Psychologia Rozwojowa tom 16 nr 2 rok 2011

2011

Data publikacji: 19.09.2011

Licencja: Żadna

Redakcja

Redakcja numeru Dorota Czyżowska, Dorota Turska

Zawartość numeru

Edukacja jako „impuls do pełnego rozwoju”? W kręgu jungowskich inspiracji

Dorota Turska

Psychologia Rozwojowa, Tom 16, Numer 2, 2011, s. 13-20

https://doi.org/10.4467/20843879PR.11.008.0181

Realizowana obecnie reforma oświaty pojmuje cele edukacyjne jako policzalne, materialnie ukazane wskaźniki. Są nimi: wynik testu zewnętrznego, edukacyjna wartość dodana czy procent „zdawalności” matur. Trudno oprzeć się wrażeniu, że terminologia taka do niedawna rezerwowana była dla ekonomii. Należy przypominać, że nadrzędny cel edukacji, deklaratywnie zapisany w Ustawie o systemie oświaty, stanowi „impuls do pełnego rozwoju każdego ucznia”. Jest to cel ze swej istoty niepoliczalny i niematerialny.
Artykuł ukazuje, że kształcenie podporządkowane zewnętrznym egzaminom testowym blokuje możliwości pełnego rozwoju młodego człowieka w ujęciu teorii Junga. Zanalizowano funkcje podstawowe w zakresie odbioru oraz wartościowania informacji w relacji do wymogów stawianych podczas matury zewnętrznej z języka polskiego. Charakter tych wymogów może prowadzić do dominacji typu doznaniowo-myślowego w całościowej, poznawczej bazie osobowości jednostki. Inne preferencje, zwłaszcza intuicyjno-uczuciowe czy percepcyjno-uczuciowe, mogą się okazać nieprzydatne czy wręcz szkodliwe.
Teoria Junga pozwala wyjaśnić, iż wymogi edukacyjne, podporządkowane mierzalnym wskaźnikom, są jednostronne. Tworzą tym samym ryzyko braku integracji wszystkich dziedzin psychicznego doświadczenia.

PDF

Czytaj więcej

Rozwój poznawczo-społeczny dziecka w świetle oczekiwań interpersonalnych rodziców i nauczycieli

Sławomir Trusz

Psychologia Rozwojowa, Tom 16, Numer 2, 2011, s. 21-32

https://doi.org/10.4467/20843879PR.11.009.0182

Jakość rozwoju poznawczego i społecznego dziecka, a w konsekwencji – procesu edukacji dziecka, jest w dużym stopniu określana przez nietrafne, to jest zbyt niskie lub zbyt wysokie, oczekiwania rodziców i/lub nauczycieli. Zjawisko to jest szczególnie wyraźne wśród dzieci rzekomo zaburzonych w sferze funkcjonowania poznawczego i/lub społecznego, gdy oczekiwane ograniczenia poznawcze, emocjonalne lub behawioralne, za sprawą mechanizmu samospełniającego się proroctwa, mogą przekształcić się w rzeczywistą niepełnosprawność. Analizując relację między fałszywymi oczekiwania a osiągnięciami dzieci, badacze udowadniają, że nawet niewielki rozmiar efektu, rzędu r = 0,2, obserwowany zazwyczaj w badaniach nad zjawiskiem oczekiwań, oznacza wzrost lub spadek dynamiki rozwoju poznawczego i społecznego wśród 10% dzieci obdarzanych zróżnicowanymi oczekiwaniami. W artykule omówiono wyniki klasycznych oraz współczesnych badań dotyczących wpływu zróżnicowanych oczekiwań interpersonalnych na osiągnięcia rozwojowe dzieci oraz mechanizmy, za których pomocą można wyjaśniać wyżej wskazane relacje.

PDF

Czytaj więcej

Skomercjalizowane rodzicielstwo – nowy aspekt wczesnej dorosłości

Aleksandra Jasielska, Renata Maksymiuk

Psychologia Rozwojowa, Tom 16, Numer 2, 2011, s. 33-49

https://doi.org/10.4467/20843879PR.11.010.0183

Marketerzy nie akceptują straconych grup konsumenckich, dlatego też zadanie rozwojowe, jakim jest wejście w rolę rodzica, jest automatycznie związane z komercjalizacją rodzicielstwa. Zjawisko to polega na redefi nicji macierzyństwa i ojcostwa w kategoriach rynkowych. Można zaobserwować dwie wiodące tendencje. Pierwsza związana jest z precyzyjnym opisem rodzica jako konsumenta poprzez np. traktowanie go jako inwestora, typizację matek dokonujących zakupów. Druga odnosi się do wykorzystywania psychologii w projektowaniu zachowań konsumenckich, np. w analizie podatności rodziców na czynnik marudzenia czy marketingu kamieni milowych w rozwoju. Możliwe konsekwencje i sposoby kontroli komercjalizacji rodzicielstwa zostaną poddane dyskusji.

PDF

Czytaj więcej

Możliwości kształtowania charakteru uczniów w ocenie nauczycieli

Dorota Czyżowska, Agnieszka Leśniak

Psychologia Rozwojowa, Tom 16, Numer 2, 2011, s. 53-66

https://doi.org/10.4467/20843879PR.11.011.0184

Celem prezentowanych badań było zdobycie wiedzy na temat przekonań nauczycieli co do możliwości kształtowania charakteru swoich wychowanków. W związku z tym, iż w wychowaniu moralnym osobowość nauczyciela, świadomość roli, jaką w tym wychowaniu odgrywa, posiadane przez niego umiejętności i kompetencje oraz związane z tym przekonanie co do możliwości wywierania wpływu na wychowanków oraz kształtowania ich moralnego charakteru ma zasadnicze znaczenie, postanowiono zbadać, jak nauczyciele oceniają własne możliwości i umiejętności w tym zakresie, a także jak w ogóle widzą szanse nauczycieli w sferze kształtowania charakteru uczniów. W badaniach wykorzystano narzędzie służące do oceny przekonań nauczycieli odnośnie do efektywności w zakresie kształtowania moralnego charakteru uczniów (Character Education Effi cacy Belief Instrument) opracowane przez Milsona i Mehlig (2002). Zastosowane narzędzie pozwala na ocenę osobistej efektywności nauczania (ang. personal teaching effi cacy – PTE), jak również ogólnej efektywności nauczania (ang. general teaching effi cacy – GTE). W badaniu wzięło udział 218 osób (83% stanowiły kobiety, a 17% mężczyźni). Wyniki wskazują na istotną różnicę między PTE a GTE. Badani nauczyciele wyżej oceniają własne możliwości i kompetencje w zakresie wspierania moralnego charakteru uczniów aniżeli możliwości i umiejętności nauczycieli w ogóle. W prowadzonych analizach uwzględniono również płeć nauczyciela, rodzaj szkoły, w jakiej uczy, a także przedmiot, którego naucza.

PDF

Czytaj więcej

Informacje zwrotne przekazywane przez nauczycieli w percepcji uczniów szkół ponadgimnazjalnych

Olga Bąk

Psychologia Rozwojowa, Tom 16, Numer 2, 2011, s. 67-82

https://doi.org/10.4467/20843879PR.11.012.0185

Informacje zwrotne (IZ) są niezbędnym elementem w procesie kształcenia i rozwoju. Efektywność IZ zależy od sposobu ich przekazywania: konstruktywnego (pozytywny komentarz, krytyka wskazująca, jak należy poprawić zachowanie itp.) lub destrukcyjnego (np. etykietowanie, destrukcyjna krytyka, negatywna ocena bez komentarza, generalizacja itp.). Niniejsza praca zawiera wyniki badania opinii uczniów szkół ponadgimnazjalnych (N = 250) na temat sposobu przekazywania IZ przez nauczycieli w dwóch typach sytuacji: związanych z nauką oraz oddziaływaniami wychowawczymi. W badaniu zastosowano Kwestionariusz „Feedbacki Nauczycieli” zawierający 16 sytuacji (osiem edukacyjnych i osiem wychowawczych) prezentujących zachowanie ucznia (pozytywne lub negatywne). Do każdej sytuacji przypisanych jest pięć możliwych IZ nauczyciela. Zadanie uczniów polegało na wskazaniu, z jakim typem IZ spotykają się najczęściej, a także podanie sugestii, jakiego rodzaju reakcji oczekiwaliby od nauczyciela. Celem badania było (1) sprawdzenie, jakie informacje dominują w komunikacji nauczyciela z uczniem, (2) uzyskanie danych o ewentualnych rozbieżnościach między stanem faktycznym a oczekiwanym.

PDF

Czytaj więcej

Rola zajęć muzycznych w rozwoju dziecka w wieku przedszkolnymi

Michał Kierzkowski

Psychologia Rozwojowa, Tom 16, Numer 2, 2011, s. 83-96

https://doi.org/10.4467/20843879PR.11.013.0186

Wpływ muzyki na człowieka znany jest od dawna. Coraz więcej badań wskazuje na związek między rozwijaniem zdolności muzycznych a kształtowaniem funkcji poznawczych u dzieci. Istotą przedstawionych badań była ocena wpływu, jaki wywiera regularne uczestnictwo w zajęciach muzycznych, na wybrane aspekty rozwoju dzieci w wieku przedszkolnym. Wyniki badań potwierdzone analizami statystycznymi wskazały, że systematyczna stymulacja muzyczna pełni istotną funkcję w rozwoju muzycznym, przyczynia się do wzrostu integracji percepcyjno-motorycznej i pamięci słuchowej oraz zwiększa sprawność motoryczną rąk.

PDF

Czytaj więcej

Sprawozdania i recenzje

Sprawozdanie z Międzynarodowej Konferencji Naukowej „Edukacja matematyczna dzieci (Children’s Mathematical Education – CME 2010). Motywacja poprzez naturalne zróżnicowanie”

Dorota Turska

Psychologia Rozwojowa, Tom 16, Numer 2, 2011, s. 99-102

Sprawozdanie z Międzynarodowej Konferencji Naukowej „Edukacja matematyczna dzieci (Children’s Mathematical Education – CME 2010). Motywacja poprzez naturalne zróżnicowanie”.
Iwonicz-Zdrój, 24–29 sierpnia 2010

PDF

Czytaj więcej

S. Trusz (2010), Efekt oczekiwań interpersonalnych w edukacji, Kraków

Grażyna Katra

Psychologia Rozwojowa, Tom 16, Numer 2, 2011, s. 103-106

RECENZJA

S. Trusz (2010), Efekt oczekiwań interpersonalnych w edukacji, Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego

PDF

Czytaj więcej

Pliki do pobrania

Edukacyjna perspektywa rozwoju – wprowadzenie PDF Tekst PDF Wstęp PDF Spis treści PDF

Słowa kluczowe: egzaminy zewnętrzne, typy psychologiczne Junga, system edukacji, rozwój dziecka, edukacja, oczekiwania, samospełniające się proroctwa, rodzicielstwo, rynek wpływowy, czynnik marudzenia, wychowanie, charakter moralny, osobista i ogólna efektywność nauczania, informacje zwrotne, ocenianie kształtujące, rozwój muzyczny, rola ćwiczeń muzycznych w rozwoju ogólnym

Tom 16, Numer 2

2011 Następne

Zawartość numeru

Sprawozdania i recenzje

Pliki do pobrania

2011