Prace Geograficzne 141

2015

Data publikacji: 2015

Licencja: Żadna

Redakcja

Redaktor zeszytu Piotr Trzepacz

Sekretarz redakcji Grzegorz Micek

Redaktor naczelny Jolanta Święchowicz

Zawartość numeru

Twitter jako źródło informacji geograficznej

Łukasz Beluch

Prace Geograficzne, Zeszyt 141, 2015, s. 7-24

https://doi.org/10.4467/20833113PG.15.006.4058

Media społecznościowe w ostatnim czasie zyskały znaczną popularność. Popularyzacja urządzeń przenośnych sprawiła, że znaczna część wpisów na portalach społecznościowych posiada geolokalizację. Szczególnie wart zainteresowania jest serwis Twitter, który umożliwia, dzięki otwartemu Application Programming Interface ( API ), dostęp do publikowanych treści bez żadnych opłat. Tak pozyskane dane otwierają nowe możliwości badań społeczno-geograficznych. W literaturze światowej podkreśla się na przykład ich dużą przydatność na potrzeby monitoringu zjawisk ekstremalnych. W tym opracowaniu przedstawiono główne nurty badań dotyczących wykorzystania tweetów, a także przybliżono rozwiązania umożliwiające pobieranie danych.

PDF

Czytaj więcej

Wybrane instrumenty oddziaływania na gospodarkę a rozwarstwienie społeczne w Polsce – kontekst rozwoju zrównoważonego

Maciej Bis

Prace Geograficzne, Zeszyt 141, 2015, s. 25-41

https://doi.org/10.4467/20833113PG.15.007.4059

Zrównoważony rozwój charakteryzuje się istnieniem komponentu przyrodniczego oraz gospodarczo-społecznego. Wydaje się, że kluczowe dla realnych działań w kierunku ochrony środowiska jest stosowanie instrumentów zarządzania do zwiększania spójności społecznej. W kontekście charakterystyki zjawiska wykluczenia społecznego można przyjąć, że zindywidualizowanie podejmowanych oddziaływań oraz pełne wykorzystanie możliwości posiadanych instrumentów to najważniejsze kroki, jakie należy podjąć. Płaca minimalna, skupy interwencyjne, dopłaty i tanie kredyty dla rolników, zasiłki dla osób ubogich i bezrobotnych oraz sposoby przeprowadzania konkursów o środki unijne powinny pomagać w działaniach na rzecz zrównoważonego rozwoju, lecz nie zawsze to czynią, a powodem są niedoskonałości ich konstrukcji.

PDF

Czytaj więcej

Turystyka i handel przygraniczny – przykład wschodniego pogranicza Polski

Agnieszka Brzosko-Sermak

Prace Geograficzne, Zeszyt 141, 2015, s. 43-55

https://doi.org/10.4467/20833113PG.15.008.4060

Głównym celem artykułu było przedstawienie zjawiska turystyki zakupowej w obrębie wschodniego pogranicza Polski na tle problemów rozwojowych regionu. Turystyka i handel przygraniczny są jednym z pomysłów na przezwyciężenie problemów peryferyjności i słabego rozwoju społeczno-gospodarczego analizowanego obszaru. Przedstawiono czynniki wpływające na zakupy jako motywację do podróżowania. Turystykę zakupową w pobliżu wschodniej granicy Polski scharakteryzowano na podstawie analizy celów handlowych, częstotliwości przekraczania granic oraz struktury i średniej wysokości poniesionych wydatków.

PDF

Czytaj więcej

Tereny zieleni publicznej w kontekście zrównoważonego rozwoju miasta

Paweł Godzina

Prace Geograficzne, Zeszyt 141, 2015, s. 52-72

https://doi.org/10.4467/20833113PG.15.009.4061

W artykule dokonano analizy ilościowej różnych rodzajów zieleni publicznej w dwudziestu sześciu miastach Polski, a także podano przykłady jakości głównie zieleni publicznej osiedlowej w Krakowie i Lublinie. Podane zostały przykłady terenów zieleni parkowej oraz osiedlowej na przykładzie osiedli wybudowanych w okresie Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej oraz tych współczesnych z ostatnich dwudziestu lat. Wskazano na dobre praktyki w urządzaniu zespołów zabudowy osiedlowej na przykładzie dzielnicy LSM w Lublinie. Omówiono także zapisy planistyczne w miejscowym planie zagospodarowoania przestrzennego dla terenów zieleni na przykładzie planu Stare Podgórze-Krzemionki w Krakowie.

PDF

Czytaj więcej

Miasto zielone – miasto zrównoważone. Sposoby kształtowania miejskich terenów zieleni w nawiązaniu do idei Green City

Anna Hulicka

Prace Geograficzne, Zeszyt 141, 2015, s. 73-85

https://doi.org/10.4467/20833113PG.15.010.4062

Postępująca urbanizacja oraz niekontrolowany wzrost liczby ludności w miastach powoduje wysoką emisję zanieczyszczeń oraz braki w infrastrukturze technicznej i komunikacyjnej. Wpływa to niekorzystnie na udział powierzchni zielonej w miastach. Dlatego zarządzanie dużych metropolii na tle gospodarczym i społecznym powinno uwzględniać zasadę zrównoważonego rozwoju. Niniejszy artykuł stanowi próbę określenia sposobu ograniczenia problemu niedoboru terenów zieleni w mieście. Nowa idea miasta zielonego ( Green City ) ma na celu odwrócenie negatywnego trendu w polityce miast. Działania władz miasta nie mogą ograniczać się jedynie do szybkich i tanich rozwiązań potrzebnych w danym momencie. Podczas planowania nowych inwestycji władze samorządowe powinny mieć na uwadze przede wszystkim poprawę jakości życia w mieście, w szczególności zdrowie i samopoczucie mieszkańców miast. Istnieje wiele metod i narzędzi potrzebnych do wdrażania zrównoważonego rozwoju. W artykule omówiono jedynie te rozwiązania miejskiej polityki prośrodowiskowej, które dotyczą tworzenia nowych terenów zieleni. W opracowaniu przedstawiono zatem różne przykłady kształtowania zielonej przestrzeni, które nawiązują do idei miast zielonych.

PDF

Czytaj więcej

Wykorzystanie energii geotermalnej w Polsce

Wojciech Jarczewski, Maciej Huculak, Magdalena Dej

Prace Geograficzne, Zeszyt 141, 2015, s. 87-104

https://doi.org/10.4467/20833113PG.15.011.4063

Energia geotermalna jest jednym z odnawialnych źródeł energii ( OZE ), ważnych z punktu widzenia idei rozwoju zrównoważonego oraz realizacji przyjętych przez Polskę zobowiązań międzynarodowych w tym zakresie. W Polsce wykorzystanie energii geotermalnej jest, jak dotychczas, ograniczone. Istnieje kilka zakładów wykorzystujących energię geotermalną do celów ciepłowniczych, ale opłacalność tego typu inwestycji jest niska. Od kilku lat dynamicznie rozwijają się natomiast kompleksy basenów termalnych, co jest związane między innymi z upowszechnianiem się mody na zdrowy styl życia. Szczególnie korzystne, w kontekście geotermii, warunki geologiczne na Podhalu, a także duży napływ turystów na ten obszar w zasadzie przez cały rok, powodują, że opłacalność tego typu inwestycji jest wysoka. W pozostałych częściach kraju działają nieliczne i stosunkowo niewielkie ośrodki termalne, a rozwój kolejnych nie jest łatwy ze względu na wysokie koszty i trudności z zapewnieniem odpowiednich montaży finansowych. W artykule skupiono się na ocenie warunków i problemów funkcjonowania ciepłownictwa geotermalnego. Przedstawiono ponadto polskie doświadczenia związane z powstawaniem kompleksów basenów geotermalnych. W sposób syntetyczny zarysowano uwarunkowania wykorzystania energii geotermalnej wraz z zasygnalizowaniem ryzyka geologicznego towarzyszącego pozyskiwaniu tej energii.

PDF

Czytaj więcej

Ochrona krajobrazu przemysłowego jako element zrównoważonego rozwoju na przykładzie konurbacji górnośląskiej

Jacek Koj

Prace Geograficzne, Zeszyt 141, 2015, s. 105-116

https://doi.org/10.4467/20833113PG.15.012.4064

Artykuł stanowi próbę spojrzenia na krajobraz przemysłowy jako cenny zasób, który odpowiednio przekształcony może stanowić bazę realizacji polityki zrównoważonego rozwoju na obszarze konurbacji górnośląskiej, gdzie ten typ krajobrazu odcisnął szczególnie silne piętno. W pierwszej części artykułu przedstawiono podstawową terminologię związaną ze specyficzną odmianą krajobrazu kulturowego, jakim jest krajobraz przemysłowy, oraz pojęcia dotyczące jego ochrony i założeń polityki zrównoważonego rozwoju. Sprecyzowano również obszar, do którego odnoszą się analizowane problemy. W dalszej części opracowania, na przykładzie konurbacji górnośląskiej, wyszczególnione zostały typowe cechy i elementy krajobrazu przemysłowego. Wymienione zostały również jego najważniejsze walory, które należy uznać za przesłanki do jego ochrony w kontekście zrównoważonego rozwoju. Autor podjął ponadto próbę identyfikacji barier ochrony, stanowiących zagrożenie dla zachowania wartościowego krajobrazu przemysłowego wraz z zarysem problematyki jego negatywnej percepcji. Artykuł obejmuje także analizę obecnie stosowanych form ochrony na wybranych przykładach, w ramach obowiązujących aktów prawnych. W celach porównawczych przedstawione zostały przykłady ochrony krajobrazu przemysłowego w Dolnośląskim Zagłębiu Węglowym i Zagłębiu Ruhry. W podsumowaniu zawarte zostały postulowane kierunki działań, które mogą być realizowane w konurbacji górnośląskiej przez umiejętne korzystanie z doświadczeń zagranicznych z uwzględnieniem różnic ekonomicznych, społecznych i kulturowych.

PDF

Czytaj więcej

Rozwój turystyki narciarskiej w świetle idei zrównoważonego rozwoju – stan badań

Kinga Krzesiwo

Prace Geograficzne, Zeszyt 141, 2015, s. 117-140

https://doi.org/10.4467/20833113PG.15.013.4065

Rozwój i funkcjonowanie ośrodków narciarskich przynosi wiele korzyści gospodarczych i społecznych dla regionów górskich. Odbywa się to jednak w wielu wypadkach znacznym kosztem środowiska przyrodniczego. Ograniczenie niekorzystnych zmian spowodowanych zagospodarowaniem dla masowego ruchu narciarskiego na przełomie lat 80. i 90. XX wieku spowodowało konieczność weryfikacji dotychczasowego modelu rozwoju turystyki narciarskiej. Celem opracowania jest przedstawienie współczesnych problemów rozwoju turystyki narciarskiej na świecie w kontekście założeń osiągania celów ekonomicznych i społecznych przy zachowaniu wartości środowiska przyrodniczego obszarów górskich, zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju.

PDF

Czytaj więcej

Zrównoważona konsumpcja. Źródła koncepcji i jej zastosowanie

Agata Neale

Prace Geograficzne, Zeszyt 141, 2015, s. 141-158

https://doi.org/10.4467/20833113PG.15.014.4066

Celem artykułu jest zwrócenie uwagi na dwa podejścia do koncepcji zrównoważonej konsumpcji. Konsumpcja ta, tak dziś popularna wśród konsumentów, decydentów i przedsiębiorców, ma z założenia odwoływać się do koncepcji zrównoważonego rozwoju i stanowić alternatywę dla konsumpcjonizmu. Alternatywę, która w rezultacie ma się przyczynić do redukcji zgubnych ekologicznie i społecznie skutków kultury konsumpcyjnej. W pierwszej części tego artykułu podejmuję próbę przedstawienia filozoficznych, kulturowych i legislacyjnych podstaw dla koncepcji zrównoważonej konsumpcji. W drugiej omawiam problemy teoretyczne i praktyczne tego rodzaju konsumpcji, wynikające z nacisku, jaki kładą urzędy zajmujące się jej promocją, na innowacyjność i racjonalność produkcji.

PDF

Czytaj więcej

Delphi method in an estimation of tourist places

Tadeusz Siwek

Prace Geograficzne, Zeszyt 141, 2015, s. 159-165

https://doi.org/10.4467/20833113PG.15.015.4067

PDF

Czytaj więcej