Społeczeństwo obywatelskie w rozumieniu uczniów krakowskich szkół średnich

Joanna Trzópek- Paszkiewicz; Roksana  Ulatowska

Tytuły

Abstrakt

Celem głównym badania jest poznanie rozumienia społeczeństwa obywatelskiego przez uczniów krakowskich szkół średnich. Szkoła to instytucja, która poza nauczaniem i tworzeniem przestrzeni dla uczenia się uczniów pełni inne funkcje społeczne, w tym socjalizacyjną i rozwoju podmiotowości. Szkoła to pierwsza wspólnota życia społecznego, która może być przestrzenią dla rozwoju kompetencji społecznych, demokratycznych i obywatelskich. Punktem wyjścia jest poznanie modeli mentalnych uczniów w zakresie konstruktu społeczeństwa obywatelskiego. Przeprowadzono badania ilościowe wśród 308 uczniów szkół ponadpodstawowych z miasta i gminy Kraków. Młode pokolenie rozumie społeczeństwo obywatelskie jako aktywnych obywateli, którzy tworzą zaangażowaną, niezależną wspólnotę ukierunkowaną na cel. Badania pokazują, że to pojęcie rozumiane jest różnie i wymaga deliberacji i konstruktywnej rozmowy wśród młodych obywateli. Autorki postawiły także cel praktyczny, jakim było wypracowanie rekomendacji dla szkół dotyczących sposobów wspierania aktywności obywatelskiej uczniów.

The main objective of the present study is to learn about the understanding of civil society among the students of Kraków’s econdary schools. A school is an institution that, apart from teaching and creating space for students’ learning, performs other social functions, including socialisation and development of subjectivity. School is the first community in one’s social life that can be a space for the development of social, democratic and civic competences. The starting point is learning about students’ mental models regarding the construct of civil society. Qualitative research was conducted among 308 secondary school students from the city and Commune of Kraków. The young generation understands civil society as con-sisting of active citizens who create an engaged, independent, goal-oriented community. However, our research shows that this concept is understood differently and that this understanding needs to be debated and constructively discussed among young citizens. The authors also set a practical goal of developing recommendations for schools on how to support students’ civic articipation.

Słowa kluczowe

przywództwo edukacyjne, zaangażowanie społeczne uczniów, społeczeństwo obywatelskie

educational leadership, students' social involvement, civil society

Bibliografia

Biesta G. (2019), What kind of society does the school need? Redefining the democratic work of education in impatient time, „Studies in Philosophy and Education”, 7, 657–668.

Bottery M. (2012), Leadership, the logic of sufficiency and the sustainability of education, „Educational Management Administration & Leadership”, 40(4), 449–463.

Byung-Chul H. (2022), Społeczeństwo zmęczenia i inne eseje, przeł. R. Pokrzywka, M. Sutowski, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa.

Dewey J. (1966), Democracy and Education, Collier-Macmillan Canada Ltd, Toronto.

Fullan M. (2010), All Systems Go: The Change Imperative for Whole System Reform, SAGE Publishing, Thousand Oaks.

Hess D.E. (2009), Controversy in the Classroom: The Democratic Power of Discussion, Routledge, New York.

Kazimierczuk M. (2021), Ewolucja pojęcia idei społeczeństwa obywatelskiego [w:] R . Kania, M. Kazimierczuk, Społeczeństwo obywatelskie. Historia. Teoria. Praktyka (14–33), Wydawnictwo Difin, Warszawa.

Kurczewska J. (2006), Lokalne społeczeństwo obywatelskie (dwie możliwości interpretacyjne) [w:] B. Jałowiecki, W. Łukowski, Społeczności lokalne. Teraźniejszość i przyszłość (73–95), Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.

Maurissen L., Claes E., Barber C. (2018), Deliberation in citizenship education: how the school context contributes to the development of an open classroom climate, „Social Psychology of Education”, 21, 951–972.

Osler A, Starkey H. (2006), Education for democratic citizenship: a review of research, policy and practice 1995–2005, „Research Papers in Education”, 21(4), 433–466.

Pietrzyk-Reeves D. (2012), Idea społeczeństwa obywatelskiego, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń.

Tocqueville A. de (1976), O demokracji w Ameryce, przeł. M. Król, Państwowy Instytut Wydawniczy, Kraków.

Trzópek-Paszkiewicz J. (2022), Rola szkoły w środowisku społecznym w opinii nauczycieli – doniesienia z badań [w:] G. Baran, Współczesne problemy zarządzania publicznego (163–178), Instytut Spraw Publicznych UJ, Kraków.

Badania

CBOS, Aktywność w organizacjach obywatelskich, https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2022/K_041_22.PDF [dostęp: 2.05.2023].

Rejestr szkół i placówek oświatowych, 2023, https://dane.gov.pl/pl/dataset/839,wykaz-szko-iplacowek-oswiatowych/resource/51521/table [dostęp: 2.05.2023].

Informacje

Informacje: Zarządzanie Publiczne, 2023, Numer 3–4 (60) , s. 115 - 125

DOI: https://doi.org/10.4467/20843968ZP.23.008.19078

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Społeczeństwo obywatelskie w rozumieniu uczniów krakowskich szkół średnich

Angielski:

Civil society as understood by students of Kraków secondary schools

Autorzy

Joanna Trzópek- Paszkiewicz

https://orcid.org/0000-0003-1869-1885

Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Instytut Spraw Publicznych

Roksana Ulatowska

https://orcid.org/0000-0003-3199-483X

Wydział Zarządzania i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Jagiellońskiego
ul. Łojasiewicza 4, 30-348 Kraków, Polska

Publikacja: 2023

Status artykułu: Otwarte

Licencja: CC BY

Udział procentowy autorów:

Joanna Trzópek- Paszkiewicz (Autor) - 50%

Roksana Ulatowska (Autor) - 50%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski

Liczba wyświetleń: 348

Liczba pobrań: 131

<p>Społeczeństwo obywatelskie w rozumieniu uczniów krakowskich szkół średnich</p>

Pobierz pełny tekst

Tytuły

Abstrakt

Słowa kluczowe

Bibliografia

Badania

Informacje

Autorzy