Komunikowanie polityczne to proces wymiany komunikatów politycznych między aktorami politycznymi a obywatelami za pomocą dostępnych kanałów komunikowania. Pierwsze badania naukowe pojawiały się przez II wojną światową w krajach anglosaskich, a rozwój nastąpił pod koniec lat 60. Kluczowymi tematami są aktorzy polityczni i ich działania (kampanie wyborcze, polityczny marketing, public relations, reklama), wyborcy, media masowe i społecznościowe. W Polsce badania rozpoczęto w latach 90. na uczelniach głównie w Katowicach, Krakowie, Lublinie, Poznaniu, Warszawie i we Wrocławiu.

Development of Research on Political Communication in Poland in a Global Context

Political communication is the process of exchanging political messages between political actors and citizens thanks to the available communication channels. The first scientific research appeared before World War II in Anglo‑Saxon countries. The development took place in the late 1960s. The leading topics are: political actors and their activities (election campaigns, political marketing, public relations, advertising), voters, mass and social media. The research dedicated to political communication in Poland began in the 1990s at the universities, mainly in Katowice, Krakow, Lublin, Poznan, Warsaw and Wroclaw.

Celem artykułu jest analiza dorobku krakowskich badaczy związanych z Instytutem Dziennikarstwa, Mediów i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Jagiellońskiego z perspektywy historii rozwoju badań nad komunikacją polityczną w Polsce. Autorki prezentują tradycje badawcze wywodzące się ze spuścizny Ośrodka Badań Prasoznawczych i dyskusji naukowych publikowanych na łamach Zeszytów Prasoznawczych, wskazują kluczowych autorów, których prace przyczyniły się do poszerzenia obszaru i perspektywy badawczej komunikacji politycznej jako subdyscypliny nauki o komunikowaniu, oraz mapują na podstawie przeglądu literatury spektrum aktualnych zainteresowań naukowych badaczy związanych z IDMiKS UJ w obszarze studiów nad komunikacją polityczną oraz stosowaną przez nich metodologię.

Tradition and the Present Krakow Community of Political Communication Researchers Associated with IDMIKS JU

The aim of the article is to analyze the achievements of Krakow researchers associated with the Institute of Journalism, Media and Social Communication of the Jagiellonian University from the historical perspective of the development of research on political communication in Poland. The authors present research traditions derived from the legacy of the Press Research Center and scientific discussions published in Zeszyty Prasoznawcze, indicate key authors whose works have contributed to expanding the field and research perspective of political communication as a sub-discipline of communication science and map the current spectrum of their interests and methodology used by them based on the literature review.

Nowe możliwości tworzenia i wymiany komunikatów pomiędzy aktorami politycznymi, mediami i publicznością/wyborcami są m.in. efektem dynamicznie rozwijającej się sfery technologicznej. Pojawienie się mediów online (w tym mediów społecznościowych) zmieniło politykę. Równolegle zmianom podlega także komunikowanie polityczne. Stanowi to z jednej strony inspirację, z drugiej zaś wyzwanie dla naukowej eksploracji tego obszaru badawczego. Interdyscyplinarność nauki o mediach, w którą wpisuje się badanie komunikowania politycznego, sprawia, że badacze poszukują nowych narzędzi badawczych, szczególnie w zakresie zbierania, analizowania i wizualizacji danych. Prowadzi to do inkorporacji na grunt badań medioznawczych nowych metod. Celem artykuły jest prezentacja analizy sieci społecznych (SNA) jako metody popularnej w badaniach amerykańskich i europejskich, choć jeszcze rzadko obecnej w polskich analizach komunikowania politycznego. W artykule przedstawiono charakterystykę metody, jej główne wskaźniki oraz dotychczasowy stan badań z jej wykorzystaniem w Polsce.

Social Network Analysis as a Research Method in Political Communication Studies

New opportunities for creating and exchanging messages between political actors, the media and the audience/voters are to some extent the effect of the dynamically developing technological sphere. The advent of online media (including social media) has changed politics. At the same time, political communication is also changing. On the one hand, this is an inspiration and, on the other hand, a challenge for the scientific exploration of this research area. The interdisciplinarity of media science, which includes the study of political communication, prompts researchers to look for new research tools, especially in the field of data collection, analysis and visualisation. This leads to the incorporation of previously non-specific methods into the field of media studies. The aim of the article is to present social network analysis (SNA) as a method popular in American and European research, although still rarely present in Polish analyses of political communication. The article presents the characteristics of the method, its main indicators and the current state of research in Poland.

* Praca powstała w wyniku realizacji projektu badawczego o nr 2018/29/N/HS5/00723 finansowanego ze środków Narodowego Centrum Nauki.

Głównym celem artykułu jest próba rekonstrukcji polskiego medialnego ekosystemu skrajnej prawicy funkcjonującego w internecie. Punktem wyjścia było 15 stron internetowych najbardziej rozpoznawalnych polskich organizacji skrajnie prawicowych, które za pomocą narzędzia Hyphe poddano indeksacji, by zidentyfikować kolejne strony o tym samym profilu ideologicznym. W ten sposób znaleziono 312 stron, które następnie z wykorzystaniem metod i narzędzi do analizy sieci społecznych poddano dalszym analizom w poszukiwaniu odpowiedzi na następujące pytania badawcze: 1) jak gęsta jest sieć połączeń między poszczególnymi stronami; 2) jaka jest różnorodność i dominująca orientacja ideologiczna skrajnie prawicowego internetu; 3) jakie typy stron wykorzystywane są do dystrybucji skrajnie prawicowych treści? Wyniki badań wykazały, że skrajnie prawicowe strony internetowe są dość słabo usieciowione, jednak istnieje kilka serwisów pełniących funkcję liderów opinii kluczowych dla poszczególnych grup oraz dystrybutorów treści łączących różne środowiska. Jednocześnie mimo różnorodności ideologicznej dwa środowiska – radykalnych nacjonalistów i autonomicznych nacjonalistów są kluczowe w rekonstruowanym ekosystemie medialnym. O ile to różnego rodzaju serwisy odgrywające role serwisów medialnych pozostają ważne dla każdego ze środowisk, to jednocześnie każde środowisko wykorzystuje różne typy stron w nieco odmienny sposób.

Nationalist Internet. Reconstructing the Media Ecosystem of the Polish Far Right on the Internet

The article’s main objective is to reconstruct the media ecosystem of the Polish extreme right on the Internet. The starting point was 15 websites of the most recognisable Polish far-right organisations, which were indexed using the Hyphe tool to identify other websites with the same ideological profile, this identified 312 websites. These were then further analysed using social network analysis methods and tools in order to answer the following research questions: 1) how dense is the network of connections between the different sites; 2) what is the diversity and dominant ideological orientation of the far-right Internet; 3) what types of sites are used to disseminate far-right content? The research results show that far-right websites are poorly networked but that a few sites act as opinion leaders and content distributors linking different communities. At the same time, despite the ideological diversity, two communities – radical nationalists and autonomous nationalists – are critical in the reconstructed media ecosystem. While the different types of sites function as important media sites for each milieu, each milieu uses the different types of sites in slightly different ways.

Celem artykułu jest identyfikacja kampanii społecznej jako narzędzia rządowego komunikowania kryzysowego w mediach społecznościowych w pierwszym roku pandemii COVID-19 w Polsce oraz próba analizy i oceny informacji przekazywanych za pośrednictwem spotów reklamowych poświęconych tej pandemii w świetle opinii internautów. Wykorzystano metody badawcze ilościowe oraz jakościowe, w tym: studia źródłowe, analizę zawartości mediów, analizę danych zastanych oraz studium przypadku. Autorki postawiły tezę, że za pomocą wybranych spotów emitowanych w ramach prowadzonej przez Ministerstwo Zdrowia kampanii społecznej w okresie pierwszego roku pandemii w Polsce (od 4 marca 2020 roku do 4 marca 2021 roku) resort ten starał się poinformować i wyedukować społeczeństwo na temat bezpieczeństwa zdrowia publicznego w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa COVID-19. Wyniki badań wskazały na brak doświadczenia rządu w posługiwaniu się nowymi kanałami medialnymi w komunikowaniu kryzysowym, co wywołało gorącą dyskusję społeczeństwa w mediach społecznościowych, na którą rządzący nie byli przygotowani. Dyskurs w polskim społeczeństwie, wyłaniający się z komentarzy użytkowników wybranych mediów społecznościowych na temat informacji przekazywanych za pośrednictwem spotów reklamowych poświęconych pandemii COVID-19, pobudza i stymuluje do działania, wzbudzając niepokój nadawców z powodu zakłócania ustalonego porządku informacyjnego. Można więc mówić o jego potencjale do generowania zmian. Należy traktować go jako impuls do zmiany, a w szczególności do starannego przygotowywania informacyjnych kampanii społecznych.

Social Campaign as a Tool for Government Crisis Communication in Social Media in the First Year of the COVID-19 Pandemic in Poland

The aim of the article is to identify the social campaign used as a tool for government crisis communication in social media in the first year of the COVID-19 pandemic in Poland and to attempt to analyse and evaluate the information provided through advertising spots dedicated to the COVID-19 pandemic in the light of Internet users’ opinions. Quantitative and qualitative research methods were used, including source studies, media content analysis, desk research and case study. The authors put forward the thesis that by means of selected spots aired as part of the social campaign conducted by the Ministry of Health, during the first year of the pandemic in Poland (from March 4, 2020, to March 4, 2021), this Ministry tried to inform and educate the public about safety and public health measures implemented to reduce the spread of the COVID-19 virus. The results of the research showed the government’s lack of experience in using new media channels in crisis communication, which caused a fierce public discourse in social media, for which the rulers were not prepared. The discourse in Polish society, emerging from the comments of users of selected social media on the information provided through advertising spots dedicated to the COVID-19 pandemic, stimulates and encourages action, arousing anxiety due to the disruption of the established information order. We can discuss its potential to generate changes, on condition that social information campaigns are carefully prepared.

Celem badań była rekonstrukcja strategii komunikacji medialnej partii Konfederacja Wolność i Niepodległość w czasie kryzysu wewnętrznego, który rozpoczął się po agresji Federacji Rosyjskiej na Ukrainę. Cezura badawcza objęła okres od 24 lutego 2022 do 13 lutego 2023 r. Przedmiotem badań były wypowiedzi i publikacje zamieszczone w oficjalnych mediach Konfederacji, a także media społecznościowe liderów partii oraz udzielane przez nich wywiady. W badaniach wykorzystano analizę treści. Badania wykazały, że wielośrodowiskowa partia, jaką jest Konfederacja, aby rozwiązać kryzys wewnętrzny, zmuszona była wdrożyć strategie konsensusu w zakresie dyskusji o wojnie w Ukrainie oraz marginalizować działaczy podważających integralność ugrupowania. W ramach dążenia do konsensusu realizowano strategię komunikacyjną, którą można określić mianem poszukiwania wspólnoty wartości poprzez poszerzanie pola odniesienia do czynnika konfliktogennego. Marginalizacja jednej z czterech partii wchodzących w skład Konfederacji – Wolnościowców skutkowała zaś ich wystąpieniem z partii, tym samym efektem była stabilizacja sytuacji wewnętrznej w Konfederacji.

Political Communication of the Confederation Liberty and Independence Party During the Intra‑Party Crisis

The aim of the research was to reconstruct the communication strategy of the Confederation Liberty and Independence [Konfederacja Wolność i Niepodległość] party during the internal crisis that began after the Russian Federation’s aggression against Ukraine. The research period covered the period from February 24, 2022 to February 13, 2023. The subject of the research were statements and publications published in the official media of the Confederation [Konfederacja], as well as social media of party leaders and interviews they gave. Content analysis was used in the research. Research has shown that a multi-community party such as the Confederation [Konfederacja], in order to solve the internal crisis, was forced to implement a consensus strategy in the field of discussion about the war in Ukraine and the marginalisation of activists who undermine the integrity of the group. As part of the pursuit of consensus, a communication strategy was implemented, which can be described as searching for a community of values by expanding the field of reference to the problem. The marginalisation of the Libertarians [Wolnościowcy] resulted in their withdrawal from the party, thus stabilising the internal situation in the Confederation [Konfederacja].

Rewolucja cyfrowa włączyła w przestrzeń działań polityków media społecznościowe, z których najczęściej użytkowany jest Twitter. Platforma ta sprzyja szczególnej partycypacji użytkowników oraz informowaniu odbiorców o najbardziej bieżących wydarzeniach w czasie niemal rzeczywistym. Można też rozumieć ją jako jedno z najbardziej efektywnych narzędzi współczesnej komunikacji politycznej. Artykuł zawiera analizę porównawczą komunikacji Antoniego Macierewicza, związanego z obozem rządzącym w Polsce w roku 2022 roku, oraz Roberta Biedronia, jednego z liderów opozycji. Analizowane komunikaty dotyczą pierwszego miesiąca wojny w Ukrainie. Do przeprowadzenia badania wykorzystano zarówno metody ilościowe, włącznie z elementami analizy statystycznej, jak i analizę jakościową, opartą głównie na analizie treści. Celem badania jest wskazanie różnic w komunikacji oraz ukazanie ich twitterowych wypowiedzi o wojnie w Ukrainie w kontekście szerszej strategii komunikowania politycznego zgodnej z programem reprezentowanej partii i odnoszącej się do działalności na scenie politycznej (polskiej czy też europejskiej). Analiza wskazuje również na różnorodność komunikatów przekazywanych za pośrednictwem medium społecznościowego oraz na ogólne polaryzacyjne tendencje, rozwijające się mimo społecznych głosów wzywających do zjednoczenia się w celu pomocy ofiarom rosyjskiej agresji.

Political Communication on Twitter in the Context of the War in Ukraine: Comparative Analysis of Posts of Robert Biedroń and Antoni Macierewicz

The digital revolution has brought social media into the space of politicians’ activities, the most widely used of which is Twitter. This platform fosters special participation of users and informing the audience about the most current events in almost real time. It can also be understood as one of the most effective tools of modern political communication. The proposed article provides a comparative analysis of the communications of Antoni Macierewicz, who is associated with Poland’s ruling camp in 2022, and Robert Biedroń, one of the opposition leaders. The analysed communications concern the first month of the war in Ukraine. Both quantitative methods, including elements of statistical analysis, and qualitative analysis, based mainly on content analysis, were used to conduct the study. The aim of the study is to identify differences in communications and to show their twitter statements about the war in Ukraine in the context of a broader political communication strategy in line with the program of the party represented and relating to activities on the political scene (Polish or European). The analysis also points to the diversity of messages communicated through the social medium and the general polarising tendencies developing despite public voices calling for unity to help the victims of Russian aggression.

Celem prowadzonych analiz jest pokazanie, jak ukazywano macierzyństwo w czterech polskich tygodnikach opinii: Gazecie Polskiej, Newsweeku Polsce, Polityce i Wprost, w wyselekcjonowanych okresach, na przestrzeni lat 2000–2019, oraz jak rola matki rzutowała na wizerunki medialne kobiet świata polityki. Przyjęto wstępne założenia, że macierzyństwo jest w badanych publikacjach upolitycznione, a linia redakcyjna analizowanych tygodników wpływa

na sposób pisania o nim. Ponadto starano się sprawdzić słuszność twierdzenia, że częściej w roli matki ukazywano żony polityków niż polityczki, a rolę matki mocniej eksponowano w obrazie polityczki polskiej niż zagranicznej. Wykorzystaną metodą badawczą była analiza zawartości wybranych publikacji pochodzących z tygodników opinii, którą przeprowadzono autorskim kluczem kategoryzacyjnym i przy wsparciu programu IBM SPSS. W toku prowadzonych analiz osiągnięto cele badawcze i potwierdzono przyjęte hipotezy.

Motherhood as a Topic of Publication and an Element of Media Images of Women of the Political World in Selected Polish Opinion Weeklies

The aim of the analysis conducted is to show how motherhood was portrayed in four Polish weekly opinion magazines Gazeta Polska, Newsweek Polska, Polityka and Wprost, during selected periods, over the years 2000-2019, and how the role of the mother projected media images of women in the world of politics. Preliminary assumptions were made that motherhood is politicised in the publications and that the editorial line of the surveyed weeklies influences the way they write about it. In addition, an attempt was made to test the validity of the claim that wives of politicians were more often portrayed in the role of the mother than female politicians, and the role of the mother was more strongly exposed in the portrayal of Polish female politicians than foreign ones. The research method used was a content analysis of selected publications, sourced from weekly opinion magazines, which was carried out based on the author’s categorisation key and with the support of the IBM SPSS program. In the course of the conducted analyses, the research objectives were achieved and the adopted research hypotheses were confirmed.