FAQ
Logotyp Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie

2016 Następne

Data publikacji: 07.12.2016

Licencja: Żadna

Redakcja

Sekretarz redakcji Ryszard Filas

Zastępca redaktora naczelnego Agnieszka Cieślikowa

Redaktor naczelny Wojciech Kajtoch

Zawartość numeru

Aleksander Kiklewicz

Zeszyty Prasoznawcze, Tom 59, Numer 3 (227), 2016, s. 489-511

https://doi.org/10.4467/22996362PZ.16.033.5908
Autor rozważa problem tabu we współczesnej komunikacji językowej. Choć zwykle tabu jest rozpatrywane jako zjawisko w zakresie nominacji leksykalnej i dotyczy zakazywania wyrazów i grup wyrazowych, to jednak w rzeczywistości nastawienie powinnościowo-zakazowe realizuje się w odniesieniu do wszystkich poziomów systemu języka: języka/mowy, dyskursu/tekstu, wypowiedzenia/aktu mowy, wyrazu/grupy wyrazowej, fonemu/grafemu. Szczególną uwagę autor poświęca tabu w zakresie działań językowych, omawiając takie zjawiska, jak poprawność polityczna, reintrodukcja, detabuizacja, neoeufemizacja, milczenie i in. Materiał empiryczny pochodzi z języków słowiańskich i germańskich.
Czytaj więcej Następne

Magdalena Hodalska

Zeszyty Prasoznawcze, Tom 59, Numer 3 (227), 2016, s. 512-528

https://doi.org/10.4467/22996362PZ.16.034.5909
Już 20 lat istnieje Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji. Przez 20 lat oburzeni widzowie i radiosłuchacze pisali listy ze skargami na kontrowersyjne programy radiowe i telewizyjne, które zdaniem odbiorców były: „wstrętne”, „obrzydliwe”, „koszmarne”, a zdaniem nadawców miały walory edukacyjne, poznawcze, rozrywkowe i w żaden sposób nie miały nikogo obrażać. Takie jest zwykle stanowisko nadawców wezwanych przez KRRiT do wyjaśnienia, dlaczego w czasie chronionym pokazano pogram, którego emisja, zdaniem telewidzów, powinna być „przesunięta o kilka lat świetlnych”. O takich właśnie programach, zagrażających „fi zycznemu, psychicznemu lub moralnemu rozwojowi niepełnoletnich” (art. 18 ustawy o radiofonii i telewizji) oraz o tym, jak zmieniała się wrażliwość polskich widzów przez ostatnie 20 lat, traktuje artykuł. Przedmiotem analiz były listy kierowane do KRRiT w latach 1993–2013. Skargi pełne oburzenia i emocji bardzo wiele mówią o tym, jakich treści polscy odbiorcy nie akceptują. Listy kierowane do Krajowej Rady są też doskonałym przykładem sprzężenia zwrotnego oraz miernikiem społecznego i kulturowego oddziaływania mediów. Telewidzowie traktują Krajową Radę jako arbitra w sporach między nadawcą a odbiorcą „żądającym satysfakcji”, jak to ujął jeden z autorów piszących listy, których tysiące trafi ają co roku do Krajowej Rady. Jej historię, organizację oraz sposób funkcjonowania autorka przybliża w pierwszej części artykułu, pisząc o zadaniach ustawowych nałożonych na KRRiT, która od 20 lat jest organem państwowym kompetentnym w sprawach radiofonii i telewizji.
Druga część rozprawy poświęcona jest polskiej publiczności i zmianom, jakie w odbiorze mediów przeniosły ostatnie dwie dekady. Metodologia badań, przedstawiona w trzeciej części pracy, poprzedza analizę programów, które, zdaniem odbiorców, naruszyły granice przyzwoitości. Poszczególne studia przypadków uporządkowane są według problematyki najczęściej podnoszonej w listach do KRRiT.
W podrozdziale 4.1 zatytułowanym „Skargi na nadmiar seksu” znajdują się analizy odbioru m.in. dokumentu Marka Rubensa pt. „Wiagra pigułka szczęścia”, reality show „Big Brother”, talk show „Rozmowy w toku” (odcinek „Najlepsza na świecie jest miłość w klozecie”), fi lmu pt. „Mężczyzna, który patrzy” Tinto Brassa, serialu „Ballada o lekkim zabarwieniu erotycznym” czy programu „Top Model”. To przykłady programów, których emisja zakończyła się karą fi nansową nałożoną przez KRRiT na nadawcę – publicznego i komercyjnego. Pierwszą karę w historii Krajowej Rady nałożono na telewizję Polsat za emisję fi lmu pt. „Ostry Poker w Małym Tokio”, uznanego przez telewidzów za „ocean brutalności”. Autorka przypomina o tym w części 4.2. zatytułowanej „Skargi na nadmiar przemocy”, gdzie wspomina także o reakcjach telewidzów na programy typu talk show, w których przemoc była elementem rozrywki. Wreszcie, trzecia część analizy poświęcona jest śmierci w programach informacyjnych, relacjach z wojen oraz fi lmach dokumentalnych.
Niechciane słowa i obrazy przedstawione są tak, jak odebrali i relacjonowali je polscy telewidzowie. Miliony listów, które w ciągu ostatnich 20 lat trafi ły do KRRiT, są świadectwem zmian, jakie przyniosły dwie dekady, a jednocześnie potwierdzeniem tego, co pozostaje niezmienne, jak przekonanie o tym, że żaden program i gatunek telewizyjny nie usprawiedliwia naruszania norm społecznych i ludzkiej godności.
Czytaj więcej Następne

Dagmara Głuszek-Szafraniec, Zuzanna Waleczek

Zeszyty Prasoznawcze, Tom 59, Numer 3 (227), 2016, s. 529-545

https://doi.org/10.4467/22996362PZ.16.035.5910
Artykuł jest pracą przeglądową, dotyczy mikrosystemu medialnego Wspólnoty Autonomicznej Galicji w Hiszpanii. Pierwsza część zawiera krótki rys historyczny dotyczący transformacji ustrojowej w Hiszpanii po 1975 roku i jej wpływu na rozwój regionów. Części kolejne to analiza roli głównych mediów w regionie Galicji: prasy (La Voz de Galicia, Xornal de Galicia), radia (Radio Galega) i telewizji (TVG). Ostatnia część odnosi się do procesu degalicyzacji (desgalleguización), który zachodzi w Galicji od połowy lat dziewięćdziesiątych XX wieku, a który negatywnie wpływa na status języka galicyjskiego (galego) w przestrzeni publicznej. Okazuje się, że Galicja nie potrafi wykorzystać narzędzi, w które zostały wyposażone rządy autonomiczne, aby scalić region i rozwijać tożsamość kulturową i językową mieszkańców.
Czytaj więcej Następne

Wojciech Kajtoch

Zeszyty Prasoznawcze, Tom 59, Numer 3 (227), 2016, s. 546-565

https://doi.org/10.4467/22996362PZ.16.036.5911
Artykuł w encyklopedycznym skrócie relacjonuje pierwsze radzieckie próby produkowania seriali. Zaznajomiwszy się w latach pieriestrojki oraz w pierwszej połowie lat dziewięćdziesiątych z zachodnimi produkcjami – rosyjska telewizja pod koniec XX wieku opanowała produkcję telenowel i nowoczesnych seriali kryminalnych, sitcomów itd. Z początku niezależna od państwa rosyjska telewizja rozwinęła wówczas serialową produkcję na wielką skalę. Późniejsza, związana z prezydenturą Władimira Putina przewaga państwowego mecenatu i dostrzeżenie propagandowych i edukacyjnych możliwości seriali przyczyniły się do rozwoju rosyjskiego serialowego rynku po roku 2000. W artykule omówiono najważniejsze tematyczne podgatunki rosyjskich seriali, takie jak: wojskowy, sensacyjny, historyczny, a w jego ramach – historyczny serial kryminalny.
Czytaj więcej Następne

Adam Radosław Suławka

Zeszyty Prasoznawcze, Tom 59, Numer 3 (227), 2016, s. 566-581

https://doi.org/10.4467/22996362PZ.16.037.5912
Artykuł jest szkicem biografi cznym Pantelejmona Juriewa – dziennikarza, poety oraz działacza mniejszości rosyjskiej w Polsce. Był on aktywny zarówno w czasie II Rzeczypospolitej (wówczas głównie pod pseudonimem Siemion Witjaziewskij), jak i Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Swoje pierwsze utwory poetyckie opublikował jeszcze jako uczeń gimnazjum w Ostrogu na Wołyniu, był też w tym czasie członkiem lokalnej grupy poetyckiej. Wkrótce po ukończeniu gimnazjum zaczął się aktywnie udzielać na łamach rosyjskich gazet emigracyjnych w II Rzeczypospolitej, gdzie publikował swoją poezję, prozę, a także artykuły historyczne i felietony o tematyce politycznej, w których atakował ukraiński ruch narodowy oraz proces ukrainizacji Cerkwi prawosławnej na Wołyniu. Po zakończeniu wojny pozostał w komunistycznej już Polsce, osiedlając się na terenie Łodzi. Zaangażował się również w tworzenie rosyjskiego miesięcznika kulturalnego Zwieno. Po odwilży politycznej w Polsce zaangażował się również w działalność Rosyjskiego Towarzystwa Kulturalno-Oświatowego (RTKO), stając się członkiem jego Zarządu, a następnie zostając redaktorem naczelnym tygodnika Russkij Gołos, którym kierował aż do samego końca. Następnie, po rozwiązaniu przez komunistyczne władze RTKO, stał się jednym ze współzałożycieli nowej organizacji tego typu, której przez pewien czas był nawet prezesem. Mimo przynależności do PZPR starał się zachować pewną swobodę ideologiczną. Musiał on jednak z czasem ustąpić na rzecz człowieka popieranego przez władze komunistyczne. Po odejściu na emeryturę prowadził pionierskie badania nad historią prasy rosyjskiej na ziemiach polskich, które jednak zostały przerwane przez śmierć.
Czytaj więcej Następne

Anna Wileczek, Agnieszka Miernik

Zeszyty Prasoznawcze, Tom 59, Numer 3 (227), 2016, s. 582-598

https://doi.org/10.4467/22996362PZ.16.038.5913
W artykule omówiono kierunki ewolucji strategii perswazyjnych w czasopismach dla dzieci pod koniec XX wieku, które wiążą się głównie z koniecznością uatrakcyjnienia „projektu” odbioru danego czasopisma. Motywacje są dwie: ideowa, która każe wyzyskiwać zasady postmodernistycznej estetyki w myśl przystosowania się do wymogów zachodniej nowoczesności, mody czy po prostu tzw. ducha czasu, oraz związana z tym ściśle – kulturowa, kojarzona z wyznacznikami kultury masowej, co ma przełożenie czysto merkantylne – podnosi sprzedaż tytułu. Uatrakcyjnienie czasopism w duchu ujednolicenia (pisma dla każdego), by stawały się atrakcyjne dla małych konsumentów, oznaczało więc „uwodzenie” nie tyle wartościową zawartością, ile kolorowymi dodatkami, plastikowymi gadżetami, wirtualnymi „ciągami dalszymi”. Dominującą funkcję dydaktyczną zastąpiła funkcja ludyczna. Był to więc najbardziej wyraźny kierunek metamorfozy pism dla najmłodszego czytelnika w procesie dostosowywania się prasy do realiów społeczeństwa konsumpcyjnego, w jakim od końca lat osiemdziesiątych XX wieku zaczęły one funkcjonować. Jest to cena, jaką trzeba było zapłacić za (bynajmniej nie romantyczne) marzenie o umasowieniu, które dawało szansę na przetrwanie w świecie twardego rachunku ekonomicznego.
Czytaj więcej Następne

Ewa Trojak

Zeszyty Prasoznawcze, Tom 59, Numer 3 (227), 2016, s. 599-608

https://doi.org/10.4467/22996362PZ.16.039.5914
Autorka poddaje analizie polskie organizacje pożytku publicznego w kontekście konieczności wykorzystania przez nie narzędzi komunikacji marketingowej. Sytuacja ekonomiczno-społeczna, w jakiej znajdują się podmioty non profi t, narzuca im zmiany w sposobie zarządzania, które musi odzwierciedlać realną sytuację konkurowania z innymi podmiotami na wolnym rynku. Artykuł podzielony jest na dwie części. Pierwsza część przedstawia funkcjonalny aspekt OPP, uwarunkowania prawne, ekonomiczne i społeczne. Druga część z kolei skupia się na aspekcie marketingowym. Autorka przedstawia różne koncepcje związane z wdrażaniem strategii komunikacyjno-promocyjnych w tak specyfi cznym statutowo podmiocie jak organizacja pożytku publicznego. Wszystko to zmierza do wskazania koniecznej drogi, którą podążają już m.in. amerykańskie czy zachodnioeuropejskie organizacje typu non profi t, a której to drogi polski trzeci sektor jeszcze w pełni nie zaakceptował – drogi komunikacji marketingowej jako jednego z kluczowych czynników rentowności.
Czytaj więcej Następne

Zeszyty Prasoznawcze, Tom 59, Numer 3 (227), 2016, s. 609-618

  • Teresa Sławińska: Mariaż druku i cyfryzacji na francuskim rynku prasowym(Agnieszka Hess)
  • Urszula Glensk: Po Kapuścińskim. Szkice o reportażu (Mateusz Zimnoch)
  • Łukasz Drozda: Lewactwo. Historia dyskursu o polskiej lewicy radykalnej   (Mateusz Flont)
  • Marcin Krzanicki, Fotografia i propaganda. Polski fotoreportaż prasowy w dwudziestoleciu międzywojennym (ajc)
Czytaj więcej Następne

Zeszyty Prasoznawcze, Tom 59, Numer 3 (227), 2016, s. 619-627

  • „Procesy tabloidyzacji i komodyfikacji polskich mediów”. III ogólnopolska konferencja naukowa: „Współczesny polski system medialny”, Kielce 3 grudnia 2015 (Magdalena Przybysz-Stawska)

  • „Wypłynąć na szerokie wody medioznawstwa”. I edycja Ogólnopolskiego Konkursu na Najlepszą Pracę Magisterską z Wiedzy o Mediach „Medi@stery” (Magdalena Iwanowska)

Czytaj więcej Następne