FAQ
logo Uniwersytetu Jagiellońskiego

Zmiany powierzchni jezior Pojezierza Dobrzyńskiego w świetle materiałów kartograficznych

Data publikacji: 10.06.2013

Prace Geograficzne, 2013 , Zeszyt 132, s. 39-57

https://doi.org/10.4467/20833113PG.13.003.1093

Autorzy

Adam Piasecki
Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Wydział Nauk o Ziemi, ul. Lwowska 1, 87-100 Toruń
Wszystkie publikacje autora →

Pobierz pełny tekst

Tytuły

Zmiany powierzchni jezior Pojezierza Dobrzyńskiego w świetle materiałów kartograficznych

Abstrakt

Przedstawiono wyniki analizy zmian powierzchni i liczebności wszystkich jezior Pojezierza Dobrzyńskiego w ciągu ostatnich 110 lat. W analizie wykorzystano materiały kartograficzne pochodzące z trzech okresów : 1900 – 1915, 1980 – 1985 oraz 2009, dzięki czemu możliwe było wychwycenie zmian powierzchni jezior i określenie ich tendencji. Otrzymane wyniki wskazują na zmniejszanie się powierzchni badanych jezior w analizowanym okresie. Największe zmiany zaszły w przypadku jezior najmniejszych, o powierzchni poniżej 5 ha. Zwrócono uwagę na nierównomierne zmniejszanie się jezior w poszczególnych obszarach pojezierza. N ajwiększe spadki powierzchni wystąpiły w południowej, północno-wschodniej, a zwłaszcza południowo-wschodniej jego części. Z miany powierzchni poszczególnych jezior zawierały się w przedziale od kilku do kilkudziesięciu procent ( w przypadku zaniku jeziora było to sto procent ). N ajczęstszą konsekwencją omawianych zmian był wzrost długości linii brzegowej jezior, wskutek powstania półwyspów i zatok. W kilku przypadkach zaobserwowano także wyłonienie się niewielkich wysp. Wskazana w opracowaniu tendencja zmniejszania się jezior pozostaje w zgodzie z wynikami uzyskanymi przez innych autorów w innych częściach Polski.

Bibliografia

Pobierz bibliografię

Broda J. 2006a, Gospodarka leśna na okupowanych terenach Polski w okresie wojny [ w : ] A . Szujecki ( red. ), Z dziejów Lasów Państwowych i leśnictwa polskiego : 1924 – 2004. T. 2, Lata wojny i okupacji, Centrum Informacyjne Lasów Państwowych, Warszawa, 87 – 134.

Broda J. 2006b, Leśne dziedzictwo po okresie zaborów i powojenne uwarunkowania [ w : ] A . Szujecki ( red. ), Z dziejów Lasów Państwowych i leśnictwa polskiego : 1924 – 2004. T. 1, Okres międzywojenny, Centrum Informacyjne Lasów Państwowych, Warszawa, 27 – 60.

Celmer T., 1956, Monografia hydrograficzna dorzecza Mieni, maszynospis, Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Toruń.

Choiński A ., 1991, Katalog jezior Polski. Cz. II : Pojezierze Mazurskie, Uniwersytet A dama Mickiewicza, Poznań.

Choiński A ., 1997, Zmiany ilości i powierzchni jezior w dorzeczu Parsęty od schyłku XIX wieku [ w : ] A. Choiński ( red. ), Wpływ antropopresji na jeziora, Wyd. Homini, Poznań – Bydgoszcz, 18 – 22.

Choiński A. 2006, Katalog jezior Polski, Uniwersytet Adama Mickiewicza, Poznań.

Churska A ., 1958, Wybrane zagadnienia hydrograficzne na arkuszu Czernikowo, Dokumentacja Geograficzna, 6, Warszawa, 153 – 161.

Dziewulski E., 1880, Jeziora Rypińskie i Firlejowskie, Pamiętnik Fizjograficzny, 1, Warszawa.

Kalinowska K., 1961, Zanikanie jezior polodowcowych w Polsce, Przegląd Geograficzny, 33(3), 511 – 518.

Kaniecki A ., 1997, Wpływ XIX wiecznych melioracji na zmiany poziomu wód [ w : ] A . Choiński (red.), Wpływ antropopresji na jeziora, Wyd. Homini, Poznań – Bydgoszcz, 67 – 71.

Katalog jezior Polski, 1954, PAN, Instytut Geografii, Dokumentacja Geograficzna, V, Warszawa.

Kopczyński K., 1958, Batymetria i fizyczne właściwości wód Jezior Skępskich, Studia Scientarum Torunensis, Sectio C, III, 4 – 7.

Kwiatkowska E ., 1963, Osadnictwo wiejskie Ziemi Dobrzyńskiej w świetle planów z XVIII i XIX wieku i jego przemiany pod wpływem uwłaszczenia i parcelacji, Studia Societais Scientarum Torunensis, Vol. IV, Nr 3, Sectio C, Toruń.

Marszelewski W., 1996, Charakterystyka morfometryczna i warunki termiczne jezior na Pojezierzu Dobrzyńskim w okresie stagnacji letniej, A U N C, Geografia XXVIII, Toruń, 89 – 105.

Marszelewski W., 2001, Jeziora Pojezierza Dobrzyńskiego, Wyd. U M K, Toruń.

Marszelewski W., A damczyk A ., 2004, Changes in the area of the mazurian lakes in the light of the cartographic materials at scale 1 :25 000, Limnological Review, 4, 167 – 176.

Nechay W., 1932, Studia nad genezą jezior dobrzyńskich, Przegląd Geograficzny, 12, 124 – 177.

Ptak M., 2010, Zmiany powierzchni jezior na tle zmian lesistości w środkowym i dolnym dorzeczu Warty od końca XIX wieku [ w : ] T. Ciupa, R . Suligowski ( red. ), Woda w badaniach geograficznych, Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy Jana Kochanowskiego, Instytut Geografii, Kielce, 151 – 159.

Sakowicz S., 1953, Próba obliczenia powierzchni jezior w Polsce i ich charakterystyka rybacka, Przegląd Geograficzny, XXIII, 147 – 156.

http://www.geoportal.gov.pl/ (dostęp : sierpień 2012 ).

Informacje

Informacje: Prace Geograficzne, 2013 , Zeszyt 132, s. 39-57

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski: Zmiany powierzchni jezior Pojezierza Dobrzyńskiego w świetle materiałów kartograficznych
Angielski: Changes in lake surface areas in the Dobrzyń Lake District in the ligth of cartographic materials

Autorzy

Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Wydział Nauk o Ziemi, ul. Lwowska 1, 87-100 Toruń

Publikacja: 10.06.2013

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: Żadna

Udział procentowy autorów:

Adam Piasecki (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski