„Wielogłos. Pismo Wydziału Polonistyki UJ” zaprasza do nadsyłania artykułów do nowego numeru monograficznego:

Materia w ruchu – rzecz, materialność, tekst.

Materia i materialność to pojęcia od jakiegoś czasu dość mocno eksplorowane w badaniach nad kulturą i jej wytworami; są ujmowane z różnych perspektyw i pozwalają przeorientować dyskursy współczesnej, postantropocentrycznej humanistyki na kwestie dotychczas niewystarczająco wyzyskane lub odświeżyć refleksję nad pewnymi polami. W obszarze oddziaływania kategorii materialności znalazłyby się takie zagadnienia jak forma, ciało, tworzywo, przedmiot, metamorfoza, ruch. Pojęcie materii, różnie konceptualizowanej, staje się zwornikiem bardzo różnie ukierunkowanych badań spod znaku m.in. zwrotu ku rzeczom, posthumanistyki, badań inter- i transmedialnych, krytyki genetycznej, badań archiwalnych i (auto)biografistyki, somatopoetyki czy studiów postkolonialnych. Ujęcia te czerpią z materialistycznie ukierunkowanych nurtów we współczesnej filozofii, antropologii kultury czy krytyce feministycznej; inspiracje te przełożyły się zaś nie tylko na tłumaczenia ważnych stanowisk zagranicznych badaczy i badaczek (m.in. Barad, Dolphijn i van der Tuin, Freedgood, Harman, Olsen, Morton), lecz także konferencje, monografie czy numery tematyczne najważniejszych pism naukowych. Być może warto podjąć próbę rekapitulacji tej wielokierunkowej refleksji nad materią ze ściśle literaturoznawczej lub komparatystycznej perspektywy, szukając odpowiedzi na pytania: co nowego perspektywa materialistyczna może przynieść studiom nad literaturą lub literaturą i innymi sztukami, jak traktować materię z punktu widzenia literaturoznawstwa i jak zmieniają się dziś narzędzia oraz metody badań nad tym, co stanowi materialne tworzywo literatury. Chcielibyśmy też podjąć refleksję nad tym, jak nowe materializmy sytuują się względem wcześniejszych badań nad materialnością literatury (m.in. nowego historyzmu, kulturowej historii literatury, marksizmu). Zatem, choć szeroko zakreślamy horyzont możliwych teoretycznych i metodologicznych inspiracji, zależy nam przede wszystkim na artykułach proponujących nowe, oryginalne odczytania tekstów literackich (z różnych epok i szerokości geograficznych) lub będących szkicami komparatystycznymi o charakterze intermedialnym. 

W polu naszych zainteresowań znajdą się szczególnie takie zagadnienia jak: 

• zwrot ku rzeczom i badania kulturowe nad „życiem rzeczy” w praktyce interpretacyjnej; 

• komparatystyczne i interdyscyplinarne dyskusje o materii w literaturze; materialność jako problem badań porównawczych nad literaturą i sztuką; 

• kultura rzeczy i kultura towaru – przedmioty w ujęciach spod znaku zwrotu ku rzeczom, krytyki postmarksistowskiej i postkolonializmu; 

• materia i materialność w literaturze z perspektywy nieantropocentrycznej, ekokrytyki i technonauki; 

• nowy materializm/nowe materializmy jako inspiracja w badaniach nad literaturą; 

• „pamięć” rzeczy; rzeczy a (post)pamięć; 

• rękopis, archiwum, dokument, algorytm – obecność materii w warsztacie literaturoznawczym; 

• materialność pisma i lektury; literatura i jej tworzywa oraz media; 

• litera i jej performanse – materialność, wizualność i haptyczność wiersza, poezja konkretna, typografia, liberatura; 

• materia i ruch w badaniach nad awangardą; rzeczy w poezji surrealistów, obiektywistów etc.; 
• literackie reprezentacje materialności ciała w rozmaitych ujęciach, od somatopoetyki do biohumanistyki.  

Powyższa lista oczywiście nie wyczerpuje repertuaru możliwych ujęć. Jesteśmy otwarci na propozycje artykułów wpisujących się we wskazane zagadnienia, lecz także wykraczających poza zakreślony obszar refleksji, a związanych z miejscem szeroko rozumianej materii i materialności w polu współczesnego literaturoznawstwa. 

Na Państwa teksty, zredagowane zgodnie z wytycznymi zamieszczonymi na stronie na stronie czasopisma, czekamy do 31 grudnia 2024 roku. Zgłoszenia przyjmujemy mailowo pod adresem: wieloglos.redakcja@uj.edu.pl oraz poprzez link „Złóż tekst” na stronie głównej „Wielogłosu”: https://ojs.ejournals.eu/Wieloglos/about/submissions.