FAQ
Logotyp Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie

2021 Następne

Data publikacji: 21.12.2021

Opis

Publikacja dofinansowana przez Uniwersytet Jagielloński ze środków Instytutu Dziennikarstwa, Mediów i Komunikacji Społecznej oraz Wydziału Zarządzania i Komunikacji Społecznej.

Licencja: CC BY-NC-ND  ikona licencji

Zawartość numeru

Tomasz Mielczarek

Zeszyty Prasoznawcze, Tom 64, Numer 4 (248), 2021, s. 11-24

https://doi.org/10.4467/22996362PZ.21.023.14286

Celem niniejszego artykułu jest zaprezentowanie najważniejszych zjawisk, które wystąpiły w ostatnich latach w polskiej telewizji programowej. Artykuł ma charakter syntetyczny i prze­glądowy; wykorzystuje metodę informacyjno-opisową. Autor uważa, że likwidacja analogo­wych nadajników telewizyjnych w Polsce przyspieszyła rekonfigurację rynku nadawców i ich oferty programowej. Proces ten zintensyfikowały zmiany sposobów komunikacji społecznej, która coraz częściej przybierała charakter sieciowy. Odwołując się do badań socjologicznych, Autor dochodzi do wniosku, że oglądanie telewizji uzależnione jest od różnorodnych cech demograficznych, ale głównie od wieku. Młodzi widzowie korzystają przede wszystkim z platform strumieniowych. Oglądają nie tylko wykonane przez profesjonalistów seriale i filmy fabularne, ale też twórczość amatorską oferowaną np. przez YouTube. Starsi widzo­wie preferują linearną telewizję programową. Zwracają uwagę zwłaszcza na telewizyjne sagi i programy informacyjne, a ich potrzeby bodaj najlepiej zaspokaja telewizja państwowa. Nadawcy próbują utrzymać się na rynku na dwa sposoby. Po pierwsze multiplikują ofertę i wprowadzają na rynek coraz bardziej wyspecjalizowane programy adresowane do coraz węższych grup odbiorców. Po drugie uruchamiają własne platformy strumieniowe, próbując w ten sposób pozyskać nowych widzów.

Czytaj więcej Następne

Marcin Pielużek

Zeszyty Prasoznawcze, Tom 64, Numer 4 (248), 2021, s. 25-54

https://doi.org/10.4467/22996362PZ.21.023.14287

Głównym celem artykułu jest próba charakterystyki nowego zjawiska obecnego na skrajnie prawicowej scenie politycznej, jakim jest subkultura polityczna Autonomicznych Nacjonalistów. Powstałe w pierwszej dekadzie XXI w. grupy cechuje z jednej strony subkulturowa forma organizacyjna, wzorowana na anarchistycznych bojówkach Antifa, z drugiej stanowią one egzemplifikację typowej dla postmodernizmu „płynnej ideologii”, w ramach której łączone są typowe dla skrajnej prawicy postulaty z nową formułą internacjonalistycznego, „nieszowinistycznego” nacjonalizmu i lewicową optyką. Artykuł składa się z dwóch części. W pierwszej zaprezentowano optykę zewnątrzsystemową, w której podjęto próbę opisania tego środowiska i ulokowania go w nacjonalistycznym spektrum ideologicznym w oparciu o dostępne źródła naukowe. Druga część stanowi próbę uchwycenia autodefiniowania się polskich Autonomicznych Nacjonalistów w swoich mediach oraz identyfikacji kluczowych dla tego środowiska wartości. W tej części wykorzystano ilościowo-jakościowe analizy reali­zowane z wykorzystaniem narzędzi i technik lingwistyki korpusowej. Jako materiał badawczy zostały wybrane teksty ideologiczne opublikowane na stronie Autonom.pl pełniącej funkcję głównej tuby propagandowej tych środowisk. Artykuł stanowi wkład w badania mediów grup subkulturowych i funkcjonujących na peryferiach systemu politycznego.

Czytaj więcej Następne

Bartłomiej Łódzki

Zeszyty Prasoznawcze, Tom 64, Numer 4 (248), 2021, s. 55-72

https://doi.org/10.4467/22996362PZ.21.023.14288

Artykuł analizuje, w jaki sposób wykorzystują Twittera korespondenci zagraniczni największych polskich stacji radiowych i telewizyjnych na przykładzie placówek w Waszyngtonie i Brukseli. Okres badawczy obejmuje lata 2016–2019, kiedy nowe kierownictwo mediów publicznych w Polsce podjęło decyzję o wymianie większości korespondentów. Celem analizy jest identyfikacja podobieństw i różnic między relacjami dziennikarzy mediów publicznych i komercyjnych, jak również ustalenie, czy aktywność podejmowana na Twitterze służy do przekazywania wiadomości, promowania własnej pracy, budowania wizerunku redakcji czy też komunikowania się z odbiorcami. Wyniki analizy, która objęła ponad 20 tys. tweetów, potwierdzają wpływ zmian politycznych na pracę i aktywność dziennikarzy w sferze publicznej. Większość polskich korespondentów mediów publicznych relacjonowała wydarzenia zgodnie z linią programową partii rządzącej, koncentrowała się na sprawach krajowych i wykorzystywała Twittera do autopromocji. Dziennikarze mediów komercyjnych relacjonowali natomiast głównie tematykę międzynarodową, korzystając z szerszego spektrum źródeł w tweetach. Istotne różnice widoczne były także w sposobie interakcji z publicznością. Najwięcej udostępnień na Twitterze i najintensywniejsze dyskusje dotyczyły treści korespondentów mediów publicznych. Najwięcej uwagi uzyskały tweety na temat działań głównych polityków partii prawicowych, kwestii krajowych i krytyki działań organów europejskich. Wyniki badań dowodzą istnienia głębokiego kryzysu debaty publicznej, braku wzajemnego zaufania i możliwości zmiany tego stanu rzeczy w bliskiej perspektywie.

Czytaj więcej Następne

Z historii mediów

Izabela Krasińska

Zeszyty Prasoznawcze, Tom 64, Numer 4 (248), 2021, s. 73-86

https://doi.org/10.4467/22996362PZ.21.023.14289

Przedmiotem artykułu jest geneza i analiza zawartości dwóch pism abstynenckich, adresowanych do młodzieży i wydawanych w Krakowie periodyków Wiadomości Abstynenckie (1925–1926) i Młodzież Abstynencka (1927–1931). Jak wykazały badania, były to organy prasowe zorganizowanej w 1925 r. w Krakowie i w kolejnym roku w Poznaniu Centrali Abstynenckiej Kół Młodzieży. Zainicjował ją o. Mieczysław Kuznowicz – duchowny ze zgromadzenia jezuitów i wychowawca zaniedbanej młodzieży robotniczej i rzemieślniczej. Nadrzędny cel tych pism obejmował informowanie czytelników o funkcjonowaniu Centrali Abstynenckiej Kół Młodzieży, która poprzez różnorodną działalność starała się wpłynąć na ograniczenie spożycia alkoholu wśród polskiej młodzieży. Wiadomości Abstynenckie i Młodzież Abstynencka nie cieszyły się do tej pory większym zainteresowaniem historyków prasy oraz historyków uzależnień. Tekst powstał na bazie analizy zawartości treściowej tych dwóch periodyków oraz na podstawie wybranej literatury przedmiotu. Przeprowadzone analizy potwierdzają słuszność założenia, że omawiane tytuły, obok innych abstynenckich pism tego okresu, aktywnie włączyły się w zwalczanie nałogów, a zwłaszcza alkoholizmu wśród młodych pokoleń Polaków.

Czytaj więcej Następne

Jarosław Dobrzycki

Zeszyty Prasoznawcze, Tom 64, Numer 4 (248), 2021, s. 87-104

https://doi.org/10.4467/22996362PZ.21.023.14290

Artykuł ma na celu przedstawienie krótkiej historii pisma Głos Siemianowicki. Była to gazeta lokalna wydawana na terenie Siemianowic Śląskich w latach 1936–1937. Na jej łamach starano się walczyć z przejawami dyskryminacji mieszkańców Siemianowic czy szykanowania ludzi pochodzenia śląskiego. Oprócz tematyki lokalnej periodyk dostarczał także informacji o ważnych wydarzeniach w kraju i za granicą. Zastosowaną metodą badawczą w niniejszym artykule jest analiza źródeł, oparta na całościowym przestudiowaniu dostępnego materiału.

Czytaj więcej Następne

Patrick Vaughan

Zeszyty Prasoznawcze, Tom 64, Numer 4 (248), 2021, s. 105-116

https://doi.org/10.4467/22996362PZ.21.023.14291

Artykuł dotyczy historii serialu telewizyjnego „Amerika”. Po premierze w 1987 r. był on uważany za jeden z najbardziej kontrowersyjnych projektów w historii telewizji amerykańskiej. Stworzony w odpowiedzi na telewizyjną superprodukcję „Dzień po” serial „Amerika” przedstawiał fikcyjne amerykańskie miasteczko pod radziecką okupacją, dekadę po tym, jak wojna nuklearna zmusiła rząd amerykański do kapitulacji. Celem artykułu jest ukazanie serialu „Amerika” w szerszym historycznym kontekście tego, jak Związek Radziecki był przedstawiany w amerykańskich mediach masowych oraz hollywoodzkich produkcjach telewizyjnych i filmowych. Obejmuje to narrację historyczną podważającą tezę o nieustannej „czerwonej panice” w Hollywood, przy jednoczesnym wskazaniu bardziej zniuansowanego poglądu, że jeżeli chodzi o kulturę i rozrywkę, można zasadnie argumentować, że Związek Radziecki był przedstawiany w bardziej pozytywnych barwach, niż wynikało to z nieupiększonych faktów historycznych w tym okresie.

Czytaj więcej Następne

Z życia naukowego

Rafał Kuś

Zeszyty Prasoznawcze, Tom 64, Numer 4 (248), 2021, s. 117-119

https://doi.org/10.4467/22996362PZ.21.023.14292
Czytaj więcej Następne

Agnieszka Szymańska

Zeszyty Prasoznawcze, Tom 64, Numer 4 (248), 2021, s. 121-127

https://doi.org/10.4467/22996362PZ.21.023.14293

Dagmara Głuszek-Szafraniec: Publiczni nadawcy w regionach autonomicznych Hiszpanii. Między misją a polityką. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2020, s. 378.

Czytaj więcej Następne

Anna Dumalewska

Zeszyty Prasoznawcze, Tom 64, Numer 4 (248), 2021, s. 129-132

https://doi.org/10.4467/22996362PZ.21.023.14294

Radosław Sojak, Andrzej Meler, Beata Królicka: Stereotypowe czy nietypowe? Wizerunek kobiet w polskich serialach – sposób prezentacji, obecność, konteksty. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2020, s. 172.

Czytaj więcej Następne