Background. Anomia pracownicza to rodzaj anomii społecznej wpisujący się w działalność zawodową, kiedy pracownicy narażeni są na ekspozycję powtarzającej się sytuacji pokusy. Wytwarzają wówczas wiarygodne usprawiedliwienia, które zostają utrwalone. Anomia występuje w organizacjach, w których wartości istnieją, są nawet zapisane, ale nie są przestrzegane. Źródeł powstania anomii pracowniczej szukać należy w kulturze organizacyjnej, strukturze organizacyjnej, organizacji pracy, sposobach motywowania i zarządzania, regulacjach prawnych, a także w zachowaniach człowieka i jego systemach wartości, w mechanizmach regulujących społeczne zachowania człowieka w danej organizacji. Zjawisko anomii pracowniczej wpisane jest w naturę prawie każdego biznesu, ale każde etyczne działanie ją ogranicza. Celem niniejszego artykułu jest analiza problematyki anomii pracowniczej, jej uwarunkowań, przyczyn i metod postępowania.
Research aims. Celem niniejszego artykułu jest analiza problematyki anomii pracowniczej, jej uwarunkowań, przyczyn i metod postępowania, z uwzględnieniem problematyki sytuacji pokusy oraz analizą dysonansu godnościowego i stosowanych wewnętrznych usprawiedliwień czyli uzasadnień niewłaściwego zachowania. W artykule zostaną zaprezentowane wyniki badania własnego przeprowadzonego w 2017 roku na grupie 1027 respondentów. Analiza dotyczy identyfikacji zachowań anomijnych i stosowanych dla nich usprawiedliwień czyli uzasadnień niewłaściwego, nieetycznego zachowania. Badanie było jednocześnie próbą weryfikacji tezy, że zjawisko anomii pracowniczej występuje w organizacjach niezależnie od rodzaju działalności firmy, kapitału i wielkości firmy, ale jest zależne od płci, wieku, wykształcenia, formy zatrudnienia oraz stanowiska.
Methodology. W pierwszym kwartale 2017 roku przeprowadzone zostało badanie ilościowe metodą ankietową na podstawie kwestionariusza ankiety w grupie 1027 osób. Dobór osób do badania był celowy. Kryterium doboru było zatrudnienie w przedsiębiorstwie funkcjonującym w Polsce, bez względu na wielkość firmy. Z badania wyłączone zostały osoby samozatrudnione.
Findings. Na podstawie badania można stwierdzić, że zjawisko anomii pracowniczej występuje w organizacjach, ale różne są zachowania anomijne. Podobnie, występuje różnorodność stosowanych usprawiedliwień, uzasadnień swojego anomijnego zachowania będących podstawą wewnętrznej reinterpretacji. Badanie wykazało, że zjawisko anomii pracowniczej występuje w organizacjach niezależnie od rodzaju działalności firmy, kapitału i wielkości firmy, ale jest zależne od płci, wieku, wykształcenia, formy zatrudnienia oraz stanowiska.