Nr 2 (192)

2024 (L)

Data publikacji: 22.10.2024

Opis

ZDJĘCIE NA OKŁADCE: Kamil Łuczaj

Licencja: CC BY

Redakcja

Redaktor naczelny Jan Brzozowski

Sekretarz redakcji Kamil Łuczaj

Dodatkowi redaktorzy Agata Górny, Agnieszka Pasieka, Agnieszka Trąbka, Dorota Praszałowicz, Jan Brzozowski, Kamil Łuczaj, Karolina Łukasiewicz, Louise Ryan, Mary Erdmans, Michał Garapich, Mikołaj Stanek, Paweł Kaczmarczyk

Zawartość numeru

Wojna w Ukrainie i jej społeczne, psychologiczne oraz polityczne konsekwencje. Wprowadzenie

Piotr Długosz, Kamil Łuczaj

Studia Migracyjne – Przegląd Polonijny, Nr 2 (192), 2024 (L), s. 7 - 13

https://doi.org/10.4467/25444972SMPP.24.013.20321

PDF

Czytaj więcej

Polskie społeczeństwo wobec uchodźców wojennych z Ukrainy

Piotr Długosz, Dominika Izdebska-Długosz

Studia Migracyjne – Przegląd Polonijny, Nr 2 (192), 2024 (L), s. 15 - 32

https://doi.org/10.4467/25444972SMPP.23.023.18935

Po masowym napływie ukraińskich migrantów wojennych do Polski obok początkowych bardzo pozytywnych postaw pojawiły się w polskim społeczeństwie także te negatywne. Prezentowany artykuł ma na celu scharakteryzowanie stosunku Polaków wobec ukraińskich uchodźców wojennych oraz wskazanie obszarów, w jakich dochodzi do dysfunkcji w wyniku przybycia sporej grupy przymusowych uchodźców. Badania pokazują także czynniki związane z negatywnym stosunkiem wobec uchodźców wojennych. Materiał empiryczny wykorzystany w niniejszym artykule pochodzi z badań sondażowych przeprowadzonych na panelu Ariadna. Próba do badań miała charakter warstwowo-losowy. W próbie badawczej znalazło się 1141 respondentów ze wszystkich województw. Sondaż zrealizowano przy wykorzystaniu techniki CAWI (Computer-Assisted Web Interview). Wyniki badań wskazują, iż postawy wobec uchodźców wojennych są spolaryzowane. 1/3 respondentów ma negatywny stosunek do uchodźców wojennych, tyle samo ma pozytywny stosunek. Wskazywano, iż ich przyjazd do Polski wpłynie negatywnie na rynek mieszkaniowy, wzrost cen towarów i usług, stan służby zdrowia. Gorsze warunki materialne respondentów, ich młodszy wiek, przekonanie o spadku własnej pozycji, obniżenie ich poczucia bezpieczeństwa, subiektywne doświadczenie anomii, brak zaufania i neurotyzm to czynniki, które istotnie wpływały na negatywny stosunek badanych Polaków wobec uchodźców wojennych z Ukrainy.

PDF

Czytaj więcej

Niepewny optymizm i nadzieja. Stosunek do przyszłości osób uchodźczych z Ukrainy. Wyniki badania ankietowego

Kamil Kopacewicz, Michał Szewczyk

Studia Migracyjne – Przegląd Polonijny, Nr 2 (192), 2024 (L), s. 33 - 52

https://doi.org/10.4467/25444972SMPP.24.014.20322

Badanie jest eksploracją opinii i nastawień osób uchodźczych z Ukrainy co do postrzeganej przyszłości, w odniesieniu do obecnych przeżyć i przeszłych doświadczeń. W badaniu ankietowym o charakterze analizy przypadku wzięło udział 831 osób przebywających w Polsce, odpowiadając na 46 pytań zamkniętych i jedno otwarte. Celem badań było rozpoznanie perspektyw osób z Ukrainy, w kontekście trwającej wojny i doświadczeń przemieszczenia (stan na pierwszą połowę 2023 roku). Pytania poruszały zagadnienia poczucia winy, dyskryminacji, planów wyjazdu z Polski, wsparcia własnego kraju, oceny własnej pozycji psychicznej i ekonomicznej, chęci do nauki języka polskiego, a także prywatnej opinii na temat przyszłości geopolitycznej Ukrainy. W badaniu wzięły udział osoby biorące udział w kursach rozwoju osobistego UW dla Ukrainy lub tymi kursami zainteresowane. Pomimo negatywnych doświadczeń i deklarowanych lęków, nadzieja jest słowem-kluczem, które dominowało w odpowiedziach respondentów na pytanie o skojarzenia z przyszłością. Ponadto większość badanych optymistycznie ocenia szanse Ukrainy na wstąpienie do UE oraz NATO. Badanie wypełnia lukę w dotychczasowej wiedzy nt. doświadczeń migracji i wpływu przemieszczenia na postrzeganą przyszłość, w dziedzinie socjologii czasu.

PDF

Czytaj więcej

Polish Assistance for the Ukrainian Refugees: Current State and Perspectives of Research

Andrzej Szeptycki

Studia Migracyjne – Przegląd Polonijny, Nr 2 (192), 2024 (L), s. 53 - 73

https://doi.org/10.4467/25444972SMPP.23.035.19344

PDF

Czytaj więcej

How to Live as a Refugee? Anchoring of the Ukrainian Female Refugees in the Labour Market through Activities of State Institutions and Non-formal Organisations in the Case Study of Krakow

Krystyna Slany, Magdalena Ślusarczyk, Ewa Krzaklewska, Anastasiya Stelmakh

Studia Migracyjne – Przegląd Polonijny, Nr 2 (192), 2024 (L), s. 75 - 97

https://doi.org/10.4467/25444972SMPP.24.001.19599

PDF

Czytaj więcej

Krajobrazy solidarności w podwarszawskim małym mieście. Refleksje po dwóch latach od wybuchu pełnoskalowej wojny w Ukrainie

Karolina Bielenin-Lenczowska

Studia Migracyjne – Przegląd Polonijny, Nr 2 (192), 2024 (L), s. 99 - 117

https://doi.org/10.4467/25444972SMPP.24.015.20323

Celem artykułu jest odpowiedź na pytanie, jak w języku odsłaniają się różne formy zaangażowania i solidarności względem uchodźców i uchodźczyń z Ukrainy oraz jak ta solidarność bywa wybiórcza. Autorka przygląda się dynamicznie zmieniającym się elementom krajobrazu społeczno-językowego w podwarszawskim małym mieście po wybuchu pełnoskalowej wojny w Ukrainie. Bazując na etnograficznych badaniach terenowych, obserwacji, wywiadach oraz działalności wolontariackiej, autorka poddaje analizie językowe i pozajęzykowe znaki obecności uchodźców z Ukrainy oraz różnorodne formy wsparcia.

PDF

Czytaj więcej

Współzamieszkiwanie. O wykorzystaniu wielostronnego studium przypadku w metodologii badań migracyjnych

Kamil Łuczaj

Studia Migracyjne – Przegląd Polonijny, Nr 2 (192), 2024 (L), s. 119 - 142

https://doi.org/10.4467/25444972SMPP.23.034.19326

Pierwszy cel artykułu wiąże się z metodologią migracyjnych badań jakościowych. Jest nim teoretyczna analiza metodologicznych wyzwań związanych z taką konstrukcją studium przypadku, która wymaga zbierania relacji więcej niż jednej osoby współuczestniczącej w badanym procesie lub wydarzeniu. Drugi cel to empiryczna egzemplifikacja tych rozważań na przykładzie badania relacji pomiędzy polskimi gospodarzami/gospodyniami a ukraińskimi gośćmi/gościniami (w latach 2022–2023). Zebrany materiał empiryczny pokazuje efektywność zastosowania – zaczerpniętej z badań biograficznych – techniki opowieści krzyżowych (récits croisés) oraz ontologiczno-epistemologiczne trudności, z którymi trzeba się zmierzyć. Artykuł, przytaczając explicite duże partie surowego materiału i wyjaśniając ich kontekst, oferuje więc nie tyle właściwą analizę fenomenu współzamieszkiwania, co stanowi przyczynek do niej. Jego wkład do studiów migracyjnych polega na wykazaniu, z perspektywy metodologicznej, że jednoczesne badanie wielości punktów widzenia i definicji sytuacji pozwala w pełni wykorzystać potencjał badań jakościowych. Dzięki narracjom krzyżowym możemy lepiej wczuć się w sposób rozumienia świata przez rozmówców, aby – w razie potrzeby – zakwestionować zdroworozsądkowe znaczenia niektórych kategorii oraz wskazać „przesłonięcia”, czyli luki w relacjach biograficznych.

PDF

Czytaj więcej

Cokolwiek się nie wydarzy mieć odwagę i honor w każdej sytuacji zachować się po prostu przyzwoicie… Granice gościnności na przykładzie przyjęcia w Polsce osób uchodźczych z Ukrainy

Jowita Radzińska, Agnieszka Golińska

Studia Migracyjne – Przegląd Polonijny, Nr 2 (192), 2024 (L), s. 143 - 167

https://doi.org/10.4467/25444972SMPP.23.022.18934

Artykuł analizuje reakcje społeczeństwa polskiego na przyjęcie osób uchodźczych z Ukrainy po eskalacji konfliktu zbrojnego w 2022 roku, koncentrując się na koncepcji gościnności oraz jej granicach. Dane zebrano w ramach dwóch projektów badawczych, wykorzystujących jakościowe metody: asynchroniczną wymianę (projekt ULTRAGEN, finansowany przez NCN) oraz wywiady fokusowe (projekt SCIENCE+, Free Press for Eastern Europe).

W artykule skupiono się na czterech obszarach tematycznych, tj. preferencje akulturacyjne osób goszczących, rozumienie gościnności i postrzeganie jej granic, a także rola bliskości kulturowej w odniesieniu do gotowości niesienia pomocy. Analiza wykazała, że Polki i Polacy oczekiwali od ukraińskich gości głównie asymilacji, zarówno w sferze publicznej jak i prywatnej. Badane osoby dość wyraźnie wyznaczyły granice gościnności, szczególnie w kontekście długoterminowego pobytu osób uchodźczych. Obawy o własne bezpieczeństwo ekonomiczne, wzmacniane przez niskie zaufanie do instytucji państwowych, kształtowały ich stosunek do gości. Ponadto, ważną rolę odgrywała postrzegana bliskość kulturowa między Polską i Ukrainą, która przynajmniej w początkowej fazie kryzysu sprzyjać mogła mobilizacji humanitarnej. Wyniki wskazują także na pilną potrzebę systemowego zarządzania różnorodnością kulturową w celu minimalizowania potencjalnych konfliktów międzygrupowych.

PDF

Czytaj więcej

(Why?) Evidence-Based Treatments for War-Related Posttraumatic Stress Disorder

Agnieszka Popiel, Ewa Pragłowska, Bogdan Zawadzki

Studia Migracyjne – Przegląd Polonijny, Nr 2 (192), 2024 (L), s. 169 - 188

https://doi.org/10.4467/25444972SMPP.24.005.19672

PDF

Czytaj więcej