FAQ
logo Uniwersytetu Jagiellońskiego

2013 Następne

Data publikacji: 09.06.2013

Licencja: Żadna

Redakcja

Redaktor naczelny Wiesław Ziaja

Sekretarz redakcji Grzegorz Micek

Redaktorzy zeszytu Robert Twardosz, Wiesław Ziaja

Zawartość numeru

Anna Fedirko, Janusz Fedirko

Prace Geograficzne, Zeszyt 132, 2013 , s. 7-26

https://doi.org/10.4467/20833113PG.13.001.1091
Przedstawiono sylwetkę – zarys życia i działalność naukową Adama Dratha. Jest to postać w nauce znana ledwie niektórym geologom, a przypominana okazjonalnie i marginalnie przy prezentacji polskich osiągnięć w Afganistanie i w wydawnictwach jubileuszowych jego rodzimej uczelni – Akademii Górniczej ( obecnie A G H ). A. Drath należał do Polaków, którzy w obcej służbie, na kontraktowym wyjeździe osiągnęli bodaj najwyższe stanowiska – w 1942 r. został Naczelnym Geologiem Ministerstwa Górnictwa Królestwa Afganistanu. Jego postać zasługuje na przybliżenie, gdyż do tej pory Adam Drath, mimo odniesionych sukcesów w reprezentowanej przez siebie dyscyplinie naukowej, nie zaistniał w wydawnictwach encyklopedycznych, biograficznych i branżowych, nawet specjalistycznych.
Czytaj więcej Następne

Witold Bochenek , Łukasz Wiejaczka

Prace Geograficzne, Zeszyt 132, 2013 , s. 27-38

https://doi.org/10.4467/20833113PG.13.002.1092
Przedstawiono wyniki badań nad zmianami morfologicznymi dna koryta karpackiej rzeki Ropy spowodowanymi dużymi wezbraniami. Analizę oparto na wynikach pomiarów niwelacyjnych wykonanych w latach 2009 i 2010 w wybranych profilach poprzecznych koryta rzeki, zlokalizowanych powyżej ( 1 profil ) i poniżej ( 3 profile ) zbiornika retencyjnego Klimkówka. Wykorzystano także dane dotyczące stanów wody i przepływów Ropy w przekroju wodowskazowym Stacji Badawczej I G i P Z P A N w Szymbarku koło Gorlic. Zwrócono uwagę na możliwą rolę zbiornika Klimkówka w kształtowaniu morfologii koryta Ropy.
Czytaj więcej Następne

Adam Piasecki

Prace Geograficzne, Zeszyt 132, 2013 , s. 39-57

https://doi.org/10.4467/20833113PG.13.003.1093
Przedstawiono wyniki analizy zmian powierzchni i liczebności wszystkich jezior Pojezierza Dobrzyńskiego w ciągu ostatnich 110 lat. W analizie wykorzystano materiały kartograficzne pochodzące z trzech okresów : 1900 – 1915, 1980 – 1985 oraz 2009, dzięki czemu możliwe było wychwycenie zmian powierzchni jezior i określenie ich tendencji. Otrzymane wyniki wskazują na zmniejszanie się powierzchni badanych jezior w analizowanym okresie. Największe zmiany zaszły w przypadku jezior najmniejszych, o powierzchni poniżej 5 ha. Zwrócono uwagę na nierównomierne zmniejszanie się jezior w poszczególnych obszarach pojezierza. N ajwiększe spadki powierzchni wystąpiły w południowej, północno-wschodniej, a zwłaszcza południowo-wschodniej jego części. Z miany powierzchni poszczególnych jezior zawierały się w przedziale od kilku do kilkudziesięciu procent ( w przypadku zaniku jeziora było to sto procent ). N ajczęstszą konsekwencją omawianych zmian był wzrost długości linii brzegowej jezior, wskutek powstania półwyspów i zatok. W kilku przypadkach zaobserwowano także wyłonienie się niewielkich wysp. Wskazana w opracowaniu tendencja zmniejszania się jezior pozostaje w zgodzie z wynikami uzyskanymi przez innych autorów w innych częściach Polski.
Czytaj więcej Następne

Zuzanna Bielec-Bąkowska, Katarzyna Piotrowicz

Prace Geograficzne, Zeszyt 132, 2013 , s. 59-98

https://doi.org/10.4467/20833113PG.13.004.1094
W pracy określono tendencje zmian temperatury powietrza w Polsce w latach 1951 – 2006. W tym celu wykorzystano dobowe dane z 22 stacji meteorologicznych, w tym m.in. skrajne wartości temperatury powietrza ( ≤ 10 i ≥ 90 percentyla ), liczbę dni niezwykle mroźnych ( Tmin ≤ –30 °C ), bardzo upalnych ( Tmax ≥ 35 °C ) i nocy gorących ( Tmin ≥ 20 °C ). Stwierdzono, że tendencje zmian temperatury powietrza w Polsce nawiązują do zmian warunków termicznych w całej Europie Środkowej, a w wielu przypadkach ich przebieg był synchroniczny. W wieloletnim przebiegu można zauważyć stopniowy wzrost temperatury powietrza. Z wykle jest on większy w przypadku zmian najniższych wartości temperatury. Wzrasta również liczba dni bardzo upalnych, spada natomiast liczba dni niezwykle mroźnych.
Czytaj więcej Następne

Zuzanna Bielec-Bąkowska

Prace Geograficzne, Zeszyt 132, 2013 , s. 99-132

https://doi.org/10.4467/20833113PG.13.005.1095
W pracy przedstawiono zróżnicowanie przestrzenne i zmienność czasową pojawiania się burz i opadów gradu w Polsce. W badaniach wykorzystano serie obserwacyjne z 24 stacji meteorologicznych z lat 1949 – 2006 oraz, w przypadku informacji o burzach, z 8 stacji z okresu 1885 – 2008. Stwierdzono, że nie można jednoznacznie potwierdzić ani wzrostu, ani liczby dni burzowych, ani liczby dni z opadem gradu w ostatnich dziesięcioleciach. Na większości stacji położonych na północny zachód od linii łączącej Śnieżkę i Suwałki liczba dni burzowych zmniejszała się, natomiast na stacjach leżących na południowy wschód od tej linii przeważały tendencje dodatnie. Ważną cechą przedstawianych zmian jest ich regionalne zróżnicowanie związane z dominującymi w danym obszarze sytuacjami synoptycznymi oraz wpływem lokalnych warunków przyrodniczych. Jest ono szczególnie silnie widoczne w rocznym przebiegu częstości badanych zjawisk. Na północy kraju okres ich największej częstości jest znacznie dłuższy, a liczba dni z burzą wyraźnie mniejsza i bardziej równomiernie rozłożona w czasie niż na południu Polski. R oczne maksimum występowania burz przypada na lato, ale występowały także ciągi lat, w których przypadało ono na wiosnę lub wczesną jesień. Dni z gradem występują natomiast głównie w miesiącach wiosennych ( kwiecień–czerwiec ), stanowiąc wtedy od 25 do 60 % ich częstości. Na stacjach położonych na północy i w zachodniej połowie kraju zaznacza się dominacja gradu występującego wiosną, na południu Polski natomiast jego przebieg jest bardziej wyrównany, a maksimum występowania częściej jest przesunięte w kierunku miesięcy letnich.
Czytaj więcej Następne