FAQ

2019 Następne

Data publikacji: 26.09.2019

Licencja: CC BY  ikona licencji

Redakcja

Redaktor naczelny Józef Gawlik

Zawartość numeru

Andrzej Legendziewicz

Czasopismo Techniczne, Volume 10 Year 2019 (116), 2019, s. 1-1

https://doi.org/10.4467/2353737xct.19.107.11031

The paper presents the results of research work that has been performed on the von Wentzky family’s palace at Rychnów. Firstly, the architecture of the palace is discussed and written sources concerning the village and the von Wentzky family are reviewed. Based on the architectural studies and the analysis of the details, the most important phases of the place’s transformation were defined. The recognition of the wall construction chronology contributed to the identification of two construction and transformation stages. The original Baroque palace, with its modest architecture was erected on a classic three crosswise-section plan by Ernst Fryderyk von Wenzky in 1781. The building had survived without major changes up until the beginning of the twentieth century, when it was transformed in the years 1906–1907. An extension was added to the west elevation as were a loggia and a porch on the avant-corpses. The research work enabled the author to identify the reach of the palace’s Baroque foundations, and it formed the grounds for generating recommendations to conservators concerning repairs and restoration work.

Keywords: Śląsk, architecture, palace, Baroque, Rychnów

Streszczenie
W pracy przedstawiono wyniki badań dotyczących pałacu rodziny von Wentzky w Rychnowie. Na początku omówiono architekturę pałacu i dokonano przeglądu źródeł pisanych dotyczących wsi i rodziny von Wentzky. Na podstawie badań architektonicznych i analizy detali określono najważniejsze etapy transformacji miejsca. Dojście do chronologii konstrukcji ścian przyczyniło się do identyfikacji dwóch etapów budowy i transformacji. Oryginalny barokowy pałac o skromnej architekturze został wzniesiony przez Ernsta Fryderyka von Wenzky’ego w 1781 roku. Budynek powstał na klasycznym planie o trzech przekrojach. Przetrwał bez większych zmian aż do początku XX wieku, kiedy to został przekształcony w latach 1906–1907. Do elewacji budowli od strony zachodniej dodano przedłużenie oraz loggie i werandę na rozalicie. Prace badawcze umożliwiły autorowi określenie zasięgu barokowych murów pałacu i stały się podstawą sformułowania wytycznych konserwatorskich do prac remontowych i restauracyjnych.

Czytaj więcej Następne

Justyna Jaworek-Jakubska

Czasopismo Techniczne, Volume 10 Year 2019 (116), 2019, s. 5-20

https://doi.org/10.4467/2353737xct.19.104.11028

In 2016, on the sesquicentennial anniversary of the death of Peter Joseph Lenné, an exhibition, entitled “Mistrzowskie jak rzadko które…”. Ogrody Petera Josepha Lenné w Polsce, was presented. It constituted the conclusion of a joint Polish and German academic project. As a part of the research project, a comprehensive review of garden and park  layouts was performed and the degree to which Lenné himself and his associates had been involved in the design of the gardens was verified. It was also determined whether the projects had been carried out in accordance with the original assumptions of their authors. The projects were assessed on the basis of surviving garden plans and  drawings from the collection of the Stiftung Preußische Schlösser und Gärten (SPSG), as well as data obtained during a query of archival materials and field studies carried out in the years 2014–2015.

Keywords: Peter Joseph Lenné, historical gardens, research in Poland

Streszczenie
W 2016 roku z okazji 150-lecia śmierci Petera Josepha Lenné odbyła się wystawa „Mistrzowskie jak rzadko które …”. Ogrody Petera Josepha Lenné w Polsce, stanowiącą podsumowanie polsko-niemieckiego projektu naukowego. W ramach badań opracowano kompleksowy przegląd założeń ogrodowych i parkowych, zweryfikowano, w jakim stopniu Lenné i jego współpracownicy byli zaangażowani w tworzenie ogrodów, a także ustalono, czy projekty zrealizowano zgodnie z pierwotnymi założeniami autorów. Do oceny projektów posłużyły zachowane plany i rysunki ogrodów ze zbiorów Stiftung Preußische Schlösser und Gärten (SPSG), a także dane uzyskane podczas kwerendy archiwalnej oraz badań terenowych wykonanych w latach 2014–2015.

Czytaj więcej Następne

Justyna Kobylarczyk, Janusz Marchwiński

Czasopismo Techniczne, Volume 10 Year 2019 (116), 2019, s. 21-34

https://doi.org/10.4467/2353737xct.19.105.11029

Sozology is a newly discovered direction in urban planning stem from the growing threats to the natural environment. A contemporary man pursues close and positive relations with the environment and focuses on the premises of human ecology that directly impact the process of planning and composing urban spaces. The article presents the  influence of climatic conditions on the shaping of housing areas. The problem was presented on the basis of an analysis of a specific example. The assessment included the shading of the buildings by neighbouring buildings, the shading of the common spaces and the issue of ventilation. These phenomena connected with the structure of the  buildings, their scale and intensity have a significant impact on the conditions of the residence. Other factors also affect the housing environment. Their rational use with the help of teams of experts from complementary fields can contribute to raising the standards of the housing environment even at the planning stage, and later to optimising land  use by the community of its inhabitants.

Keywords: ecology, sozology, urban planning, climatic conditions

Streszczenie
Sozologia urbanistyczna z uwagi na narastające zagrożenia środowiska przyrodniczego to na nowo odkrywany kierunek w planistyce. Współczesny człowiek, podążając za kształtowaniem bliskich i pozytywnych relacji ze środowiskiem, coraz większą uwagę skupia na przesłankach ekologicznych, mających bezpośredni wpływ na proces planowania i  omponowania przestrzeni miejskich. Środowisko naturalne w różnym stopniu było i nadal jest przekształcane przez człowieka. Dziś zawiera ono jedynie naturalne elementy, a w całości należy je nazywać środowiskiem antropogenicznym bądź przyrodniczym. W artykule poddany został rozważaniom wpływ uwarunkowań klimatycznych na kształtowanie  obszarów mieszkaniowych. Problem przedstawiono na podstawie analizy konkretnego przykładu. Przy jego ocenie wzięto pod uwagę zacienienie budynków przez sąsiadujące obiekty oraz zacienienie przestrzeni wspólnej towarzyszącej zabudowie, a także problem przewietrzania. Są to zjawiska, których wpływ na warunki zamieszkania uzależniony jest od skali oraz intensywności zabudowań. Czynników oddziałujących na środowisko mieszkaniowe jest o wiele więcej. Ich racjonalne wykorzystanie przy wsparciu zespołów ekspertów z komplementarnych dziedzin przyczynić się może do podniesienia standardów tego środowiska już na etapie planowania, a następnie do optymalizacji użytkowania  terenu przez wspólnotę jego mieszkańców.

Czytaj więcej Następne

Elżbieta Komarzyńska-Świeściak, Paweł Kirschke

Czasopismo Techniczne, Volume 10 Year 2019 (116), 2019, s. 35-58

https://doi.org/10.4467/2353737xct.19.106.11030

The aim of the article includes presentation and interdisciplinary analysis of design solutions proposed in the works awarded in the international urban architecture competition entitled “New life between flyovers” and concerning the area around the cross-city railway line, currently under modernization, running through the Śródmieście district in Kraków, from the area of Miodowa Street to the PKP Kraków Główny station. In the applications, possible scenarios of flyovers space development and the possibilities of integrating the transport route into the historic district have been assessed, taking into account historical urban relations and contemporary technical conditions. The analyses were aimed at optimising future investments so that they can become a starting point for public consultations, drafting a land development plan and determination of the development strategy for the studied area. The applied method may be helpful in determining the directions of a spatial policy aimed at the protection of cultural landscape endangered by overground transport routes.

Keywords: Kraków, integration of transport routes, public space, railway flyover, railway viaduct, modernization of infrastructure, modern architecture, adaptation
 

Streszczenie
Celem artykułu jest przedstawienie i interdyscyplinarna analiza rozwiązań projektowych zaproponowanych w pracach nagrodzonych w międzynarodowym konkursie urbanistyczno-architektonicznym „Nowe życie pomiędzy estakadami”, dotyczącym bszaru wokół modernizowanej obecnie średnicowej linii kolejowej przebiegającej przez krakowskie Śródmieście od rejonu ul. Miodowej do stacji PKP Kraków Główny. We wnioskach oceniono możliwe scenariusze zagospodarowywania przestrzeni pomostowych i możliwości integracji tras komunikacyjnych z zabytkową dzielnicą z uwzględnieniem historycznych relacji urbanistycznych i współczesnych uwarunkowań technicznych. Analizy te ukierunkowano na zoptymalizowanie programu przyszłych inwestycji, tak aby mogły stanowić zaczyn do konsultacji społecznych, opracowania MZPZ i wskazania strategii rozwoju badanego obszaru. Zastosowana metoda może być pomocna przy wytyczaniu kierunków polityki przestrzennej, służących ochronie krajobrazu  kulturowego zagrożonego przez pojawianie się naziemnych tras komunikacyjnych.

Czytaj więcej Następne

Andrii Dmytrenko, Tetiana Kuzmenko, Justyna Kobylarczyk, Krystyna Paprzyca

Czasopismo Techniczne, Volume 10 Year 2019 (116), 2019, s. 73-88

https://doi.org/10.4467/2353737xct.19.103.11027

The development of particular towns is a factor that determines the economical, social and spatial development of the country. Therefore we turn our attention to it with a critical eye. On 20th October 2015 the government in Poland accepted a bill connected with the Country Town Policy 2023, that is addressed to towns. Its main point is to strengthen towns in their sustainable development, betterment of standards of living and workplace creation. The socio-economical transformation that occurred in Poland in 1989 has caused a lot of changes in the country. In Ukraine it happened in 1991 and it appears that due to various reasons, its transformation seems to be a much longer process and the process has not finished yet. This article focuses on the development of small towns in Ukraine and Poland, which, in currently difficult times, find themselves in a hard and unstable socio-economic situation. This article analyzes the economic, demographic and spatial aspects of small towns in Ukraine and Poland.

Keywords: urban-type settlement (UTS), small urban settlement, creative economy, decentralization, united territorial communities

Streszczenie
Rozwój jednostek miejskich jest czynnikiem, który determinuje rozwój gospodarczy, społeczny i przestrzenny każdego kraju. Dlatego rozwojowi miast poświęca się wiele uwagi. 20 października 2015 r. w Polsce przyjęto uchwałę Rady Ministrów dotyczącą Krajowej Polityki Miejskiej 2023, która adresowana jest do miast. Głównym jej celem jest wzmocnienie miast do zrównoważonego rozwoju, poprawy jakości życia oraz tworzenia miejsc pracy. Transformacja społeczno-gospodarcza, która miała miejsce w Polsce w roku 1989, spowodowała wiele zmian w kraju. Na Ukrainie zmiana nastąpiła w roku 1991, ale, jak się wydaje, z różnych przyczyn przejście Ukrainy na ustrój demokratyczny jest procesem o wiele dłuższym. Proces ten jeszcze się nie zakończył. Artykuł koncentruje się na zagadnieniach rozwoju małych miast na terenie Ukrainy i Polski, które w obecnych czasach znajdują się w trudnej, niestabilnej sytuacji społeczno-ekonomicznej. Poddano analizie aspekty demograficzne, gospodarcze i przestrzenne małych miast na terenie Ukrainy oraz Polski.

Czytaj więcej Następne

Anna Sikora

Czasopismo Techniczne, Volume 10 Year 2019 (116), 2019, s. 89-96

https://doi.org/10.4467/2353737xct.19.108.11032

The small city is a relatively well examined and widely described subject in literature. Usually, the urban structure of the small city is considered in relation to its original and historical spatial layout with juxtaposition of all subsequent developments in relation to the historical core of given settlement. The article attempts to identify various systems of urban structures in which one of the elements is a group or a single multi-family residential building, examine internal and external scenic relations and determine their impact on the landscape of the small city.

Keywords: city, small city, multi-family development, urban landscape

Streszczenie
Małe miasta jako problem urbanistyczny to zagadnienie stosunkowo dobrze rozpoznane i szeroko opisane w literaturze przedmiotu. Zwykle strukturę urbanistyczną miasteczek rozpatruje się w odniesieniu do genezy i budowy historycznego (pierwszego) układu przestrzennego, wszelkie późniejsze interwencje oceniając w odniesieniu do historycznego trzonu badanej jednostki osadniczej. W artykule podjęto próbę identyfikacji różnych układów struktur miejskich, w których jednym z elementów jest zespół lub pojedynczy obiekt zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej, a następnie zbadano relacje widokowe wewnętrzne i zewnętrzne oraz określono ich wpływ na krajobraz małego miasta.
 

Czytaj więcej Następne

Alexandru Aldea, Sorin Demetriu, Radu Văcăreanu, Dan Lungu, Cristian Arion

Czasopismo Techniczne, Volume 10 Year 2019 (116), 2019, s. 97-116

https://doi.org/110.4467/2353737xct.19.109.11033

This paper provides an overview of wind observations in Romania with historical data, particularly after the establishment of the national meteorological network in 1884. Data on wind directions and velocities is presented, focusing on a sample of fourteen cities including the capital Bucharest. The historical evolution of national zonation maps for wind pressure is shown. A statistical description of the maximum annual wind velocity data is also presented.

Keywords: wind direction, wind velocity, wind pressure map, wind code, meteorological station

Streszczenie
Atrykuł przedstawia zbiór danych z obserwacji wiatru w Rumunii wraz z zapisami z poprzedniego stulecia, dokładnie zbieranymi od momentu ustanowienia krajowej sieci meteorologicznej w 1884 roku. Przedstawiono dane dotyczące kierunków i prędkości wiatru. Skupiono się na próbie czternastu miast, w tym stolicy – Bukaresztu. Pokazano historyczną ewolucję map krajowych stref obciążenia wiatrem. Przedstawiono również statystyczny opis danych dotyczących maksymalnej rocznej prędkości wiatru.

Czytaj więcej Następne

Tadeusz Majcherczyk, Katarzyna Kryzia, Jerzy Majchrzak

Czasopismo Techniczne, Volume 10 Year 2019 (116), 2019, s. 117-128

https://doi.org/10.4467/2353737xct.19.110.11034

Terrain surface subsidence observed in mining areas results in the flattening of riverbeds and their embankments. This leads to increasingly deep erosion and siltation of riverbeds and surface currents, which causes the emergence of permanent overflow lands. This paper presents hydro – engineering solutions applied in the areas of the mining activity of JSW S.A., which serve the purpose of repairing and eliminating mining damage in the existing infrastructure. The presented repair measures make it possible to eliminate the threat of flooding in mining areas.

Keywords: mining damage, longitudinal river profile, repair measures

Streszczenie
Występujące w obszarach górniczych osiadania terenu powodują obniżenia koryt rzek i ich obwałowań. W następstwie dochodzi do zwiększonej erozji dennej lub do zamuleń koryt rzecznych i cieków powierzchniowych, co powoduje powstawanie trwałych zalewisk. W artykule przedstawiono rozwiązania hydrotechniczne stosowane w rejonach działalności górniczej JSW S.A., które służą do naprawy oraz likwidacji szkód górniczych w istniejącej infrastrukturze. Przedmiotowe działania naprawcze pozwalają na wyeliminowanie zagrożenia podtopieniem terenu górniczego.
 

Czytaj więcej Następne

Damian Brewczyński, Grzegorz Tora

Czasopismo Techniczne, Volume 10 Year 2019 (116), 2019, s. 129-138

https://doi.org/10.4467/2353737xct.19.111.11035

This paper presents the design and results of mechanism research. A lever mechanism for a gripper was made using monolith technology with constrictions in which the deformations correspond to limited rotation of the links. Unidirectional movement of the drive link is reduced and simultaneously converted into movement of the jaw clamp. Temporary centres of rotation were used to obtain the symmetrical and perpendicular movement of the two ends of the clamp in relation to its axis of symmetry. Computer simulations and tests were performed on a prototype of the gripper mechanism, confirming the adopted predictions of the device’s operation.

Keywords: microgripper, kinematic analysis, prototype testing

Streszczenie
W pracy przedstawiono projekt i wyniki badań mechanizmu chwytaka. Mechanizm dźwigniowy robota wykonano w technologii monolitu z przewężeniami, w których odkształcenia odpowiadają ograniczonym obrotom ogniw. Jednokierunkowy ruch ogniwa napędowego zostaje zredukowany, a następnie zamieniony na ruch zacisku szczęk. Wykorzystano chwilowe środki obrotu w celu uzyskania symetrycznego i prostopadłego ruchu dwóch końców zacisku względem jego osi symetrii. Wykonano symulacje komputerowe i badania na prototypie robota, potwierdzające przyjęte założenia pracy urządzenia.

Czytaj więcej Następne