Performing arts halls are increasingly becoming multi-purpose halls. Purpose-built venues that serve purely as concert halls or opera houses are rather rare today. Multi-purpose halls, conversely, can be used for different types of stage presentations inside a single building, under one roof with proportionally lower costs; furthermore, they can also be used for activities which are not related to the performing arts. The paper discusses functional and spatial adaptability and flexibility in multiple-use halls, and presents possible forms and arrangements of the stage and the auditorium as well as their spatial interrelations. Attention is focused upon acoustics and their impact on the functioning of multi-purpose performance spaces. The paper also presents multi-use and multi-format facilities. The author attempts to determine the best possible conditions for various types of theatre arrangement.

Streszczenie

Obiekty widowiskowe w coraz większym stopniu stają się ośrodkami wielofunkcyjnymi. Obiekty przeznaczone tylko dla jednego rodzaju prezentacji, takie jak sale koncertowe lub gmachy operowe nie są współcześnie bardzo liczne. Sale wielofunkcyjne z kolei mogą służyć różnym rodzajom prezentacji scenicznych, a także innym widowiskom, wewnątrz jednej przestrzeni, w jednym budynku, przy proporcjonalnie niższych kosztach. Niniejszy artykuł rozważa funkcjonalne i przestrzenne możliwości przekształceń sal wielofunkcyjnych oraz przedstawia możliwe wzajemne konfiguracje sceny i widowni wraz z ich powiązaniem przestrzennym. W opracowaniu autor uwzględnia również problematykę akustyki i jej wpływu na przestrzenie wielofunkcyjne. Bada on poszczególne formy i rodzaje aranżacji sceny i widowni pod względem ich optymalnego funkcjonowania.

The landscape of Nowy Wiśnicz is a unique example of the preservation of Baroque cultural landscape. Changes in the manner in which the castle surroundings are used and a lack of care resulted in overgrown greenery which then began to interfere with precious spatial relations. The landscape currently requires intervention. Conservation has been protecting the site against investment plans. However, it must be integrated with active protection in the form of caring for the vast area in order to preserve the spatial meaning of the entire complex. A study of the exposure of the castle hill indicated further actions that are required for the landscape framework . With use of contemporary methods of a visual analysis, the main exposure links were identified. Two options of specific guidelines for land cover were then defined. These were considered with regard to the current state and then against the future state in the case of no intervention. These guidelines constitute the basis for further steps for the development and management of the surroundings of the castle hill.

Streszczenie

Krajobraz Nowego Wiśnicza to unikatowy przykład zachowanego barokowego krajobrazu kulturowego. Zmiany sposobu użytkowania otoczenia zamku i brak jego pielęgnacji spowodowały nadmierny rozwój roślinności, który zakłócił cenne powiązania przestrzenne. W chwili obecnej krajobraz wymaga interwencji. Ochrona konserwatorska zapewniła bezpieczeństwo ze strony zakusów inwestycyjnych, należy ją jednak zintegrować z czynną ochroną w postaci pielęgnacji rozległego obszaru w celu zachowania wyrazu przestrzennego całego zespołu. Studium ekspozycji Wzgórza Zamkowego wskazało krajobrazowe ramy dalszych działań. Za  pomocą współczesnych metod analizy widokowej zidentyfikowano główne powiązania ekspozycyjne. Następnie określono szczegółowe wytyczne dotyczące pokrycia terenu w postaci dwóch wariantów ukazując je na tle stanu obecnego i stanu jak nastąpi w wyniku braku interwencji. Wytyczne te stanowią podstawę dalszych  kroków mających na celu zagospodarowanie i zarządzanie otoczeniem wzgórza zamkowego.

This article discusses the history of the spatial development of the town of Jordanów, as well as the cultural heritage sites located inside the territory of this urban centre. Jordanów, currently located within the administrative area of the Lesser Poland Voivodship, in the district of Sucha, was founded as a private town in 1564 and issued a charter by the Krakow Voivod Spytek Jordan of Zakliczyn. The urban centre is an example of a town which was founded in cruda radice–i.e. on previously undepeveloped land–during the early modern period but whose model bears a similarity to traditional urban forms used in previous centuries.

Streszczenie

Niniejszy artykuł dotyczy problematyki historii rozwoju przestrzennego miasta Jordanów oraz zabytków dziedzictwa kulturowego zlokalizowanych na terenie tego ośrodka. Jordanów, położony obecnie w granicach województwa małopolskiego, w powiecie suskim, został założony jako miasto prywatne w 1564 roku z fundacji wojewody krakowskiego Spytka Jordana z Zakliczyna. Ośrodek jest przykładem miasta, które lokowano na surowym korzeniu w okresie nowożytnym, ale jego rozplanowanie nawiązuje do tradycyjnych form urbanistycznych stosowanych w wiekach wcześniejszych.

The results of research into two city gates, Kłodzka and Wodna (Water), and into the Rycerska (Knight’s) Tower in Bystrzyca Kłodzka are discussed in this paper. The research into the architecture of the three structures helped review the chronology of transformations they were subjected to between the beginning of the fourteenth century and the second half of the twentieth century. The city walls, together with the two gates and the tower, were probably erected by Alderman Jakub Rücker in the first half of the fourteenth century. All the towers were probably raised and converted in the fifteenth century and in around 1568, they were topped with masonry pyramid cupolas. The work performed in the nineteenth century was aimed at restoring the damaged elements and at introducing bells to the Rycerska (Knight’s) Tower. The conservation work conducted in the years 2013–2017 resulted in the restoration of the damaged details and in the enhancement of all of the structures’ features of historical value.

Streszczenie

Wyniki badań dwóch bram miejskich: Kłodzkiej i Wodnej oraz Rycerskiej w Bystrzycy Kłodzkiej zostały omówione w tym artykule. Badania architektury tych trzech struktur pomogły w przejrzeniu chronologii przekształceń, którym zostały poddane od początku z XIV wieku i w drugiej połowie XX wieku. Mury miejskie, wraz z dwiema bramami i wieżami, zostały prawdopodobnie wzniesione przez Aldermana Jakuba Rückera w pierwszej połowie czternastego stulecia. Wszystkie wieże zostały prawdopodobnie wzniesione i przebudowane w XV wieku i około 1568 roku. Były zwieńczone kamiennymi piramidalnymi kopułami. Prace wykonane w XIX wieku były miały na celu przywrócenie uszkodzonych elementów i wprowadzenie dzwonów do Wieży Rycerskiej. Prace konserwatorskie przeprowadzone w latach 2013–2017 doprowadziły do przywrócenia uszkodzonych detali i w ulepszaniu wszystkich cech historycznych struktur.

This article presents the problem of the maintenance and adaptation of a historic shooting pavilion for new premises of the Museum of Photography in Krakow. The wooden pavilion used to be a part of the military shooting range development in Wola Justowska, established for the Austrian army in the 1880s. The adaptation of the pavilion for new functions has primarily enabled the protection of this historic and derelict building, which was entered into the Register of Historical Monuments in 1993. Conservation works have restored the shooting pavilion to it former splendour; there is also an effective display of preserved architectual elements, although these vary in their technical condition.

Streszczenie

W artykule przedstawiono problematykę konserwacji i adaptacji zabytkowego pawilonu strzelniczego na nową siedzibę Muzeum Fotografii w Krakowie. Drewniany pawilon wchodził w skład Założenia Strzelnicy Wojskowej na Woli Justowskiej, powstałego w latach 80. XIX w. dla wojska austriackiego. Przystosowanie pawilonu do nowych funkcji umożliwiło przede wszystkim ochronę popadającego w ruinę zabytku, wpisanego do rejestru w 1993 roku. Obecnie pawilon strzelniczy odzyskał swoją dawną świetność dzięki konserwacji i umiejętnemu wyeksponowaniu zachowanych w różnym stanie technicznym elementów architektonicznych.

aim of this study was to document spatial changes in the size of the Spa Park in Inowrocław from the 19th century onwards based on archival maps as well as field research and observations of the current status. Towns providing a highly specialised health resort and spa services, such as Inowrocław, need large expanses of green areas as public spaces for outdoor therapy for spa town visitors and patients. In Inowrocław, this may not be limited only to the surroundings of the greatest asset of this spa town - its graduation towers. The fascinating history of the area and planning decisions concerning green areas over the years have brought many benefits to the town, which also extend outside the scope of health resort services. This article presents the multi-faceted changes and transformations of this area along with the plans and intended uses.

Streszczenie

Celem pracy jest udokumentowana na podstawie archiwalnych map oraz badań terenowych i stanu obecnego ocena zmian przestrzennych wielkości Parku Zdrojowego w Inowrocławiu na przestrzeni lat od XIX wieku. Miasta pełniące wysoko wyspecjalizowane usługi uzdrowiskowe, takie jak Inowrocław, potrzebują dużo obszarów dla terenów zieleni dzięki temu gwarantują kuracjuszom oraz turystom teren ogólnie dostępny potrzebny do terenoterapii i przebywania na wolnym powietrz,u a nie tylko w pobliżu tężni, z których słynie Inowrocław. Bardzo ciekawa historia tego obszaru oraz decyzje planistyczne na przestrzeni lat przyniosły dziś miastu szereg korzyści – nie tylko zdrowotnych z punktu widzenia terenów zieleni. Przekształcenia i dążenia obszaru zaprezentowano w niniejszym artykule.

This paper focuses on architectural transformations of some post-industrial objects into sacral functions. The discussed works mainly relate to churches, chapels and parish houses of various Christian denominations, mainly Protestant. Such transformations provoke questions about the limits of acceptance for adaptation works in the context of objects associated with a religious cult. The doubts that arise are connected primarily with the theological-liturgical dimension, that means the interpretation of the sacrum space. As far as conservation work is concerned, the analysed examples confirm the thesis of high architectural potential inherent in post-industrial objects. They also show a wide spectrum of possible interferences in a given structure during the conversion process.

Streszczenie

W artykule skupiono się na problematyce architektonicznych przekształceń wybranych przypadków obiektów poprzemysłowych na funkcje sakralne. Przykłady dotyczą adaptacji dawnych fabryk na funkcje religijne lub z nimi związane (kościoły, kaplice, domy parafialne, itp.) dla różnych wyznań chrześcijańskich, głównie protestanckich. Takie konwersje rodzą pytania o granice akceptacji działań adaptacyjnych w kontekście obiektów związanych z kultem religijnym. Pojawiające się wątpliwości dotyczą przede wszystkim wymiaru teologiczno-liturgicznego, a mianowicie interpretacji przestrzeni sacrum. W ujęciu konserwatorskim analizowane przypadki potwierdzają tezę o dużym potencjale architektonicznym tkwiącym w obiektach poprzemysłowych i możliwościach ingerencji w ich strukturę w procesie konwersji.

Many studies have observed that the mechanical properties of concrete made of recycled aggregate are worse than for concrete made of natural aggregate; this is mainly due to the mortar that is attached to the recycled aggregate. In literature, an equivalent mortar volume method in the manufacturing of recycled aggregate concrete has been proposed. This method treats the attached mortar as new mortar. The application of this method can reduce the use of natural materials while maintaining mechanical properties and eliminate the additional processes required for the production of recycled aggregates. The aim of this paper is to briefly describe the recent application of this method, present gaps in current research and anticipated directions for further research.

Streszczenie

Wiele badań wykazało, że właściwości mechaniczne betonu wykonanego z kruszywem pochodzącym z recyklingu są gorsze niż właściwości betonu wykonanego z kruszywa naturalnego, głównie ze względu na zaprawę zespoloną z kruszywem z recyklingu. W związku z tym w literaturze zaproponowano metodę równoważnej objętości zaprawy w wytwarzaniu betonu z kruszywem z recyklingu. Ta metoda traktuje dołączoną zaprawę jako nową zaprawę. Zastosowanie tej metody może zmniejszyć zużycie materiałów naturalnych przy jednoczesnym zachowaniu właściwości mechanicznych betonu i wyeliminować dodatkowe procesy wymagane do produkcji kruszyw z recyklingu. Celem tego artykułu jest krótki opis najnowszych zastosowań tej metody, przedstawienie luk w obecnych badaniach i przewidywanych kierunków dalszych badań.