FAQ
Logotyp Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie

2015 Następne

Data publikacji: 19.02.2016

Licencja: Żadna

Redakcja

Sekretarz redakcji Edyta Żyrek-Horodyska

Zastępca redaktora naczelnego Agnieszka Cieślikowa

Redaktor naczelny Wojciech Kajtoch

Zawartość numeru

Aleksander Kiklewicz

Zeszyty Prasoznawcze, Tom 58, Numer 4 (224), 2015, s. 763-794

https://doi.org/10.4467/2299-6362PZ.15.053.4292
Autor rozważa procesy komunikacji publicznej, w szczególności komunikacji medialnej, w świetle kategorii semiotyki i psychologii społecznej. W centrum uwagi znajduje się zjawisko pragmatyki bez semantyki, tzn. podporządkowanie czynności komunikacyjnej celowi oddziaływania perswazyjnego i dewaloryzacja warstwy semantycznej przekazu informacyjnego. Infantylizm semantyczny jest traktowany jako marginalizowanie (zarówno przez nadawcę, jak i przez odbiorcę) informacji semantycznej zachodzące pod presją czynników pragmatycznych, zwłaszcza oddziaływania perswazyjnego. Objawem infantylizmu semantycznego jest większa lub mniejsza nierozstrzygalność znaczeniowa wypowiedzi, brak należytej kontroli nad przekazem informacyjnym znajdujący wyraz w dekonstrukcji wypowiedzi (tzn. w zniekształceniu form eksplikacji znaczeń) oraz formalnej struktury wypowiedzi. W prezentowanym artykule autor skupia się na poszczególnych typach tego zjawiska występujących w dyskursach publicznych, takich jak: 1) nierozstrzygalność semantyczna; 2) widzenie tunelowe (w tym naiwny realizm); 3) niereprezentacyjność ontologiczna/epistemiczna; 4) brak spójności semantycznej; 5) redundancja i satiacja semantyczna.
Czytaj więcej Następne

Marcin Pielużek

Zeszyty Prasoznawcze, Tom 58, Numer 4 (224), 2015, s. 795-828

https://doi.org/10.4467/2299-6362PZ.15.054.4293
Punktem wyjścia niniejszego artykułu jest koncepcja ideologicznych obrazów świata Helmuta Gippera mówiąca, iż obrazy świata zawierają w sobie konkretny światopogląd, czyli określone oceny, normy, wartości i nastawienie wobec świata. Głównym celem artykułu jest przedstawienie obrazów świata obecnych w publikacjach online środowisk radykalnej prawicy i lewicy. Przyjmując perspektywę komunikacyjną, autor, analizując konteksty i rekonstruując znaczenia najczęściej występujących słów, stara się odnaleźć regularności w komunikacji radykalnych grup politycznych, zidentyfikować podstawowe elementy ich tożsamości, a następnie na tej podstawie odtworzyć fundamentalne składniki ideologicznych obrazów świata. Swoje badania autor opiera na założeniach konstruktywistycznych, koncepcjach językowego i tekstowego obrazu świata, a w analizach wykorzystuje metody i techniki językoznawstwa korpusowego.
Czytaj więcej Następne

Jacek Dąbała

Zeszyty Prasoznawcze, Tom 58, Numer 4 (224), 2015, s. 829-838

https://doi.org/10.4467/2299-6362PZ.15.055.4294
Artykuł pokazuje, w jaki sposób tzw. grywalizacja, nastawiona głównie na korzyści biznesowe i jakościowe, może generować straty, ponieważ nie uwzględnia różnic pomiędzy myśleniem dziennikarskim a biznesowym, zarządzającym, przywódczym. W ten sposób pomiędzy oboma stylami myślenia powstaje swoista „ziemia niczyja”, która – profesjonalnie zagospodarowana – może decydować o jakości programów medialnych i tym samym dawać szanse zwiększenia zysków. Zjawisko to analizowane jest tutaj metodami fenomenologiczno-strukturalnymi. Badacz przekonuje, że jakość w mediach jest dla dziennikarstwa szansą ekonomiczną i merytoryczną.
Czytaj więcej Następne

Arkadiusz Gut, Michał Wilczewski

Zeszyty Prasoznawcze, Tom 58, Numer 4 (224), 2015, s. 839-859

https://doi.org/10.4467/2299-6362PZ.15.056.4295
Niniejszy artykuł stanowi próbę eksplikacji pojęcia „Chinese Dream” na podstawie wypowiedzi i wytycznych prezydenta Chin, Xi Jinpinga oraz przybliża socjopolityczny i poznawczy kontekst jego realizacji oraz miejsca w filozofii Partii Komunistycznej. Oprócz zarysowania teoretycznej ramy idei „chińskiego marzenia” przedstawione zostały przemyślenia samych Chińczyków, zawarte w ich wypowiedziach na wybranych portalach społecznościowych (huxiu.com, blogchina.com, sohu.com) i forach chińskojęzycznych wydań Financial Times. Drugą część artykułu stanowi analiza tekstowego konstruowania pojęcia w prasie międzynarodowej z uwzględnieniem m.in. takich tytułów jak New York Times, Financial Times, Global Times, Economist, China Digital Times, China Daily USA, South China Morning Post Columns.
Czytaj więcej Następne

Władysław Marek Kolasa

Zeszyty Prasoznawcze, Tom 58, Numer 4 (224), 2015, s. 860-882

https://doi.org/10.4467/2299-6362PZ.15.057.4296
Artykuł zawiera zwięzłą charakterystykę rozwoju prasy polskiej w latach 1832–1918. Głównym celem opracowania jest precyzyjne określenie jej ilościowego wzrostu oraz terytorialnego rozmieszczenia. Źródłem do badań były dane z analizy wszystkich (w tym najnowszych) źródeł dokumentacyjnych. Ustalono, że w latach 1832–1864 na ziemiach polskich i emigracji ukazywało się 626 tytułów, z czego 185 wydawano w zaborze rosyjskim, 161 w zaborze austriackim, 130 w dzielnicy pruskiej oraz 150 na emigracji. Po powstaniu styczniowym prasa polska rozwijała się znacznie szybciej. W latach 1864–1918 ukazało się aż 5886 tytułów drukowanych w języku polskim. Najwięcej gazet i czasopism ukazywało się w Galicji (2323), nieco mniej w zaborze rosyjskim (2018), zaś najmniej w prowincji pruskiej (613); prasę polską wydawano także w głębi państw zaborczych (371), z czego 197 w Cesarstwie Rosyjskim, 125 w Niemczech oraz 49 w monarchii austro-węgierskiej. Ponadto prasę polską wydawano w 15 innych krajach (razem 561): w Stanach Zjednoczonych (387), Francji (48), Szwajcarii (43), Brazylii (28), Anglii (25) itd.
Czytaj więcej Następne

Paweł Przybytek

Zeszyty Prasoznawcze, Tom 58, Numer 4 (224), 2015, s. 883-904

https://doi.org/10.4467/2299-6362PZ.15.058.4297
Znakomity polski publicysta dwudziestolecia międzywojennego, Konstanty Srokowski (1878– 1935), w swoich dwóch pracach: ,,Elita bolszewicka” (1927) i ,,Na czerwonym Olimpie” (1934) charakteryzuje proces powstawania grupy rządzącej w ZSRR, jej ideologię i techniki rządzenia oraz sylwetki prominentów sowieckich. W powyższych pracach przeważają metonimie i peryfrazy, bardzo przydatne w obrazowaniu opisywanych zjawisk i ludzi. Powojenna publicystyka Srokowskiego jest bardziej obiektywna i wyważona niż antyrosyjskie teksty z lat pierwszej wojny światowej (i sprzed tej wojny) – stąd mniej tu animizacji i metafor o charakterze hiperbolicznym. Stonowanie to jest rezultatem wycofania się Srokowskiego po 1918 roku z czynnej działalności politycznej. Nie miał wtedy powodów, aby zajadle atakować ZSRR i dążył do w miarę obiektywnego opisu.
Czytaj więcej Następne

Remigiusz Kasprzycki

Zeszyty Prasoznawcze, Tom 58, Numer 4 (224), 2015, s. 905-929

https://doi.org/10.4467/2299-6362PZ.15.059.4298
Obraz Czechów w publicystyce II Rzeczypospolitej się zmieniał. W dużej mierze wpływały na to wydarzenia polityczne. O ile w latach 1926–1934 Czechów przedstawiano pozytywnie, to po 1934 roku wizerunek ich się zdecydowanie pogorszył. Dużą rolę odgrywał tutaj nierozwiązany polsko-czeski konflikt dotyczący Zaolzia. Polska prasa obserwująca upadek Czechosłowacji między październikiem 1938 i marcem 1939 roku tryumfowała, wytykając Czechom tchórzostwo. Stereotyp „szwejków”, narodu bez walki wyrzekającego się niepodległości, dominował wówczas w polskiej publicystyce. Znaleźli się jednak również polscy dziennikarze piszący inaczej o Czechach, sympatyzujący z nimi. Zdecydowanie większą sympatią w latach 1918–1939 darzono Słowaków. W braterstwie słowacko-polskim widziano przejaw wspólnoty duchowej (katolicyzm, konserwatyzm tych nacji etc.). Pisano o nich z przyjaźnią, ale i lekceważąco: nie zdołaliby rywalizować z Polakami. Szczególna sympatia do Słowaków objawiła się w polskiej publicystyce pod koniec lat 30., ale w momencie kształtowaniu się słowackiego państwa w 1938 r. nie brakło wobec nich głosów krytycznych. Nie były to jednak głosy większości.
Czytaj więcej Następne

Tomasz Mielczarek

Zeszyty Prasoznawcze, Tom 58, Numer 4 (224), 2015, s. 930-938

https://doi.org/10.4467/2299-6362PZ.15.060.4299
Przedmiotem artykułu jest zawartość kwartalnika Ośrodka Badań Prasoznawczych UJ Zeszyty Prasoznawcze. Autor przeanalizował 42 wydane numery pisma obejmujące ok. 8,5 tys. stronic druku. Interesował się: składem zespołu redakcyjnego i gronem autorskim, a nade wszystko tematyką artykułów. Przedmiotem analizy było ogółem 1068 tekstów, w tym: 389 artykułów naukowych, 114 materiałów, 413 recenzji i 152 sprawozdania. Zawartość ZP zdominowali autorzy krakowscy, przede wszystkim związani z OBP UJ. Pismo, nie unikając tematyki międzynarodowej, koncentrowało się głównie na badaniach klasycznej drukowanej polskiej prasy. Odegrało pozytywną rolę w dziele inicjowania, rejestrowania i oceniania badań prasoznawczych, w miarę szeroko informowało o najważniejszych publikacjach medioznawczych. Istotny wpływ na jego zawartość miał Redaktor Naczelny, który okazał się też niezwykle płodnym autorem ZP.
Czytaj więcej Następne

Jagoda Bloch

Zeszyty Prasoznawcze, Tom 58, Numer 4 (224), 2015, s. 939-958

https://doi.org/10.4467/2299-6362PZ.15.061.4300
Artykuł poświęcony jest sposobowi czytania głównego programu informacyjnego w czasach PRL – „Dziennika Telewizyjnego” oraz analizie elementów prozodycznych, pojawiających się w propagandowych serwisach informacyjnych w latach 80. XX wieku. Do elementów prozodycznych mających największy wpływ na propagandowy charakter przekazu należą: intonacja, akcent, iloczas. Dzięki nim, linię melodyczną czytania informacji można opisać jako monotonną, zbliżoną do naturalnej oraz ekspresyjną. Jeśli elementy prozodyczne występują w wypowiedziach w sposób ograniczony, obiektywizują. Jeśli zaś są pełniej wykorzystywane przez lektorów, ujawniają zaangażowanie czytających oraz wzmacniają zawarte w przekazach treści.
Czytaj więcej Następne

Anna Karpińska

Zeszyty Prasoznawcze, Tom 58, Numer 4 (224), 2015, s. 959-973

https://doi.org/10.4467/2299-6362PZ.15.062.4301
Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie pewnych zjawisk literackich, które zaszły w ostatnich latach wskutek oddziaływania mediów na formę i treść dzieł literackich. Pokazano hybrydyzację gatunków medialnych i literackich, scharakteryzowane zostały niektóre powstałe w ostatnich latach żanry literatury niekonwencjonalnej. W pracy wykorzystano materiały dostępne w internecie, czasopismach poświęconych tematyce medialnej i literaturoznawczej. Przeprowadzono badania ankietowe, na podstawie których ustalono preferencje czytelnicze badanych, ich podejście do zmian.
Czytaj więcej Następne

Zeszyty Prasoznawcze, Tom 58, Numer 4 (224), 2015, s. 974-987

  • Sławomir J. Tabkowski: Gazeta Krakowska w antrakcie. Wspomnienia redaktora (Jerzy Pałosz), s. 976;
  • Zbigniew Rykiel, Jarosław Kinal (red.): Tożsamości wirtualne i komunikacja w przestrzeni społecznej internetu oraz tychże: Kultura i administracja w przestrzeni społecznej internetu (Maria Magoska, Małgorzata Winiarska-Brodowska), s. 979;
  • Wiesław Adam Koński: Dwa wieki prasy płockiej. Tom 1: 1810–1945 (ajc), s. 981;
  • Marek Mazur: Polityka z Twarzą. Personalizacja parlamentarnych kampanii wyborczych w Polsce w latach 1993–2011 (Agnieszka Hess) s. 982;
  • Dwugłos o książce Macieja Pacuły: Informacja: wolne dobro publiczne niechronione autorskoprawnie (Dariusz Baran, Ewa Nowińska) s. 984.
Czytaj więcej Następne

Zeszyty Prasoznawcze, Tom 58, Numer 4 (224), 2015, s. 988-1009

  • Sylwester Dziki – bibliograf, historyk mediów, prasoznawca (1932–2015) (Walery Pisarek) 990
  • Zeszyty Prasoznawcze – ostatnie zmiany i perspektywy (Wojciech Kajtoch) 993
  • Onomastyka medialna. Olsztyn, 22–23 października 2015 r. (Mateusz Flont) 998
  • Ogólnopolska Konferencja Naukowa „Współczesne media – media informacyjne” Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin, 15–16 kwietnia 2015 roku (Mateusz Kasiak) 1003
  • W kręgu sporów o etykę mediów (Igor Mostowicz)
  • Z Rocznika Historii Prasy Polskiej (Adam Bańdo)
Czytaj więcej Następne