with multiple ‘x’ signs and strikethroughs, protest votes and the so- called distinct votes. On this basis a characteristic of territorial variation of these votes was provided. 

Organization and management of special culture funds – an analysis of Polish and Dutch experiences in financing cultural activities

This article is a reflection on a project related to changes in the special financing of cultural activities in Poland. In the first part, the author refers to the native tradition of the application of special funds and on the examples of The Cultural Development Fund, The Creativity Promotion Fund and The Culture Promotion Fund, makes a critical analysis of their organization and management. Finally, to crystallize the set of good practices, Polish solutions have been confronted with the widely developed Dutch model of special founds dedicated to the culture.

A Holistic Risk Analysis for Information Security Risks in Public Sector

In this work we describe a model of holistic approach to risk management in public organizations. The proposed model incorporates all types of risk, including information security risk. The core of the model is defined by risk identification, its quantitative estimation and management. This paper presents risk management as an integral part of management control.

Public support for succession in family business

This article is based on the programme and project documentation of the Human Capital Operational Programme and the Knowledge-Education-Development Programme. It considers projects aiming to support family business owners (especially in the area of family enterprise succession planning) and run between 2012 and 2019. Projects specified in the article were focusing mainly on training and consulting, and by the end of 2016 these forms of support for entrepreneurs were available occasionally only in selected regions in Poland. Only after new financial perspective was introduced, they were available in the whole country. Training and consulting offered within projects proved to be useful for beneficiaries through engagement of different parties responsible for the process of enterprise succession management.

The paper presents a concept of intelligent hybrid public transport for small satellite towns of larger agglomerations functioning in Polish reality. In Poland, there is observed a phenomenon of everyday commuting to work and schools from towns and cities distant up to several dozen kilometers from the metropolitan city. Often, inflexible and relatively expensive public transport causes, that own car is often used. This translates into increased traffic in the central city. An additional problem is in many cases the lack of adequate parking at the local railway station, allowing for leaving own car. The proposed solution to improve the flexibility of suburban  public transport is to use autonomous vehicles in the near future, but locally in areas surrounding railway stations. Such vehicles would not require parking, while being a mean of transport “on demand”, just like own car. An exemplary analysis for Polish communes is shown based on the Voronoi diagram, illustrating the extent of the areas from which the inhabitants commute to the local railway station.

This paper highlights the interrelated challenges of utilising the concept of public participation ladder in post-disaster planning process. The research was based on the case study of the city of Christchurch in New Zealand, which experienced a tremendous damage after series of earthquakes and aftershocks, that have been occurring since September 2010. Methodology adopted in this paper includes literature review. The true spirit of citizenship which appeared among activists of Christchurch was an expression of their deep relation with the place. The major finding of the paper is that the local, bottom-up initiatives, based on creativity and improvisation may be driving forces of city revival. This paper is raising the importance of delegating power to citizens to find the genius loci, create local identity and a sense of belonging. This symbolic value helps to achieve a resilient city after disaster.

In the Pomeranian Voivodeship there are 27 small and medium-sized towns with preserved material heritage of medieval architecture and urban planning, entered into the register of historical monuments. The aim of this paper is to analyse the state of preservation of the resources in selected towns in terms of its development potential. The author’s attention was directed towards the problems of adaptation, management, development and access to heritage.

Miasta podbijają świat: coraz większy odsetek ludności zamieszkuje miasta, władze miast stają się skuteczniejsze niż władze państwowe. Czy w tych procesach jest miejsce na głos mieszkańców małych miast i miasteczek? Celem artykułu jest analiza możliwości udziału w procesach partycypacji publicznej mieszkańców małych i średnich miast na przykładzie województwa pomorskiego. Podstawą są badania własne autorki – wywiady i ankiety z przedstawicielami jednostek samorządu terytorialnego, organizacji pozarządowych, analiza stron internetowych urzędów miast, uchwał, a także raporty i wnioski z prowadzonych konsultacji społecznych. Przeprowadzone badania wskazują na niedostatki w realizacji uprawnień mieszkańców do udziału w procesach partycypacji publicznej. Widoczne są one już na najniższym szczeblu procesu, czyli dostępie do informacji. W małych i średnich miastach województwa pomorskiego prowadzone są konsultacje społeczne, nie można jednak mówić o pełnej partycypacji publicznej.

Public participation in Polish towns and medium-sized cities in Pomeranian Voivodeship

We are living in the area of cities and mayors. Local authorities are more and more effective, sometimes it looks like they even take over the role of state governments. But it is about cities. Is there a place for towns and their residents in processes of global urbanization and public participation? The article is focused on participatory process in medium-sized cities and towns in Pomeranian Voivodeship in Poland. It is based on own research (interviews with local authorities and non-governmental organizations), analysis of websites of town halls and city offices, acts of local law, reports on public consultation. The research indicates shortcomings in the implementation of residents’ rights to take part in public participation processes. They are visible at the lowest level of the process, i.e. access to information. In the small and medium-sized cities of the Pomeranian Voivodship, social consultations are conducted, however, it is still far from public participation.

The article covers the topic of implementing Cittaslow ideas into a territorial branding strategy. The study is based on a Kalety case study, the town located in a postindustrial Silesian area. The author presents main theoretical issues of place branding along with those connected with functioning of a Cittaslow network.

Poniższy tekst dotyczy wykorzystania, przez stosowne instytucje, idei zawartych w manifeście sieci Cittaslow do budowania marki miejsca na przykładzie Kalet, położonych na postindustrialnych terenach Śląska. Autorka przedstawia założenia dotyczące budowania marki miejsca oraz podstawowe informacje związane z funkcjonowaniem sieci miast Cittaslow w Polsce i na świecie, ze szczególnym uwzględnieniem warunków koniecznych do realizacji przez miasta aspirujące.

The premise for the development of sustainable forms of road infrastructure in small towns is the appropriate plan at an early stage or modification in the case of existing spaces. A multidirectional approach is extremely important, which takes into account the specificity of the regional (country) road system, availability, and capacity of traffic network, but also social and environmental factors. Efficient management of transit space in small cities through the implementation of the concept of managing green areas in traffic zones allows improving safety and quality of residents life. Therefore it is important to develop comprehensive projects covering  not only the project itself but also its implementation through the proper control of movement of vehicles, bicycles, and pedestrians, using e.g. traffic calming elements. The aim of this study is to enhance the design of traffi c calming measures by using principles of zoning, public space design and planting strategies. Examples of development of traffic calming measures in small towns and suburban zones in the regions of Europe and MENA are presented and recommendations regarding the planning of roadside space and the introduction of plants to the traffic calming measures are formulated.

Planowanie zielonego systemu drogowego, jako element zarzadzania przestrzenia w strefach podmiejskich i malych miastach

Założeniem rozwoju zrównoważonych form infrastruktury drogowej w małych miastach jest odpowiednie jej planowanie na wczesnym etapie lub modyfikacja już istniejącej. Wielokierunkowe podejście jest niezwykle ważne nie tylko ze względu na specyfikę regionalnego (krajowego) systemu dróg oraz dostępność i przepustowość ruchu, ale także czynniki społeczne i środowiskowe. Sprawne zarządzanie przestrzenią w małych miastach poprzez realizację koncepcji zarządzania terenami zielonymi w strefach ruchu pozwala na poprawę bezpieczeństwa i jakości życia mieszkańców. Dlatego istotne jest, aby opracowywać kompleksowe programy obejmujące zarówno sam projekt, jak też jego wdrożenie poprzez właściwą kontrolę ruchu pojazdów, rowerów i pieszego za pomocą tzw. elementów uspokajających ruch. Celem tego badania jest analiza zastosowania środków uspokojenia ruchu w planowaniu przestrzeni komunikacyjnych. Dlatego też w pracy nawiązano do koncepcji planowania infrastruktury drogowej opartej na zasadach strefowania i wspólnych przestrzeni, a także wykorzystania form roślinnych i małej architektury jako materiału do projektowania stref ruchu. Docelowo przedstawiono przykłady rozwoju małych miast i stref podmiejskich w regionach Europy i MENA.  Artykuł porusza także inne kwestie, w tym problemy społeczne i wpływ ograniczeń ruchu na użytkowników dróg.

Celem prezentowanych badań było określenie wielkości, struktury oraz poziomu zróżnicowania bazy ekonomicznej, a także ich zmian w latach 2008–2015 w odniesieniu do małych miast województwa warmińsko-mazurskiego oraz podlaskiego. Uzyskane wyniki pozwalają stwierdzić, że istotnym czynnikami ograniczającymi rozwój tych miast są niewielkie rozmiary i niekonkurencyjna struktura bazy ekonomicznej.

The aim of the presented research was to determine the size, structure and level of diversification of the economic base, as well as their changes in 2008–2015, in relation to small towns of the Warmia-Masuria and Podlaskie Voivodeships. The obtained results allow to conclude that the important factors limiting the development of these cities are the small size and uncompetitive structure of the economic base.

Stabilna i pewna praca stanowi fundament w zakresie działalności każdego człowieka w całym okresie jego dorosłego życia. Właściwe kwalifikacje zawodowe wzmacniają ten fundament, natomiast ich brak przyczynia się do powstania problemów ze znalezieniem odpowiedniej pracy. Planowanie kariery zawodowej odgrywa więc istotną rolę w okresie trwania edukacji szkolnej i uniwersyteckiej. W artykule przestawiono wyniki badań ankietowych studentów studiów pedagogicznych Wydziału Pedagogicznego Uniwersytetu Rzeszowskiego na temat ich planów zawodowych, aktywności w zakresie zdobywania nowych kwalifikacji, kompetencji, a także postrzegania możliwości założenia działalności gospodarczej bądź uzyskania awansu w trakcie zatrudnienia.

Stable and permanent work is the fundament in the functioning of every person in the entire period of his adult life. Proper professional qualifications reinforce the area of employment, but their absence can contribute to the emergence of serious problems in finding a job. Career planning plays an important role in the period of school and university education. The article presents the results of surveys of students of pedagogical studies at the Faculty of Pedagogy of the University of Rzeszów on their professional plans, activities in the field of acquiring new qualifications and competencies, as well as perceiving the possibility of setting up a business or getting promotion during employment.

W artykule dokonano przeglądu badań dotyczących polskiego szkolnictwa wyższego prowadzonych za pomocą różnych metod ilościowych. Następnie przedstawiono proponowane dalsze kierunki badań systemu edukacyjnego zgodnie z trendami światowymi. Z dokonanego przeglądu wynika, że badania polskiego szkolnictwa wyższego za pomocą różnych metod ilościowych są bardzo mało zróżnicowane w stosunku do zagranicznych analiz, zarówno w zakresie stosowanych metod, jak i złożoności procesu badawczego. 

A review of research on Polish higher education conducted through various quantitative methods

The article reviews the research on Polish higher education conducted means of various quantitative methods. Next, the proposed further research directions of the education system are presented in line with global trends. The review shows that research into Polish higher education using various quantitative methods is very little diversified in relation to foreign analyses, both in terms of the methods used and the complexity of the research process.

Małe i średnie miasta odgrywają istotną rolę w rozwoju lokalnym i stanowią ważny element sieci osadniczej. Pełnią funkcję ośrodków usługowych oraz stanowią miejsca koncentracji aktywności gospodarczej o zasięgu przede wszystkim lokalnym. W celu wzmocnienia potencjału, wsparcia aktywności gospodarczej, przeciwdziałania negatywnym zjawiskom społeczno-gospodarczym oraz aby realizować wspólne cele, zrzeszają się w stowarzyszenia i podejmują współpracę. Jednym z przykładów jest Cittaslow (wł. Cittàslow–powolne miasto) – międzynarodowa sieć miast wdrażających ideę Slow City, koncentrująca się na poprawie jakości życia, rozwoju gospodarczym, dbałości o środowisko i promocji produktów regionalnych, działająca zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju. Celem badań jest klasyfikacja miast należących do Polskiej Krajowej Sieci Miast Cittaslow pod względem poziomu ich rozwoju oraz wskazanie potencjałów i barier rozwojowych wybranych jednostek osadniczych. W badaniach uwzględniono szereg wskaźników, w tym demograficzne, społeczno-gospodarcze i przestrzenno-funkcjonalne. Badanie przeprowadzono za pomocą metod matematyczno-statystycznej oraz taksonomicznej. Rezultatem badań jest klasyfikacja miast sieci Cittaslow na grupy typologiczne o różnym poziomie rozwoju. Ponadto omówiono rolę miast sieci w rozwoju lokalnym i regionalnym oraz wskazano bariery i potencjały rozwojowe miast szczególnie wyróżniających się na tle Polskiej Krajowej Sieci Miast Cittaslow. Wyniki badań wskazują, że miasta sieci Cittaslow cechują się znacznym zróżnicowaniem pod względem poziomu rozwoju oraz istniejących potencjałów i barier rozwojowych.

Potential and barriers to the development of small and medium-sized towns on the example of Polish Cittaslow Network

Small and medium-sized towns play an essential role in local development and they are a vital element of the settlement network. They are service centers and places where local economic activity concentrates. In order to strengthen the potential, counteract negative social-economic phenomena,  increase economic activity and achieve common goals, the towns form associations and start co-operation. Cittaslow is one of the examples of such activities. It is an international network that implements the idea of Slow City which concentrates on the improvement in the quality of life, economic development, particular care of the environment and promotion of local products. It operates according to the sustainable development rules. The aim of the research is to classify towns which are members of Polish Cittaslow Network according to their level of development and indicate potential and barriers in the development of the selected settlement units. In the research, a range of factors such as demographic, socio-economic and spatial-functional factors were considered. The diversity research was conducted with the use of mathematical-statistical method and the taxonomy method. As a result, Cittaslow towns were classified into typological groups of various level of development. Moreover, the role of the Cittaslow network in local and regional development was discussed and barriers and potential in the development of towns which especially stand out among Polish Cittaslow Network were indicated. The results showed that Cittaslow towns are marked with a considerable diversification in the level of development and potentials and barriers to development. 

Powstałe wskutek suburbanizacji struktury uznawane są za nową formę krajobrazu zurbanizowanego. Poprawa ich jakości wymaga stworzenia nowych narzędzi planowania międzymiasta (niem. die Zwischenstadt). Należą do nich innowacyjne wizje przestrzenne, kreujące alternatywę dla globalnych trendów homogenizujących kulturę życia społecznego w strefie podmiejskiej. Inspirowana modelem agri-hood autorska koncepcja slow-przedmieścia wykorzystuje doświadczenie sieci miast Cittaslow. Elementy miejskich i wiejskich programów zintegrowane zostają w spójnej strategii na rzecz poprawy jakości życia na obrzeżach metropolii. Zachowane w miejskich peryferiach pozostałości tradycyjnych przedmieść i układów ruralistycznych stanowią potencjał stworzenia metropolitalnych enklaw wysokiej jakości życia w powolności. Artykuł zawiera opis  trzech przypadków badawczych z Gdańska, które odniesiono do międzynarodowych badań. 

The concept of a metropolitan slow-suburb as a tool for improving the quality of life in an in-between-city

The structures emergent in the suburbanization process are the new form of urbanized landscape. They, however, require innovative planning tools, the so-called inter-cities (German: die Zwischenstadt). It involves innovative spatial concepts creating an alternative to the global trends that are homogenizing the social life in suburban areas. Inspired by the slow-hood model, the Author’s concept of a slow-suburb uses the exeperince of the Cittaslow network. Elements of urban and agricultural programs are integrated through a strategy for improvement of the quality of life on the outskirts of a metropolis. The remnants of traditional suburbs and rural systems within urban peripheries form a potential for creation of metropolitan enclaves of highquality slow-life. The article is illustrated with research case studies carried out in Gdansk, Poland, with reference to current international research.

The issue of revitalization of public space in cities appeared in the countries of Western Europe in the early 1960s. Much later, the issue of renewal was introduced in countries such as Slovakia and Poland. The beginnings of the revitalization programs date back to the period of political transformation, and in particular concern the accession of these countries to the EU. Since then, the revitalization has become a very important issue for the policy of developing small towns. The space suitable for revitalization is presented as neglected, left without use or not used properly. Areas which undergoing by revitalization are most often described as post-industrial, industrial, and large-scale urban areas. However, the concept of revitalization has evolved especially in the recent years towards the renewal of the city centers and satellite districts in which public spaces are important. Currently, many programs, projects, and activities refer to the concept of revitalization. Revitalization is an interdisciplinary process that combines issues of urban development with architectural planning, economics, sociology, psychology, and others. The work presents the problems of changes in public space related to the implementation of revitalization programs. Reference has been made to changes in the structure of public spaces, as well as areas and facilities of particular importance for residents of small towns in Slovakia and Poland. Finally, the examples of revitalization in both countries are presented. The aim of the research was to analyze the process of revitalization of public spaces on the example of small towns in Poland and Slovakia. The main task was to refer to the issues of changes in space in the context of social and cultural and spatial changes. For this purpose, authors analyzed projects and realizations involving the revitalization of small towns belonging to the Cittaslow Association in Poland and the small cities of the selected Košice, Prešov and Nitra region in Slovakia. 

Rewitalizacja przestrzeni publicznych na przykładzie małych miast w Polsce i na Słowacji

Zagadnienie rewitalizacji przestrzeni publicznej w miastach pojawiło się w krajach Europy Zachodniej na początku lat sześćdziesiątych XX wieku. Znacznie później idea odnowy została wprowadzona w krajach takich jak Słowacja i Polska. Początki programu rewitalizacji sięgają okresu po transformacji ustrojowej, a w szczególności po przystąpieniu tych krajów do UE. Od tego momentu odnowa stała się bardzo ważnym zagadnieniem w polityce rozwoju małych miast. Przestrzeń odpowiednią do rewitalizacji definiuje się i na Słowacji, i w Polsce jako zaniedbaną, pozbawioną funkcji lub niewłaściwie używaną. Obszary uwzględnione w rewitalizacji są najczęściej określane jako obszary poprzemysłowe i duże obszary miejskie. Jednak koncepcja rewitalizacji ewoluowała zwłaszcza w ostatnich latach w kierunku odnowy centrów miast i dzielnic miejskich, w których zlokalizowane są ważne przestrzenie publiczne. Obecnie wiele programów, projektów i działań odnosi się do kwestii odtworzenia, zmiany lub odnowy miejsc wspólnych. Rewitalizacja jest więc interdyscyplinarnym procesem, który łączy kwestie rozwoju miejskiego z planowaniem, ekonomią, socjologią, psychologią i innymi zagadnieniami. Celem badań była analiza procesu rewitalizacji przestrzeni publicznych na przykładzie małych miast w Polsce i na Słowacji. Głównym zadaniem było odniesienie się do problematyki zmian w przestrzeni w kontekście przemian społecznych i kulturowych oraz przestrzennych. W tym celu przeanalizowano projekty i realizacje obejmujące rewitalizację w małych miastach należących do stowarzyszenia Cittaslow (Polska) oraz w miastach w regionie Koszyc, Preszowa i Nitry (Słowacja). 

A research on the Poles’ attitude towards heritage has shown their perception of its role in life. Do they accept public financing of the heritage? Do they recognize its development potential? Ca. 45% of small town residents believe that heritage can improve the quality of life. Almost 69% understand its economic dimension. The analysis shows areas where development measures should focus.

Ludzie–dziedzictwo–przestrzeń. Potencjał dziedzictwa w oczach mieszkańców małych miast

Badania stosunku Polaków do dziedzictwa pokazują, co sądzą oni o jego roli. Czy akceptują publiczne wydatki na dziedzictwo? Czy widzą w nim potencjał rozwoju? Około 45% mieszkańców małych miast uważa, że może ono podnieść jakość życia. Prawie 69% rozumie jego ekonomiczny wymiar. Analiza odpowiedzi mieszkańców małych miast pokazuje obszary, w których warto koncentrować działania prorozwojowe.

Celem artykułu jest operacjonalizacja pojęcia ruchów miejskich, przy uwzględnieniu specyfiki warunków polskich, czyli kraju o stosunkowo młodej i chwiejnej demokracji. Tekst stanowi głos w  dyskusji nad kierunkami badań współczesnych ruchów społecznych, a także zwraca uwagę na silne zróżnicowanie polskich inicjatyw oddolnych funkcjonujących pod wspólnym szyldem „ruchy miejskie”

About a diversity of urban movements in Poland

The aim of the article is the operationalization of the concept of urban movements, taking into account the specificity of Polish conditions, a country with a relatively young and unstable democracy. Publication is a voice in the discussion on the directions of research in contemporary social movements, and also draws attention to the strong diversification of Polish grassroots initiatives operating under the common name of “urban movements”.  

Z dniem 1 października 2018 roku obowiązującym aktem prawnym stała się ustawa Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, powszechnie określana jako Konstytucja dla Nauki. Ustawa integruje dotychczasowe podstawy prawne dla nauki i kształcenia na poziomie wyższym. W artykule podjęto analizę wybranych problemów związanych z ustawą, czyniąc punktem odniesienia jedną z dyscyplin naukowych – nauki o bezpieczeństwie. Terenem badań dla tej analizy była Społeczna Akademia Nauk w Łodzi i jej filia w Warszawie.

“Constitution for Science” and management of the quality of scientific research and education in the discipline: security studies

On 1 October 2018, the Act: Law on Higher Education and Science, commonly referred to as the Constitution for Science, became the binding legal act. The Law integrates existing laws and regulations for science and higher education. The article analyzes selected problems of the new law, making one of the scientific disciplines, i.e. security studies, a reference point. The research area for this analysis was the University of Social Sciences in Łódź and its branch in Warsaw. 

The publication concerns the specifi cs of work in a virtual system and knowledge management at selected Higher Universities in Poland. This way of performing duties is becoming more and more popular and even required by cooperators from the near and distant environment. Universities should demonstrate fl exibility in this area by adapting their work system to current trends and standards. The aim of the article is to describe some aspects related to the virtual work of academic teachers and the need to apply knowledge management in the long-term functional organization. The adopted hypothesis assumes that there will be intensifi cation of processes related to virtualization of work at universities. The qualitative method was used to collect empirical data in the form of casual interviews. Up to now, interviews with academics have been conducted with three selected Polish universities (Academy of Social Sciences, University of Lodz, School of Finance and Management), overall thirty-seven workers took part in the research. A secondary analysis method was also used, consisting of a review of literature on the subject of national and international scope. The results of the publication are pilot studies, which are a prelude to further research covering both teachers and people managing science and didactic facilities in major voivodship cities in Poland. 

 Zarządzanie wiedzą i wirtualizacja pracy na uczelniach wyższych

Publikacja dotyczy specyfiki pracy w systemie wirtualnym i zarządzania wiedzą w wybranych wyższych uczelniach w Polsce. Ten sposób wykonywania obowiązków staje się coraz bardziej popularny, a nawet wymagany przez współpracowników z bliższego i dalszego środowiska. Uczelnie powinny wykazać elastyczność w tej dziedzinie, dostosowując swój system pracy do obecnych tendencji i standardów. Celem artykułu jest opisanie niektórych aspektów związanych z wirtualną pracą nauczycieli oraz potrzebą zastosowania zarządzania wiedzą w długoterminowej organizacji i funkcjonowaniu podmiotów akademickich. Przyjęta hipoteza zakłada, że nastąpi intensyfikacja procesów związanych z wirtualizacją pracy na uczelniach. Do zebrania danych empirycznych wykorzystano metodę jakościową w formie wywiadów swobodnych. Przeprowadzono wywiady z pracownikami akademickimi z trzech wyselekcjonowanych polskich placówek wyższych (Społecznej Akademii Nauk, Uniwersytetu Łódzkiego i Wyższej Szkoły Finansów i Zarządzania), w badaniu wzięło udział ogółem 37 pracowników. Zastosowano również metodę analizy wtórnej, polegającą na przeglądzie literatury przedmiotu o zasięgu krajowym i międzynarodowym. Rezultatem publikacji są badania pilotażowe, które  stanowią wstęp do dalszych badań obejmujących zarówno nauczycieli, jak i osoby zarządzające obiektami naukowo-dydaktycznymi w głównych miastach wojewódzkich w Polsce.  

W artykule przedstawiono problematykę ewidencji piśmienniczego dorobku naukowego pracowników naukowych, ze szczególnym uwzględnieniem działalności bibliotek wybranych wyższych uczelni technicznych. Artykuł podzielono na dwie części: teoretyczną i empiryczną. W pierwszej przybliżono źródła informacji naukowej: bibliografia publikacji pracowników uczelni, repozytorium instytucjonalne i Polska Bibliografia Naukowa. W części drugiej zaprezentowano wyniki badań dotyczących procedury ewidencji dorobku naukowego pracowników macierzystej uczelni w bibliografii publikacji pracowników i repozytorium instytucjonalnym, na podstawie przeglądu zarządzeń wewnętrznych rektorów, innych uczelnianych aktów prawnych oraz informacji o dokumentowaniu zasobów w wyżej wymienianych serwisach dostępnych na stronach bibliotek wybranych uczelni technicznych. Zasygnalizowano zarządzenia rektorskie ułatwiające sporządzanie cytowań prac naukowych pracowników. Przeglądu stron dokonano w lipcu 2016 roku.

Register of literary scientific achievements of research workers

The article presents the issue of register of literary scientific achievements of research workers with particular focus on the activities of selected technical university libraries. The article has been divided into two parts – theoretical and empirical. In the first part, sources of scientific information like: a bibliography of university staff publications, institutional repository, Poland Scientific Bibliography, has been presented. The second part presents the results of research on the procedure for registration of scientific achievements of alma mater employees in the bibliography of university staff publications and institutional repository. These studies were based on review of internal rector ordinances, other university legal acts and information about resources documentation in the above sources, which are available on the websites of selected technical university libraries. In addition, rector ordinances relating to the facilitation of the preparation of citations have also been taken into account. An overview of websites was made in July, 2016.

Celem niniejszego artykułu było: (1) porównanie aktywności publikacyjnej pracowników sektora nauki i badań z Polski, Słowacji i Węgier na podstawie danych zawartych w bazie Clarivate Analytics, dawniej Thomson Reuters – Web of Science^TM Core Collection, w dwóch przedziałach czasowych, w latach 2005–2009 i 2010–2014; (2) uchwycenie w ciągu analizowanych lat tendencji (wzrostowych/spadkowych) w zakresie udziału przedstawicieli poszczególnych państw w światowej nauce, a tym samym (3) zaprezentowanie poziomu ich obecności w globalnym obiegu nauki. Wyniki badań pozwalają przyjąć tezę, że polityka naukowa prowadzona w Polsce i na Słowacji w omawianym okresie powoli przynosi oczekiwane rezultaty. W latach 2010–2014 udział badanych państw w światowej nauce zwiększył się, a przedstawiciele tych krajów w coraz większym stopniu są obecni w jej ponadnarodowym obiegu. Ponadto działalność naukowa tych państw z lokalnej zmienia się w bardziej otwartą i międzynarodową. W przypadku Węgier sytuacja nie jest już tak jednoznaczna. Z jednej strony cytowalność prac z afiliacją węgierską wzrosła, z drugiej strony zaś zmalała produktywność naukowa przedstawicieli tego kraju.

The publishing activity of Polish, Slovakian and Hungarian academics and researchers in 2005–2009 and 2010–2014

This article is intended (1) to provide an analysis spanning over two periods 2005–2009 and 2010–2014 of the publishing activity of academics and researchers from Poland, Slovakia and Hungary, based on the data available from the Clarivate Analytics database, previously Thomas Reuters Web of Science^TM Core Collection, (2) capturing certain trends within these periods (increase/decrease), concerning the participation of academics and researchers from the three countries in global science, and (3) presenting the level of their presence on the global stage. Results of the study introduces the theses that the scientific policy originated Poland and Slovakia in the period under review is bringing slow results. An increase in participants has taken place in the mentioned countries from 2010–2014 in the world of science and the presence of representatives from these countries have become more and more significant in the world scientific landscape. In addition to this their local scientific activity changes into a more open and international form. The Hungary situation in this area is not as clear. On the one hand the citation of work with Hungarian affiliation has increased, and on the other hand the scientific productivity of the representatives of the country has decreased.

Teoretycznym celem pracy jest identyfikacja aksjologicznych założeń pojęcia innowacji. Ukazana zostanie ich obecność w rozumowaniach uzasadniających twierdzenie, że coś jest innowacją lub nią nie jest. Cel zrealizowano w drodze literaturowej i logicznej analizy przykładowych teorii zmian. W tym kontekście została ukazana różnica między innowacjami a pseudoinnowacjami. Praktycznym celem pracy jest określenie roli, jaką te założenia odgrywają w podejmowaniu decyzji i planowaniu strategii dotyczących zmian.

Innovations versus pseudo-innovations: Some normative assumptions of the distinction

The general objective of the work is to identify the axiological assumptions of the concept of innovation. The study shows their presence in the arguments justifying the claim that something is or is not an innovation. The literature and logical analyses shall achieve this goal. They should also indicate essential differences between innovation and pseudo-innovation. The practical goal is to show the role that these assumptions play in decision-making and planning innovation strategies.

Celem artykułu jest przedstawienie wybranych obszarów zarządzania zasobami ludzkimi w siłach zbrojnych oraz determinantów humanistycznych mających wpływ na sprawność działania w opinii respondentów. Wyniki badań wskazują na szczególną doniosłość zaufania w relacjach interpersonalnych, które wpływa na sprawność działania.

Humanistic dimension of human resources management in the armed forces

The main purpose of the article is presenting the chosen areas of the human resources management in the armed forces as well as identification of humanistic determinants affected performance in the respondents’ opinion. Research results indicate particular importance of trust in the interpersonal relations, that influences the army performance.

Celem artykułu jest zwrócenie uwagi na zależności między rynkowym modelem zarządzania telewizją publiczną w Polsce a niewypełnianiem przez nią misji społecznej. Zarządzający telewizją próbują rozwiązywać kłopoty finansowe firmy w dwojaki sposób: przez grupowe zwolnienia oraz obniżanie poziomu programów, by dotrzeć do największej liczby odbiorców i dzięki temu zdobyć pieniądze z reklam. W ten sposób publiczny nadawca traci wiarygodność, nie wywiązuje się też z ustawowego obowiązku wypełniania misji. Cele ekonomiczne okazują się ważniejsze od człowieka. Walka o rynek doprowadza do stopniowego upadku ambitnego dziennikarstwa. Smutną refleksją jest stwierdzenie, że telewizja publiczna wciąż znajduje się na równi pochyłej i wciąż nie znaleziono pomysłu, jak uzdrowić jej finanse.

Between mission and commerce: Management of public television in Poland

The goal of this article is to point out a dependence between the market driven financing model of the public media in Poland and its progressive degradation. Those who manage the television try to solve its financial problems by the massive staff dismissals and a decrease of the cultural standards, which broadens the target and brings more benefits from the commercials. In this way the public television loses on reliability and misses its social vocation. The economic aspects turn out more important that human. The need to be competitive on the market leads to the gradual deterioration of the journalism. Sadly, the public television seem to be on the skids and no one knows how to stop it.

The paper aims to describe how the amount of retail customers’ bank deposits has changed as a result of launching the financial transaction tax in Hungary. The liquidity premium related to all bank deposits offered by Hungarian banks will be analysed and its amount will be calculated from the transfer costs on the supply side. The objective of the research is to measure liquidity premium at sector level. When analysing the liquidity premium, both the size of the invested amount and duration of the deposit are tackled. Since the size of liquidity premium may considerably affect competition on the market, the paper tries to model this relationship and estimate the value of the corresponding parameters.

This paper was written in the framework of ‘EFOP-3.6.1-16-2016-00017’project.

W niniejszym artykule przedstawiono rolę władzy w organizacji sieciowej. Rola ta została ukazana na tle analizy swobodnej wymiany i dobrowolnego dzielenia się zasobami władzy i wiedzy w strukturze sieciowej.Najczęściej problematykę funkcjonowania struktury sieciowej opisuje się, przedstawiając ją w opozycji do struktury hierarchicznej, wskazując, że sieć to struktura nieposiadająca jednego centrum decyzyjnego i żadnych stałych relacji. Zdaniem autorów opracowania logika sieciowa, która zastępuje hierarchię, nieoznacza całkowitego zniknięcia ośrodków władzy. Pozostają one nadal, ale w organizacjach posiadających zróżnicowaną wiedzę techniczną, kompetencje i doświadczenia. W strukturze hierarchicznej władza jest środkiem i celem zdobywania zasobów wiedzy i zarządzania nimi. W organizacji sieciowej wiedza jest narzędziem zdobycia i utrzymania władzy. Według autorów sieć nie jest alternatywną formą zarządzania współczesnymi organizacjami. Jest to tylko nowoczesna forma zarządzania wykorzystująca technologie informacyjno-komunikacyjne i współpracę między uczestnikami sieci.

The role of the power in the network organization

The paper presentsthe role of the power in the network organization. This role is reflected in the analysis of free exchange and the voluntary sharing of power and knowledge in the network structure.Most often, the problem of the functioning of a network structure is described by depicting it in opposition to a hierarchical structure, indicating that the network is a structure without a single decision center and no fixed relations. According to the authors of the study, the network logic that replaces the hierarchy does not mean the complete disappearance of the centers of power. They remain, but in organizations with varied technical knowledge, competencies and experience. In a hierarchical structure, power is the means and purpose of acquiring and managing knowledge. On the other hand, network logic from knowledge makes the tool of gaining power. In the opinion of authors the network organization is not an alternative form for managing contemporary organizations. It is just a modernized management form using communication and information technologies and cooperation between organizations in the network.

Postęp technologiczny, z rozwojem sieci internetowej na czele, znacznie wpłynął na sposób i rodzaj wykonywanej pracy zawodowej. Nie tylko forma i rytm wykonywanej pracy uległy zmianom, wytworzone zostały także obszary w ramach Społecznej Przestrzeni Internetu, w których pracownicy, wykorzystując dostępne zasoby, wykonują czynności ogólnozawodowe. W niniejszym artykule postawiono dwa kluczowe pytania. Pierwsze z nich brzmi: W jakim obszarze społecznej przestrzeni Internetu praca i aktywność zawodowa jednostki mają największe znaczenie? Zaś drugie odnosi się do korzyści i strat wynikających z wykorzystania sieci WWW do realizacji czynności i zadań zawodowych. Całość artykułu ma charakter poglądowy i stanowi wprowadzenie do dalszych rozważań nad wpływem zakotwiczenia pracy zawodowej w sieci internetowej.

The social space of the Internet as a place of work

Technological progress and the development of the Internet network have changed the way and type of work. Not only the form of the work performed changed, but also its scope and role. The Internet has become a place of professional work of modern man. In the context of these changes, we must answer of two important questions. First: in what area of the Internet human work is of the greatest importance? Second: what benefits and losses brings work done on the Internet? The whole article is of an illustrative nature and constitutes an introduction to further considerations on the impact of professional work on the Internet network.

In between the politicsand the political: Analysis of political discourses from the point view of (cultural) political economy

Public policy in Anglo-Saxon and continental tradition from Ukrainian perspective

The complexityof public policies – the challenge of creation and implementation

The role of the OECD as an actor in public education policy

Policy of activation of long term unemployed: Experiments and good practices – analysis based on the experience of the Netherlands, Germany and Poland

The role of Copenhagen’s cycling policy in implementing Denmark’s leading public policies

The role of universities in the development of innovation – third mission of the university

Landscape resolutions, as a tool for counteracting ghettoization of urban spaces in Poland

Time banks in sharing economy – the socio-economic perspective

Local initiative as an exampleof co-production of public services

Crowdsourcing – consequences for artists’ labour market

The use of crowdfunding in higher education

Crowdsourcing in the public sector – a model of social participation

On forgotten art of dialogue

On managing imagination: inspirations for educational leadership and management

Evaluation in Polish schools –  between coercion and dialogue

.

The path from summative evaluations within the public sector towards  dialogue-based evaluations in Polish educational institutions

The pedagogic paradigms in official pedagogical discourse as a device of educational policy

Professional socialization of novice teachers – the other side of the coin

Management in education, and psychological competencies of headmasters.

The specificity of Educational Leadership – leading teachers

How mobile teachers change the education? The image of Polish schools in research on the impact of staff training abroad on educational institutions in Poland

Opportunities and threats of managing diversity in the world of migrations

.

Cohesion of Strategic Planning and Spatial Planning as a Condition for Efficient Governance of Urban Development

Functional and Spatial Changes versus Municipal Actions for Green Areas in Krakow

Collaborative Economy – Definitions, Classifications, and Good Practices

Single-bidding as a corruption risk indicator in public procurement

Status of people who disclose wrongdoing or malpractices in the workplace in the Slovak Republic and its evolution including the Act adopted on 16th October 2014

Strategic Orientation on Open Innovations of Local Government Units

It is more and more expected of public organisations that they will be open to their surroundings and innovative. This imposes on them the need for changes, which makes them reach more and more for solutions reserved so far only for commercial organisations. In the article an attempt was made to answer the following question: what is the level of strategic orientation on open innovations of local government units? In order to realise the goal set in this way literature studies and empirical research were conducted in purposefully chosen local government units. The results of the conducted research indicate a mediocre level of orientation.
 

Premises for Updating and Barriers of Strategy Implementation in Cities with County Rights in Poland

The strategy of local development as a planning document is aimed at pointing developmental directions, which result in the improvement of inhabitants’ life quality. Its success depends not only on the elaboration of a development concept but also on its effective implementation and updating. Unfortunately, it happens that developmental strategies are not properly implement­ed, or its execution is abandoned. The main reason are barriers, which can appear and disenable or hinder strategy implementation.
The authors discuss the results of undertaken questionnaire surveys in the range of developmental strategy implementation in cities with county rights in Poland. The barriers of strategy implementation and also the premises of strategy updating are presented.
 

Project Activities and Strategic Development of the City, for Example, Lutsk in Ukraine

The article describes the impact of the implementation of projects in the units of local self-gov­ernment on efficiency in the development of the city in accordance with the planned strategic goals. Considerations also include the impact of experience of local authorities in Poland on the management of projects in the units of local self-government in Ukraine. This paper presents the views of the residents of the city of Lutsk in Ukraine to assess the effectiveness of project activities of the municipal administration.
 

Estimating the financial implications of territorial development plans is a complex task. That complexity is a derivative of: detailed planning decisions, planning a time horizon, and the multidimensional category of territorial development. Referring to the above operationalization of methods of projections, the rapidly increasing difficulties in the conceptualization of analytical methods is visible as well as the availability of the necessary informative material. For these reasons, the development strategies of many units have no estimates giving answers to basic ques­tions of: how much the implementation of a strategy will cost? what financial potential of sources is, what can make it possible to involve the strategy implementation? These are the issues and questions targeted in the article. The empirical exemplification of the results is the project, currently being updated – The Cracow Development Strategy 2030. The article consists of three chapters and conclusions. These chapters substantively develop: (–) the issue of the financial implications of planning decisions, (–) a proposal for a methodology for estimating financial resources for the strategy implementation and estimating the financial potential of its implementation, (–) realization of the proposed methodology for the project of SRK 2030. Among the results of the research it can be pointed out, that the expenditures for the implementation of CDS will reach 11 billion PLN, while the financial potential fluctuates around 16 billion PLN.
 

Strategic Policy Intelligence Tools in the Context of Regional Management of Spatial Development

This article aims to analyse and evaluate the implementation of the strategic policy intelligent tools to determine the vision of the spatial development of the territory. Based on a review of sixteen regional spatial development plans proposed strategic policy intelligent tools at various stages of adoption planning studies.
 

The author presents issues of proinnovative industrial policy in Poland and China. He de­scribes the reasons for this policy in current conditions of the economies of the aforementioned countries. The author analyses certain former circumstances regarding the systems of the states and national economies in Poland and China. He presents the valid contents of proinnovative industrial policy in the aforementioned states. The author recognises strict connections between important challenges ahead of both countries and contents of their proinnovative industrial policies.
 

Functionality of Websites of Cities and Communities in the Management of Communication with the Environment. Analysis of Selected Elements (Based on Local Self-governments of Świętokrzyskie Voivodship)

Governance today requires the activity of local government units in the building of functional communication with the environment of municipalities. The standard is the creation by local authorities websites and the use of information technology. The article presents the results of research on the use and functionality of some online tools used by commons of the Świętokrzyskie voivodeship. Compared the results of two periods – 2010 and 2015.
 

Innovative Principles in Strategic Planning for Service Centers Development in Public Institutions

The article discusses how to turn the bureaucratic offices of public institutions in the comfortable service centers, that will be able quickly, efficiently and competently to provide administrative services to citizens. It is proved that the strategy development for service centers providing administrative services to citizens in the public institutions should be based on the basis of continuous monitoring of citizens’ requests, learning difficulties, which arise at the stage of management and administration of individual services, and building a clear strategic plan for the prioritization of certain services. There should be some opportunities to motivate managers that provide direct administrative services. We propose the mechanism of strategic planning for service centers in state institutions that is based on innovation, and provides abilities to implement innovative procedure for public servicing to enhance the quality of administrative services and the level of customer satisfaction. It is found that such client oriented approach possible to achieve by reducing the time phases for administrative services, by optimization of the number of institutions that coordinate the implementation of administrative services, by motivating the high competence of perpetrators, and by the optimization of services documentary turnover.
 

The concept, specifics and methodology of foresight are defined in the article; also the necessity of applying foresight investigations for the strategic planning in public organizations devel­opment is outlined. Benchmarking analysis of such investigation results based on the human capital development scenarios in Ukraine and Poland is carried out, in particular for the higher education development perspective in both countries.
 

Risk Management — Legal Obligation or Mechanism to Increase the Efficiency of Management in Higher Education Sector?

The aim of the article is to present the essence of risk, its types and areas characteristic of universities. The author draws attention to the fact that developed a risk management system for this type of organization should be adapted to their specific, to actually serve to increase operational efficiency, and not just completing statutory requirements. The added value of the study is to assess the implementation of risk management systems in selected universities made on the basis of a comparative analysis of published statements on the state of management control.
 

Social Responsibility as a Strategy of Market Leadership

The article presents the relationship between corporate social responsibility, corporate image, and leadership in the context of globalization. It has been proven that market leadership has different sources of the formation. The internal manifestation is formed due to the orientation of social responsibility on the employees of the company, while the external manifestation is created because of the focus on business partners, customers, and society. The features of social responsibility within the business strategy are presented. The system of advantages for socially responsible companies has analyzed in the short- and longterm. Attention is paid to the factors that limit the social activity of companies. The author proved the need to expand the information space with the intention of publishing trends and results of companies’ social activity. The stages of developing and disseminating social reports of companies were proposed. It justified the benefits that the company receives through the use of social reporting.
 

Ecology of Heritage. Introduction to the Research Problem

In this article the author has tried to propose a new approach to cultural heritage from the perspective of ecological concepts. The author, based on a rich literature and conclusions of her previous research, is trying to understand the phenomenon of heritage anew. In a special way within the text were exposed these aspects of heritage and its environment, which according to the author constitute the uniqueness of this resource for building a sustainable local development.

The purpose of the paper is to discuss the scope and quality of collaborative efforts between national parks and local governments in the area of tourism development. The research procedure is based on the questionnaires received from all 23 national parks in Poland, which welcome a total of about 11 million tourists per year. The largest number of park and local government decisions made concern promotional efforts and the development of tourist infrastructure –  mostly walking trails. Most national parks (61%) do suggest that tourism development conflicts with the mission of national parks. The research results may help better understand the relationship between national parks and local governments and may help evaluate what is expected of government officials.

The Feminization of Non-governmental Organizations. Non-governmental Organizations in Poland Working for Women’s Cause

Study results presented in this article are trying to identify the scale of activity among Polish women in non-governmental organizations, that were recognized as working for women’s cause. In order to accomplish that goal, evaluation of women’s share in non-governmental organization’s management was performed, as well as analysis of statutory objectives, its implementation and areas of gratuitous actions.

This paper discusses a project devoted to the concept of responsibility in the field of research and innovation, which has been initiated by the European Commission in recent years. The key element of this project is performing science with society and for society, which includes wide cooperation with different societal actors, representing researchers, business, civil society and policy makers. An important part of this concept is diversity and gender equality in the research and innovation sector. These issues are also perceived as instruments of shaping correct relationship between science and society. The paper presents the main initiatives under the Responsible Research and Innovation project and selected good practices introduced by research institutions aimed at overcoming gender imbalance in the scientific profession within the European Union.

There is a broad discussion in the literature if self-employment is a solution allowing women to reconcile their work and family life. Nevertheless there is still very little empirical evidence supporting this hypothesis for different countries and institutional frameworks and the results are mixed. One of the reasons may be the lack of sufficient data containing questions on self-employment, entrepreneurship, innovations, firm performance and simultaneously questions fertility intentions and decisions. The article compares properties of several European representative surveys and discusses potential methodological issues.

Prolegomena Study of Strategic Planning of Public Benefit Activities

The concept of public governance requires inter-organizational cooperation. Resolving social problems encounter some restrictions. One of them is the strategic planning of the public interest activities. This area of public activity is not well researched. The author presents the definition of strategic planning of the public interest activities, formulates the research problems and presents the basic assumptions about the research methodology.

Improvement of Human Resources Management in Public Administration Challenge for the Strategy of Socio-economic Development of Warmia and Mazury

Public administration should constantly develop and contribute to improving the processes related to the implementation of public tasks. In this context, a very desirable tool for perfecting local government personnel become regional development strategies. The analysis was subjected Strategy of socio-economic development of Warmia and Mazury 2025, which allows the skilful and appropriate investment in human capital. The study analyzed area is to identify the main activities in the field of human resources management, preferring to improving public administration to utilize this Strategy for socio-economic development of the Warmia and Mazury. The search for aspects related to the proper management of human resources in local government was based on a review of scientific literature showing practical examples and empirical results of previous studies.

Analysis of Local Government Appeal Boards’ Activity in Poland in the Years 2012–2015

Local Government Boards of Appeals are bodies of higher instance as compared to agencies of territorial government units unless the specific acts legislate otherwise. The Boards are a specific guarantor of citizens rights protection and also rights for good administration. The aim of the paper is to analyse the activity of Local Government Boards of Appeals in Poland in the years 2012–2015. The method of descriptive and logical analysis was used in the paper. Annual reports of the activity of every Local Government Board of Appeals in Poland in the years 2012-2015 made up the starting material. In conclusion of performed surveys, the authors stated among others that in the examined period fluctuations of the number of cases coming into the Boards of Appeals were observed and the performed analysis allows to predict in the following years the number of submitted cases at the level of about 200,000. Moreover, in view of great amount of cases examined by Local Government Boards of Appeals in Poland, their financial support as well as employment increase are advisable.

Education in the brics Countries

Financing and creation of education system are considered a public sector’s duty. In the long
term, efficiency in the realization of these tasks influences the condition of the country’s labor
market. Finally, it is one of the factors determining the competitive position of the country.
The author touched upon the problem of the economic growth in the BRIC countries at the
end of the 20th and at the beginning of the 21st century. Identification of the reasons for growth
was an element of a study conducted on a group of 32 experts in the summer 2015. The article
focuses on the influence of education on the countries’ development. The final aim is to analyse
the countries’ involvement in education, changes in the last decades and their impact on development
– mostly on the basis of external evaluation, e.g. reports on the competitive positions
of the economies.
As a result of the analysis, the author deduced that the increase in financing education
is convergent with the higher level of development. Moreover, it was confirmed that the level
of education in a society is an important factor determining the competitive potential of
an economy.

And Cracow is… City of Festivals

Among the determinants of development infl uence of cultural factors and human capital is underlined on the attractiveness of specifi c regions and tourism. The aim of the development is the answer to the question whether in Cracow festivals have an impact on the development of the cultural and tourist city. The author tried to describe the most numerous attention-grabbing of tourists festivals and cultural events and make the impact analysis on the development of the city of Cracow. The basis for scientifi c analysis are statistical and industry literature.

Cracow City of Literature by UNESCO – International Promotion Program as Part of Strategy to Build the Brand of the City

This paper reports the main assumptions and the participation of Cracow in the UNESCO Creative Cities. It’s aim was therefore to show how participation in this type of project can affect the realization of the marketing strategy of the city in relation to the concept of territorial marketing.

And the Cracow is… the City of NGO’s and Civic Movements

The paper object is to analyze the differences between the methods used by NGOs and civic movements, in order to infl uence the territorial development trends in Cracow. The text discusses methods of those, which shaped the directions of development of Cracow, on the background of the theory of life cycle of the organization.