Autorzy artykułu poruszają problematykę wandalizmu zabytków postrzeganego z perspektywy kryminologicznej. Przedstawiają ponadto prawnokarną kwalifikację czynów o charakterze wandalskim. Wskazują na wybrane czynniki etiologiczne tej patologii. Główny wątek rozważań poświęcony jest fenomenologii wandalizmu zabytków. Autorzy charakteryzują specyficzne formywandalizmu zabytków, występujące w szczególności w Polsce Północno-Wschodniej (Warmia, Mazury, Podlasie). Omówione zostały takie aspekty zjawiska jak: wandalizm ideologiczny, wandalizm zabytków archeologicznych, wandalizm przez zaniechanie oraz wandalizm krajobrazu kulturowego. Poprzez skonfrontowanie językowych i doktrynalnych definicji wandalizmu z występującymi w praktyce formami tego zjawiska autorzy formułują własną propozycję definicji wandalizmu zabytków.

Vandalism of monuments from the criminological perspective

Abstract

In this paper the authors discuss issues referring to the vandalism of monuments from the criminological perspective. They present the legal definition of criminal acts of vandalism. The paper begins by pointing out selected etiological factors. The main focus of the paper is on the phenomenology of vandalism of monuments. In this part, the specific forms of monument vandalism which appear very often in north-eastern Poland (Warmia, Masuria, Podlasie) are characterised. Furthermore, the paper presents the phenomenology of issues such as: ideological vandalism, vandalism of archaeological monuments, vandalism by omission, and vandalism of cultural landscape. By confronting linguistic and doctrinal definitions of vandalism with the phenomenon as it occurs in practice, the authors create their own definition of the vandalism of monuments.

Autor na tle zjawiska mowy nienawiści przedstawia główne zagrożenia dotyczące ochrony dziedzictwa kulturowego i naturalnego. Zawarta w artykule charakterystyka uwzględnia perspektywę historyczną oraz współczesne przykłady aktów grabieży i wandalizmu wymierzone w dobra kultury oraz dziedzictwo przyrodnicze.

Plunder and destruction of cultural and natural heritage – reflection on the background of the phenomenon of hate speech

Abstract

This paper presents the phenomenon of hate speech and describes the main risks it contains vis-à-vis the protection of cultural and natural heritage. The author describes the characteristics of acts of looting and vandalism against cultural and natural heritage from both the historical and contemporary perspectives.

Ochrona zabytków sztuki kościelnej, zarówno ruchomych, jak i nieruchomych, wymaga zgodnego współdziałania kompetentnych organów administracji kościelnej i publicznej. Wynika to z tego, że stanowią one istotną część dziedzictwa narodowego. Niestety, zabytki sztuki kościelnej dominują na liście tych, które najczęściej stają się przedmiotem przestępstw przeciwko dobrom kultury. W związku z tym konieczne jest instalowanie lub modernizowanie istniejących już zabezpieczeń, które zapewnią zabytkom sztuki kościelnej właściwą ochronę przed kradzieżą, zniszczeniem czy aktami wandalizmu.

Deficiencies in the protection of monuments of church art in the forensic aspect

Abstrakt

The protection of both church cultural property and church immovable cultural heritage requires cooperation between the competent church administration bodies and public administration authorities. The sacred cultural heritage constitutes an important part of the national heritage. Unfortunately, cultural property objects from churches constitute a majority on the list of those which often become the subject of crimes against cultural heritage in general. Thus it is necessary to install or upgrade already existing security measures which will provide the proper protection against theft, destruction, or acts of vandalism.

Sygnatura nie jest obowiązkowym elementem obrazu, jednakże jej brak może obniżać jego wycenę rynkową. W drugiej połowie XX w. zjawisko podrabiania sygnatur przybrało rozmiary masowe, co wzbudziło zainteresowanie metodami ich identyfikacji. Zapożyczenie metod badawczych z pismoznawstwa okazuje się możliwe jedynie w przypadku badania sygnatur, które twórca „pamięta” w postaci wektorowej (pamięć proceduralna).

Artist’s signatures in the vector recording

Abstract

A signature is not a mandatory part of a work of art; however the lack of a signature may reduce its market value. In the second half of the twentieth century, the phenomenon of counterfeiting signatures spread on a massive scale, which aroused interest in the methods of identifying them. The application of methods used for handwriting analysis is only possible when verifying signatures that the creator “remembers” in vector form (procedural memory).

Na przestrzeni lat wzrosła liczba przestępstw popełnianych przeciwko zabytkom. Z tego względu kluczowe zadanie zapobiegania przestępczości przeciwko zabytkom spoczywa na państwie, zorganizowanym w odpowiednią strukturę wyspecjalizowanych organów, wyposażonych w odpowiednie uprawnienia i środki zapewniające im skuteczność działania. W tym zakresie szczególna rola przypada organom ochrony prawa, a wśród nich organom ścigania, ponieważ to m.in. od ich profesjonalizmu i szybkości działania zależy skuteczność w zwalczaniu przestępczości skierowanej przeciwko zabytkom. W niniejszym artykule przedstawione zostały uprawnienia i obowiązki Policji, Straży Granicznej i Krajowej Administracji Skarbowej w zakresie zwalczania przestępstw przeciwko zabytkom. Przytoczone zostały również regulacje prawne dotyczące udziału wojewódzkiego konserwatora zabytków w postępowaniu w sprawach o przestępstwa przeciwko zabytkom.

Role and tasks of law enforcement bodies in combating crimes against historical monuments

Abstract

Over the years the number of crimes committed against cultural heritage objects has increased. For this reason, the state organizes the appropriate structure of specialized bodies to prevent such crimes, providing them with the powers and means to ensure their effectiveness. The role of law enforcement agencies is particularly important, as the effectiveness of combating crimes depends on their professionalism This paper indicates the powers and duties of the Police, Border Guard, and National Tax Administration in combating crimes against monuments, together with the legal regulations concerning the involvement of the voivodship monument conservator in the proceedings concerning such crimes.

W dniu 25 maja 2017 r. została uchwalona ustawa o restytucji narodowych dóbr kultury. W art. 52 tej ustawy uregulowano przestępstwo utrudniania postępowania o zwrot zagranicznego narodowego dobra kultury. Jednocześnie ustawa o restytucji narodowych dóbr kultury dokonała zmian kilku ustaw, wprowadzając w ustawie z dnia 21 listopada 1996 r. o muzeach oraz w ustawie z dnia 27 czerwca 1997 r. o bibliotekach przepisy dotyczące odpowiedzialności karnej za nielegalny wywóz za granicę (odpowiednio muzealium i materiału bibliotecznego). Autor omawia nowe przepisy karne zawarte w ustawie o restytucji narodowych dóbr kultury, w ustawie o muzeach oraz w ustawie o bibliotekach. W artykule dostrzeżono, że istnieje różny sposób określenia wysokości nawiązki w przepisach dotyczących nielegalnego wywozu zawartych w ustawie o muzeach, w ustawie o bibliotekach oraz w ustawie o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Należy przyjąć, że kwota minimalnego wynagrodzenia potrzebna do ustalania wysokości nawiązki jest ustalana na podstawie art. 2 ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę. Dostrzeżono, że konieczne jest podwyższenie sankcji za przestępstwo nielegalnego wywozu materiałów archiwalnych, uregulowane w ustawie z dnia 14 lipca 1983 r. o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach. Zauważono, że wprowadzenie nowych przestępstw niewątpliwie wzmocniło system karnoprawnej ochrony dziedzictwa kultury.

New crimes in the criminal law system regarding the protection of cultural heritage in the light of the coming into force on 25 May 2017 the Restitution of National Cultural Property Act

Abstract

On 25 May 2017, the Act on the Restitution of National Cultural Property was passed. Article 52 of this Act provides a definition of the crime of obstructing proceedings for the return of foreign national cultural property. The Restitution of National Cultural Property Act also introduced changes to the Act on Museums of 21 November 1996 and the Act on Libraries of 27 June 1997 concerning provisions on criminal liability for illegal export (of museum collections and library materials respectively). The author discusses the new crimes included in these three Acts, and concludes that different ways of determining the amount of exemplary damages are contained in the provisions concerning illegal export included in the Act on Museums, the Act on Libraries and the Act on the Protection and Guardianship of Monuments. It seems necessary to impose stricter sanctions for the crime of illegal export of archives in the Act on the National Archival Resource and State Archives of 14 July 1983. In conclusion it is noted that the new regulations have undoubtedly strengthened the protection of cultural heritage under the criminal law system.

Każdy system prawny ma adresatów norm (np. funkcjonariuszy publicznych) działających w konkretnej krajowej kulturze organizacyjno-prawnej, która może mieć istotny wpływ na zakres ochrony zabytków. Celem niniejszego artykułu jest ukazanie roli zażalenia na postanowienie o odmowie wszczęcia dochodzenia jako prawnej formy działania wojewódzkiego konserwatora zabytków. Sytuacja, w której czyn zabroniony jest różnie oceniany w aspekcie prawnym przez sprawcę czynu i przez organ ścigania, nie budzi raczej powszechnego zdziwienia. Inaczej jest, gdy organ administracji publicznej działający na zasadach przewidzianych dla pokrzywdzonego i oskarżyciela posiłkowego oraz organ ścigania będący oskarżycielem publicznym mają odmienne poglądy na ściganie przestępstwa oraz np. zakres stosowania klauzuli znikomej społecznej szkodliwości czynu. Cele tej instytucji zażalenia wynikają z Kodeksu postępowania karnego, lecz poza tą ustawą znajduje się jeszcze jeden cel działania – cel edukacyjny, cel informacyjny – i jest to cel realizowany głównie wobec organów ścigania (Policja, prokuratura), a nie wobec sprawcy przestępstwa.

Complaint against the decision on refusal to institute an investigation as a legal form of action of Provincial Monument Conservator

Abstract

The legal system functioning in a particular national, organizational, and legal cultural context may have a significant impact on the scope of the protection of monuments. The aim of this paper is to analyse complaints against a decision of a voivodship conservator concerning refusal to initiate an investigation as a legal form of the conservator’s activities. While it is common for a perpetrator to have a different legal assessment of an act than the law enforcement agency, it is an entirely different matter when a public authority prosecutor and a law enforcement agency acting as public prosecutor have different views on the prosecution of a case, for example with respect to the scope of application of the clause of insignificant social harm in an act. Beyond the role of a complaint as provided for in the Code of Criminal Procedure, the educational and informative values of taking a formal action are emphasised.

Wiarygodność cen jest niezbędna dla funkcjonowania każdego rynku, stąd wycena, a więc określanie wartości rynkowej obiektu, jest istotną czynnością dla rynku sztuki. Na polskim rynku sztuki nie wypracowano odpowiedniego modelu wyceny dzieł sztuki, a sama działalność ekspertów w zakresie wyceny pozostawia wiele wątpliwości. W artykule omówiono przyczyny tego stanu rzeczy oraz najważniejsze wady wycen. Jednocześnie wskazano podmioty, które mogą mieć odpowiednią wiedzę i umiejętności w sporządzaniu wycen dzieł sztuki. W szczególności zwrócono uwagę na działalność rzeczoznawców Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz ekspertów ds. rynku, z których dziś już korzystają muzea i instytucje publiczne. Zaproponowano przy tym niezbędne elementy, które powinna zawierać wycena dzieła sztuki.

Ways or methods? Subjective and objective aspects of art valuation in Poland

Abstract

The reliability of prices is crucial to every market. Hence valuation, i.e. activities aimed at determining the market value of an object, is an important activity for the art market. An appropriate model of art valuation had not been developed yet on the Polish art market. Activities of experts in field of art valuation are also not proper. The reasons of this situation and the most important defects in art valuation are described in this paper. Additionally, those subjects with the appropriate knowledge and skills necessary for art valuation are identified. The activities of the appraisers of the Minister of Culture and National Heritage and of market experts who have already worked for museums and public institutions are especially highlighted. Moreover, the most crucial elements which should be included in an art valuation are suggested.

Niniejszy tekst omawia wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 25 maja 2016 roku (sygn. akt Kp 2/15, OTK ZU nr A/2016, poz. 23) dotyczący zasad wpisywania zabytków ruchomych na Listę Skarbów Dziedzictwa. To nowa forma ochrony zabytków, która przez wiążącą się z nią znaczną ingerencję w prawo własności od początku budziła kontrowersje. Ich konsekwencją była analiza problemu przez Trybunał Konstytucyjny, który jednak w glosowanym orzeczeniu nie dopatrzył się niezgodności z postanowieniami Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej dotyczącymi zasad poprawnej legislacji, prawa własności oraz podstaw do wywłaszczenia. W glosie co do zasady zaaprobowano wyrok Trybunału, niemniej jednak zwrócono uwagę na pewne nieścisłości orzeczenia, m.in. w zakresie argumentacji dotyczącej stosowania klauzul generalnych. Z kolei poprzez nawiązania do innych rozstrzygnięć judykatury oraz do poglądów doktryny ukazano istotę wyroku w szerszym kontekście.

Commentary to the judgment of the Constitutional Tribunal of May 25, 2016 (Ref. No. Kp 2/15, OTK ZU no. A/2016, item 23)

Abstract

This text comments on the judgment of the Polish Constitutional Tribunal of May 2, 2016 (Ref. No. Kp 2/15, OTK ZU no. A/2016, item 23), which is related to the rules for registering movable monuments on The List of Cultural Heritage Treasures.This is a new form of cultural heritage protection, which was controversial from the beginning due to its considerable interference with property rights. These doubts resulted in the analysis made by Polish Constitutional Tribunal, which found that there was no violation of the constitutional rules concerning appropriate legislation, property law, and grounds for expropriation. In principle this judgment is cited with approval in the commentary, although some inaccuracies (e.g. in the argumentation connected with using general clauses) are noted. The judgment is shown in the wider context with reference to other rulings and opinions presented by researchers.

Glosowany wyrok dotyczy istotnej kwestii z zakresu prawa ochrony zabytków, tj. ograniczeń prawa własności zabytków (ruchomych). Glosa stanowi aprobatę dla wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 25 maja 2016 r. W wyroku tym Trybunał Konstytucyjny stoi na stanowisku, że wprowadzone na mocy ustawy z dnia 10 lipca 2015 r. zmiany w ustawie z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, ograniczające prawo własności zabytków ruchomych poprzez ustanowienie nowej formy ich ochrony – wpisu na Listę Skarbów Dziedzictwa, nie stanowią na obecnym etapie nadmiernej ingerencji w prawo własności właściciela zabytku ruchomego.

Commentary to the judgment of the Constitutional Tribunal of May 25, 2016 (Ref. No. Kp 2/15, OTK ZU no. A/2016, item 23)

Abstract

This commentary concerns an important issue related to cultural heritage protection law: limitations imposed on the ownership of movable monuments. It offers support for the verdict of the Polish Constitutional Court of 25 May 2016, wherein it analyzes a regulation introduced by an amending Act of 10 July 2015 to the Act on the Protection and Guardianship of Monuments. The Act, as amended, constitutes a new form of cultural heritage protection – registration on the “List of Cultural Heritage Treasures”. In its verdict the Polish Constitutional Court declares that the new regulation is constitutional, as it does not lead to the imposition of excessive limitations on property rights.

W artykule w dużym zarysie przedstawiono warsztat konserwatora dzieł sztuki oraz starano się uzasadnić jego rolę i znaczenie w procesie weryfikacji autentyczności dzieła. Na rynku antykwarycznym pojawia się coraz więcej dzieł wątpliwych i można zaryzykować stwierdzenie, że nie ma obecnie aukcji, na której nie znalazłoby się dzieło o wątpliwej autentyczności. Dziwi fakt, że sprzedający dzieła sztuki, za które uzyskują wysokie sumy, nie podejmują próby badawczej oceny ich autentyczności. O ile w krajach zachodnich większość badań związanych z budową dzieła, techniką i technologią zarezerwowana jest dla fizyków i chemików, o tyle w Polsce sposób kształcenia konserwatora predysponuje go do działań zarówno stricte konserwatorskich, jak i badawczych na podstawie zdobytej na studiach wiedzy. Stąd w Polsce rola konserwatora jest szczególna, gdyż warsztat pojęciowy pozwala jemu dokonywać oceny przydatnej przy weryfikowaniu autentyczności dzieł sztuki, począwszy od oceny stanu zachowania umożliwiającego wyciągnąć wnioski pomocne przy ocenie autentyczności (analiza np. rodzaju i charakteru spękań oraz przyczyny ich powstania), poprzez analizy wizualne w świetle widzialnym (m.in. w świetle bocznym, przechodzącym, makrofotografie), ultrafiolecie (analiza fluorescencji werniksu, rodzaj użytej żywicy oraz pigmentów farb, ocena wtórnych nawarstwień oraz ingerencji konserwatorskich), w podczerwieni i analizy zdjęć rentgenowskich, a skończywszy na właściwej interpretacji wyników szczegółowych badań budowy. Konserwator dzieł sztuki ma dziś do dyspozycji szerokie spektrum badawcze, obejmujące m.in.: fluorescencję i reflektografię w ultrafiolecie, reflektogra-fię w podczerwieni, kolorową podczerwień, mikroskopię optyczną, radiografię, autoradiografię neutronową, techniki chromatograficzne, fluorescencję rentgenowską (XRF) oraz bardziej złożone metody badawcze, takie jak: neutronowa analiza aktywacyjna, spektroskopia ramanowska, spektroskopia w podczerwieni z transformacją Fouriera (FT-IR) i optyczna tomografia koherencyjna.

Workshops of conservator of historical monuments, that is about forgeries

Abstract

This paper presents briefly the characteristics of an art conservator’s workshop and aspires to justify its role and significance in the process of authenticity verification. The number of doubtful works of art appearing on the art market is growing. One can risk the statement that currently there are no longer any auctions where only originals appear. Unfortunately, very often art dealers do not check the authenticity of offered works of art using the application of scientific methods. In the western Europe, most of the studies related to the structure of art work, technology, and technique are reserved for chemists and physicists. In Poland, university conservator studies predisposes graduates to perform both stricte conservation and scientific operations. Hence the role of a conservator in Poland is special owing to the range of methods of verification: establishing the state of preservation (for example, analysis of the type and character of cracking and reasons for their appearance and origin); visual analysis in using visual light (including side light, passing light, macrophotography); ultraviolet light analysis of the fluorescence of varnish, type of resin and pigments, location of secondary added layers and interferences) in IR light and RTG photos; and correct interpretation of results of the detailed structural examinations. A conservator of works of arts can use a range of examination methods including: ultraviolet fluorescence and reflectography, infrared reflectography, optical microscopy, radiography, neutron autoradiography, chromatographic techniques, x-ray fluorescence (XRF) and more complex methods such as: neutron activation analysis, Ramman’s spectroscopy, infrared spectroscopy with Fourier’s transformation (FT-IR) and optical coherence tomography (OCT).

Celem artykułu jest ukazanie roli ekspertyz sygnatur w procesie ustalania atrybucji lub potwierdzania autentyczności obrazów na przykładzie dzieł Rembrandta van Rijn. Wyniki różnorodnych analiz, zmierzających do ustalenia atrybucji dzieła, rozpatrywane oddzielnie mogą nie dawać zadowalających rezultatów. Dopiero ich połączenie może prowadzić do uzyskania przekonania co do autentyczności dzieła. Badania autentyczności sygnatur przyczyniły się do odróżnienia twórczości Rembrandta od współczesnych mu kopii oraz późniejszych falsyfikatów. Eksperci z Rembrandt Research Project analizowali sygnatury pod kątem zgodności z okresem w twórczości mistrza, podobieństw w budowie znaków oraz poszukiwali symptomów ingerencji w sygnaturę. Należy zachować szczególną ostrożność przy określaniu pochodzenia dzieła, ponieważ podpis mistrza może widnieć również na pracach uczniów. Autentyczna sygnatura Rembrandta na obrazie ogranicza jednak grono potencjalnych autorów dzieła do kręgu uczniów lub samego mistrza.

Master and students. The role of signatures in research of originality of Rembrandt’s works

Abstract

The purpose of this paper is to show the role of signature expertise in the process of attribution or acknowledgement of the authenticity of a painting, based on the example of Rembrandt van Rijn’s works. Results of various analyses aimed at establishing the attribution of a work to an author may not, if examined separately, produce satisfactory outcomes. Only their application in combination may lead to a conviction about the authenticity of a work. Examination of the authenticity of signatures has made it possible to distinguish between paintings of Rembrandt from his contemporary copies and later forgeries. Experts from the Rembrandt Research Project analyzed signatures in terms of their accordance with the master’s life period and the similarities in the construction of signs. Furthermore, they searched for symptoms of interference with a signature. The presence of Rembrandt’s authentic signature on a painting limits the number of potential authors of the work to the circle of the master himself or his students. Thus additionally an expert should take into consideration the fact that Rembrandt’s signature may also appear on the work of one of his students.

Pomiar przestępczości przeciwko zabytkom, w szczególności przestępstw kradzieży i przywłaszczeń zabytków, jest znacznie utrudniony. Autor podjął próbę uzyskania od organów prowadzących statystyki przestępczości przeciwko zabytkom danych statystycznych. Skierował zapytania o udzielenie informacji publicznej do komendantów wojewódzkich Policji, Komendanta Stołecznego Policji, Komendanta Głównego Policji, Generalnego Konserwatora Zabytków, wojewódzkich konserwatorów zabytków oraz Ministerstwa Sprawiedliwości. W Policji w 2013 r. doszło do zmiany systemu informatycznego, stąd nie jest możliwe dokonanie jednolitej analizy przestępczości w skali dekady 2005-2015. Obydwa systemy różnią się bowiem kategoriami, pod którymi rejestrowane są przedmioty skradzione. Informacje z Komendy Głównej Policji, publikowane w czasopiśmie „Cenne, Bezcenne, Utracone” dały uogólniony obraz przestępczości. Krajowy wykaz zabytków skradzionych lub wywiezionych za granicę jest miarodajną bazą danych, jednakże nie wszystkie skradzione zabytki są zgłaszane do wykazu. Konserwatorzy zabytków przeważnie nie mają informacji na temat kradzieży zabytków i rzadko zgłaszają kradzieże do wykazu. W systemach prokuratury i sądów nie ma możliwości wyłonienia spośród wszystkich przestępstw wyłącznie tych, których przedmiotem czynności wykonawczej był zabytek lub dobro kultury. Nie wiadomo zatem, jaka jest rzeczywista liczba przypadków przestępstw skierowanych przeciwko zabytkom.

Problems assessing the scale of the crime of theft and misappropriation of cultural artifacts

Abstract

The measurement of thefts of cultural artefacts is presented in this paper. The author analyses the statistics of cultural heritage theft as provided by the administrative organs. In doing so, the author examines the work of the Police, conservators of works of art, and the Polish Ministry of Justice. Inasmuch as the Police computer system was changed in 2013, it is not possible to compare statistics for the entire decade 2005-2015. Both systems use different registration categories for stolen cultural objects. Information from the General Police Headquarters, published in the journal “Valuable, priceless, lost”, gives a general perspective of thefts of cultural property. On the other hand, the national register of stolen or illegally exported cultural goods is an authoritative database, but not every stolen object is registered. In the systems used by public prosecutor’s offices and administrators of justice there is no possibility to separately register cultural property thefts. For all these reasons, the real size and scope of thefts of cultural objects is difficult to determine.

Problematyka niniejszego artykułu koncentruje się na karnoprawnej realizacji obowiązku rejestracji zbiorów danych osobowych Generalnemu Inspektorowi Ochrony Danych Osobowych (GIODO). Muzea tylko w niewielkim stopniu realizują postanowienia ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. z 2016 r., poz. 922), choć niektóre z nich powołały administratorów bezpieczeństwa informacji (ABI) oraz rejestrują u GIODO zbiory danych osobowych. Ważnym aspektem poczynionych rozważań jest analiza przeprowadzonego przez autorkę badania publicznego rejestru zbiorów danych osobowych GIODO, która wzbogacona została wynikami badania przeprowadzonego wśród muzeów posiadających ABI, a prowadzących niezarejestrowane zbiory danych osobowych.

The underground economy and the management of personal data in museums, their registration, and control of data processing

Abstract

This article focuses on criminal law aspects of registering the personal data files with the General Inspector of Personal Data Protection. It should be emphasized that museums have only partially implemented the provisions of the Act on the Personal Data Protection Act of 29 August 1997 (Journal of Laws of 2016.922). However, some have successfully established Information Security Administrators (ISAs) and register collections of personal data with them. An important aspect of this paper is its analysis of the public register of personal data files. The author presents the results of a survey conducted among museums with ISAs, which have unregistered personal data files.

Badając zjawisko przestępczości przeciwko dziedzictwu kulturowemu, można stosować różne metody w celu zdiagnozowania poziomu zagrożenia. Studium konkretnych przypadków przestępstw, których ofiara padają dobra kultury, w ujęciu rocznym pozwala dostrzec tendencje w działaniach sprawców oraz pomaga wypracować metody przeciwdziałania przyszłym zdarzeniom. Wieloletnie badania przypadków przestępstw godzących w dziedzictwo kulturowe umożliwiają w sposób komplementarny ocenę poziomu zagrożenia takimi czynami i zminimalizowania ryzyka ich występowania. W artykule przedstawiono wybrane przypadki przestępstw w 2016 r. na tle statystyk Policji, Służby Celnej oraz Straży Granicznej, wskazano również dane dotyczące prawomocnych skazań sprawców za czyny godzące w dziedzictwo kulturowe. Będące częścią cyklu corocznych analiz opracowanie obrazuje tendencje i zagrożenia zabytków oraz dóbr kultury w danym roku. Komplementarne przedstawienie informacji o zagrożeniu dziedzictwa kulturowego przestępczością jest istotne dla badań mających na celu wypracowanie strategii jego ochrony.

Criminal threats to the national heritage – an analysis of the events of 2016

Abstract

There are a variety of methods that may be used in the analysis of crimes against cultural heritage which allow us to determine the level of risk. A comprehensive study covering all instances of crime against cultural goods during a year allows us to note tendencies in criminals’ behaviour and helps to develop methods of counteracting similar crimes in the future. Based on the results of a number of such case studies, it is then possible to assess the risk of crime against the national heritage in a much more appropriate manner and minimise its occurrence. This paper presents selected cases of crimes against cultural heritage in 2016, based on statistics prepared by the police, customs, and border guards. It also presents data on the final convictions of perpetrators for acts against heritage. The data on the perpetrators of crimes against legacy are also presented. The study is a part of annual series and aims to illustrate the trends and threats to monuments and cultural assets in a given year. A comprehensive presentation of collective information on the threat to cultural heritage is essential both for perspectives and to develop a strategy for its protection.