FAQ
logotypu Uniwersytetu Jagiellońskiego

Spółka non profit w świetle przedsiębiorczości społecznej

Data publikacji: 2021

Zarządzanie Publiczne, 2021, Numer 3 (55), s. 129 - 146

https://doi.org/10.4467/20843968ZP.21.008.16352

Autorzy

Katarzyna Matura
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Polska, ul. Gołębia 24, 31-007 Kraków
https://orcid.org/0000-0001-9490-5836 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Spółka non profit w świetle przedsiębiorczości społecznej

Abstrakt

Celem artykułu jest przedstawienie możliwości wykorzystania formy spółki kapitałowej do realizacji przedsiębiorczości społecznej. Przedmiot analizy stanowiły spółki non profit, które wykorzystują mechanizmy funkcjonowania typowe dla sektora prywatnego oraz społecznej odpowiedzialności biznesu. Dążenie do maksymalizacji zysku udziałowców, akcjonariuszy i pracowników podmioty te zastępują działaniami z zamiarem tworzenia wartości społecznej. Ich występowanie warto powiązać ze zjawiskiem izomorfizmu organizacyjnego oraz ekonomizacją trzeciego sektora. Analizę literatury przedmiotu uzupełniono przeglądem ministerialnej listy polskich przedsiębiorstw społecznych. Wykazano, że spółka non profit spełnia kryteria przedsiębiorstwa społecznego i jest efektywnym sposobem realizacji przedsiębiorczości społecznej. Co czwarte przedsiębiorstwo społeczne w Polsce mające status przedsiębiorstwa społecznego prowadzone jest w formie spółki nnon profit. Społeczna spółka kapitałowa odgrywa zatem znaczącą rolę w realizacji przedsiębiorczości społecznej w Polsce.

A non profit company in the light of social entrepreneurship

The aim of the article is to present the possibilities of using the form of a capital company to implement social entrepreneurship. The subject of the analysis are non profit companies that use operating mechanisms typical of the private sector and corporate social responsibility. These entities replace the efforts to maximize the profit of shareholders and employees with taking actions aimed at creating social value. Their emergence should be associated with the phenomenon of organizational isomorphism and the economization of the third sector. The analysis of the literature on the subject is supplemented with a review of the ministerial list of Polish social enterprises. It has been demonstrated that a non profit company can meet the criteria of a social enterprise and is an effective means of implementing social entrepreneurship. Every fourth social enterprise in Poland with the status of a social enterprise is run in the form of a non profit company. The social capital company, therefore, plays a significant role in the implementation of social entrepreneurship in Poland.

Bibliografia

Austin J., Stevenson H., Wei-Skillern J. (2006), Social and commercial entrepreneurship: same, different, or both?, „Entrepreneurship Theory and Practice”, styczeń, 1‒22.

Baran G., Bąk J. (2016), Przedsiębiorczość jako proces stawania się, „Przedsiębiorczość Międzynarodowa”, 2: 83‒98.

Binek D. (red.) (2010), Przedsiębiorczość społeczna – co tym razem? Inkubator ekonomii społecznej w teorii i praktyce, Wojewódzki Urząd Pracy w Krakowie, Kraków.

Batko R., Bogacz-Wojtanowska E. (2015), Przedsiębiorstwa społeczne – poszukiwanie tożsamości pomiędzy celami ekonomicznymi a społecznymi, „Problemy Zarządzania”, 4(56): 195‒206.

Baza przedsiębiorstw społecznych [dok. elektr.], http://www.bazaps.ekonomiaspoleczna.gov.pl [dostęp: 14.02.2022].

Bogacz-Wojtanowska E. (2013), Zdolności organizacyjne a współdziałanie organizacji pozarządowych, Instytut Spraw Publicznych Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, Kraków.

Bogacz-Wojtanowska E., Przybysz I., Lendzion M. (2014), Sukces i trwałość ekonomii społecznej w warunkach polskich, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa.

Czarniawska B. (2010), Trochę inna teoria organizacji. Organizowanie jako konstrukcja sieci działań, Wydawnictwo Poltext, Warszawa.

Defourny J. (2014), From third sector to social enterprise: A European research trajectory [w:] J. Defourny, L. Hulgard, V. Pestoff (red.), Social Enterprise and the Third Sector: Changing European Landscapes in a Comparative Perspective, Routledge, London‒New York.

Dorsz K. (2017), Innowacyjne działania Diakonijnej Spółki Zatrudnienia. Społeczeństwo obywatelskie: badania, praktyka, polityka, „Zeszyty Naukowe Zakładu Społeczeństwa Obywatelskiego”, 1‒2: 60‒79.

Dybiec Ł. (2014), Ekonomia społeczna w teorii i praktyce [w:] I. Świtała, D. Bronk, R. Stefaniak (red.), Problemy i wyzwania ekonomii społecznej, Ośrodek Wydawniczo-Poligraficzny SIM, Warszawa.

Grewiński M., Wronka M. (2012), Gospodarka społeczna w UE i w Polsce – między przedsiębiorczością społeczną i CSR [w:] A. Frączkiewicz-Wronka, M. Grewiński (red.), Przedsiębiorczość w Polsce – bariery i perspektywy rozwoju, Agencja Reklamowo-Wydawnicza Arkadiusz Grzegorczyk, Warszawa.

Griffin R. (2017). Podstawy zarządzania organizacjami, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Hausner J. (2007), Ekonomia społeczna jako sektor gospodarki, „Ekonomia Społeczna”, 1: 9‒14.

Hausner J. (red.) (2008), Przedsiębiorstwa społeczne w Polsce. Teoria i praktyka, Małopolska Szkoła Administracji Publicznej Uniwersytetu Ekonomicznego, Kraków.

Hausner J., Laurisz N. (2008), Czynniki krytyczne tworzenia przedsiębiorstw społecznych. Przedsiębiorstwo społeczne. Konceptualizacja [w:] J. Hausner (red.), Przedsiębiorstwa społeczne w Polsce. Teoria i praktyka, Małopolska Szkoła Administracji Publicznej Uniwersytetu Ekonomicznego, Kraków.

Kaleta A., Sołoducho-Pelc L. (2016), Integracja przedsiębiorczości i zarządzania strategicznego w koncepcji strategicznej przedsiębiorczości – ocena przeszłości i sugestie na przyszłość, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu”, 419: 56‒67.

Kisilowski M. (2009), Prawo sektora pozarządowego. Analiza funkcjonalna, LexisNexis Polska, Warszawa.

Krajowy Program Rozwoju Ekonomii Społecznej [dok. elektr.], https://www.ekonomiaspoleczna.gov.pl/download/files/KPRES_RM.pdf [dostęp: 09.02.2022].

Kurleto M. (2016), Model przedsiębiorstwa społecznego, Difin, Warszawa.

Lista przedsiębiorstw społecznych [dok. elektr.],  https://www.ekonomiaspoleczna.gov.pl/Lista,przedsiebiorstw,spolecznych,4069.html [dostęp: 10.02.2022].

Mikołajek-Gocejna  M.  (2005),  Przedsiębiorczość  w  restrukturyzacji  i  wycenie przedsiębiorstwa [w:] M. Strużycki (red.), Przedsiębiorczość w teorii i praktyce, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie – Oficyna Wydawnicza, Warszawa.

Miżejewski C., Przedsiębiorstwo społeczne konfrontacje [dok. elektr.], https://publicystyka.ngo.pl/przedsiebiorstwo-spoleczne-konfrontacje [dostęp: 12.02.2022].

Oliński M. (2012), Przedsiębiorczość społeczna na Warmii i Mazurach, Stowarzyszenie na rzecz Rozwoju Spółdzielczości i Przedsiębiorczości Lokalnej WAMA-COOP, Olsztyn.

Pacut A. (2010), Przedsiębiorczość społeczna w Polsce – problemy i wyzwania, „Zarządzanie Publiczne”, 4(14): 45‒58.

Praszkier R., Nowak A. (2012), Przedsiębiorczość społeczna: teoria i praktyka, Wolters Kluwer, Warszawa.

Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 27 czerwca 1934 r., Kodeks handlowy (Dz.U. z 1934 r. Nr 57, poz. 502 ze zm.).

Rymsza A. (2008), Między celami społecznymi a ekonomicznymi – Biłgorajskie Przedsiębiorstwo Społeczne [w:] T. Kaźmierczak (red.), W poszukiwaniu strategii pobudzania oddolnego rozwoju społeczności wiejskich, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa.

Rządowy proces legislacyjny. Projekt ustawy o ekonomii społecznej [dok. elektr.], https://www.legislacja.gov.pl/projekt/12346902 [dostęp: 09.02.2022].

Szopa B. (2007), Ekonomia społeczna z perspektywy ekonomii tradycyjnej, „Ekonomia Społeczna”, 1: 15‒21.

Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 13 stycznia 2006 r. (III CZP 122/05).

Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 ze zm.). Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (Dz.U. z 1998 r. Nr 91, poz. 576 ze zm.).

Ustawa z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz.U. z 2000 r. Nr 94, poz. 1037 ze zm.).

Ustawa z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz.U. z 2003 r. Nr 96, poz. 873 ze zm.).

Wygnański J. (2008), Ekonomizacja sektora pozarządowego, „Ekonomia Społeczna”, 1(2): 42‒52.

Wygnański K., Frączak P. (2006), Ekonomia społeczna w Polsce – definicje, zastosowania, oczekiwania, wątpliwości, Fundacja Inicjatyw Społeczno-Ekonomicznych, Warszawa.

Wykaz organizacji pożytku publicznego uprawnionych do otrzymania 1% podatku dochodowego od osób fizycznych za 2021 rok w 2022 roku [dok. elektr.], https://niw.gov.pl/opp/wykaz-opp/ [dostęp: 13.02.2022].

Wytyczne  w  zakresie  realizacji  przedsięwzięć  w  obszarze  włączenia  społecznego i zwalczania ubóstwa z wykorzystaniem środków Europejskiego Funduszu Społecznego i Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego na lata 2014-2020 [dok. elektr.], https://www.funduszeeuropejskie.gov.pl/media/49753/Wytyczne_wlaczenie_spoleczne_v.pdf [dostęp: 9.02.2022].

Informacje

Informacje: Zarządzanie Publiczne, 2021, Numer 3 (55), s. 129 - 146

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Spółka non profit w świetle przedsiębiorczości społecznej

Angielski:
A non profit company in the light of social entrepreneurship

Autorzy

https://orcid.org/0000-0001-9490-5836

Katarzyna Matura
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Polska, ul. Gołębia 24, 31-007 Kraków
https://orcid.org/0000-0001-9490-5836 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Polska, ul. Gołębia 24, 31-007 Kraków

Publikacja: 2021

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC BY  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Katarzyna Matura (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski