FAQ

2020 (XLVI) Następne

Data publikacji: 21.12.2020

Licencja: CC BY-NC-ND  ikona licencji

Redakcja

Redaktorki numeru Katarzyna Andrejuk i Aleksandra Winiarska

Sekretarz redakcji Agnieszka Trąbka

Redaktor naczelny Dorota Praszałowicz

Zawartość numeru

Agnieszka Trąbka, Iga Wermińska-Wiśnicka

Studia Migracyjne – Przegląd Polonijny, Nr 4 (178), 2020 (XLVI), s. 49-70

https://doi.org/10.4467/25444972SMPP.20.038.12775
Celem niniejszego artykułu jest analiza wpływu Brexitu na społeczne zakorzenienie młodych Polaków w Wielkiej Brytanii w czterech obszarach ich życia: decyzji i planów powrotu, aplikowania o obywatelstwo brytyjskie, zakupu nieruchomości oraz dobrostanu i zadowolenia z życia. Artykuł powstał w oparciu o badania prowadzone w ramach projektu „CEEYouth: Badanie porównawcze młodych migrantów z Polski i Litwy w kontekście Brexitu”. W swoich analizach wykorzystujemy dane statystyczne pozyskane z Brytyjskiego Urzędu Statystycznego, jak również dane jakościowe zebrane w trzech falach badania podłużnego obejmującego 41 młodych (19–34 lat) polskich migrantów poakcesyjnych w Wielkiej Brytanii. Z naszych dociekań wynika, że bardzo trudno jednoznacznie opisać wpływ Brexitu we wspomnianych sferach, gdyż po pierwsze – z różnego rodzaju danych płyną niekiedy przeciwstawne wnioski, a po drugie – reakcje osób badanych zmieniają się w czasie niezwykle dynamicznie. Z pewnością można więc powiedzieć, że Brexit wpłynął na życie Polaków w Wielkiej Brytanii, ale nie spowodował on ani masowych powrotów, ani powszechnej chęci naturalizowania się. Choć sam wynik był dla wielu osób szokiem, to nie wpłynął on zasadniczo na ich decyzje życiowe, a w świetle danych statystycznych również na ich dobrostan.
Czytaj więcej Następne

Katarzyna Winiecka

Studia Migracyjne – Przegląd Polonijny, Nr 4 (178), 2020 (XLVI), s. 71-95

https://doi.org/10.4467/25444972SMPP.20.039.12776
Artykuł prezentuje wybrane wyniki badań wstępnych, dotyczące sytuacji życiowej polskich migrantów mieszkających w Londynie w obliczu Brexitu. Celem badania była między innymi analiza strategii (re)adaptacyjnych w grupie polskich migrantów w warunkach nadchodzącej zmiany geopolitycznej, czyli wyjścia Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej. Teoretyczną podstawę badania stanowiła koncepcja zakotwiczenia społecznego. W kontekście koncypowania strategii (re)adaptacyjnych w warunkach migracji, koncepcja może wyjaśniać procesy, które stabilizują położenie ludzi w obliczu zmiany społecznej, ale również w ogólnie ujętym, szybko zmieniającym się społeczeństwie. Ponadto może też wyjaśniać przyjmowanie konkretnych strategii adaptacyjnych. Wyniki badań wskazują, że istnieje zależność pomiędzy liczbą i subiektywnie pojmowaną „ważnością” kotwic społecznych, a przyjętymi strategiami (re)adaptacyjnymi w obliczu Brexitu. Ważnymi kotwicami okazały się kwestie związane z aspektami ekonomicznymi oraz instytucjonalno-prawnymi. Odnotowano też występowanie czterech typów „zachowań”, które można nazwać strategiami: (re)adaptacyjnymi. Nazwano je strategią obywatelstwa, zawieszenia („paraliżu brexitowego”), powrotną i strategią pewności. Badania zostały zrealizowane z wykorzystaniem podejścia jakościowego, na grupie 25 Polaków zamieszkałych w Londynie. Wywiady przeprowadzono na przełomie kwietnia i maja oraz w październiku 2019 roku, w ramach realizacji działania naukowego „Proces (re)adaptacji społecznej polskich migrantów w Londynie w obliczu Brexitu – zmiana i redefinicja statusu społecznego z perspektywy wewnątrzgrupowej” (NCN, Miniatura 2, Nr rej.: 2018/02/X/HS6/02300).
Czytaj więcej Następne

Ignacy Jóźwiak

Studia Migracyjne – Przegląd Polonijny, Nr 4 (178), 2020 (XLVI), s. 163-186

https://doi.org/10.4467/25444972SMPP.20.043.12780
Artykuł podejmuje tematykę polsko-ukraińskiej migracji pracowniczej w kontekście czasowości migracji oraz segmentacji i prekaryzacji pracy. Opiera się on na materiale empirycznym, dostępnych badaniach dotyczących obywateli i obywatelek Ukrainy w Polsce oraz międzynarodowych badaniach pozycji migrantów na rynkach pracy państw docelowych. Ramy pojęciowe wywodu stanowią koncepcje prekarności i prekaryzacji oraz sprawczości (agency). Terminologia ta jest istotna dla opisu czasowości pracy i pobytu migrantów i migrantek w Polsce oraz obserwowanych zmian w tym obszarze. Stawiane przed artykułem cele to: (1) operacjonalizacja pojęć „prekarność” i „prekaryzacja” w kontekście badań nad migracjami pracowniczymi (ze szczególnym uwzględnieniem migracji z Ukrainy do Polski); (2) osadzenie migracji pracowniczych z Ukrainy do Polski w kontekście globalnych procesów migracyjnych oraz (3) wyznaczenie potencjalnych trajektorii dalszych badań w tym temacie.
Czytaj więcej Następne

Tatiana Kanasz

Studia Migracyjne – Przegląd Polonijny, Nr 4 (178), 2020 (XLVI), s. 187-207

https://doi.org/10.4467/25444972SMPP.20.044.12781
W spotkaniach z przedstawicielami innych kultur przyglądamy się sobie, porównujemy nasze doświadczenia, tworzymy pewne wyobrażenia o kulturze danego kraju. Celem badawczym jest przybliżenie tematyki postrzegania Polaków w doświadczeniach kobiet imigrantek z krajów poradzieckich, a także zrozumienie subiektywnego poczucia ich dobrostanu w sytuacji migracji. Podstawę analizy stanowią dane z długiej obserwacji mediów społecznościowych, publikacje naukowe, reportaże, blogi. Szczególną uwagę poświęcam spojrzeniu Białorusinek mieszkających w Polsce, także ze względu na niewielką liczbę tematycznych publikacji naukowych z perspektywy tej grupy społecznej. Ukazuję te cechy Polaków, które imigrantki z Białorusi, Ukrainy, Rosji uznają za typowe. Inspirację czerpię z teorii kulturowych w socjologii emocji, wykorzystuję kategorię kultury emocjonalnej oraz ideologii emocjonalnej wobec płci autorstwa Arlie Russel Hochschild.
Czytaj więcej Następne

Małgorzata Budyta-Budzyńska

Studia Migracyjne – Przegląd Polonijny, Nr 4 (178), 2020 (XLVI), s. 209-238

https://doi.org/10.4467/25444972SMPP.20.045.12782
Polska z kraju wysyłającego staje się stopniowo krajem przyjmującym migrantów i dotyczy to dwóch różnych grupy migracyjnych: obywateli państw trzecich (OPT) oraz obywateli z państw Unii Europejskiej (UE) i państw członkowskich Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA) przybywających do Polski w ramach swobodnego przepływu pracowników (SPP). Każda z tych grup podlega pod inne ustawodawstwo, artykuł dotyczy drugiej grupy imigrantów – obywateli UE/EFTA, żyjących i pracujących w Polsce. Ich liczba systematycznie wzrasta, dokładnie jednak nie wiadomo, ilu “unitów” mieszka w Polsce, ponieważ żadna z państwowych instytucji nie zbiera takich danych, państwowe urzędy dysponują danymi fragmentarycznymi, związanymi z ich działalnością. W artykule zostanie opisana instytucjonalizacja procesu SPP. Zostaną przedstawione regulacje prawne związane z SPP, mapa urzędów: polskich oraz instytucji unijnych działających w ramach sieci EURES i Solvit, których zadaniem jest ułatwianie wewnątrzunijnej mobilności pracowniczej. Czy Polska realizuje wymagania, jakie nakłada na nią dyrektywa unijna o swobodnym przepływie pracowników, czy konieczne są w tym zakresie radykalne zmiany? W artykule przeanalizowane zostaną bariery administracyjne i pozainstytucjonalne, jakie napotykają imigranci z Unii i EFTA, ale również problemy, z jakimi spotykają się urzędnicy ich obsługujący. W tym celu wykorzystano wnioski z badań przeprowadzonych w 2018 roku nad swobodnym przepływem pracowników w Polsce.
 
Czytaj więcej Następne

Katarzyna Andrejuk

Studia Migracyjne – Przegląd Polonijny, Nr 4 (178), 2020 (XLVI), s. 239-264

https://doi.org/10.4467/25444972SMPP.20.046.12783
Celem analizy jest ukazanie, jak przekonania jednostek na tematy dotyczące kwestii imigracji są związane z indywidualną tożsamością polityczną – poglądami prawicowymi, lewicowymi lub centrowymi. Artykuł skupia się na przypadku Polski, omawiając go w kontekście procesów zachodzących w innych krajach europejskich. Analiza odwołuje się do danych Europejskiego Sondażu Społecznego (dziewięć edycji z lat 2002–2018). Wyniki pokazują, że w krajach Europy Zachodniej postawy przeciwne imigrantom są silnie powiązane z autoidentyfikacją prawicową, natomiast w społeczeństwach Europy Środkowo-Wschodniej nie ma takiego statystycznie istotnego powiązania, albo jest ono słabsze. Sytuacja Polski, będącej we wcześniejszej fazie cyklu migracyjnego (małe i relatywnie nowe populacje imigrantów), jak też mniej zaawansowany niż w Europie Zachodniej etap instytucjonalizacji międzypartyjnych podziałów społeczno-politycznych o charakterze ideologicznym sprawiają, że postawy sceptyczne wobec imigrantów nie zawsze wiążą się z orientacją prawicową. W Polsce prawicowość i negatywne postawy wobec imigrantów są słabo skorelowane, chociaż programy obecnych w RP partii politycznych sugerowałyby przeciwną tendencję; tymczasem pewien odsetek elektoratu nie znajduje reprezentujących go na scenie politycznej partii. Na przestrzeni badanego okresu wśród zwolenników głównych istniejących partii politycznych w Polsce wzrosło przekonanie o pozytywnej roli imigracji dla gospodarki, a czynnikiem polaryzującym zwolenników różnych partii stało się nastawienie do roli imigrantów w kulturze, wcześniej postrzeganej jako mało kontrowersyjna. Wśród wyborców w Polsce nieprzychylnych cudzoziemcom silniej artykułowane jest zagrożenie kulturowe niż zagrożenie ekonomiczne. Artykuł zwraca też uwagę na problem metodologiczny z interpretacją danych w sytuacji, gdy sformułowania kwestionariuszowe są obarczone metodologicznym nacjonalizmem (pytania o korzystność migracji „dla kraju”).
Czytaj więcej Następne