FAQ
Logotyp Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie

Tom 66, Numer 2 (254)

Zaufanie, wiarygodność i transparentność w komunikacji społecznej

2023 Następne

Data publikacji: 2023

Opis

Publikacja dofinansowana przez Uniwersytet Jagielloński ze środków Instytutu Dziennikarstwa, Mediów i Komunikacji Społecznej oraz Wydziału Zarządzania i Komunikacji Społecznej.

Co-funded by the Erasmus+ Programme of the European Union.

Licencja: CC BY  ikona licencji

Zawartość numeru

Z problemów aktualnych | Rozprawy i artykuły

Rafał Klepka

Zeszyty Prasoznawcze, Tom 66, Numer 2 (254), 2023, s. 11 - 24

https://doi.org/10.4467/22996362PZ.23.013.17977

Nihil durat in aeternum. Rzecz o ekosystemie komunikowania politycznego w procesie dynamicznych przemian, głównych trendach i wynikających zagrożeniach

Obserwatorzy i badacze procesów komunikowania politycznego nie mają wątpliwości, że obszar ich zainteresowań ulega głębokim, wielowymiarowym przeobrażeniom. Liczne prace powstające w ostatnich latach stawiają sobie za cel prezentację i analizę charakterystyki zachodzących zmian. Na ogół odnoszą się one do mediów, aktorów politycznych lub obywateli. Zdecydowanie rzadziej pojawiają się próby wielowymiarowej diagnozy zmian, jakie dokonują się we wszystkich głównych elementach ekosystemu komunikowania politycznego. Celem artykułu jest identyfikacja trendów współczesnego komunikowania politycznego. Istotę samego trendu stanowi sekwencja zmian układających się w pewną prawidłowość, wykazujących siłę i ciągłość w czasie, istniejący w danym momencie kierunek rozwoju. Artykuł proponuje zarówno identyfikację, jak i analizę trendów, co rozumieć należy jako interpretację rzeczywistości wymagającą interdyscyplinarnego i otwartego heurystycznego podejścia. Dzięki jego zastosowaniu możliwe staje się szersze spojrzenie na procesy i zmiany zachodzące w ekosystemie komunikowania politycznego, pozwalające na prowadzenie dalszych analiz oraz formułowanie hipotez dotyczących konsekwencji i możliwych kierunków zachodzących zmian, w szczególności odnoszących się do zaufania do mediów i polityków.

ABSTRACT

Nihil durat in aeternum. On the Ecosystem of Political Communication in the Process of Dynamic Changes, Main Trends and Resulting Threats

Political communication observers and researchers recognise that the field is undergoing deep and multidimensional transformations. Numerous recent works presented and analysed the characteristics of the changes taking place and refer to the media, political actors or citizens. However, attempts at a multidimensional analysis of changes in the political communication ecosystem are much less frequent. This article aims to identify trends in contemporary political communication. A trend is a sequence of changes forming a certain regularity, showing strength and continuity over time, and the direction of development existing at a given moment. The research in this article identifies and analyses these trends, which should be understood as an interpretation of reality requiring an interdisciplinary and open heuristic approach. This approach will provide a broader view of the processes and changes taking place in the political communication ecosystem, allowing for further analyses and the formulation of hypotheses about the consequences and possible directions of the changes taking place, particularly those relating to trust in the media and politicians.

Czytaj więcej Następne

Marcin Piechocki

Zeszyty Prasoznawcze, Tom 66, Numer 2 (254), 2023, s. 25 - 46

https://doi.org/10.4467/22996362PZ.23.014.17978

Rzetelność mediów coraz częściej stanowi obiekt zainteresowań nie tylko medioznawców, lecz także badaczy innych dziedzin, chociażby nauk politycznych. Zmiany w nawykach użytkowników oraz technologiczne przeobrażenia samych mediów sprawiają, że problem ten staje się coraz bardziej palący. Artykuł prezentuje wyniki badań pracowni CAST, która zajmuje się analizą przekazów telewizyjnych i sposobów ich konstruowania.

ABSTRACT

It Is Not Good but It Will Be Worse – The Reliability of Media Coverage in the Light of Research Results

Media reliability is concerning not only media experts but also other researchers, including political scientists. Advances in technology and the changing habits of media users make this issue increasingly urgent. The article presents the research results conducted by the CAST lab, which focuses on TV broadcasts narratives and their construction.

Czytaj więcej Następne

Bartłomiej Łódzki

Zeszyty Prasoznawcze, Tom 66, Numer 2 (254), 2023, s. 47 - 59

https://doi.org/10.4467/22996362PZ.23.015.17979

Gwałtowne zmiany zachodzące w środowisku naturalnym są jednym z najbardziej palących problemów, z jakimi boryka się współczesny świat. Zrozumienie czynników wpływających na poziom społecznego poparcia dla działań podejmowanych przez ekspertów i aktorów politycznych daje szanse na opracowanie skutecznych strategii komunikacyjnych i budowanie konsensu wokół tych aktywności. Celem artykułu jest wskazanie czynników wpływających na poziom zaufania do głosu nauki w kwestiach środowiskowych. Brak zaufania części społeczeństwa do nauki negatywnie oddziałuje na gotowość jednostek, określonych grup społecznych i podmiotów politycznych do podejmowania działań związanych z poszukiwaniem sposobów na rozwiązanie problemu zmian klimatu. Niski poziom zaufania może prowadzić do braku poparcia dla polityk dotyczących ograniczania zmian klimatycznych czy też utrudniania mobilizacji opinii publicznej i woli politycznej do zajęcia się tą kwestią. Ideologia i poglądy polityczne, wykształcenie, różnice kulturowe czy sposób korzystania z mediów należą do kluczowych czynników wpływających na zaufanie do badań dotyczących zmian klimatu.

ABSTRACT

The Media as One of the Factors Affecting Trust in Research Results in the Context of Climate Change

Rapid environmental change is one of the most pressing global issues today. Understanding the factors influencing trust in climate change research provides an opportunity to develop effective communication strategies and build public support for the issue. This article aims to identify the factors determining public trust in science and environmental issues. The lack of public trust in climate science hurts the willingness of individuals, specific social groups, and political actors to find actionable ways to address the problem. Low levels of public trust can lead to a lack of support for climate change policies or hinder the mobilisation of public opinion and political will to address the issue. Ideology and political views, education, cultural differences and media use patterns are among key factors influencing trust in climate change.

Czytaj więcej Następne

Media na świecie

Justyna Arendarska

Zeszyty Prasoznawcze, Tom 66, Numer 2 (254), 2023, s. 61 - 74

https://doi.org/10.4467/22996362PZ.23.016.17980

Artykuł odnosi się do komunikacji prowadzonej na oficjalnym koncie Ukrainy na Instagramie (ukraine.ua). Do 24 lutego 2022 r. służyło ono jako narzędzie brandingowe państwa, promujące jego walory turystyczne. W dniu eskalacji wojny profil nie zawiesił swojej działalności, ale zmienił treść i grupę docelową. Stał się jednym z elementów ukraińskiej komunikacji strategicznej. Jednocześnie profil nadal jest elementem brandingu państwa i społeczeństwa ukraińskiego – pomimo tego, że każdy kryzys i działania wojenne utrudniają kreowanie wizerunku państwa i narodu na arenie międzynarodowej. W artykule przeprowadzono analizę jakościową przekazu w pierwszych dniach wojny. Szczególną uwagę zwrócono na storytelling, czyli sposób budowania narracji, w odniesieniu do społeczeństwa walczącego z okupantem. Celem artykułu jest weryfikacja tezy, że ukraińskie narracje wykorzystują uniwersalne wzorce narracyjne znane z przekazów popkulturowych oraz odwołują się do archetypów marki powszechnie stosowanych w brandingu. Komunikaty te wpisują się w główny nurt ukraińskiej komunikacji zewnętrznej, nastawionej na budowanie spójnego i wiarygodnego wizerunku zaatakowanego państwa.

ABSTRACT 

Fight for Credibility. Narratives and Storytelling in Ukrainian Strategic Communication

The article refers to the communications carried out by Ukraine’s official Instagram account (ukraine.ua). Until February 24, 2022, it served as the country’s branding tool to promote the country’s tourism assets. On the day the war escalated, the account did not suspend its activities, but instead changed its content and target audience, and became an element of Ukrainian strategic communications. At the same time, the Instagram profile continues to be a component for branding the Ukrainian state and society, even though crisis and wars tend to hinder the shaping of a country’s image in the international arena. The author of the article applies a qualitative method to analyse published messages from the first few days of the war, paying special attention towards storytelling, i.e. narrative construction and the image of the society fighting against the occupying forces. The purpose of the article is to verify the thesis that Ukrainian narratives use universal patterns derived from pop culture messages and refer to archetypes commonly used in branding. These messages are key for Ukrainian external communications, which are focused on building both a coherent and credible image of a country invaded.

Czytaj więcej Następne

Dagmara Głuszek-Szafraniec

Zeszyty Prasoznawcze, Tom 66, Numer 2 (254), 2023, s. 75 - 93

https://doi.org/10.4467/22996362PZ.23.017.17981

Artykuł prezentuje wyniki badań porównawczych narracji w mediach publicznych/państwowych na temat wolności słowa, mediów i wartości demokratycznych. Punktem wyjścia do analiz są relacje medialne na temat wydarzeń w Stanach Zjednoczonych w 2021 r., kiedy zwolennicy Donalda Trumpa zaatakowali Kapitol, a potem właściciele koncernów medialnych zdecydowali o zablokowaniu kont ustępującego prezydenta w mediach społecznościowych. Decyzja ta wywołała wiele kontrowersji i stała się pretekstem do zredefiniowania pojęć takich jak demokracja, wolność słowa, wolność mediów i odpowiedzialność polityków. W badaniu posłużono się metodą analizy zawartości, zakodowano 73 materiały w 85 kategoriach. Niniejszy artykuł prezentuje zarówno wyniki ilościowe, jak i jakościowe. Jego głównym celem jest pokazanie, w jaki sposób różne media o statusie publicznym/ państwowym w wybranych krajach europejskich (Polsce, Rosji i Niemczech) odnosiły się do samych wydarzeń na Kapitolu, a także w jaki sposób budowały narrację o wartościach demokratycznych, roli mediów i roli samych polityków. Kultura dziennikarska i polityczna danego kraju ma ogromny wpływ na konstruowanie znaczeń i osadzanie ich w kontekstach określonych pojęć i wartości, co sprawia, że ich interpretacja jest kompletnie odmienna, pomimo że dziennikarze posługują się tymi samymi terminami. Wyniki badań wskazują, że może to mieć potencjalny wpływ na budowanie świadomości obywatelskiej, trwałości systemu demokratycznego i wiarygodności samych mediów jako źródła informacji o polityce.

ABSTRACT

What Are Media Owners Allowed to Do? A Debate on the Right to Limit Politician’s Freedom of Expression in Polish, Russian and German Media after the Storming of the U.S. Capitol

 The article presents the results of comparative research on public/state media narratives on freedom of speech and democratic values. The starting point of the analysis is media coverage of the events in the United States in 2021 when supporters of former President Donald Trump stormed the Capitol. Following this incident, owners of media companies decided to block the outgoing president’s social media accounts. This decision led to many controversies and became a pretext for redefining the concepts of democracy, freedom of speech, freedom of the media and responsible speech by politicians. The method used in this study was content analysis, and 73 materials were coded in 85 categories. The article presents both quantitative and qualitative results. The main goal is to demonstrate how different public/state media in European countries (Poland, Russia and Germany) reported not only the events alone, but also constructed narratives about democratic values, and the role of the media and politicians. A country’s journalistic and political culture has a significant impact on the construction of meaning and contextualisation of certain concepts and values in a manner that their interpretation is completely different, despite journalists using the same terms. Findings indicate that this may potentially impact building civic awareness, the sustainability of the democratic system, and the credibility of the media as a source of information about politics.

Czytaj więcej Następne

Patrycja Szostok-Nowacka

Zeszyty Prasoznawcze, Tom 66, Numer 2 (254), 2023, s. 95 - 116

https://doi.org/10.4467/22996362PZ.23.018.17982

Artykuł dotyczy stronniczości mediów, która została opisana na przykładzie mediów publicznych w Polsce, Rosji i Niemczech. Celem badań było porównanie stopnia stronniczości w telewizyjnych serwisach informacyjnych w trakcie relacjonowania wydarzeń na Kapitolu, które rozegrały się 6 stycznia 2021 r. Główną wybraną metodą badawczą była analiza zawartości programów informacyjnych w mediach publicznych. Zakodowano 73 materiały dziennikarskie, klucz kategoryzacyjny zawierał 85 kategorii badawczych. Posłużono się przede wszystkim metodami ilościowymi i obliczono istotność statystyczną różnic występujących pomiędzy nadawcami. Wyniki badań potwierdziły tezę, że stronniczość może przybierać różne formy i przede wszystkim różne natężenie, ale występuje w wielu mediach, zwłaszcza europejskich. Ponadto stronnicze milczenie, czyli unikanie tematów niewygodnych, może zaburzać obraz rzeczywistości relacjonowanej przez media. W jego wyniku odbiorca otrzymuje zniekształcony obraz świata, zdominowany przez idee, z którymi sympatyzuje redakcja, choć niezwykle trudno określić kierunek tej sympatii.

ABSTRACT 

Who Needs the Capitol and for What? Media Bias in Poland, Russia and Germany 

The article concerns media bias using examples of public media in three countries: Poland, Russia, and Germany. The study aims to compare the degree of bias between television news outlets when covering the events of Capitol Hill on January 6, 2021. The main research method used was the content analysis of news programming by public media outlets. 73 journalistic materials were coded, and the categorisation key contained 85 research categories. Quantitative methods were used to calculate the statistical significance of differences between broadcasters. Findings supported the hypothesis that bias exists in various forms and different intensities, as well as across many media, especially in Europe. In addition, biased silence, i.e., the avoidance of uncomfortable topics, may misrepresent the image of reality reported by the media. As a result, the recipient receives a distorted picture of the world, oriented towards ideas with which the editors sympathise, although it is extremely difficult to determine the direction of this sympathy.

Czytaj więcej Następne

Agnieszka Szymańska

Zeszyty Prasoznawcze, Tom 66, Numer 2 (254), 2023, s. 117 - 133

https://doi.org/10.4467/22996362PZ.23.019.17983

W sierpniu 2022 r. polskie media poinformowały o masowym pomorze ryb i innych zwierząt w Odrze, do którego doszło w wyniku skażenia wód rzeki na odcinku kilkuset kilometrów. Sytuacja ta ujawniła brak skutecznego systemu kontroli wód w Polsce oraz procedur działania w wypadku zagrożenia skażeniem. Sposób działania polskich władz i ich komunikacja kryzysowa, w tym kontakty z partnerami zagranicznymi w regionie Odry, były szeroko komentowane w zagranicznych mediach. Z punktu widzenia pogarszających się w ostatnich latach relacji polsko-niemieckich podobny kryzys i sposób komunikowania o nim są szczególnie interesujące w świetle przekazu mediów zachodniego sąsiada Polski. Artykuł prezentuje wyniki analizy zawartości publikacji, które ukazały się w Niemczech w sierpniu 2022 r. Analiza ilościowa objęła serwis wybranych niemieckich mediów opiniotwórczych. Analiza jakościowa objęła zaś drukowane wydania wybranych tygodników opiniotwórczych (F.A.S., WamS, BamS, Der Spiegel, Stern, Focus, Die Zeit) oraz wydania weekendowe dwóch tytułów ukazujących się w landach przygranicznych (Neues Deutschland/Die Woche, Sächsische Zeitung). Celem badań było ustalenie, w jaki sposób w niemieckich mediach prezentowano działania polskiego rządu w kryzysowej sytuacji katastrofy ekologicznej.

ABSTRACT 

River Twice. The Image of the Ecological Disaster on the Odra River and the Reliability of the Polish Authorities in the Selected Germa Media

In August 2022 the Polish media reported on a mass mortality of fish and other animals in the Oder, which occurred as a result of contamination of the river’s waters over a section of several hundred kilometres. The situation revealed that Poland lacked an effective water control system and procedures in the case of contamination. Polish authorities’ response and crisis communication, including with foreign partners in the Oder region, were widely commented on in foreign media. From the perspective of Polish-German relations – which have been strained in recent years – how such a crisis is communicated by the media in Poland’s western neighbour seems to be of particular interest. The article presents the results of the content analysis of selected German media in August 2022. The quantitative analysis covered the service of selected German opinion-forming media. The qualitative analysis covered printed editions of selected opinion-forming weeklies (F.A.S., WamS, BamS, Der Spiegel, Stern, Focus, Die Zeit) and weekend editions of two titles published in the border federal states (ger. Bundesländer) (Neues Deutschland/Die Woche, Sächsische Zeitung). The research aimed to evaluate how the actions of the Polish government were presented in the German media during the crisis caused by the ecological disaster.

Czytaj więcej Następne

Materiały | Varia

Fathi Bourmeche

Zeszyty Prasoznawcze, Tom 66, Numer 2 (254), 2023, s. 135 - 147

https://doi.org/10.4467/22996362PZ.23.020.17984

The aim of the paper is to gain a better understanding of the effect of media on public opinion, with particular attention to Gordon Brown’s ‘bigotgate’ taking place in April 2010 during his campaign for the British general election. The paper seeks to argue that the event had a major impact on Brown’s political career as well as Labour’s image on the British political landscape. The corpus of the study includes a selection of 100 articles from The Guradian which are qualitatively analysed, using media agenda-setting and framing, and juxtaposed to 30 Ipsos Mori opinion polls dealing with the event and related issues. Results show that the event had major repercussions on the British political scene. It damaged Brown’s political career, contributing to Labour’s inability to secure their fourth term in Ten Downing Street and increased Britons’ concern about mass migration, particularly from Eastern Europe.

ABSTRAKT

Medialne relacje dotyczące sprawy Bigotgate premiera Gordona Browna podczas kampanii wyborczej w 2010 roku

Artykuł pokazuje wpływ mediów na opinię publiczną na przykładzie skandalu zwanego Bigotgate, a wywołanego przez wypowiedź premiera Wielkiej Brytanii Gordona Browna, który w kwietniu 2010 roku podczas swej kampanii wyborczej obraził wieloletnią zwolenniczkę Partii Pracy, nazywając swą rozmówczynię bigotką, co nagrał mikrofon telewizji Sky News, które emitowała słowa polityka. Wydarzenie to miało duży wpływ na karierę polityczną Gordona Browna, a także wizerunek Partii Pracy, wyniki wyborów parlamentarnych oraz brytyjski krajobraz polityczny. Artykuł prezentuje wyniki jakościowej analizy 100 artykułów z dziennika The Guardian, odczytanych przez pryzmat teorii oprawy i ustanawiania agendy. Wyniki pokazują, że sprawa Bigotgate miała poważne reperkusje na brytyjskiej scenie politycznej, zniszczyła karierę polityczną Browna, przyczyniając się do przegranej Partii Pracy, a także do zwiększenia zaniepokojenia Brytyjczyków masową migracją, zwłaszcza z Europy Wschodniej.

Czytaj więcej Następne

Słowa kluczowe: political communication, trend, ecosystem, viewers, media, political actors; komunikowanie polityczne, ekosystem, widzowie, aktorzy polityczni, rzetelność w mediach, obiektywizm mediów, wiarygodność mediów, polaryzacja mediów, przekaz telewizji; media reliability, objectivity in the media, media credibility, media polarization, television coverage, zmiany klimatyczne, zaufanie, źródła wiedzy, opinia publiczna, media; climate change, trust, sources of knowledge, public opinion, media, strategic communication, branding narodowy, storytelling, selfie diplomacy, archetypy marki, komunikacja strategiczna; nation branding, brand archetypes, wolność słowa, wolność mediów, ekonomia polityczna, Trump, Biden, komunikowanie polityczne, kultura polityczna; freedom of speech, freedom of the media, political economy, political communication, political culture, stronniczość, media publiczne, stronnicze milczenie, systemy medialne, Polska, Rosja, Niemcy, Kapitol; bias, public media, biased silence, media systems, Poland, Russia, Germany, Capitol, dyplomacja publiczna i branding kraju, komunikowanie o zagrożeniach, kryzys ekologiczny w mediach, wizerunek polskich władz, przekaz mediów niemieckich; public diplomacy and nation branding, communication about threats, ecological crisis in the media, image of Polish authorities, media coverage in Germany, agenda-setting, ‘bigotgate’, Gordon Brown, The Guardian, Eastern Europeans, election, framing, Labour, media, migration; agenda-setting, Bigotgate, mieszkańcy Europy Wschodniej, wybory, teoria oprawy, Patria Pracy, migracja