FAQ
Logotyp Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie

Co wolno właścicielom mediów? Debata na temat prawa do ograniczania swobody wypowiedzi polityków w mediach w Polsce, Rosji i Niemczech po szturmie na Kapitol

Data publikacji: 27.06.2023

Zeszyty Prasoznawcze, 2023, Tom 66, Numer 2 (254), s. 75 - 93

https://doi.org/10.4467/22996362PZ.23.017.17981

Autorzy

Dagmara Głuszek-Szafraniec
Uniwersytet Śląski w Katowicach, Bankowa 12, 40-007 Katowice
https://orcid.org/0000-0002-9411-197X Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Co wolno właścicielom mediów? Debata na temat prawa do ograniczania swobody wypowiedzi polityków w mediach w Polsce, Rosji i Niemczech po szturmie na Kapitol

Abstrakt

Artykuł prezentuje wyniki badań porównawczych narracji w mediach publicznych/państwowych na temat wolności słowa, mediów i wartości demokratycznych. Punktem wyjścia do analiz są relacje medialne na temat wydarzeń w Stanach Zjednoczonych w 2021 r., kiedy zwolennicy Donalda Trumpa zaatakowali Kapitol, a potem właściciele koncernów medialnych zdecydowali o zablokowaniu kont ustępującego prezydenta w mediach społecznościowych. Decyzja ta wywołała wiele kontrowersji i stała się pretekstem do zredefiniowania pojęć takich jak demokracja, wolność słowa, wolność mediów i odpowiedzialność polityków. W badaniu posłużono się metodą analizy zawartości, zakodowano 73 materiały w 85 kategoriach. Niniejszy artykuł prezentuje zarówno wyniki ilościowe, jak i jakościowe. Jego głównym celem jest pokazanie, w jaki sposób różne media o statusie publicznym/ państwowym w wybranych krajach europejskich (Polsce, Rosji i Niemczech) odnosiły się do samych wydarzeń na Kapitolu, a także w jaki sposób budowały narrację o wartościach demokratycznych, roli mediów i roli samych polityków. Kultura dziennikarska i polityczna danego kraju ma ogromny wpływ na konstruowanie znaczeń i osadzanie ich w kontekstach określonych pojęć i wartości, co sprawia, że ich interpretacja jest kompletnie odmienna, pomimo że dziennikarze posługują się tymi samymi terminami. Wyniki badań wskazują, że może to mieć potencjalny wpływ na budowanie świadomości obywatelskiej, trwałości systemu demokratycznego i wiarygodności samych mediów jako źródła informacji o polityce.

ABSTRACT

What Are Media Owners Allowed to Do? A Debate on the Right to Limit Politician’s Freedom of Expression in Polish, Russian and German Media after the Storming of the U.S. Capitol

 The article presents the results of comparative research on public/state media narratives on freedom of speech and democratic values. The starting point of the analysis is media coverage of the events in the United States in 2021 when supporters of former President Donald Trump stormed the Capitol. Following this incident, owners of media companies decided to block the outgoing president’s social media accounts. This decision led to many controversies and became a pretext for redefining the concepts of democracy, freedom of speech, freedom of the media and responsible speech by politicians. The method used in this study was content analysis, and 73 materials were coded in 85 categories. The article presents both quantitative and qualitative results. The main goal is to demonstrate how different public/state media in European countries (Poland, Russia and Germany) reported not only the events alone, but also constructed narratives about democratic values, and the role of the media and politicians. A country’s journalistic and political culture has a significant impact on the construction of meaning and contextualisation of certain concepts and values in a manner that their interpretation is completely different, despite journalists using the same terms. Findings indicate that this may potentially impact building civic awareness, the sustainability of the democratic system, and the credibility of the media as a source of information about politics.

Bibliografia

Almond G.A. (1956). Comparative Political Systems. The Journal of Politics, vol. 18, no. 3, s. 391–409. Borowik B., Kirwiel E. (2018). The Media System in the Russian Federation. Selected Issues. Wschód Europy. Studia Humanistyczno-Społeczne, vol. 4, no. 1, 13–42. DOI: 10.17951/we.2018.4.1.13.

Braun J. (2008). Telewizja publiczna w czasach transformacji. Warszawa.

Chacińska M. (2018). W służbie ludu i inżynierii społecznej. Media publiczne w Danii, Norwegii i Szwecji w perspektywie historycznej i kulturowej. Gdańsk.

Dobek-Ostrowska B. (2019). Polish Media System in a Comparative Perspective: Media in Politics, Politics in Media, transl. K. Jamróg. Berlin.

Garlicki J., Noga-Bogomilski A. (2004). Kultura polityczna w społeczeństwie demokratycznym. Warszawa.

Głowacki M. (2015). Governance of Public Service Media in Poland: The Role of the Public. Media and Communication, vol. 3, no. 4, s. 26–34. DOI: https://doi.org/10.17645/mac.v3i4.377.

Hallin D.C., Mancini P. (2007). Systemy medialne. Trzy modele mediów i polityki w ujęciu porównawczym, tłum. M. Lorek. Kraków.

Hanitzsch T. (2009). Comparative Journalism Studies. In: K. Wahl-Jorgensen, T. Hanitzsch (eds.). The Handbook of Journalism Studies (s. 413–427). New York–London.

Hanitzsch T., Lauerer C. (2019). Berufliches Rollenverständnis. In: T. Hanitzsch, J. Seethaler, V. Wyss (eds). Journalismus in Deutschland, Österreich und der Schweiz. Studies in International, Transnational and Global Communications (s. 135–161). Wiesbaden. DOI: https://doi.org/10.1007/978–3-658–27910–3_6.

Horonziak S. (2022). Teoria demokracji a polaryzacja. Czy spolaryzowane społeczeństwo może być demokratyczne? Politeja, t. 19, nr 2 (77), s. 205–229. DOI: 10.12797/Politeja.19.2022.77.09.

Jakubowicz K. (2007). Media publiczne. Początek końca czy nowy początek. Warszawa.

Klepka R. (2021). Polityka w krzywym zwierciadle mediów. Stronniczość polityczna mediów w relacjonowaniu parlamentarnych kampanii wyborczych w 2015 i 2019 roku. Kraków.

Konarska K. (2021). Media publiczne a demokracja: teoria i praktyka. Media publiczne Europy Środkowo-Wschodniej. Wrocław.

Kraśnicka I. (2021). Odsunięcie prezydenta od władzy na mocy XXV Poprawki do amerykańskiej Konstytucji. Przegląd Prawa Konstytucyjnego, nr 3(61), s. 319–330. DOI: https://doi.org/10.15804/ppk.2021.03.21.

Kraśnicka I. (2022). Dwukrotny impeachment prezydenta Donalda Trumpa jako precedens w historii Stanów Zjednoczonych Ameryki. Przegląd Sejmowy, nr 2(169), s. 85–108. DOI: https://doi.org/10.31268/PS.2022.100.

Krippendorff K.H. (2004). Content Analysis: An Introduction to Its Methodology (Second Edition). Thousand Oaks, CA.

Krzywdzińska A. (2013). Kondycja zawodu dziennikarza w Rosji. Politeja, t. 10, nr 3(25), s. 519–533. https://doi.org/10.12797/Politeja.10.2013.25.30.

Łódzki B. (2010). Ustanawianie agendy mediów podczas kampanii wyborczych w 2005 roku. Wrocław.

Marcuse H. (1991). Człowiek jednowymiarowy. Badania nad ideologią rozwiniętego społeczeństwa przemysłowego, wstęp i oprac. W. Gromczyński, tłum. S. Konopacki. Warszawa.

Matykiewicz-Włodarska A. (2016). Niemcy. W: A. Matykiewicz-Włodarska, M. Ślufińska (red. nauk.). Systemy medialne państw Unii Europejskiej. Kraje pierwszej piętnastki (s. 227–256). Toruń.

Mazur S.K. (2022). Prezydentura Donalda Trumpa i 25. poprawka do Konstytucji Stanów Zjednoczonych. Studia i Analizy Nauk o Polityce, nr 1, s. 77–90; 91. DOI: https://doi.org/10.31743/sanp.12326.

McCombs M., Valenzuela S. (2007). The Agenda-Setting Theory. Cuadernos de Información, vol. 20, s. 44–50.

McQuail D. (2005). McQuail’s Mass Communication Theory. Thousand Oaks, CA.

Michalczyk S. (2010). Demokracja medialna. Teoretyczna analiza problemu. Toruń.

Onishechko Y. (2016). Media w Rosji a wojna informacyjna. Analiza zjawiska na przykładzie programu „Wiesti o 20:00” w czasie konfliktu wojennego na wschodzie Ukrainy. Kultury Wschodniosłowiańskie – Oblicza i Dialog, nr 6, s. 173–193. DOI: https://doi.org/10.14746/kw.2016.6.14.

Oniszczuk Z. (2020). Theoretical and Practical Aspects of Relations Between Elites in the Mass Media and Politics. In: Z. Oniszczuk, D. Głuszek-Szafraniec, M. Wielopolska-Szymura (eds.).

The Elites of the Media versus the Elites of Politics in Poland (s. 13–24). Berlin.

Ostafiński W. (2022). American Media Coverage of the January 6, 2021 Events at the United States Capitol: A Glimpse into the Polarisation of the United States News Media. Zeszyty Prasoznawcze, t. 65, nr 4 (252), s. 25–35. DOI: 10.4467/22996362PZ.22.037.16495.

Peruško Z., Vozab D., Čuvalo A. (2013). Audiences as a Source of Agency in Media Systems: Post-Socialist Europe in Comparative Perspective. Mediální Studia, vol. 2, s. 134–154.

Piotrowski M. (2021). Wpływ „trumpizmu” na przyszłość Partii Republikańskiej. Biuletyn PISM, nr 60 (2258) [https://www.pism.pl/upload/images/artykuly/3bc896e1–0ef5–43a5–8c8c--227f442a2b7b/1616157476251.pdf; 10.04.2023].

Pisarek W. (1983). Analiza zawartości prasy. Kraków.

World Press Freedom Index (2022). Reporters without Borders [https://rsf.org/en/index; 10.04.2023].

Schulz W. (2006). Komunikacja polityczna. Koncepcje teoretyczne i wyniki badań empirycznych na temat mediów masowych w polityce, tłum. A. Kożuch. Kraków.

Secler B. (2013). Polityka i media w obliczu demokracji medialnej. W: M. Musiał-Karg (red. nauk.). Demokracja w obliczu nowych mediów. Elektroniczna demokracja, wybory przez Internet, kampania w sieci (s. 160–182). Toruń.

Siebert F.S., Peterson T., Schramm W. (1956). Four Theories of the Press. The Authoritarian, Libertarian, Social Responsibility, and Soviet Communist Concepts of What the Press Should Be and Do. Urbana–Chicago.

Wasko J. (2004). The Political Economy of Communication. In: J.D.H. Downing, D. McQuail, P. Schlesinger, E. Wartella (eds.). The SAGE Handbook of Media Studies (s. 309–330). Thousand Oaks, CA.

Informacje

Informacje: Zeszyty Prasoznawcze, 2023, Tom 66, Numer 2 (254), s. 75 - 93

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Co wolno właścicielom mediów? Debata na temat prawa do ograniczania swobody wypowiedzi polityków w mediach w Polsce, Rosji i Niemczech po szturmie na Kapitol

Angielski:

What Are Media Owners Allowed to Do? A Debate on the Right to Limit Politician’s Freedom of Expression in Polish, Russian and German Media after the Storming of the U.S. Capitol

Autorzy

https://orcid.org/0000-0002-9411-197X

Dagmara Głuszek-Szafraniec
Uniwersytet Śląski w Katowicach, Bankowa 12, 40-007 Katowice
https://orcid.org/0000-0002-9411-197X Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Uniwersytet Śląski w Katowicach, Bankowa 12, 40-007 Katowice

Publikacja: 27.06.2023

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC BY  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Dagmara Głuszek-Szafraniec (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski

Sugerowane cytowania: Harvard

Głuszek-Szafraniec, D., 2023. Co wolno właścicielom mediów? Debata na temat prawa do ograniczania swobody wypowiedzi polityków w mediach w Polsce, Rosji i Niemczech po szturmie na Kapitol. Zeszyty Prasoznawcze, Tom 66, Numer 2 (254) (2023), pp. 75-93