Streszczenie: W artykule przedstawiono kierunki rozwoju sieci autostrad i dróg ekspresowych w Polsce w latach 1990-2018. Sieć dróg szybkiego ruchu w kraju jest intensywnie rozbudowywana. Płatne dla pojazdów samochodowych autostrady są uzupełniane siecią bezpłatnych dróg ekspresowych, głównie dwujezdniowych. Program budowy dróg ekspresowych na lata 2014-2023 jest konsekwentnie realizowany. Zbudowano główne autostrady kraju A-1, A-2 i A-4. W trakcie rozbudowy są drogi ekspresowe S-3, S-5, S-6, S-7, S-8, S17, S-19 i S-61. Aktualne inwestycje drogowe koncentrują się na budowie brakujących odcinków dróg ekspresowych i obwodnic miast. Opracowanie podejmuje również próbę racjonalizacji kolejności podejmowanych inwestycji i modyfikacji ich rozkładu przestrzennego.

Directions of the network of motorways and expressways in Poland

Abstract: The article presents directions for the development of the motorway and expressway network in Poland in the years 1990-2018. The network of express roads in the country is intensively developed. Motorways payable for motor vehicles are supplemented with a network of free express roads, mainly dual carriageways. The program of construction of expressways for the years 2014-2023 is consistently implemented. The main motorways of the A-1, A-2 and A-4 were built. During the expansion there are expressways S-3, S-5, S-6, S-7, S-8, S17, S-19 and S-61. Current road investments are focused on the construction of missing sections of express roads and city bypasses. The study also attempts to rationalize the order of undertaken investments and modify their spatial distribution.

Streszczenie: Celem artykułu jest scharakteryzowanie możliwości wprowadzenia i rozwoju środków miejskiego transportu szynowego Polsce. Z problemem tym wiąże się pytanie, czy w celu poprawy funkcjonowania komunikacji zbiorowej w miastach już posiadających system transportu szynowego (względnie w ogóle elektrycznego) należy rozważyć jego rozwój, podczas gdy w przypadku ośrodków pozbawionych takiego transportu pojawia się kwestia zasadności wprowadzenia nowego środka szynowej komunikacji miejskiej. W celu odpowiedzi na te dylematy w pierwszym etapie pracy scharakteryzowano nowe systemy szynowego transportu miejskiego wprowadzone w miastach europejskich w ostatniej dekadzie, natomiast w drugim dokonano analizy potencjalnych możliwości polskich miast w zakresie rozwoju takich środków transportu. Z podjętych badań wynika, że transport szynowy może być właściwym rozwiązaniem problemów komunikacyjnych miast, jakkolwiek możliwości jego rozwoju w polskich miastach są zróżnicowane w zależności od wielu czynników demograficznych, gospodarczych, przestrzennych i politycznych. O ile w polskich miastach o charakterze metropolitalnym pytanie brzmi: jaki system transportu szynowego rozwijać?, o tyle w ośrodkach średniej wielkości wyzwaniem jest samo utrzymanie istniejących sieci. Zasadność i realność implementacji nowych systemów zależy natomiast od koordynacji działań wielu instytucji różnych szczebli i od wsparcia na poziomie krajowym i europejskim.

Possibilities and dilemmas of urban rail-based transport development in Poland

Abstract: The purpose of the article is to characterise the possibilities of introducing and developing of urban rail-based transport in Poland. This problem is related to the question whether in order to improve public transport in cities which already have a rail-based (or any electric) transport system, its development should be considered, while in the case of cities without such a transport there is the question if introducing a new means of public rail-based transport is an appropriate solution. In order to answer these dilemmas in the first stage of the present article, new rail-based urban transport systems which have been introduced in European cities in the last decade are characterised, while in the second stage the possibilities of introducing of such means of transport in Polish cities are analysed. The research results demonstrate that rail-based transport may be a proper solution to transport problems of cities, although the possibilities of its development in Polish cities vary depending on many demographic, economic, spatial and political factors. In the largest Polish cities which can be described as metropolises the question is: what sort of rail transport system should to developed ?, in medium-sized towns, however, the challenge is rather to maintain the existing networks. The legitimacy of the implementation of new rail-based urban transport systems depends on the coordination of the activities of many institutions at various levels and from support at the national and European level.

Streszczenie: Celem opracowania jest analiza wybranych aspektów transportu miejskiego w kontekście wdrażania idei rozwoju zrównoważonego na przykładzie Kopenhagi. Realizując cel badania wykonano kwerendę terenową w Kopenhadze. Wyniki wykonanych badań pozwoliły na identyfikację przejawów wdrażania koncepcji transportu zrównoważonego, w tym dywersyfikację środków transportu, rozwój transportu intermodalnego, uprzywilejowanie zbiorowego transportu publicznego i kopenhagizację przestrzeni miasta. Rezultaty analiz umożliwiły również wskazanie kluczowych wyzwań związanych z rozwojem transportu zrównoważonego, a będących przede wszystkim konsekwencją powszechności transportu rowerowego w Kopenhadze. W celu pogłębienia analiz przeprowadzono także wywiady z użytkownikami przestrzeni miasta – rdzennymi mieszkańcami Danii i imigrantami – Polakami. Uzyskano w ten sposób dwie perspektywy/opinie: rdzennych mieszkańców Kopenhagi i imigrantów na temat funkcjonowania systemu transportu miejskiego w Kopenhadze. Rezultaty wywiadów umożliwiły także wskazanie tendencji w zakresie użytkowania różnych środków transportu przez obie badane grupy społeczne.

Creating a sustainable urban transport on the case study of Copenhagen – selected aspects

Abstract: The paper aims to analyse urban transport in the context of how sustainable development is understood and implemented in the case of Copenhagen. An on-site query was conducted in order to reach the research objective. The results of the analysis helped the authors identify forms in which the sustainable transport concept is being implemented, including the diversification of means of transport, the development of intermodal transport and hierarchies of public transport, and the Copenhagenization of the city space. The outcome of the study also includes the indication of key challenges which are related to the development of sustainable transport and primarily stem from the ubiquitous bicycle transport in Copenhagen. In order to perform a more in-depth analysis, the authors also interviewed city space users – indigenous Danes and Polish immigrants. Two perspectives/opinions on the functioning of the Copenhagen urban transport system were thus obtained: that of the indigenous residents of the city and that of immigrants. The results of those interviews contributed to the indication of trends in the use of different means of transport by both studied social groups.

Streszczenie: System roweru publicznego (bike-sharing system) staje się coraz bardziej powszechnym elementem systemu transportowego w przestrzeni miast w Polsce i na świecie. Do głównych powodów wprowadzania tego rozwiązania na obszarach miejskich zaliczyć można potrzebę zwiększenia wydajności miejskich systemów transportowych oraz dążenie do ograniczenia problemów tworzących się wskutek presji tradycyjnych środków transportu na środowisko. Rower publiczny z powodzeniem staje się także elementem transportu multimodalnego łącząc się z innymi środkami transportu publicznego. W Polsce bike-sharing funkcjonuje od 2008 r. rozszerzając swój zasięg z każdym kolejnym rokiem o nowe miasta, a także obszary wiejskie. W opracowaniu przeanalizowano zmiany liczby systemów w Polsce w latach 2017-2018 – w okresie największego rozwoju tej formy transportu na badanym obszarze. Analizę wykonano w oparciu o wskaźniki liczby stacji roweru publicznego na określonej powierzchni oraz liczby rowerów na tle liczby mieszkańców analizowanych miejscowości. W pracy porównano także cenniki wypożyczeń rowerów dla poszczególnych systemów funkcjonujących w Polsce. Na podstawie przeanalizowanych danych wyznaczono także kierunki rozwoju roweru publicznego w Polsce.

Bike-sharing-boom – development of new forms of sustainable transport in Poland on the example of a public bicycle

Abstract: The public bicycle system (bike-sharing system) is becoming an increasingly common element of the transport system in urban space in Poland and in the world. The main reasons for implementing this solution in urban areas include the need to increase the efficiency of urban transport systems and to reduce the problems created by the pressure of traditional means of transport on the environment. Public bike is also successfully becoming an element of multimodal transport by connecting with other public transport. In Poland, bike-sharing has been operating since 2008, expanding its range with each subsequent year for new cities, as well as rural areas. The study analyzed changes in the number of systems in Poland in 2017-2018 – in the period of the greatest development of this form of transport in the studied area. The analysis was based on the indicators of the number of public bicycle stations on a given area and the number of bicycles on the background of the number of inhabitants of the analyzed cities. The work also compared bicycle rental rates for individual systems operating in Poland. On the basis of the analyzed data, the directions of public bicycle development in Poland were also determined.

Streszczenie: Celem artykułu jest pokazanie, jak zmieniają się obecnie funkcje pełnione przez małe polskie porty morskie. Dokonano tego dwojako: (1) poprzez porównanie ich funkcji przeładunkowych, pasażerskich i rybackich z dużymi polskimi portami; (2) przez analizę przykładu portu w Ustce. Zasięg przestrzenny obejmuje wszystkie polskie małe porty i wybrane przystanie. Zasięg czasowy dotyczy lat 1996-2016. Stwierdzono, że małe porty są w regresie. Tracą one względem dużych portów na znaczeniu w zakresie przeładunku towarów oraz liczby pasażerów. Zmniejszeniu ulega również ich funkcja jako portów dla rybołówstwa. Szansą dla nich może być rozwój funkcji turystycznej, a zwłaszcza przystani jachtowych i marin jachtowych, jednak na razie jest ona w większości z nich słabo rozwinięta.

Changes of the functions of small Polish sea ports

Abstract: The aim of the article is to show how the functions of the small Polish seaports are currently changing. This was done in two ways: (1) by comparing their handling, passenger and fishing functions with large Polish ports; (2) by analysing the example of the port in Ustka. The spatial range comprises all Polish small ports and selected marinas. The temporal range covers the years 1996-2016. It was found that small ports are in regress. They cannot keep up with large ports in terms of freight handling and passenger numbers. Their function as fishing ports is also being reduced. The development of tourist functions, especially as yacht harbours and marinas, can be an opportunity for them, but for the time being it is rather poorly developed.

Streszczenie: Jednym z głównych założeń polityki transportowej Unii Europejskiej jest dążenie do stworzenia inteligentnego, przyjaznego dla środowiska i dostępnego dla użytkowników systemu transportowego, w tym i transportu kolejowego. W ostatnich latach największy postęp w transporcie kolejowym w UE można obserwować w obszarze kreowania przejrzystego systemu komunikacji z klientem. Celem artykułu jest przedstawienie podejmowanych, z punktu widzenia pasażera, działań w zakresie wykorzystania technologii cyfrowych do dystrybucji usług przez polskich kolejowych przewoźników pasażerskich.

The use of digital technologies in customer relations by rail passenger carriers in Poland

Abstract: One of the main objectives of the European Union’s transport policy is to strive to create an intelligent, environmentally friendly and accessible transport system for users, including rail transport. In recent years, the greatest progress in rail transport in the EU can be observed in the area of creating a transparent system of communication with the client. The aim of the article is to present, from the passenger’s point of view, taken actions in the field of the use of digital technologies for the distribution of services by Polish rail passenger carriers.