FAQ
Logotyp Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie

Wydawnictwa periodyczne Centrali Abstynenckiej Kół Młodzieży (1925–1931)

Data publikacji: 21.12.2021

Zeszyty Prasoznawcze, 2021, Tom 64, Numer 4 (248), s. 73 - 86

https://doi.org/10.4467/22996362PZ.21.023.14289

Autorzy

Izabela Krasińska
Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach
ul. Stefana Żeromskiego 5, Kielce, Polska
https://orcid.org/0000-0002-5897-9333 Orcid
Kontakt z autorem
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Wydawnictwa periodyczne Centrali Abstynenckiej Kół Młodzieży (1925–1931)

Abstrakt

Periodical Publications of the Abstinence Center of the Youth Circles (1925–1931)

The subject of the article is the genesis and the content analysis of two abstinence periodicals addressed to the young people and published in Krakow, Wiadomości Abstynenckie (1925–1926) and Młodzież Abstynencka (1927–1931). These were the press organs of the Abstinence Center of the Youth Circles, organized in 1925 in Kraków and in Poznań the following year. The initiator of the Central Office was Fr. Mieczysław Kuznowicz, the educator of the neglected workers and the craftsmen, a clergyman from the Jesuit congregation. The primary goal of these magazines was to inform the readers about the functioning of the Abstinence Center of the Youth Circles, which through its various activities tried to reduce the alcohol consumption among the Polish youth. Wiadomości Abstynenckie and Młodzież Abstynencka have been outside of the range of interest of the press and addiction historians. The article presents the results of content analysis of the two eponymous periodicals and on the basis of selected literature on the subject. The conducted analysis confirms the validity of the assumption that the discussed periodicals, along with the other abstinence papers of that period, were the active way of fighting against the addictions, especially alcoholism among the younger generations of Poles.

STRESZCZENIE

Przedmiotem artykułu jest geneza i analiza zawartości dwóch pism abstynenckich, adresowanych do młodzieży i wydawanych w Krakowie periodyków Wiadomości Abstynenckie (1925–1926) i Młodzież Abstynencka (1927–1931). Jak wykazały badania, były to organy prasowe zorganizowanej w 1925 r. w Krakowie i w kolejnym roku w Poznaniu Centrali Abstynenckiej Kół Młodzieży. Zainicjował ją o. Mieczysław Kuznowicz – duchowny ze zgromadzenia jezuitów i wychowawca zaniedbanej młodzieży robotniczej i rzemieślniczej. Nadrzędny cel tych pism obejmował informowanie czytelników o funkcjonowaniu Centrali Abstynenckiej Kół Młodzieży, która poprzez różnorodną działalność starała się wpłynąć na ograniczenie spożycia alkoholu wśród polskiej młodzieży. Wiadomości Abstynenckie i Młodzież Abstynencka nie cieszyły się do tej pory większym zainteresowaniem historyków prasy oraz historyków uzależnień. Tekst powstał na bazie analizy zawartości treściowej tych dwóch periodyków oraz na podstawie wybranej literatury przedmiotu. Przeprowadzone analizy potwierdzają słuszność założenia, że omawiane tytuły, obok innych abstynenckich pism tego okresu, aktywnie włączyły się w zwalczanie nałogów, a zwłaszcza alkoholizmu wśród młodych pokoleń Polaków.

Bibliografia

Pobierz bibliografię
III. Kurs abstynencki (1927). Młodzież Abstynencka, nr 4, s. 56–57.
Biskupski J. (2016). Zapobieganie alkoholizmowi wśród dzieci i młodzieży w latach 1920–1939. W: R. Matusiak, K. Sigda, K. Kozioł (red.). Zachowania ryzykowne dzieci i młodzieży. Problemy wychowawcze, uzależnienia (s. 15–26). Lublin–Tarnów–Łapczyca.
Bursa Szkół Średnich ZMMPiR [http://bursakrakow.pl/index.php?page=doc&cat=2&doc=18; 20.04.2020].
Centrala Kół Młodzieży Abstynenckiej (1925). Wiadomości Abstynenckie, nr 1, s. 5.
Ciechanowski S. (1925). Tytoń a alkohol. I. Wiadomości Abstynenckie, nr 2, s. 1–3.
Ciechanowski S. (1926). Tytoń a alkohol. II. Wiadomości Abstynenckie, nr 1, s. 1–2.
Dalewski T. (1947). O. Kuznowicz, przyjaciel młodzieży. Kraków.
Duchowicz B. (1928). Dlaczego i w jaki sposób szkoła powinna walczyć z alkoholizmem młodzieży i społeczeństwa? Poznań.
Faber-Chojnacka A. (1993). Czasopisma dziecięce i młodzieżowe w Krakowie w dwudziestoleciu międzywojennym i ich charakterystyka ilościowa. Rocznik Naukowo-Dydaktyczny WSP w Krakowie. Prace Bibliotekoznawcze, z. 7, s. 107–116.
Faber-Chojnacka A. (1995). Czasopisma krakowskie dla dzieci i młodzieży w dwudziestoleciu międzywojennym. Kraków.
Faber-Chojnacka A. (1991). Wychowawcza rola czasopism dla dzieci i młodzieży w Krakowie w dwudziestoleciu międzywojennym. Rocznik Naukowo-Dydaktyczny WSP w Krakowie. Prace Bibliotekoznawcze, [t.] 6, s. 269–275.
Jak przygotować założenie Koła abstynenckiego? (1927). Młodzież Abstynencka, nr 1, s. 10–11.
Jelonek-Litewka K., Litewka A. Jelonek Eugeniusz Stanisław [http://www.wadowita.net/eugeniusz_jelonek.php; 21.04.2020].
Koło Abstynentów Słuchaczy Uniwersytetu Jagiellońskiego (1926). Wiadomości Abstynenckie, nr 3–5, s. 5.
Krasińska I. (2016). Abstinence in the educational activity and ideas of Father Mieczysław Kuznowicz (1874–1945). Human Studies. Series of Pedagogy = Людинознавчістудії. Серія: Педагогіка, nr 2/34, s. 111–122.
Krasińska I. (2014a). Abstinence press in Wielkopolska: „Central Paper on Temperance in the Grand Duchy of Poznań” (1843–1845). Alkoholizm i Narkomania, nr 3, s. 255–263.
Krasińska I. (2018a). Alkoholizm na łamach abstynenckich czasopism lubelskich (1928–1929). Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio J: Pedagogia-Psychologia, nr 2, s. 105–119.
Krasińska I. (2014b). Działalność redakcyjno-wydawnicza ks. Henryka Antoniego Szumana na rzecz najmłodszych odbiorców. Na przykładzie „Naszego Przewodnika” (1913–1919). W: I. Michalska, G. Michalski (red.). Działalność instytucji wydawniczych na rzecz oświaty i edukacji w XIX i początkach XX wieku (s. 299–318). Łódź.
Krasińska I. (2012). Działalność Związku Nauczycieli Abstynentów w latach 1924–1929. W: K. Dormus, R. Ślęczka (red.). W kręgu dawnych i współczesnych teorii wychowania. Uczeń – szkoła – nauczyciel (s. 492–505). Kraków.
Krasińska I. (2019). „Młodzież Błękitna” (1928–1929) jako przykład czasopisma szkolnego. W: M. Fedorowicz-Kruszewska, M. Cyrklaff-Gorczyca, T. Kruszewski (red.). W świecie bibliologii i informatologii. Księga dedykowana Profesor Bronisławie Woźniczce-Paruzel w 70. rocznicę urodzin. Praca zbiorowa (s. 195–212). Toruń.
Krasińska I. (2018b). Polskojęzyczne czasopisma abstynenckie w latach 1843–1914. Kraków.
Krasińska I. (2015). „Przez abstynencję do poprawy obyczajów i niepodległości”. Działalność Związku Nadziei – organizacji galicyjskiej młodzieży abstynenckiej w świetle pisma „Młodzież” (1906–1907 – 1910–1912). W: R. Bednarz-Grzybek, M. Hajkowska (red.). Problemy opiekuńczo-wychowawcze w polskim czasopiśmiennictwie. Przeszłość i teraźniejszość (s. 193–203). Lublin.
Krasińska I. (2008). Z problematyki walki z alkoholizmem wśród młodzieży galicyjskiej w początkach XX wieku. W: K. Szmyd i J. Dybiec (red.). Historia wychowania misja i edukacja. Profesorowi Andrzejowi Meissnerowi w 70. rocznicę urodzin i 45-lecia pracy naukowej i nauczycielskiej (s. 514–522). Rzeszów.
Kuznowicz M. (1912). Obecny stan polsko-katolickich Stowarzyszeń młodzieży rękodzielniczej i robotniczej w Galicji. W: Księga pamiątkowa drugiego Kongresu Mariańskiego Polskiego i zarazem wiecu katolickich stowarzyszeń polskich, odbytego w Przemyślu w dniach 26, 27, 28 sierpnia 1911 r. (s. 193–204). Przemyśl.
Mółka J. (2006). Ksiądz Mieczysław Kuznowicz SJ wychowawca młodzieży. Kraków.
O czym donoszą nasze Koła? Kraków (1927). Młodzież Abstynencka, nr 1, s. 13.
Od Redakcji (1929). Związkowiec, nr 1, s. 1.
Olpiński T. (1928). Bilans pracy Centrali Krakowskiej. Młodzież Abstynencka, nr 3, s. 33–35.
Padechowicz M. (1946). Ubył człowiek. Kraków.
Romaniuk M.P. (1992). Ksiądz Tadeusz Gałdyński (1891–1941). W: M.P. Romaniuk (red.). W trosce o trzeźwość narodu. Sylwetki najwybitniejszych działaczy trzeźwościowych XIX i XX wieku oraz antologia ich pism. Praca zbiorowa, t. 2 (s. 89–99). Warszawa.
Sprawozdanie Centrali Kół Młodz[ieży] Abstynenckiej w Krakowie z jej działalności za rok 1928 (1929). Młodzież Abstynencka, nr 2, s. 23.
Sprawozdanie z działalności Centrali Kół Młodzieży Abstynenckiej za rok 1929 (1930). Młodzież Abstynencka, nr 2, s. 2–4.
Statut Związku Młodzieży Przemysłowej i Rękodzielniczej pod wezwaniem św. Stanisława Kostki w Krakowie (1927). Kraków.
Stowarzyszenie akademików abstynentów (1926). Wiadomości Abstynenckie, nr 1, s. 3–4.
Theiss W. (2009). Ks. Henryk Szuman – redaktor „Naszego Przewodnika” (1913–1919). W: M. Konopczyński, J. Kunikowski i S. Tomiuk (red.). Myślenie i działanie pedagoga. Opracowanie dedykowane prof. zw. dr. hab. Zdzisławowi Kosyrzowi z okazji 50-lecia pracy naukowej (s. 73–86). Warszawa.
Toporowicz K. (1988). Eugeniusz Piasecki (1872–1947). Życie i dzieło. Warszawa–Kraków.
Tydzień propagandy trzeźwości (1928). Młodzież Abstynencka, nr 1, s. 5.
Tydzień Propagandy Trzeźwości w Krakowie (1927). Młodzież Abstynencka, nr 1, s. 8.
Umowa zawarta między przedstawicielem Centrali Abstynenckiej Kół Młodzieży w Krakowie p. T. Ołpińskim, a przedstawicielem Centrali Młodzieży Abstynenckiej w Poznaniu ks. T. Gałdyńskim (1928). Młodzież Abstynencka, nr 2, s. 22.
Zarząd (1928). Akademicy o abstynencji. Młodzież Abstynencka, nr 2, s. 30–31.
Ze zjazdu manifestacyjnego młodzieży w sprawie alkoholowej (1930). Młodzież Abstynencka, nr 2, s. 10.

Informacje

Informacje: Zeszyty Prasoznawcze, 2021, Tom 64, Numer 4 (248), s. 73 - 86

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Wydawnictwa periodyczne Centrali Abstynenckiej Kół Młodzieży (1925–1931)

Angielski:

Periodical Publications of the Abstinence Center of the Youth Circles (1925–1931)

Autorzy

https://orcid.org/0000-0002-5897-9333

Izabela Krasińska
Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach
ul. Stefana Żeromskiego 5, Kielce, Polska
https://orcid.org/0000-0002-5897-9333 Orcid
Kontakt z autorem
Wszystkie publikacje autora →

Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach
ul. Stefana Żeromskiego 5, Kielce, Polska

Publikacja: 21.12.2021

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC BY-NC-ND  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Izabela Krasińska (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski