FAQ

Numer 3 (61) 2024

“Być w świecie dźwiękiem rozwiązanej struny”. Lambro/Kordian: romantyczne rewizje

2024 Następne

Data publikacji: 03.09.2024

Opis
Publikacja dofinansowana przez Uniwersytet Jagielloński ze środków Wydziału Polonistyki.

Projekt Okładki: Maciej Godawa

Licencja: CC BY  ikona licencji

Redakcja

Redakcja naukowa numeru Paweł Bukowiec, Orcid Iwona Węgrzyn

Sekretarz redakcji Tomasz Kunz

Redaktor naczelny Monika Świerkosz

Zawartość numeru

Magdalena Siwiec

Wielogłos, Numer 3 (61) 2024, 2024, s. 1-24

https://doi.org/10.4467/2084395XWI.24.018.20083

Artykuł dotyczy bohaterów Słowackiego – Lambra i Kordiana, których sam autor ściśle ze sobą złączył za sprawą nawiązań intertekstualnych – jako bohaterów „nieudanych”. „Nieudanych” oznacza tu: celowo skonstruowanych jako bohaterowie zwichnięci, niezdolni do czynu, podmioty słabe. Także dlatego, że są ludźmi swoich czasów urodzonymi do wielkości, ale niemogącymi wykorzystać swego potencjału. Przywołany zostaje kontekst romantycznych dzieci wieku. Najważniejszym jednak kontekstem lektury obu bohaterów jest kontekst stadiów egzystencji Sørena Kierkegaarda przedstawionych w Albo-albo i zasadnicza dla filozofa kwestia wyboru. Autorka stawia tezę, że Lambro i Kordian reprezentują stadium estetyczne, które związane jest z poczuciem czczości, nudy, niespełnienia, bezużyteczności, braku celu, marzycielstwem, ucieczką w iluzję, przymierzaniem potencjalnych ról, ironią, zwłaszcza zaś – z melancholią i pozornymi wyborami. Analizując postawę bohaterów, Autorka dowodzi, że ich wybory są wyborami skazującymi jednostkę na pustkę egzystencjalną, na puste „ja” pozbawione treści, które otwarte jest na bezmiar możliwości.

Czytaj więcej Następne

Prof. dr hab. Iwona Węgrzyn

Wielogłos, Numer 3 (61) 2024, 2024, s. 25-41

https://doi.org/10.4467/2084395XWI.24.019.20084

Artykuł podejmuje próbę alternatywnego odczytania Lambra Juliusza Słowackiego jako poematu politycznego, którego rzeczywistym tematem jest nie tyle rozpacz powodowana przeszłością, ile możliwość odwetu po klęsce. Twierdzę, że nawet jeśli Lambro nie jest do końca uwikłany w politykę polskiej emigracji, to jest utworem nią inspirowanym, a „grecki kostium” maskuje aktualne odniesienia do partyzantki Józefa Zaliwskiego.

Czytaj więcej Następne

Michał Kuziak

Wielogłos, Numer 3 (61) 2024, 2024, s. 43-57

https://doi.org/10.4467/2084395XWI.24.020.20085

Artykuł Konstelacyjna lektura „Kordiana”. I co z tego dziś wynikaukazuje dwa sprzeczne sposoby odczytania dramatu Juliusza Słowackiego. Zgodnie z pierwszym utwór okazuje się wyrazem przemiany poety, odnajdywania przez niego sensu historii i własnego pisarstwa; zgodnie z drugim – ironicznym odkryciem braku sensu. Odczytania te weryfikuje ujęcie dramatu Słowackiego w kontekście konstelacji innych utworów poety – bliskich Kordianowi pod względem czasowym i problemowym.

Czytaj więcej Następne

Agnieszka Pałucka

Wielogłos, Numer 3 (61) 2024, 2024, s. 59-79

https://doi.org/10.4467/2084395XWI.24.021.20086

Celem artykułu jest przyjrzenie się niepokojącym aspektom wizualności w Lambrze i Kordianie Juliusza Słowackiego. Proponowany namysł nad rolą widzenia i bycia widzianym w romantycznych kreacjach bohaterów naznaczonych przez poetę ideowymi problemami swojego czasu prowadzi do pytania o aspiracje romantycznego podmiotu wizualnego. Zarówno dla Lambra, jak i dla Kordiana oko – własne i cudze – staje się źródłem niepokoju, a dążenia bohaterów, aby zapanować nad swoim wzrokiem i nad spojrzeniami innych są konsekwentnie podważane w obu utworach.

Czytaj więcej Następne

Olga Taranek-Wolańska

Wielogłos, Numer 3 (61) 2024, 2024, s. 81-97

https://doi.org/10.4467/2084395XWI.24.022.20087

W artykule zebrano i omówiono opinie na temat Lambra i Kordiana, które formułowane były w polskiej krytyce literackiej w latach 1833‒1864. Odtworzono w ten sposób specyfikę dyskursu krytycznego i wyjaśniono, na czym polegała wczesna recepcja wymienionych utworów, dzięki temu sprawdzono, czy w formułowanych niegdyś opiniach można znaleźć pre-tekstowe ślady dające asumpt do reinterpretacji Lambra i Kordiana w kontekście krytyki afektywnej. W tym drugim wypadku interesujące są szczególnie: kontekst maladyczny, afekty i defekty, zmysły i cielesność.

Czytaj więcej Następne

Iwona Puchalska

Wielogłos, Numer 3 (61) 2024, 2024, s. 99-114

https://doi.org/10.4467/2084395XWI.24.023.20088

Punktem wyjścia artykułu jest Goetheańskie założenie, że międzykulturowa wymiana w obrębie Weltliteratur może zaowocować wzajemnymi korektami rozumienia, oceny, wartościowania. Lambro i Kordian, dwa specyficznie powiązane ze sobą teksty Słowackiego, zostały w związku z tym usytuowane w kontekście francuskim, rozumianym nie genetycznie, lecz odbiorczo. Analizie zostały poddane dwa różnego typu komentarze literaturoznawcze, z których jeden jest przykładem recepcyjnego pośrednictwa reprezentanta kultury polskiej na emigracji, drugi elementem francuskiego literaturoznawstwa (są to: wstęp Wenceslasa Gasztowtta do francuskiego przekładu dzieł Słowackiego z lat 60. XIX wieku oraz artykuł Le drame romantique : le héros et lhistoire dans « Le Prince de Hombourg » de Kleist, « Kordian » de Słowacki et « Lorenzaccio » de Musset autorstwa Danièle Chauvin z 2000 roku). Teksty te, powstałe w rozmaitych celach i różnych okresach, łączy wspólne pole odniesień porównawczych (w tym szkic George Sand O dramacie fantastycznym), zarazem jednak różni odmienna kontekstualizacja kulturowa oraz odmienne usytuowanie względem legendy mickiewiczowskiej, co sprawia, że dostarczają niestandardowych impulsów interpretacyjnych, ożywczych w stosunku do dominujących dzisiaj sposobów lektury Lambra i Kordiana.

Czytaj więcej Następne

Ewa Wojciechowska

Wielogłos, Numer 3 (61) 2024, 2024, s. 115-124

https://doi.org/10.4467/2084395XWI.24.024.20089

Artykuł jest recenzją książki Kacpra Kutrzeby Kalekująca nowoczesność a literatura. Dialektyczne przygody u zarania polskiej nowoczesności, ujętej jako próba nowego odczytania kanonicznych dzieł polskiego romantyzmu za pomocą filozoficznych koncepcji nowoczesności (Georg Hegel, Karol Marks, Friedrich Nietzsche, Max Weber, Marshall Berman).

Czytaj więcej Następne

Informacje o finansowaniu

Publikacja dofinansowana przez Uniwersytet Jagielloński ze środków Wydziału Polonistyki.