W artykule podjęto próbę opisania zależności pomiędzy dekoncentracją przestrzenną a poziomem nierówności przestrzennych budżetów gmin w obrębie obszarów funkcjonalnych dużych miast w Polsce. Badanie dotyczyło 12 głównych ośrodków miejskich wskazanych w Koncepcji Przestrzennego Z agospodarowania Kraju do 2030 r. ( wyłączono Konurbację Górnośląską ). Analizowano okres 2001 – 2010. Analiza, przeprowadzona na poziomie gmin, dotyczyła dochodów i wydatków budżetów gmin. Poziom koncentracji przestrzennej mierzono za pomocą dwóch wskaźników : odległości standardowej oraz wskaźnika Giniego liczonego względem powierzchni gmin. Poziom nierówności przestrzennych mierzono za pomocą wskaźnika Giniego wyznaczonego względem liczby mieszkańców. Wykazano zależności w obrębie następujących kategorii : wydatki bieżące, wydatki na transport i łączność, wydatki na ochronę zdrowia, dochody gmin z tytułu udziału w podatku dochodowym od osób fizycznych oraz dochody gminy z tytułu dotacji z budżetu państwa. Uzyskane wyniki potwierdzają wpływ dekoncentracji przestrzennej na wyrównywanie się różnic pomiędzy gminami w tych kategoriach budżetu gmin. W pozostałych kategoriach zaobserwowano różne związki, które nie miały dominującego charakteru. Relacje te wskazują na duże zróżnicowanie ośrodków miejskich pod względem charakteru oddziaływania dekoncentracji przestrzennej na poziom zróżnicowania gmin.
