FAQ
Logotyp Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie

2014 Następne

Data publikacji: 30.06.2014

Licencja: Żadna

Redakcja

Sekretarz redakcji Edyta Żyrek-Horodyska

Zastępca redaktora naczelnego Agnieszka Cieślikowa

Redaktor naczelny Wojciech Kajtoch

Zawartość numeru

Małgorzata Kołodziejczak, Agnieszka Stępińska

Zeszyty Prasoznawcze, Tom 57, Numer 1 (217), 2014, s. 1-21

https://doi.org/10.4467/2299-6362PZ.14.001.2136
Celem artykułu jest zaprezentowanie podwalin koncepcji wydarzeń medialnych oraz opartych na niej głównych nurtów badań prowadzonych od lat 80. XX wieku. Obecnie jest ona niezwykle popularna z uwagi na swój potencjał eksplanacyjny, o czym świadczą liczne prace poświęcone między innymi symboliczno-ekspresyjnej wizji religii i dramaturgiczno-symbolicznemu ujęciu relacji społecznych, współczesnym obrzędom i rytuałom politycznym jako formie integracji społecznej oraz roli mediów w kształtowaniu rzeczywistości społeczno-politycznej. W pierwszej kolejności praca prezentuje twórczość naukową E. Durkheima oraz tzw. neodurkheimistów, przede wszystkim E. Rothenbuhlera i W. Shilsa. Jedna z kluczowych tez E. Durkheima o funkcjonowaniu dwóch odrębnych porządków rzeczywistości – sacrum i profanum, wykorzystana została przez E. Katza i D. Dayana do stworzenia koncepcji wydarzenia medialnego, która stała się następnie podstawą teoretyczną dla szeregu analiz i badań empirycznych prowadzonych przez m.in. T. Liebes, E. Rothenbuhlera, czy też G. Weimanna. Rezultatem tych analiz jest propozycja rozbudowania typologii wydarzeń medialnych. Stąd też niniejsza praca prezentuje typologię uwzględniającą większą liczbę typów wydarzeń medialnych, niż wyliczano, oraz różne rodzaje relacji pomiędzy ich uczestnikami (mowa o organizatorach wydarzenia, dziennikarzach i odbiorcach przekazów). Typologia ta obejmuje łącznie sześć rodzajów wydarzeń medialnych: obok tradycyjnych, mających charakter integrujący, uwzględnione zostały tzw. destrukcyjne wydarzenia medialne (przymus, katastrofa, wojna). Jednocześnie praca podkreśla te aspekty nowej wersji koncepcji wydarzeń medialnych, które poddawane są krytyce.
Czytaj więcej Następne

Jolanta Kępa-Mętrak

Zeszyty Prasoznawcze, Tom 57, Numer 1 (217), 2014, s. 22-42

https://doi.org/10.4467/2299-6362PZ.14.002.2137
Najważniejsze wydarzenia w polskich mediach w ostatnich latach to – poza cyfryzacją telewizji – Internet i prasa lokalna. Ten pierwszy rozwija się niezwykle intensywnie, drugiej – w formie tradycyjnej – od lat wieszczono upadek, właśnie z powodu Internetu. Ale nadal ma się całkiem dobrze. Przy tym coraz więcej ją z Internetem łączy.
Wydaje się, że komunikowanie na poziomie lokalnym, tak samo jak regionalnym czy ogólnokrajowym, coraz bardziej wykracza poza ograniczone terytorialnie środowisko i z coraz lepszym skutkiem przenosi się do ogólnoświatowej sieci. Wielu wydawców oferuje prenumeratę i sprzedaż egzemplarzową e-wydań. Z drugiej strony jednak – w wielu środowiskach lokalne czasopisma drukowane ciągle mają pierwszeństwo przed wirtualnymi. Tezy te autorka próbuje potwierdzić poprzez analizę wybranych tytułów prasy lokalnej. Są więc wśród nich zarówno najlepiej się sprzedające tygodniki lokalne w kraju, jak i niskonakładowe periodyki, szczególnie popularne w mniejszych miastach i na wsi. Niektóre z nich nadal nie oderwały się od tradycji i jedynym nośnikiem przekazów jest dla nich papier. Dotyczy to przede wszystkim prasy sublokalnej. Wyraźnie obserwuje się, że im mniejsza społeczność, tym większa rola mediów tradycyjnych, papierowych. Trudno natomiast dostrzec związki między czasem powoływania nowych tytułów a ich formą. Najnowsze wcale nie są najbardziej multimedialne.
Czytaj więcej Następne

Bogusław Nierenberg

Zeszyty Prasoznawcze, Tom 57, Numer 1 (217), 2014, s. 43-54

https://doi.org/10.4467/2299-6362PZ.14.003.2138
W artykule omawiane są etyczno-prawne uwarunkowania zarządzania mediami. Badana jest następująca teza: skłonność do zachowań manipulacyjnych w mediach jest warunkowana przede wszystkim potrzebami. Ich przejawy są raczej niezależne od ustroju społecznoekonomicznego.
Dla jej potwierdzenia posłużono się analizą studiów przypadków, wśród których najistotniejszą jest analiza afery Watergate, powszechnie uważanej za potwierdzenie siły demokracji amerykańskiej. Autor dowodzi, iż jest to przekonanie mylne. Kolejnym elementem potwierdzającym prawdziwość przyjętej tezy jest analiza dokumentów prawnych odnoszących się do instytucji medialnych oraz kodeksów deontologicznych, przyjętych przez stowarzyszenia dziennikarskie.
Czytaj więcej Następne

Ewelina Kamińska

Zeszyty Prasoznawcze, Tom 57, Numer 1 (217), 2014, s. 55-75

https://doi.org/10.4467/2299-6362PZ.14.004.2139
5 listopada 2009 roku Sejm uchwalił ustawę nowelizującą Kodeks karny, wprowadzającą nowy środek zabezpieczający wobec sprawców przestępstw pedofilskich – potocznie zwany chemiczną kastracją. Zmieniony art. 95a par. 1a k.k. dotyczy m.in. obligatoryjnego skierowania sprawcy przestępstwa zgwałcenia małoletniego poniżej 15. roku życia na leczenie ambulatoryjne albo umieszczenia go w zakładzie zamkniętym, gdzie poddany zostanie terapii farmakologicznej i psychoterapii, zmierzających do obniżenia popędu seksualnego. Nowelizacja ta jest szeroko krytykowana przez specjalistów – lekarzy, seksuologów i kryminologów. W dyskursie naukowym podkreśla się, iż tzw. kastracja chemiczna jest metodą nieskuteczną, prowadzącą do wielu niekorzystnych następstw zdrowotnych i pozbawioną merytorycznych podstaw, jej obligatoryjny charakter godzi zaś w podstawowe prawa jednostki. Mimo to, ustawa ta posiada niezwykle duże poparcie społeczne.
Tematem niniejszej pracy jest odpowiedź na pytanie, czy i w jakim zakresie ustawa o tzw. chemicznej kastracji pedofilów powstała na skutek oddziaływania zjawiska populizmu penalnego oraz jaki udział w tym procesie odegrał przekaz medialny. To badawcza próba stwierdzenia, w jaki sposób polskie media relacjonują doniesienia o przestępczości pedofi lskiej i czy sposób tego relacjonowania mógł wpłynąć na społeczną opinię o ty
Czytaj więcej Następne

Z historii mediów

Piotr Swacha

Zeszyty Prasoznawcze, Tom 57, Numer 1 (217), 2014, s. 76-93

https://doi.org/10.4467/2299-6362PZ.14.005.2140
Dotychczasowe badania nad prasą i cenzurą w okresie „Polskiego Października” koncentrowały się przede wszystkim na pismach, które uważano za rewizjonistyczne. Gazeta Poznańska była wydawana przez Komitet Wojewódzki Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej i prezentowała ofi cjalne stanowisko tej instancji. W artykule przedstawiono działanie WUKPPiW wobec Gazety Poznańskiej w okresie Poznańskiego Czerwca oraz przemian politycznych października 1956 roku. Podstawę ustaleń stanowiły analizy dokumentów źródłowych wytworzonych przez samą instytucję cenzury, które pozwoliły na wyodrębnienie kilku kategorii tematów konsekwentnie wykluczanych z druku. Blokowane były artykuły podejmujące problematykę podwyżek płac, odnoszące się do ruchów wojsk radzieckich w Polsce w 1956 roku, zdecydowanie krytykujące rządy PZPR przed przemianami oraz wskazujące na niezadowolenie ze stopnia dokonywanych zmian. Działania cenzury wobec Gazety Poznańskiej w okresie 1956 roku wskazują, jaki rodzaj i poziom krytyki partia uważała za dopuszczalny w swojej prasie.
Czytaj więcej Następne

Materiały

Krzysztof Tlałka

Zeszyty Prasoznawcze, Tom 57, Numer 1 (217), 2014, s. 94-118

https://doi.org/10.4467/2299-6362PZ.14.006.2141
Artykuł omawia, jak wybrane polskie tygodniki opinii – Newsweek, Polityka i Wprost – w latach 2001–2010 przedstawiały problemy Afryki, szczególnie kwestie najważniejszych postaci życia publicznego na kontynencie oraz wizję obecnej sytuacji i perspektyw państw regionu. Badania, wykorzystujące analizę zawartości oraz analizę dyskursywną, wykazały stosunkowo niewielkie zainteresowanie problematyką afrykańską ze strony badanych tytułów. Podejmowano głównie tematy związane z polityką i bezpieczeństwem, w mniejszym stopniu zajmowano się gospodarką i kwestiami społeczno-religijnymi. Analizowane tygodniki często pisały o Afryce przez pryzmat dyktatorów – Muammara Kaddafi ego i Roberta Mugabe. Najbardziej krytycznie i pesymistycznie o możliwościach rozwoju i postępu na kontynencie pisał Wprost, natomiast Newsweek i Polityka wyrażały się na ten temat z umiarkowanym optymizmem.
Czytaj więcej Następne

Recenzje

Zeszyty Prasoznawcze, Tom 57, Numer 1 (217), 2014, s. 119-130

  • Agnieszka Hess: Społeczni uczestnicy medialnego dyskursu politycznego. Mediatyzacja i strategie komunikacyjne organizacji pozarządowych (Teresa Sasińska-Klas)
  • Olga Białek-Szwed: Voyeuryzm medialny w kontekście współczesnej prasy w Polsce (Maria Narecka)
  • Joanna Nalewajko-Kulikov (red.): Studia z dziejówtrójjęzycznej prasy żydowskiej na ziemiach polskich (XIX–XX w.) (Sabina Kwiecień),
  • Krzysztof Liderman: Bezpieczeństwo informacyjne (Krzysztof Tlałka)
  • Rocznik Historii Prasy Polskiej zeszyt 2012, nr 2 (Adam Bańdo)
Czytaj więcej Następne

Zeszyty Prasoznawcze, Tom 57, Numer 1 (217), 2014, s. 131–144-144

  • Nowe media w ofensywie (Igor Mostowicz)
  • „Mediatyzacja życia, kultury, polityki” – III Kongres Polskiego Towarzystwa Komunikacji Społecznej (Agnieszka Całek)
  • Zbigniew Bauer (4 grudnia 1952 – 11 kwietnia 2014) i jego myślenie o kulturze medialnej (Henryk Czubała)
Czytaj więcej Następne