FAQ

Numer 1 (59) 2024

Transkulturowość

2024 Następne

Data publikacji: 2024

Opis

Publikacja dofinansowana przez Uniwersytet Jagielloński ze środków Wydziału Polonistyki.

Projekt Okładki: Maciej Godawa

Licencja: CC BY  ikona licencji

Redakcja

Redaktor naczelny Monika Świerkosz

Sekretarz redakcji Tomasz Kunz

Redakcja naukowa numeru Orcid Katarzyna Deja

Zawartość numeru

Rozprawy i szkice

Katarzyna Deja

Wielogłos, Numer 1 (59) 2024, 2024, s. 1-13

https://doi.org/10.4467/2084395XWI.24.001.19469
Artykuł zestawia ze sobą koncepcję transkulturowości Wolfganga Welscha oraz zwrot globalny (transkulturowy, transnarodowy) w literaturoznawstwie, wykazując ich podobieństwo i wspólne cele: otwarcie się na marginalizowane dotąd niezachodnie kultury, dzieła sztuki i teksty literackie, uwypuklenie konieczności zmiany sposobu myślenia o kulturze jako o spójnej, zamkniętej i oddzielonej od innych kultur strukturze, postulat przekraczania granic narodowych i kulturowych w praktyce badawczej oraz dostrzeżenie wielostronnej i wieloaspektowej światowej cyrkulacji idei.
Czytaj więcej Następne

Magdalena Roguska-Németh

Wielogłos, Numer 1 (59) 2024, 2024, s. 15-35

https://doi.org/10.4467/2084395XWI.24.002.19470
Celem artykułu jest analiza tego, jak pojęcie transkulturowości rozumiane jest w węgierskojęzycznym dyskursie literaturoznawczym. Węgierskie badania stanowią bowiem jeden z tych obszarów, w których studia transkulturowe rozwijają się wyjątkowo prężnie, co wynika ze specyfiki literatury węgierskiej, która od ponad wieku ma charakter policentryczny. W artykule wymienia najważniejsze węgierskojęzyczne opracowania naukowe, które bezpośrednio odnoszą się do transkulturowości, względnie czerpią z transkulturowej myśli metodologicznej, i analizuje się je pod kątem tego, jak ich autorzy definiują pojęcie transkulturowości. Wnioski, które płyną z przeprowadzonej analizy, pozwalają stwierdzić, że gros węgierskich literaturoznawców stosuje pojęcie transkulturowości zamiennie z innym, zbieżnym z nim, choć nie w pełni bliskoznacznym mu terminem transnarodowości. To z kolei świadczy o tym, że transkulturowość jest na Węgrzech cały czas pojęciem nowym, niedookreślonym i wymagającym każdorazowo ponownego zdefiniowania na użytek pojedynczych prac.
Czytaj więcej Następne

Jadwiga Romanowska

Wielogłos, Numer 1 (59) 2024, 2024, s. 37-60

https://doi.org/10.4467/2084395XWI.24.003.19471
Niniejszy tekst, oparty na case studies, jest próbą analizy potencjału eksplanacyjnego pojęcia „tożsamości transkulturowej”, wpisanej w szersze ramy takich terminów jak „transkulturowość” i „transkulturacja”. Autorka, nawiązując do przeprowadzonych 10 lat temu badań obcokrajowców tańczących flamenco w Sewilli, wraca do trójki swoich respondentek, by poznać ich późniejsze transkulturowe kroki. Nowe, pogłębione wywiady konfrontuje z badaniami wcześniejszymi i analizuje je przez pryzmat tożsamości transkulturowej, poszerzonej o koncepcję kapitału transkulturowego.
Czytaj więcej Następne

Karina Jarzyńska

Wielogłos, Numer 1 (59) 2024, 2024, s. 61-85

https://doi.org/10.4467/2084395XWI.24.004.19472

Artykuł interpretuje zespół praktyk edytorskich, translatorskich i stricte autorskich Antoniego Langego jako działania na rzecz uświatowienia polskiej kultury, przyglądając się wykorzystywanym przez pisarza narzędziom modyfikacji czytelniczego imaginarium oraz stawiając pytanie o miejsce projektu Langego na mapie środkowoeuropejskiego modernizmu. Spośród kilkunastu tomów antologii opublikowanych w latach 1894–1921 przez autora Mirandy szczególna uwaga zostaje poświęcona serii Epos. Najznakomitsze poemata epickie wszystkich krajów i narodów oraz tomowi Dywan wschodni, jako zawierającym utwory prezentowane przez redaktora jako epitomiczne dla poszczególnych kultur. Analiza paratekstów, jakimi Lange opatrywał swoje antologie, pozwala na rozpoznanie tego, co w jego podejściu transkulturowe, a co pozwala odróżnić jego projekt od Miriamowskiej „Chimery”, stawiającej sobie za cel raczej europeizację kultury polskiej niż jej uświatowienie (rozumiane za Marko Juvanem). Ważnym kontekstem proponowanej interpretacji jest również koncepcja nowoczesnego eposu Franco Morettiego, jako gatunku, w którym funkcje tekstów świętych i epickich ulegają fuzji – bliskiej, jak sądzę, mechanizmowi uruchomionemu przez Langego w Polsce początku XX wieku w ramach rewizji lokalnego kanonu literatury.

Czytaj więcej Następne

Aleksandra Naróg

Wielogłos, Numer 1 (59) 2024, 2024, s. 87-108

https://doi.org/10.4467/2084395XWI.24.005.19473
Artykuł stanowi próbę analizy transkulturowych aspektów oraz afektywnych sposobów postrzegania twórczości Witolda Gombrowicza w dzisiejszej Argentynie. Badam w tym kontekście między innymi dokumenty źródłowe (takie jak karta pobytowa dokumentująca przyjazd pisarza do Buenos Aires), a także popkulturowe wizerunki Gombrowicza w argentyńskiej kulturze, polu wizualnym i przestrzeni miejskiej. Transkulturowość autora Dziennika oparta jest na sytuowaniu się przez niego między kulturami polską i argentyńską, a wykorzystuje koncepcję „artefaktów pamięci” w rozumieniu Wolfganga Welscha.
Czytaj więcej Następne

Recenzje i omówienia

Joanna Szymajda

Wielogłos, Numer 1 (59) 2024, 2024, s. 109-119

https://doi.org/10.4467/2084395XWI.24.006.19475
Artykuł jest recenzją publikacji poświęconej analizie socjologicznej międzynarodowej społeczności flamenco w Sewilli. Przedstawione i opisane zostały w nim kolejne rozdziały książki wraz z analizą krytyczną zastosowanej metodologii. Kolejno omówiono wstęp, rozdział dotyczący historii flamenco, dyscypliny badań, jaką jest flamencologia, zastosowaną teorię i metodologię badań własnych oraz wyniki przeprowadzonych badań. Recenzowana publikacja dostarcza podstawowej wiedzy o historii i praktyce flamenco, próbując wyjaśnić fenomen jego międzynarodowej popularności oraz związany z nim model funkcjonowania obcokrajowców w sewilskiej społeczności flamenco.
Czytaj więcej Następne

Marian Bielecki

Wielogłos, Numer 1 (59) 2024, 2024, s. 121-129

https://doi.org/10.4467/2084395XWI.24.007.19474

Tekst jest omówieniem książki Pau Freixy Terradasa Witoldo wyobrażony. Recepcja twórczości Witolda Gombrowicza w Argentynie i obraz pisarza w argentyńskim imaginarium kulturowym. Autor uznaje tę publikację za wartościowy opis funkcjonowania twórczości i osoby Witolda Gombrowicza w argentyńskiej literaturze i argentyńskim środowisku literackim. Zaznacza jednak, że jej zasadnicza część, obroniona jako doktorat w roku 2008, nie wytrzymuje konkurencji z powstałymi od tego czasu rozprawami dotyczącymi tej problematyki.

Czytaj więcej Następne

Informacje o finansowaniu

Publikacja dofinansowana przez Uniwersytet Jagielloński ze środków Wydziału Polonistyki.