FAQ
Logotyp Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie

2019 Następne

Data publikacji: 25.03.2019

Licencja: CC BY-NC-ND  ikona licencji

Redakcja

Redakcja zeszytu Magdalena Hodalska

Zawartość numeru

Marek Mazur

Zeszyty Prasoznawcze, Tom 62, Numer 1 (237), 2019, s. 12-30

https://doi.org/10.4467/22996362PZ.19.001.10215
Misja publiczna mediów publicznych nakłada na nadawców publicznych relacjonujących politykę szereg obowiązków, które na potrzeby niniejszej pracy ujęto w ramach trzech funkcji mediów informacyjnych: informacyjnej (dostarczenie informacji o kandydatach oraz problemach/programach wyborczych), kontrolnej (dostarczenie informacji o nielegalnych i nieetycznych działaniach kandydatów oraz krytyka ofert wyborczych) i mobilizacyjnej (dostarczenie informacji mobilizujących do partycypacji wyborczej). Aby odpowiedzieć na pytanie o spełnienia wymogów misji publicznej przez telewizję regionalną w okresie poprzedzającym wybory samorządowe w 2018 roku, dokonano weryfikacji tych funkcji na przykładzie programu informacyjnego „Aktualności” TVP3 Katowice. Wyniki jakościowo-ilościowej analizy zawartości treści pokazują dominację w informacjach o wyborach stronniczości propagandowej. Analizowane medium nie respektowało podstawowych zasad misji publicznej (bezstronności oraz pluralizmu wewnętrznego) i nie zrealizowało w sposób należyty wyznaczonych funkcji mediów informacyjnych.
Czytaj więcej Następne

Marcin Kubat

Zeszyty Prasoznawcze, Tom 62, Numer 1 (237), 2019, s. 31-43

https://doi.org/10.4467/22996362PZ.19.002.10216
Artykuł prezentuje wyniki porównawczej analizy sposobu informowania radiowego słuchacza o wynikach wyborów samorządowych po zakończeniu pierwszej tury wyborów w październiku 2018 roku. Zbadano cztery stacje radiowe (RMF FM, Radio ZET, Polskie Radio, TOK FM), a przeprowadzona porównawcza analiza zawartości radiowych relacji pozwoliła określić najważniejsze różnice: w sposobie informowania o przebiegu wyborów, w zawartości radiowych programów oraz w przyjętych przez rozgłośnie sposobach podejścia do tematu. Materiałem badawczym są nagrania godzinnych audycji emitowanych w czterech wybranych stacjach radiowych w pierwszej godzinie po zamknięciu lokali wyborczych. Autor precyzyjnie policzył szybkość informowania o wynikach wyborów, zbadał możliwości dziennikarskie i techniczne stacji, nakreślił różnorodne modele przekazywania treści, którymi posługiwały się rozgłośnie, a poszczególne kategorie (m.in. prezydenci największych miast, sejmiki, frekwencja czy reporterzy w sztabach wyborczych) pozwoliły pokazać duże różnice między poszczególnymi stacjami w sposobie przekazywania informacji o przebiegu wyborów.
Czytaj więcej Następne

Weronika Świerczyńska-Głownia

Zeszyty Prasoznawcze, Tom 62, Numer 1 (237), 2019, s. 44-63

https://doi.org/10.4467/22996362PZ.19.003.10217
Współczesny rynek mediów charakteryzuje się konkurencją intermedialną polegającą na rywalizacji o uwagę tych samych widzów, słuchaczy, czytelników czy użytkowników przez różne media. Choć każde medium różni się pod względem treści i formy oraz działa na swoim rynku, to podobieństwo sfer ich działania wywołuje konkurencję między nimi. Aby osiągnąć rynkowy sukces, w walce o uwagę odbiorców nadawcy treści sięgają po wiele narzędzi promocji, a działania promocyjne realizują na dostępnych i różnorodnych platformach dystrybucji treści. Niniejszy artykuł ma na celu omówienie działań nadawców telewizyjnych, radiowych oraz redakcji prasowych w zakresie multiplatformowej promocji treści w warunkach konkurencji intermedialnej. Rozważania przeprowadzono w oparciu o analizę wybranych działań z zakresu promocji treści, wykorzystywanych przez stacje telewizyjne i radiowe oraz redakcje prasowe.
Podjęta analiza pozwala na wskazanie, iż umiejętność dotarcia z ofertą do dotychczasowego oraz potencjalnego odbiorcy poprzez multiplatformowe działania promocyjne będzie determinowała zdolność instytucji medialnej do budowy przewagi konkurencyjnej oraz utrzymania się na zdygitalizowanym rynku treści. W niedalekiej przyszłości tradycyjne formy promocji będą stanowiły narzędzia uzupełniające, a ich znaczenie będzie się stopniowo zmniejszało na korzyść interaktywnych form promocji. Obecność nadawców na cyfrowych platformach, w mediach społecznościowych oraz wykorzystywanie do działań promocyjnych różnorodnych aplikacji i komunikatorów będzie niebawem determinowało pozycję rynkową nadawcy treści.
Czytaj więcej Następne

Grażyna Stachyra

Zeszyty Prasoznawcze, Tom 62, Numer 1 (237), 2019, s. 64-79

https://doi.org/10.4467/22996362PZ.19.004.10218
Mimo że termin „dynamika głosu” funkcjonuje w obszarze działań teoretyków i praktyków dziennikarstwa radiowego od powstania medium, wciąż jest różnie interpretowany w kontekście specyfiki wypowiedzi radiowej. Niniejszy artykuł podejmuje problem dynamiki i antycypowania wypowiedzi radiowej na przestrzeni lat, wskazując najistotniejsze cechy tych zjawisk. Celem jest podkreślenie zależności pomiędzy wspomnianymi elementami emisji głosu a formatowym i gatunkowym zróżnicowaniem przekazu w radiu. Zastosowana metoda analizy materiału źródłowego w perspektywie historycznej wykazuje, że brzmienie radia jest kształtowane spójnie z jego transformacją jako medium, co skutkuje dowolnością ujmowania kategorii dynamiczności wypowiedzi, a spontaniczne i niereżyserowane wypowiedzi stanowią siłę radia jako medium towarzyszącego. W obliczu coraz intensywniejszego depersonalizowania podmiotów dyskursów medialnych radio pozostaje przestrzenią (wciąż) głównie audialnej komunikacji interpersonalnej.
Czytaj więcej Następne

Olga Dąbrowska-Cendrowska

Zeszyty Prasoznawcze, Tom 62, Numer 1 (237), 2019, s. 80-96

https://doi.org/10.4467/22996362PZ.19.005.10219
Koncerny z zagranicznym kapitałem funkcjonują na polskim rynku mediów od 1990 roku. Prasę kobiecą i młodzieżową w latach dziewięćdziesiątych XX wieku zdominowały cztery koncerny z niemieckim kapitałem: Bauer Media, Burda Polska, G+J Polska i Axel Springer Polska. W literaturze przedmiotu określano je mianem „wielkiej niemieckiej czwórki”. W latach 2001–2013 miały miejsce fuzje i przejęcia, które doprowadziły do koncentracji rynku. Po przeprowadzonych badaniach można stwierdzić, że najistotniejszym wydawcą prasy wysokonakładowej stał się koncern Bauer Media, który zdominował rynek w trzech subsegmentach prasowych: magazynach z programem telewizyjnym, pismach rozrywkowo-plotkarskich i typu true story. Artykuł stanowi próbę odpowiedzi na pytanie, czy koncern z zagranicznym kapitałem, Bauer Media – wydawca prasy dla kobiet i młodzieży – stanowi zagrożenie dla polskich rodzin.
Czytaj więcej Następne

Stella Grotowska

Zeszyty Prasoznawcze, Tom 62, Numer 1 (237), 2019, s. 97-110

https://doi.org/10.4467/22996362PZ.19.006.10220
W artykule przedstawiono zjawiska religijne jako element agenda setting realizowanego przez polskojęzyczne portale. Badaniami objęto trzy celowo wybrane serwisy informacyjne i publicystyczne identyfikowane przez autorów, dziennikarzy, użytkowników i badaczy jako prawicowe, konserwatywne. Przyjęto założenie, że komunikacja za pośrednictwem mediów wpływa na kształtowanie się i zmiany opinii publicznej poprzez podejmowanie określonych tematów, przypisywanie znaczeń do obiektów, osób lub wydarzeń, przenoszenie spraw z jednego porządku (agenda) do innego, np. z polityki do religii. Autorka założyła również, że użytkownicy i dziennikarze wybranych do badań portali traktują religię jako naturalny element ich światopoglądu, interesują się tematyką religijną, dlatego poświęcają jej więcej uwagi niż dziennikarze, odbiorcy lub wydawcy o odmiennej orientacji na światopogląd.
Celem badań było znalezienie podstawowych toposów organizujących narracje dotyczące religii, kontekstów społecznych, w których była ona sytuowana i funkcji przypisanych jej w interpretacjach medialnych. Dokonano jakościowej analizy przekazu trzech polskich serwisów informacyjnych (niezalezna.pl, wpolityce.pl. Telewizjarepublika.pl) na temat zjawisk religijnych. Rezultaty badań pokazały, że w badanym okresie 15 miesięcy w latach 2017-2018 nadawcy ci najwięcej uwagi poświęcali islamowi. Jednak żaden z analizowanych tekstów nie dotyczył bezpośrednio Polski, tematem był islam w Europie Zachodniej lub na świecie. W analizie typologicznej za pomocą teorii agenda setting wyróżniono podstawowe tematy: konflikt i przemoc, zderzenie cywilizacji, demografia, rywalizacja między ideami religijnymi, agendę polityczną. W badaniach wyodrębniono ponadto dwa elementy – kognitywny i afektywny. Jeśli chodzi o pierwszy, można powiedzieć, że w tekstach na temat islamu wykorzystywane są ustalenia naukowe, np. Demograficzne. Jeśli chodzi o drugi – afektywny wymiar przekazu, to w dyskursie na temat islamu przewagę uzyskują emocje negatywne.
Czytaj więcej Następne

Ewelina Dziwak

Zeszyty Prasoznawcze, Tom 62, Numer 1 (237), 2019, s. 111-120

https://doi.org/10.4467/22996362PZ.19.007.10221
Zmiany, jakie miały miejsce po skomercjalizowaniu internetu, wywołały szereg negatywnych następstw. W sieci nastąpiło znaczące obniżenie formy języka na rzecz podwyższenia stopnia jego pauperyzacji. W komunikacji wielu z wieloma wyszły na jaw skrywane sądy i opinie, powodując przeistoczenie się słów w realne akty agresji, z którymi codziennie stykają się internauci. Główny celem prezentowanej publikacji jest ujęcie hejtu w kontekście komercjalizacji internetu. Autorka na podstawie analiz literatury oraz własnych obserwacji przedstawia hejt jako zjawisko zapośredniczone przez media. Dokonując przeglądu polskich badań na temat hejtu oraz analizując historię internetu, dochodzi do wniosku, że oprócz czynników psychologicznych, jedną z przyczyn zaistnienia hejtu jest inkluzywność sieci. W wyniku upowszechnienia się oraz traktowania jego zasobów jak towaru największą popularnością zaczęły cieszyć się przekazy sensacyjne, kontrowersyjne i wykraczające poza ogólnie przyjęte normy. Dało to przyczynek do pojawienia się wielu negatywnych zjawisk w komunikowaniu masowym, wśród których wyróżnić należy szerzący się hejt.
Czytaj więcej Następne

Aleksandra Kalisz

Zeszyty Prasoznawcze, Tom 62, Numer 1 (237), 2019, s. 121-131

https://doi.org/10.4467/22996362PZ.19.009.10243
W niniejszym artykule szerszej analizie została poddana randka, określana mianem osobliwego zdarzenia komunikacyjnego. Za pomocą genologii lingwistycznej i tekstologii autorka ustala, z jakich komponentów składa się ów konstrukt. W dalszej kolejności nie tylko podejmuje próbę określenia ram gatunkowych tego rodzaju spotkania, ale również weryfikuje jego otoczenie komunikacyjne, biorąc pod uwagę wpływ najnowszych zdobyczy techniki na przebieg tytułowej randki. Poddane analizie zdarzenie komunikacyjne zestawia z przestrzenią nowych mediów, a ściślej z wybranymi portalami randkowymi, za pomocą których coraz częściej dochodzi do inicjowania tego rodzaju kontaktów towarzyskich. Rozważania pozwalają na odnalezienie we współczesnych serwisach wyraźnych śladów ogłoszenia towarzysko-matrymonialnego. W obu przypadkach wspólnym mianownikiem staje się silna potrzeba kreowania własnego wizerunku.
Czytaj więcej Następne

Agnieszka J. Cieślikowa

Zeszyty Prasoznawcze, Tom 62, Numer 1 (237), 2019, s. 132-142

https://doi.org/10.4467/22996362PZ.19.008.10222
Artykuł przedstawia czasopismo popularnonaukowe Przyroda i Technika, które wychodziło w okresie międzywojennym we Lwowie. Opis miesięcznika oparty został na analizie zawartości zachowanych roczników. Przedstawiono program czasopisma, jego układ, profil tematyczny i redakcję oraz odbiór, zwłaszcza w środowisku nauczycielskim. Szczególną uwagę poświecono autorom, którzy zamieszczali w Przyrodzie i Technice artykuły popularnonaukowe. W całym okresie ukazywania się pisma to ponad 300 autorów. Byli wśród nich zarówno uczeni z różnych polskich ośrodków akademickich i placówek badawczych, jak i nauczyciele szkół średnich, publicyści oraz inżynierowie. Wymieniono w artykule najbardziej płodnych autorów. Wielu z nich miało już wówczas, lub osiągnęło w latach późniejszych, znaczącą pozycję naukową w środowisku akademickim. Wśród autorów jest m.in. pięciu rektorów polskich uczelni, profesorowie Uniwersytetu Jagiellońskiego, Jana Kazimierza, Poznańskiego, Warszawskiego, Akademii Górniczo-Hutniczej, a po wojnie także Wrocławskiego i Akademii Medycznych w Białymstoku, Lublinie i Gdańsku. Liczna reprezentacja uczonych wśród autorów artykułów popularyzatorskich na łamach Przyrody i Techniki dobrze ilustruje nastawienie międzywojennego polskiego środowiska uczonych na szeroki przekaz wiedzy, także poza ścisłym kręgiem akademickim.
Czytaj więcej Następne

Zeszyty Prasoznawcze, Tom 62, Numer 1 (237), 2019, s. 143-164

Z życia naukowego

  • Współczesne tygodniki opinii w Polsce (Ryszard Filas) 143
     
  • Z rocznika Historii prasy polskiej t. XVIII (2015), z. 3 (39), z. 4 (40) (Adam Bańdo)145
     
  • Konferencja „Prasa krakowska w 100. rocznicę odzyskania niepodległości” Kraków, 15–16.11.2018 (Agnieszka Wszołek) 149
     
  • IX ogólnopolska konferencja metodologiczna „Człowiek hipermedialny. Komunikowanie w czasach gier video, social mediów i doświadczeń VR” Warszawa, 15-16.11.2018 r. (Anna Bielecka)152
     
  • Konferencja naukowa „Wiedza–Komunikacja–Działanie” – 20-lecie Instytutu Dziennikarstwa, Mediów i Komunikacji Społecznej UJ, 25–26.10.2018 r. (Małgorzata Lisowska-Magdziarz (oprac.)) 155
Czytaj więcej Następne